4 Mayıs 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

4 MAYIS — 1885 - Hayata dair Çocuklara sıinema Çocuklar sinemaya götürülmeli görebilirler? Onlar lmalı mı?... Bu gazetelerimizde, muhtelif cevablar or. Hepsini bizer birer okuyamadım. mi? Hangi film için ayrt filml suallere ve- riliy Okuduklarım arasında Profesör Mazi Osman'inkini çok doğru ve çok iyi bul- dum. Ev mlerin yalnız çocuklara mesi doğ üzerinde â bazı f yüklere de göst olmryacağını söylüyor. Bu söz durmalıyız. Gerçi hemen her memlekette fakat bü sansür hiç bir memlekoette - ahlâk ve kı değildir: siya- propagandasımdan filmlor bir kere sansürden göç yat bakiımımdan si bir akidenin açıkça bedii; n filmler, kolayca geçiyor. açık ses çi öpüşmelere, — hayir telmihlere, çıplak kadınlara Niçin? Ön dokuzun - €u asır en masum tasvirlere kargı da gü karan olmüyor. lünç bir taasaub gökterdiği i ahlâk münekkidleri kendilerini müsama ha ile mükellef sayıyorlar. Dünün ifra- tına mukabil bugün de tefrit Bir başka sebeb daha var: Sanatin ah- Hik hocalığı edeml ahlâk kajide- leri ile bir sanat eserinin kıymeti ölçü- ği kati fazla tekrar edildi. ©O kadar ki birtakım halı hareketlero perde oldu. Bir yığın genç kızm baldırla- lerini, öpüştüklerini göstoren Tilmle " sint tahrik etmek arzusundadır; bedli hiç bir Fakat oaları vücude geti renler de, itiraz ettiniz mi, hemen yuka- takmnıp: ,“Siz sanate gem orsunuz. Dün ahlâkatz diye ye hücum — ottiği - ceği, sadece seyircilerin gayeleri yok! rıdan bir t vurmak ist Baudelaire'c, Mane niz gibi bugün do bize en gel olmak istiyorsunuz. Fakat artık kimseyi kandıramazsınız. Sanatin — özü diye sizi susturuveriyorlar. temizdir!,, Halbuki hakiki sanatkârlar, yani sırf para için değil,güzel eser vermek ytşAnlae onlaria baraber — değildir.Ka- kat onlar da vasifelerini yapmıyor: “Ha, yır, bu adamlar yalan söylüyor; kendi- ir—rına sansti maske edinmeğe haklart diye bağırmıyorlar. Bu ablâk bakımından. Ya bedil bakım- dan? O zaman iş büsbütün fecil Hiç bir tereddüd, hiç bir azab düymadan yebiliriz: Bugün bütün dünyada çev- yoktur! Böyl len filmlerin, her biri bilmem kaç milyon dolara çıkan filmlerin yüzde dok- san L-v.mın hiç bir sanat kıymeti yoktur. Sadece ticaret matahıdır. Halkım zevkini mektedir. Mevzuları biçimsiz, ak xevksiz, körl törleri kıymetsiz, rejisörleri methino memür münekkidleri de anla - yışsızdır. *, bunlar yalnız çocuklar için değil, büyükler için do son derece muzurdur. Oynatılmasma izin verilmemeli. Filmlere böyle sıkı bir kontrol konulursa çocuk sineması meselesi kendiliğinden — hal - ledilmiş olur. Büyük için ayrı, çocuk İ- çin Ayrı sanat yoktur. Sizin manâsız bul- duğunuz, beğenmodiğiniz, — sıkıldığınız filmleri çocuğunuza da göstermeyin. $u torbiyevi, ilm? denen filmlere gelince © ayrı bir iştir. Bir ders aleti olarak lâzrmdır. Fakat onlar için güzellik, çir - kinlik mevzuubahis değildir. Onları gocuklara gösterirken: “Sanat eseri” buna hakkmız yoktur. Çocuğu- huzu, bir gey öğretmek için, o filmlere RBönderin. Fakat sonra da “torbiyevi” ol - mıyan bir filme götürün. Çünkü dersten sonra eğlenmek de hakkidir. Nrullah Ataç Otomobil plâkaları- nin değiştirilmesine başlandı Dahiliye vekâletinin verdiği — karara göre billimum nakil vasıtalarının plâka- ları değiştirilecektir. Belediye bu plâ- kaları hazırlamak üzere bir mühlet koy- Muştur. Bu mühlet bu ay sonunda bite- tektir. Bunun için, nakil vasıtalart sahip leri 350 kuruş ücret — mukabilinde yeni Plâkalarını almağa başlamışlardır. Yeni Plâkalar husus! arabalar için İstanbul Manasına gelen (İ), husust kelimesinin baş harfi olan (H) ile numarasını taşı- Maktadır. Taksiler için (İ.) harfinden Sonra T harfi gelmektedir. ğan şiddetli yağmurlar, şehrin alçak mımitakalarım bentetti. Birçok sokaklardaki surlara kale değer bir tecrübde dır. Bu tecrübe, düşmün — taya' LŞEHİRDE ve Eminönü meydanında istimlâk Meydan ancak gele- cek yaz açılabilecek Belediye, Eminönü — meydanmın açılması yolunda Valde hanıma ilk kazma vurulduktan sonra istimlâk ve yılkma işinin süratle ilerleyebilme- Bi için istimlâkte kıymet takdir ede- cek heyeti teşkil etmiştir. Belediye Valde hanının istimlâkin- de hanm sahibi olan Evkaf idaresile lan doğruya anlaştığından bu- kanununa göre kıymet fakdir edilmemiştir. Tâki yaptlacak olan hanın balık paza- dükk. kkül etmesi i çeviren dediye namıma harita şubesi müdürlü mümessil tayin edilmiş ve maliye de Eminönü varidat müdürünü bu ko- ona memür etmiştir Komisyona bir de ehli hibre iştirak edecektir. Bu komisyonun vereceği kararlar her mülk için, varidat gayri safiyesinin yirmi mis kıymet olarak vermek esasına dayanmakla beraber her han- gi bir şekilde kıymeti artmış veya fazla gelir getirmeğe başlamış olan binalarda' ayrıca bu fark gözetilecek- tir. Komisyon evvelâ Valde hanmın et- rafındaki muhtelif şahıslara ait bulu nan dükkânlara ve hanın gerisine düşen kısımdaki binalara istimlâk takdir edecek ve bundan sonra Yeni camlin önünden Balıkpazarına doğru uzanan adaya geçecektir. Valde hanmın yıkılması işinini iki ayda bitirilmesi icap etmekle beraber etrafındaki dükkânlar ve emlâkin is- timlâkile yıkılması ve kaldırıilması eylül sonunu bulacaktır. Yenicamlin önünden Balıkpazarına doğru uzanan adanın istimlâkine ise ancak kışın başlanacaktır. Evkaf idaresi gelecek senoden ev- vel yıkılmasma imkân görülmiyen Yenicamiin Bahçekapı tarafındaki hinalardan kendine aid olanları için ki racılarla bir senelik daha konturat yapmıştır. Edirneye Ilk gezlntl seferi Devlet demiryolları idaresi, bu se- ne Sirkeciden Edirneye pazar günleri tertibine karar verdiği tenezzüh sefer lerinin ilkini bu pazar günü tecrübeyi münasip görmüştür. Tecrübenin bu hafta yapılışıma bir sebep de pazar günü Edirnede ik umumi müfet- u;lığin tertip ettiği büyük profesyo- nel güreşlerinin mevcut oluşudur. Bu güreşler için Başpehliyan Tekirdağlı da dahil olduğu halde memleketin her tarafından güreşçiler gitmektedir. Devlet demiryolları idaresi Edirne tenezzüb postalarını mevcut tarife üzerinden yüzde seksen tenzilâtlı ola- rak tertip etmiştir. Bu tarife üzerin- den yüzde seksen tenzilât memleketi- mizde ilk defa yapılması itibarile bir evlerin olt dit yazımızda okuyacaksınız. İkinci rvesimde gördüği yapan itfaiye grupumuzdan bir yrelerinin şekri bombardıman Sonradan istim- arla di- içap öden takdiri Iı!ynıd. komisyonuna be- gene — (Venedi v suların Rücumuna tği 'esbi « 7[ übede ıt ğ me 'l'u." mülleri de ölçülmüştür. Başla bir saat dayanabilmişler kat adı. Tafsilö maskeli takımı etmeleri ve yanzın üüz fasılasız MEMLE Şehrimizde yeni bir kız sanat enstitüsü açılacak Maarif vekâletinin tensibi üzerine bu sene Ar)nraıh açılmasma karar xen.zn hütün Türkiye kız sanat enstitüleri, terzili nin sanat sergisinde teşhir olunmak üzere şehrim dc muühtelif hazırlanmakta olan nümuneler Ankaraya gönderilmiştir. Bu şekildi giye her nevi giyim eşyası , şapka, ev eşyası ve el işleri ol. eti kadar maddi kıymeti de çok yüksek olah nümüneler gönderilmiş bulunmaktadır. Nümu- neler ders modelleri arasından seçilmemiş, sureti mah: ölye tarafından hazırlanmıştır. Ankaradan gelen malümata göre hâlen memleketin her taraf eşya ile serginin sergi evinde tertibine başlanım vekili Saffet Arıkan tarafından açılması dan gelmiş olan içinde Maarif Bu sergiden alrınacak neticeye göre kız sanat m erleyiş derecesi levlerinin maske ile v maskesi geçirmek na gaz dir. KETTE Tütün mahsulümüz Son hesaplara göre 69 milyon kilo, 1937 tütün mahsulümüzün s01 yapılan tartıya göre, 69 milyon icilo yu bulacağı anlaşılmaktadır. Bu miktardan nisan ayı sonuna ka dar 48 milyon kilosü satılmıtşır, Müs. tahsil piyasalarda satışlar , norma gartlar dahilinde devam etmektedir Alman firmalarının verdikleri sor siparişlerden sonra satış tekrar hararetlenmiştir. Satılan tütünlerin 37 milyon kilost Ege, 4 milyon kilosu Marmara, 6 mil yon kilosu Karadeniz mmta mütebakisi de şark v bir kere de filli Ja görülecek, bir j y *rlr—' yapacak ve bu müessesele ırm istikbali için verilecek kararlarda bu esasir bir âmil olacaktır. - Bu arada İstanbulda bir kır enstitüsü kurulmasına maarif — vekâletince karar verilmektedir. Beyoğlu Akşam kız sanat mektebi enstitünfün temelini teşkil ede- cektir. Ensti Maçkada münasip bir bina bulunmuştur. Enstitü önümüzdeki ders senesinde kurulmuş olacaktır. Doğru değil mi? Maarifimiz ıslaha muhtafçtırl “Mekteplerde imtikan usulleri de- Hiştirilecektir.,. Gazetelerde bu mevzuda havadisler kemen her sene görülür. Çünkü mek- teplerdeki imtikan şeklinin değiştiril mesi artık bizde nerde ise mevsimler- le beraber yapılağclem işlerden — Biri kaline gelmiştir. Şimdi değiştirilmesi mevyzwubahs o- lan usulün — iyiliği veya fenalığı i> zerinde söz söyliyecek değiliz. Fakat defğişikliğin mütemadiyen ve hemen her sene yapılmasım doğru bulmadı: umus söylemek isteriz. İmtihanlar ve mektep kitapları on senedenberi bir MESELE olmaktan hdlâ çıkamancıştır. Kitaplar — değişir, ders senesinin yarısına kadar — basıl- ması sürer, tam lalebelerin eline geç- tiği zaman ise ders — senesinin ömrü vefa etmez. Ertesi sene yeniden deği- şir, ve “tarik tekerrürden ibarettir,, 0 söne de bir evvelki sene gibi kitap- Tarın basılması zamanında yelişmez, rocuklar kitapsız kalırlar. Niçin? Bir sene sıkı bir — imtihan yapılır, mekteplerde — çocukların yayısından çok fazlası döner. Bu netice üzerine - brt sene olduğu gibi - muallimlere şu mealde bir tamim: “— Sımıfta çok talebe döndürmek bir muallim için muvaffakiye? miyarı değildir, bilâkis muvaffakiyetsizliği- nin bir işaretidir. Bu veziyet muallim lerin terfilerinde müessir olacaktır.,, Bu emir, muallimleri suüstimcle teş- vik, terfia liyakat kazanmamış çocuk- lara karşı onları fazla sevketmek gibi bir netj, midir? Hele bu emir, — gazetclerle de neşredilmiş bulunduğu için talebeler ce de malüm ölünca... Temimdeki maksadın bu olmadığı aşikârdır. muaDimlerin talebelerle faz la olâkadar olmaları temin — edilmek isteniyor. Fakat eğer — sınıflar fazla kalabalık olduğu, kadro darlığı ve ma- aş eksikli; sile muallimler faz. la ders almak mecburiyetinde bulun: dukları için talebelerile — teker teker kâfi derecede aldkadar olamıyorlarsa tararından müsamakaya tamimin — söylediğimiz başka — ne fa Muhakkak ki maarifimizde ve cesri bir aslohata ihtiyaç var. Ma- örif işleri yaz boz tahlası — halinden çıkarılarak kati şekilde tslah edilme- Hidir. Bu ıslah lüzumunu, arada sıra- da ve tektük de olsa, bar çocuklar tarafından da yapılsa, zamanlarda mek, j lerle talebeler orası çıkması da orlaya koyuyor. Surası bir hakikatlir ki böyle hddiseler rakmelli Necati muyordu. Neden? O zaman Ümtühe lar mı sıkı deği neden? esaslı mütered. son e munallim da zabita vukuwatt meselâ (Bey) 2amanında ol TEYEREET UNUN DA DERENE KA emen en eee NEENENSRE S NNN LA srERAnENE KN RE e erREr KA nra 'Tenezzüh postaları pazar gi)r.l_r; sabehları saat 6,10 da Sirkeciden ha- reket edecek, başlıca — istasyonlarda durduktan sonra 13,40 da Edirneye vasil olacaktır. Tren gece saat 1,25 de /Kekor teşkil etmektedir. Bu- suretle birinci mevkide 606, ikinci mevkide 438 ve üçüncü mevki- de 283 kuruşa Edirneye ğidip gelmek kabil olacaktır. r. * CİGARALARDA yeniden — esaslı bi tenzilât yapmağı düşünen inhisarlar idarel si bu hususta tetkiklere başlamıştır. Ten zilât hazirandan itibaren başlıyacaktır. * CEZAİRDE toplangn sinir ve akıl ha talığı mütehatsısları köngresine memleke, timiz namına profesör Mazhar Osman İş- tirak etmiş ve kongrede, İbni Sinanın ha-| yatından bahsederek Türk olduğunu an. miştir. Karar sah günü bildirilecektir. * TÜRKİYE « Cekoslovakya ticaret an. laşması dünden itibaren meriyet mevkline liştir. * İKTİSAT vekâl dullah Güney uzun müdke lerde bulunduğu Avrup karaya gitmiştir. Deniz âğvedilerek, yeni bir münakale müsteşar- lığı kurulması muhtemeldir. * POSTANELERDE havale gişeleri martesi ve pazar günleri de açık buluna. caktır. * UÇAN eczane İsimli bir Alman sıhht imdat tayyaresi salı günü şehrimize gele- cektir. Tayyarede ameliyat salonu, yalak. haneo ve ecrane vardır. * DÖRDÜNCÜ umum! müfettiş Tahsia Üzer Ankaradaki temaslarını bitirmiş, va. zife başına gilmek üzere İstanbula ket etmiştir. * KARADENİZDE Şile ile Ereğli arasın. da bir mayn görülmüş, maynın dolu olma- $1 ihtimaline acentalarına haber verilmiştir. * BALKAN — memlekelerinde seyahate çıkan 40 Alman gözetecisi dün şehrimize gelmişler, muhtelif yerleri dolaşmışlardır. Bugün Yunanistana hareket edeceklerdir. * ŞEHİRCİLİK mütehassısı Prost bugün lerde İstanbula gelecektir. * İSTANBULA seyyah getirmek ve mem leket dahilinde seyahat faaliyeti uyandır. mak için belediyo tarafından broşürler ba zırlanmıştır. * CUMHURİYETİN on beşinci yıldö münasebetile — şehrimizde yap cak tenvirat için belediye tarafından 100 bin lira tahsisat ayrılmıştır. * ESNAF cemiyetlerinin Cağaloğlunda Mollafenari sokağındakl yeni hakım evi. ti deniz müsteşarı Sa. mberi telkik. ö üş, An. Cü rŞİ, V BSirkeciye dönecektir. KLütfen sayfaynı çeviriniz )