31 Mayıs 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

e a a İngiltere Londraya gitmiş olan bankacılar hey eti bu sabah ekspresle şehrimize gel miştir. Heyete dahil olan İş Bankası Umum Müdürü Muammer Eriş, Eti bank Umum Müdürü İlhami Pamir, bu akşam Ankaraya hareket edecekler we temasları hakkında izahat verecek- lerdir. Deruhte ettiği vazifeyi Londrada büyük bir dikkat ve zekâ ile başarmış ölan mali heyetimizin reisi Musmmer Eriş, bü sabah kendisiyle konuşan bir muharririmize şu beyanatta bulunmuş. $ur: “— Heyetimizin vazifesi ve yaptığı temas ve müzakerelerin neticesi hak- kında söylenebilecek yeni bir şey yok- tur. Gazeteler bu mevzu etralında şok talsilâtl; neşriyat yapmış bulunuyor Jar. Biliyorsunuz ki müzakeler (o 16 milyon İngiliz liralık bir kredi ile neti- gelendi. Bunun 10 milyonu endüstriyel tesisat için, 6 milyonu da askeri ihti. yaçlar için kullanılacak. Fakat heyeti- mizin esas vazifesi etrafında belli olan- lara ilâve edilecek bir cihetin mevcut olmayışını, seyahatimiz etrafında söy- fenilecek yeni hiç bir şey olmadığı mâ- Basına almak ta doğru olmaz. İngiltere de temas ettiğimiz her muhitten son derece güzel intibalar edinerek ayrıldı. ımız söylemekten kendimi alamam. Het tarafta çok iyi karşılandık. Gerek mali mahafilde, gerek diplomasi âle- minde ve gerek basit vatandaş halinde yaşayan İngilizler de memleketimize ve bilhassa Büyük Şef Atatüirke karş: büyük bir sempati bulduk, Müzakere - lerin bütün seyrinde bu sempatinin te- sirlerini sezmek bizim için bem bir zevk hem bir gurur vesilesi oldu. İngilizler ne yaptılarsa hep seve seve, İstiyerek, 8rzu ederek yaptılar. Zeki bir münevver, ve yüksek kıy- metli bir maliyeci olarak tanıdığımız Muammer Erişin, deruhte ettiği ilk temsilt vazifeyi Londrada ulaştırdığı mükemmel netice ile bir başka sahada da, yani devlet adamlığı sahasında da büyük muvafiak:yetler vaad eden bir suya ve kavıyer LAN”EUMIŞ OLU: nu buraya dikkatle kaydetmekten ken- dimizi alamıyoruz.. Muammer Eriş veda ederken, bir parça daha hararetlenen bir ifade ile yu sözleri ilâve etmiştir: ile anlaşma|,, — Londra müzakereleri esnasında İ büyük elçimiz Fethiden büyük yazdım- lar gördük. Kendisine çok mükemmel bir mevki yapmış olan büyük elçimiz cidden büyük bir faaliyet ve gâyret gösterdi. O) Muammer Eriş doğruca Erenköyün- deki köşküne gitmiş ve bir müddet İsti- rahat ettikten sonra saat üçte İstanbu. la inerek İş Bankasında çalışmıştır. .. . İngilizce “Deyli Herald., gazetesinin yazdığına göre, Türkiye ile İngiltere arasında yapılan mali anlaşma iki esas üzerinedir. Türkiye, Ingiltereden aldı- ğı 10 milyon İngiliz lirası krediyi, ma- denleri işleterek ve ihracatını inkişaf ettirerek, 10 senede taksitle ödiye cektir. Bu istikraz için yüzde 5,5 faizli bir tabvilât çıkarılacaktır. Bu krediyi İngilterenin “Ihzaçat kredi dafresi,, te. minat altına almaktadır. Bu ticari ml. nasebatı tanzim için de bir İngiliz » Türk şirketi kurulacaktır. Diğer taraftan, Türkiye, İngilterede i 6 milyon İngiliz lirası bir kredi ile harp gemisi yaptıracaktır. Bunlar omuhrip ve hafif kruvazörler olacaktır. 1952 se- nesine kadar ödenecek olan bu krediyi, harp sanayii olduğu için “ihracat kre- di dairesi,, teminat altına alamadığın. dan, bu borca mukabil garantiyi bizzat İngiliz hükümeti üzerine almaktadır. "Deyi Herald,, bu anlaşmaların #- mili hakkında da şöyle demektedir; Hiç şüphesiz ki, bu anlaşmada İngi. liz bükümetinin, Almanyanın Türk ma- Yiye ve silâhlanmasında büyük bir mevki işgal etmesinden duyduğu endi- $e büyük bir rol oynamıştır. Hakikaten bu anlaşmada Türkiyenin kendisini, nazi mali ve teknik kentrolünden kur. tarmak hususunda gösterdiği arzu bü- yük bir âmil olmuş,, İngiliz hükümeti de bunu iyi karşılamıştır . Bunu Romanya, Macaristan ve di. ğer Avrupa memleketlerine de teşmil HARER — Aksam postast Meclis Milyonluk fevka- lâde tahsisat kabul elti Ankara, 30 (AA) —B.M. Meclisi bugün Refet Carıtezin başkanlığında toplanarak P.T. telefon umum müdür- lüğü, orman umum müdürlüğü, vakıflar umum müdürlüğü ile bava yolları dev- let işletme idaresi bütçelerini müzakere ve kabul etmiştir. Bunlardan posta telgraf ve telefon umum müdürlüğü bütçesile bu idarenin 938 mali yılı masrafları karşılığı olarak verilen tahsisat 9.949.102 liradır. idare- nin varidatı da aynı mıktarda tahmin olunmuştur, Orman müdürlüğünün masarif ve varldatı 4.462.346 liradır. . Vakıflar idasinin de masrafları kar. şılığı olarak 2.915.585 ira takmin e dilmektedir. Hava yolları devlet işletme İdaresi Için de verilen tahsisat 1.522,.720 lira- dır, Bu idarenin varidat da ayn: mik. tar olarak tahmin edilmiştir. Mülhak bütçelerin bu suretle kabu- Yinü müteakip adliye vekâleti teşkilat kadrolarında yapılacak değişiklik hak- kındaki kanun ile dahiliye vekâleti kad- rolarında ve gene bu vekâletin merkez teşkilat ve vazifelerine ait kanunda bir ceğişiklik yapılmasını ait Jayihalar müstaceliyet ile miizakere ve kabul edil di. Yine haklarında müstaceliyet kararı verilerek bugünkü toplantıda müzakere edilen marif vekâleti merkez teşkilat ve vazifeleri hakkındaki kanun ile vi- lâyst hususi idarelerinden maaş almak- da olan ilk tedrisat müfettişlerinin w- mumt müvazeneye alınmaları hakkın. daki kanımu müteakib 57 milyon firalık fevkalade tahsisat verilmesine, milit mü dafaa vekâletinde cat işleri son tedkik mercii teşkiline ait kanunların ikinci müzakereleri yapılmış ve kabul edilmiş. tir, B. M. Meclisi çarşanba günü topla- nacaktır, Size ye onları dökter Şahin mali | İran Meftatrti sın?, Her halde, İngiltere hükümetinin, “ihracat kredi dairesi,, vasıtası ile mali kuvvetini kullanmasında çok kuvvetli siyasi sebepler vardır. Franko tayyareleri Mairidi bombaladılar Valânsiyada Bir Fransız gem'sini tutuşturdular Valensiya, 30 (A.A.) — Sekiz Fran- ko tayyaresi buğün saat 19 da limanı ve civarda grav ile kabaneli bombar- dıman etmiştir. Bombalardan biri limanda bulunan Fransız eljen vapuruna İsabet etmiştir. Vapur yanmaktadır. Vapur kumandınından Marsilyaya gelen bir telgraf haberinde müretteba- tan kurtarıldığı bildirilmektedir. Mudrit bombalandı Madrid, 30 (A.A.) — Madrid bu sabah iki saat müddetle büyük çapta o- büslerle bombardıman edilmiştir. obüs- ler şehrin merkezdeki Oo mabajlelsre düşmüştür. Umumi emniyet direktörlüğünden bit dirildiğine göre bombardıman net)sesin. de ikisi çocuk olmak izere üç kişi öl müş beş kişi yaralanmıştır. Fransa protesto elti «Paris, 30 (A.A.) — Öğrenildiğine gö xe Pransanım gensebastiyen baş konsol- şu, serber bombardıman: dolayısile Fran kist ispanyol makamları nezdinde pro testoda bulunmuştur. Diğer taraftan Fransa hariciye ne- zareti, alikantenin bombardımanı hak- kında İspanyol barselon hüküğietinden bir nota almıştır. Isnanyada * Fransız harp malzemesi yokmu; Paris, 31 (A.A.) — Bazı eenebi İroy- maklardan çıkan haberler üzerine harbi- Ye nazareti bir tekzib meşrederek Fran- SIZ oordusuna ait hiçbir tank ve harp malzemesinin İspanyaya gönderi! memiş olduğunu bildirmektedir. Çinliler Kral Faruğun kızkardeşile nişanlandığı Parlâmentoya bildirildi Tahran, 30 (A.A) — Başvekil, Veli- ahd ile Misir Kıral Faruk'un kız kar deşinin nışanlanmış olduklarını parlâ- Üçistikametten| menroya bildirmiştir. mukabil hücu- ma geçtiler Kanton Yeniden bomhardı- man edildi, 1100 ölü 1600 yaralı var Hankeu, 30 (A.A.) — Resmi tebliğ: Lunghai demiryolunun şark munta- kasında Lan Feng ve Lovang istasyon- larının şimalinde ve aynı zamanda vey» şuvang civarında şiddetli muharebeler olmaktadır. Çin kıtalrı, üç istikamet- ten aynı zamanda mukabil hücuma geç mişlerdiz, Başvekil icab eden muameleleri ta- mak (zere yakında kahireye gide ceğini söylereiştir. Yeni Har eiye Navırı Parle- menloya takdim edildi Tahran, 30 (A.A.) — İranm eski Lon dra büyük elçisi Suheyli dün yeni ha- riciye nazırı sılatile pariimentoya tak- dim edilmiştir. Kahraman süvarilerimiz Bay'arali 1 İneide Öncü İle Teğwen İhssn Atal'dır. Bu müsabakaya Türk ekibinden 5 Japonların Lanfeng'i aldıkları haberi | güvari girmiş bulunuyordu. asılsızdır. Honan'in şimalinde taoşlng'in garp .. . Kahraman şüvarilerimizin, bazira » bölgesinde düşman kuvvetleri mühim | nın ikinci haftası içinde memlekete miktarda fazlalalaştırılmıştır. Bunun | dönecekleri sanılmaktadır. Kendileri, Üzerine Çinliler de düşmanın sarı nehri | ni burada merasimle karşılamak için geçmemesi için, ihtiyat tedbirleri ak | program hazırlanmaktadır. Bu me- mışlardır. Yangtse cephesinde Japonlar, Vu hu civarındaki şehirlere deniz hücum» yanda askeri merasim de yapılacak. tar. larına yeniden başlamışlardır. 9 düş - Polonya - Romanya man gemisi, dün Titang'ı bombardıman ettikten sonra Tatung'a doğru hareket etmiştir. Kan'on bombardımın edildi Kanton, 30 (A.A.) — Japon tayya- releri Kanton üzerine üç akın yaps- rak birçok bombalar atmışlardır, 1100 ölü ve 1600 yaralı olduğu tahmin edil- mektedir, “Kiralık köş Erkânı Harbiye Resisleri Dün ilk temaslarını yap'ılar Varşova, 30 (A.A.) — Romanya er- kân: harbiye reisi general Jönesko bu- gün Polonya erkân: harbiye reisi gene ral Staşiyeviç ile ilk temaslarda bulun- muştur. Bu mülakat hakkında selahiyettar Bostancıda Ad3'ara karşı geniş 7 oda, | mahafilde beyan olunduğuna göre, mez. telefanu, 2 dönüm bağı ile 3 dönüm muhtelif meyvası olan sırasında 2 bö- lük kullanılabilen bir köşk kiralıktır. Taliplerin tel, 44688 de Bay Rifata, veya Bostancıda Kasaplar No. 27 ye müracaatları, kür temaslar iki müttefik orduya müte- allik bir takım teknik meseleler üzerin- de mutat olan malümat teatisi cümlesin- dendir. General Yonesko mareşal Riydz Sırig. Tiyide ziyaret etmiştir. " Sami Lâ EN ATE 41 MAYIS — 193$ Heniayn kazanıyor Belediye azalıklarnın yüzde 67sini Henlayn partisi kazandı Prag, 31 (Hususi) — Nazırlar meo- lisi dün Başvekil Hodzanın reizliğinde toplanmış ve içtimada muhtelif iktı- sadi meseleler görüşülmüştür. Hodza, bu toplantıdan sonra, Çe - koslovakyanm Londra ve Fransanm Prag elçisiyle konuşmuştur. Dünkü bâlediye seçimleri, geçen p& zar günkü seçimlerde gözüken sola doğru ilerlemeyi teyid etmiş ve daha ziyade fazlalaştırmıştır. Pragda, dünkü seçim, milli 80sy3- lstlere ve komünistlere 9 bin yeni rey getirmiştir, Müfrit sağ cenak 10 bin ve Henlayn partisi 4500 rey kaybet - Milştir. Seçimde kazanan evvelce Be. neş'in mensup olduğu milli sosyelist partisidir. Köylerde daha bu parti son seçime nispetle yüzde 22 nispe - tinde kazanç kaydeylemiştir. Müfrit sağ “ cenahın mağlübiyeti, gerek şehirlerde, gerek köylerde çok ağırdır. Faşistler yüzde 73, diğer par. tiler yüzde 20 kaybetmişlerdir. Çekoslovakyanın Alman ekseriyeti- ni haiz nahiyelerinin heyeti umumi - yesinde, Henlayn partisi, belediye aza. lıklarının yüzde 67,25 ini kazanmış - tor. Bu nahiyelerdeki 2503 belediye aza. lığı şu suretle taksim edilmiş bulun - maktadır: Henlayn partisi 1897, sosyalist de- mokratlar 185, komünistler 160, AL man demoxratları 2, Çek partisi 259. Nahiye intihabatının Ikinci merha- lesinden bahseden ““Korrespondans diplomatik,, gazetesi, Henlayn tara » fından kazanılan zaferin fevkalâde mühim olduğunu, çünkü bu intihaba- tm halk üzerinde tazyik yapan ve ör- fi idareye muadil olan seferberlik İ- çinde cereyan ettiğini yazmakladır. Alman toprakları üzerinde uçan Çek tayyareleri Çekoslovak ajansları, Alman top - emlak me ği mapanlamda same ei tayyareler! kında ; Prag hükümeti tarafından yapılan tahkikat neticesi. ne dair neşrettiği bir. tebliğde bütün bu hâdiselerin tevsik edilmiş olduğu ve mes'ullerinin de cezalandırıldığı bildirilmektedir, Bu gibi hâdiselerin bir daha teker - rür etmemesi için hükümet hudud ef- varında tayyare için yasak edilen beş kilometrelik mntakayı on kilometre ye çıkarmıştır. Vistor Varşavski gazetesinin Karla. baddan aldığı bir habere göre Çeko#- lovak hududu kapalıdır ve yollar ağaç kütükleri #le örtülüğür. Her tarafta nöbetçiler göze çarpmaktadır. Gizli nutkun hurâsası Prag, 31 (A.A.) — Südet Almanlar fırkası, Henlaynecvların o metalibatını izah ve teşrih eden uzun bir tebliğ neş- retmiştir. Bu tebliğ, 23 nisan tarihinde karlovivare kongresinde mebuslardan Kunt tarafından irad edillib şimdiye kadar gizli tutulmuş olan nutkun bir hü Merhum Sabri Toprağın teklifi Ankara, 30 (Telefonla) — Manisa mebusu merhum Sabri Toprağın ya- bancı memleketlerden gelecek Türk olmayan yabancı göçmenler hakkın- daki kanun teklifi ve bu husustaki encümen mazbataları ruznameye &- lındı. Teklifi tetkik eden harlelye, sıhhat, dahiliye encümenlerinin hep si bunu reddetmişlor ve ccnobi ta- biiyetindeki musevileri isühdaf ©- den bü teklifin, ahkâmı mevcudenin kifayetinden iüzumsuzluğuna kani olmuşlardır Sıhhat encümeni bu münazebei.s mazbatasında şu müta- cayı yürütmektedir: 4 “İskân kanunu ve Türk vatandaş- lığı kanununda teklif olunan gayeye üygun bulunmak üzere Türk kültü. Tüno bağlı olmayanların göçmen ©- larak memlekete kabul edilmemele rini temine kâfi ve devletin yüksek menfaatin! koruyan ve milli duygu- ları gözeten ahkâm mevcut olduğu gibi, hükümet lüzumunda her törlü tedbirleri alabilmek enlâhiyetini ha- iz bulunduğundan yeni bir kanun tedvirine ihtiyaç olmadığına karar verilmiştir, lasasmı teşkil etmektedir. Bu hülâsada 14 nokta mevcud olub en mühimleri şunlardır, 1 — Südet, lere aid erazinin kanunen tanınması, 2 — Çek devletinin ve etnik hududla. rın yöniden tensiki, her etnik grupun kendisine hâs bir hükümeti buluna * caktır, 3 — Merkezi idare, bütün etnik grup lar arasında tevzi ediletetir,. 4 — Südet grupu, mutlak bir mali rpuhtariyete malik ve kullanacağı para- yı intihabda serbest ola--Xtır. 5 — Etnik bütün akalliyetlerin ihti- yacları nazarı itibare alınmak suretile bütün münakalât sisteminin yeniden tensiki,, 6 — Zabıta ve ad'iye işleri de dahil olmak üzere tam bir idari muhtariyet. Üç ablâksız talebe Müdür'erini tehdit ettiler Jamir, 30 (Hususi) — Bucadeki Kültür sesi müdürü Haydar, çirkin bir tecavüz hâdisesiyle karşılaşmıştır. Müdür odasmda çalışırken içeri o. nuncu sınıf talebesinden Zeki, Ahmet ve Salâhaddin girmişler ve burlardan ikisi ellerinde tabanca, Selâhaddin de bıçakla kendisini tehdit elmişler, kendilerine son sınıfa geçtiklerine da. ir birer tasdikname vermesini İste « mig'er ve gu tehdidi savurmuşlardır: — Eğer dediğimizi yapmazsan seni, karını ve kızını öldüreceğiz. Müğür Haydar, bu vakâ karşısında soğukkanlılığını kaybetmiyerek bu haydud talebelere nasihat etmek iste- miş, fakat küstahlar kendisini tahkir ederek şunları ilâve etmişlerdir; — Fazla lâf dinlemeyiz, dediğimizi yapacaksın. Yarım bir arkadaşımız ge. iŞ İğ vbizi polise haber vermeye kalkârtan netice edğişmiyecektir. Arkamızda in. tikamımızı alacak iki kişi daha var. Üç kafadar bu sözleri müteakip dı. garı çıkmışlardır. Müdür onlar çıkım. ca derhal telefona sarılmış ve zabıta- yı keyfiyetten haberdar etmiştir. Polis şimdi çocukları aramakla meşguldiir. Kendileri evlerinde bulu » namamıştır. Bu havadis şehre yayı. linea umumi bir refret uyandırmıştır. Prens Bibesko Bu sabah Yeşilköyden hareket elti Milletler arası havacıkk federasyonu reisi Romanyalı prens Bibesko, bu sa. bah Yeşilköy tayyare İstasyonundan memleketine hareket etmiştir. Hatayda vahşet Adana, 30 Antakyadan Oo buraya gele9 haberler, Hatayda feci hâdiseler cereya8 ettiğini göstermektedir. Taşnak Ermedile- rile İtlihatçı Arapların hareketleri, tüyler ürpertici bir şekil almıştır. Bu sabah Asi nebrinden dört Türkün ©“ sedi çıkarılmıştır. Bunların Taşnak. çet“ İleri tarafından öldürülerek nehre atılınif oldukları anlaşılmıştır, Bu sabah Süveydi” ye tekrar basılmış ve bir eve âteş Vi mek Istenmiştir. Kera Armıkta da beş T' köyü, Arap çeteleri tarafından bası soyulmuş ve halkı dövülmüştür. Köylerdeki ve nahiyelerdeki Türkleri Anlakya ve İskenderuna (o panik hali gelmektedirler, Hatay hudutlarında çevrilen kordon. Öğ Türkler aleyhine | kurulan bir tuzak” başka bir şey değildir. Şamdan, Beyru' Hslepten, gece yarıları kamyonlarla arp getirilerek şehre sokulmakta ve “ yin intihap bürolarına Hatay | yatendf diye takılim edilmektedir. Antakya POE ve telgrafhanesinde İttihatçı © Arap pi kordonu altındadır. Türkler ne mektup e, de telgraf verebilmektedirler, Esnsep Tal? len mekluplar da açıkmakta o ve YÜ atılmaktadır. Antakvada pi i dan Londra, 30 — Röyterin İskendero” dığı malâmata göre Anlakyu şehri Ö i. lar tarafından yapılan müsellih Pİ vg. mayişi müteakip askerler ve sarkı O ara” biller tarafından İşgal olunmuştur. “e ların silâhlı nümayişi sırasında birbi eg, rap ölmüştür. Bir bomba ile he ed ii mi i haya eğildiği ve bir kadının mai yarali töğü de baber veriliyor. Birçok