18 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

(8 NİSAN — 1938 : Hayata dai Iki yüz sene sonra B” kitab işportası önünden g€ çiyordum. Durup bakayım d€- dim; birden içim burkuldu: Fazıl Hüsnü Dağlarcatın Havaya Dünya'sı da işportaya düşmüş..- Kitabların - fiatları pe olursa ol sün . beğer, onar kuruşa satılmasınâ, doğrusu, pek canım sıkılmaz. ia de üncak o zaman aradıkları müşteri yi bulup kendilerini sevdirecekler cis bilir. Elden düşme veya yok pahasms alıp da kendinize en iyi dost bildiği. niz kitablâr yok mudur? Bizde işpor ta, bir taraftan yürekler acısı la beraber, bir taraftan da iyi bir > dir; kitabın halkla tanıştığı Fakat Fazıl Hüsnü Dağiarea'nın yi İrlerini işportada görmek canım: sık- tı. Çünkü o şairin, tanmıp gevilmesini çok isterdim. Fazıl Hüsnü Değlarcâ, son beş yıl içinde adını duyduğumu? gençlerin kiç şüphesiz en ayara biridir. Bugün pek beğenilen, söy! büyüktür, böyle üztaddır denilen 58 irlerimizin adları bile unutulduktan sonra onun kitabinm alâka ile okuna. cağından şüphem yoktur. Havaya çizilen dünys'yı işportadan kurtarabilmek isterdim. Kabil mi7 kimbilir kaç püsha vardır. Ancak, timsali bir hareket arzusu ile, bir ta“ nesini aldım. Bazı yerlerini bir arkt- daşa okudum. İtiraf ni ki beğen. medi, “Bu da ne dedi?” Bir kimseye beğenmediği bir şiirin, bir sanat — rinin güzelliğini anlatmak kabil ol madığına kanlim. O güze'liğin, onun içine doğmasını - beklemek lâzrmdır. Ben de pek ses çıkaramadım. ee “İki yüz sene sonra görürsün!” “© dim. Söz ağzımdan çıktıktan sonra gara. betini anladım. İki yüz sene sonra... Belki o zaman Fazıl Hüsnü Dağlarca. nım şiirleri okunacak ama bunu arka. ga İsbat edemiyeceğim. Bugün ben Fa- al Hüsnü'nün, Oktay Rifat'ın, Orhan Veli'nin, Melih Cevdet'tin iyi, kıymet. li şair olduklarmı söyleyince birçok kimseler bana gülüyor, bir şey anla” madığımı ileri sürüyor; sonra da di. limize, aruza sokacığım diye, türlü eziyetler etiniş, en pestenkerani şair, lere ihtifatler tertibine gidiyorlar. İs tikbal onlara gülecek... Orası öyle &- ma, kendileri görmiyecek ki" ben in- tikamımı alamıyacağım ki, Insan oğ- lu üç yüz sene, beş yüz sene yaşasa idi ne iyi olurdu! Ben de onlara ya- nıldıklarını isbat edebilirdim. - Hayır, çok fena olurdu! Çünkü on. lar üç yüz sene, beş YÜZ sen? daha ay. ni kötül, mitsvedde , geirleri b ler, malmış gibi yk nie. zavallilara da iyi diye kabul ettirir! bir di. Yani hakkın yari bulmas haylı daha gecikirdi. Ben intikamın tadını tağmıyayı, Ölelim, daha iyi! Yıllar &*- zarar yok! mizin &- sip zevkler değişsin; 8il iyi, asıl hakiki sanatkârlari» yi ri belli olsun! Bundan iki YÜZ *“ sonra: “Fazıl Hüsnü Dağlarca? ola Kitabe bu imiş'” diye Havaya SU ii Dünya'yı hürmetle açan gen a “Nasıl olmuş da bu güzellikleri li kedememiğler?,, derse benim eri mim alınmış olur. Benim adımı hais Ismasa da zarar yok. Hak Ça olurum ya! yeter; bir miinekkid içi bundan daha hayırlı bir akibet tasa” vur ölunamez. > Bizim. ebediyetini” sanatkârlarırki gibi değildir: ağımız anılmaz, zevkimiz tasdik olunur. Nurullah AT, Yerli mahsouller şirkeli kuruldu Ankara, 17 — Yerli masullerin inilir galtınr ve ticaretini temin etmek — üze”€ ziraat Bankas; tarafından, diğer dört sermayedarın da iştiraki ile, “Yerli mabsüller Türk anonim girketin KUrU” muştur, Yüz bin Hira sermayeli olan bu gire | tin merkezi Ankara, faaliyet merke de İstonbuklur. i tukaraper Devletin deniz tiçaret filosu 939 içinde 400 bin tonu pareo idarelerdeki deniz in lal tesbit etmiştir. Yalnız denizyol- Jar idaresine ait vapurların tonajı gayri- ül olarak 197780 tonu bulmaktadır. De- bağlı olan Akay, İzmir Körfez vapurları, liman işletmeleri, Van gölü işletmesi, kılâğurluk, tahlisiye ve gemi kurtarma şirketi müdürlüklerinin elinde bulunan küçük vapurlarla birlikte şimdi» “ mevcut tonaj miktarı 250 bin bul , Alman ( tezgâhlarına eker bulunan ve gelecek aydan itibaren birer birer gelecek olan on vapu- run mecmu tonajı 36000 ton ile yeni &- Hank iki şilebin tonajları da buna ilâ ve eğilince Denizbankın 939 senesi için- de elindeki büyük ve küçük ( vasıtalar M0 tomı bulacaktır. Türk arma- törlerinin sahip olduğu elliye yakın vap. run tonajı bittabi bu yekundan hariçtir. Denizbank, posta gemisi, şilep, küçük sahil vapurları, vesair gibi büyük ve kü- çük vasrtalardan mürekkep filosunun to- najınr mümkün olduğu kadar “ kma bir zamanda 400.000 tona çıkarmak kararım- “dadır. Kabotoj hatlarımızda posta vapur- culuğuna verilecek yeni istikamet, hariçte açılacak yeni hatlar ve kara sularımızda ihdas olunacak yeni şilep seferleri dola» yısile buna şiddetle ihtiyaç görülmekte- dir. Bu itibarla bankanın hazırladığı fa- aliyet programın birinci maddesini, Deniz ticaret filosurun takviye ve tezyi- di olacaktır. Banka bu sene içinde gene mecmu tonajı 30-40 bin ton arasında on vapur daha ısmarlamak suretile bu kararının tatl çecektir, — Topkapı sara nda açılacak salonları Müzeler umum müdürlüğünün gim- diye kadar kapalı kalan Topkapi 8a. raymm harem dairesini tamamen âç- mak İçin tamirler yaptırmakta oldu. ğunu ve sarayın bu kısmının yenilen. diğini yazmıştık. "Topkapı m “Haremi hümayun” dairesinin şim k az kısmı» Dm 5 ziyaretçilere açılmış. tır, Fakat bu kısım asil harem a dir. Bilhassa büyük bir tarihi ve mari kıymeti olan “Başkadın” ve leri, ile tarih Tisht daire! ti “Cariye O yelerin bunun önündeki lu salon ve nihayet bin bir esrar sak. lıyan ve köşe b bilinmiyen harem le açılacak bu yerler ŞEN şel ener ire izmite İÇERDE: giri * SEHZADEBAŞINDA ( yapılacak © anil binası plânının tatbi. rine Gözel sanallar akademisinden bir nı fg. sör tayin edilmiştir. Belediye tara! dan arsanın istimlik bedeli olarak 200 bin dira tahsisat ayrılmıştır. e HAYYAN ırkının aslab ve dericiliğin kişafı için bazı kararlar alınmıştır. Bil iz “büyük bacak, hayvanlar elnsinin a şalın ve derisinin ihracına calışıla. ni caktır. a YE bütçesinden bu sene mi R ri en cemiyetine 250,Topkapı NE er cemiyetine 300, çocuk esir- kurumuna 240, belediye memurlar yeme itine 1000, Turing kiöbe 2000 lira VE ağn bulunulacaktır. z İvAL, programını hazırlamak İs v kA bir komite teşkil edilecektir. Mani emrine belediye tarafından on almışlar. uğ iş kanununun tatbiki bas itlbsren başlıyocaktır. Bu husus- Mizmgelen hazırik- 4 yapılmış ve 19 tebii! am a evkaf arasında, ihtilâf. Kk hakkındaki tetkikler — bitirik ui eye A ilmiştir. Bu kararların a hn vakıflar idaresi belö- ne profe ei Susuz kalan semtler Bu yaza kadar terkosa kavuşacaklar Belediye, geçen sene tifo tehlikesile beraber, suları kesilen, çeşmeleri ka- panan kuyuları dahi kapatılan Fatih kazasının büyük bir kısmındaki hal. km bir senedenberi susuzluktan dola- yı yükselen şikâyet ve feryatlarmı na. zarı dikkate almış ve yaz sıcakları başlamadan bu halkın susuzluktan kurtarılması için Sular idaresine lâ . mwmgelen tedbirlerin almması hakkın- da emir verilmiştir. Sular idaresi mühendisleri susuz kalan bu semtlerde sık sik terkos çep meleri açmak için yerler tesbit etmiğ. tir. Ayrica istiyen evlere de Terkos verilecektir. Bu programın yerine ge- tirilebilmesi için yeni büyük bir su ge. bekesinin vücuda getirilmesi lüzumu hâsıl olmuştur. Yeni şebeke Edirnekapı dışındaki terkos su havuzundan başlıyarak Zey. rek yokuşuna kadar devam edecektir. Şebekenin ana hattı altmış santimlik borularla olacaktır. Şebeke azami sü- ratle ikmal edilecektir. e ——— Akayın iikbaher tarifesi Akay idaresi, Adalar Yalova ve A- nadolu yakası ilkbahar tarifesinin tat. bikatma çarşamba günü başlıyacak- tır. İlkbahar tarifesinde Seferler ç0- Zaltılmakla iktifa edilmektedir. Fa. kat yaz tarifesinde yenilikler yapıla» caktır. Berber dükkânla- rında elbise süpürülmiyecek İl ota iii husule gelen tozun sıhhate tehlikeli o- lacağı kanaatiylo berberleri müşteri. Terin elbisesini dükkân içinde süpür mekten mene karar vermiştir. Ziraat vekilinin bir tavzihi Ankara, 17 (A.A) — IS nisan (tarihli “Tan, ve (Akşam) garetelerinde Ankara muhabirlerine atfen çıkan metinleri ayni yarı dolayısile Ziraat vekili Faik Kurdoğ- Ju aşağıdaki beyanatta bulunmuştur; “İktisat vekâleti arkadaşlarıma toplu bir halde veda etmek ve ziraat vekâleti arka. daşlarımı hep bir arada selâmlamak için 14 nisan perşembe günü öğle vakti vekâ- let konferans salonunda kısa bir toplantı yapılmıştı. Bu toplantıya sit olmak üzere Tan ve Akşam gazelelerindeki o metinleri ayni telgrafları hayretle okudum. Muhabir bana veya toplantıda bulunan berbahgi bie arkadaşa sorsaydı bu'sile toplantısı hak- kında, daha iyi malümat alabilirdi, Telgra- fının sonunda bana “Ziraat o İşlerindeki düşüncem ziroatler evvel zirastçi yetiştir. mektir,. de dedirtmektedir ki bu beyana- tımın bilhassa sebebi de budur. Ben “Zirol kalkınma demek siroatçinin de kıymellen. dirilmesidir., demiştim. Muhabirin cümle. si bündun gilat olsa gerektir.,, diyeye vereceği para için 1938 bütçesine tahsisat koyrauştur. * BELEDİYE zabıtası bütçesinin umumi muvazeneye alınması okararlaştırılmıştır. Bu suretle, belediye bütçesinden o 211.992 liralık bir tenzilât yapılmıştır. Haseki ve Cerrahpaşa hastanelerinin de Sıhhiye ve. kâletine devri ile, belediye o bütçesindeki açık kapatılmış bulunuyor, * ÜNİVERSİTE gençlerinden 500 kişilik bir kafile 23 nisanda İzmite | gidecekler, Iktisat vo hukuk talebelerinden mürekkep futbol takımı İzmit takımı İle bir maç ya- pacaklar, halkerinde verilecek bir riyafet te bulunacaklardır. * MÜRETTİPLER cemiyetinin yıllık kon aresi dün, ekseriyet olmadığından yapıla” mamış ve İ$ mayısa bırakılmıştır. * AKAYIN yaz tarifesinde Yuloraya vapur seferleri çoğaltılmıştır. 16 mayıstan itibaren Yalovaya İstanbuldan #ünde iki vapur kalkacaktır. * TÜRKKUŞUNDA bü sene, gerek | Vise, gerek ortamektep talebelerinin bir arada l Toptancı kasaplar Ankarada yeniden teşebbüslerde mi bulunacaklar ? Kasaplar şirketi idare meclisi reisi Ah- met Kara Ankaraya gitmiştir. Kasaplar arasında bu gidiş toptancı © kasapların hükümet nezdinde teşebblls yapmak iste- melerine hamledilmektedir. Söylendiğine göre toptancı — kasaplar, Gelep korisyoncularm ayaktan satış yap» tıkları Hasköyden perakendeci kasapla. rın doğrudan doğruya hayvan alarak bu- ru toptancılardan daha evvel (borsaya j tescil ettirmesi ve pay mahallinde tartı. sınr yaptırarak mezbahaya sevkedip kes- tirmesini kendilerine en büyük darbe te lâkki etmektedirler. Bu yüzden toptandi- larm işlerinin yüzde elli derecesinde azal- mış olduğu ileri sürüldüğü gibi ötedenbe- ri toplancılardan veresiye muamele ya- pan ve borcundan hiçbir vakit kurtula- mıyan perakendecilerdeki (o paranın da tahsil edilemediği iddia (olunmaktadır. Belediye ise, pek haklı olarak, halkm başlıca gıdası olan etin tahsilât için bir vasıta yapılamıyacağı mütaleasındadır. Ahmet Karanm Ankaraya bilhassa bu işle meşgul olmak üzere gittiği (söylen mektedir, Fakat Ahmet Karanın kasaplar şirke- tinin deri fabrikası yüzünden alâkadar bulunduğu deri sanayindeki o küçülme hareketleri hakkındaki meselelerin Anka- rada tetkik edilmesi dolayısile Ankaraya gitmiş olduğu da öne sürülmüştür. Rontgen filmleri tarihli olacak Sıhhiye vekâleti halkın beyhude yere kandırılmasma, trbbm fena vaziyele düş» mesine ve. İagal edile: olan bir müdahale etmek mecburiyetinde kalmış tır. Son zamanlarda memleketin her tara- fında zamanla hassasiyetleri kaybetmiş, fakat üzerinde ne kadar bir müddetle kul- lanılabileceği yazılmadığı için mahiyeti bilinmiyen bir takım eski ve bozuk ront- gen filmlerinin satıldığı ve bu işlerde bir takım seyyar satıcıların mühim Tol oy» nadığı nazarı dikkati celbetmeğe başla» mıştır. Bilinmeden alman bu (filmlerle yapılan radyogrefiler iyi bir netice ver- mediğinden âcil radyografisi o yapılması lâzımgelen hastalarla doktorlar müşkül vaziyette kalmakta ve bilhassa devletin ve belediyenin malı olan rontgen cihazla. rile beyhude yere ayni hasta üzerinde mü teaddit defalar uğraşılmaktaydılar. Sıhhiye vekâleti işte bütün bunları na- zarı dikkate alarak memlekete — girecek rontgen filmlerinin kutuları ve filmlerin kâğıtları üzerine hangi tarihe kadar kul- Tanılabileceğinin yazılmış olması şartını koymuştur. Temmuz başından itibaren Türk gümrüklerinden geçecek (rontgen filmlerinden bu şart aranacaktır. a em kamp görmeleri kararlaştırılmışlır. İnönü kampı İ temmuzda başlayacaktır. * İZMİR sergisine gelecek © ecnebilere kamunun snüsandesi dahilinde bütün ko. laylıkların göslerilmesi kararlaştırılmıştır. Sergide İntizam ve #sayişin temini için de şimdiden hazırlıklar yapılmaktadır. * Orman fakültesi talebe birliği, dün ge ce Maksim salonlarında gaye saralmi bir çayh dans tertip etmiştir, Geceyarısında, milli oyunlar oynamış, ve bu kardeş top- Tantısı temiz bir neşe içinde (o sabahleyin dörde kadar devam etmiştir. Bu münasebetle Maksim — salonları da mesleki bir zevkle süslenmiş, o masaların her birine taze bir toprak mahsutü konul. Muştu. * Son defa şehrimize “Lititya,, vapurile iki yüz kadar İngiliz seryahı ve bunların arasında eski Siyam kralı ile kraliçesi de gelmiştir. Eski kral ve kraliçe sehrimizde bir gün kaldıktan ve camnilerle müzeleri gezdikten sonra, ayni vaparla avdet etmişlerdir. * Sovyellerih o Ankaradaki yeni elçisi Terençiyef dün Moskovadan şehrimize gel miz, İstasyonda Sovyet könsoloshanesi er. kânı ve Sövyet kolonisi tarafından karşı- lanmıştır. kli inik Buz Ma liği bik Sabahı Geğeklyi me diyar TAN'da Mihver var mı, yok mu? A HMET Emin Yalman İngiliz . İtalyan anlaşması ve dolayısile Roma - Rer. iin mihverinden bahsederek Avusluryanın Almanya tarafından işgalinden sonra İlet pan aiyosetinde büyük bir değişiklik oldu. duna söylüyor ve şöyle devam ediyor: Arusturyanın işgali ve İngillerenin Orta Avrfapa hakkındaki seyirci siyaseti, Avru» panm bütün simasımı bir anda değiştirdi. Berlin — Roma mihveri ancak rüsaviler arasındaki bir bağ sıfatile İtalyanlara ca. sipti, Memleketlerinin ikinci derecede role düşmesine İlalyanlar razı olamazlard. Bu. Bun da ölçüsü, (Roma protokolu devletle- ri) adı atında İlalyanın Avusturya ve Ma carislunda kurduğu (nüfuz sahasına AL manyanın saygı göslermesiydi. Bir gün Almanya, finlyanlara önceden haber vermiye bile ihtiyaç duymadan bu sahayı istilâ eli ve Brenner geçidine dar yandı. İtalya bu suretle ikinci role düştük» ten başka Cenubi Tirolü (ve Triyesteyi tehlikede görmiye başladı. Şuna da anla. dı ki, Almanyanın, İlsiyanın Akdenizdeki mevkiine dayanarak yürüteceği siyasette aslan payı dalma Almanlara düşecektir. Roma anlaşması, İlalyadaki bu yeni u- yanıklığın ve endişenin bir ifadesidir. Bu anlaşma İngilterenin İç ve diş siyaseti ba. kımından büyük bir muvaffakiyeltir. 1 talya — Eğer imza etliği anlaşmada sami mi ise — zorbalık yoluyla fırsat kollamak siyasetine şimdilik olsun veda etmiş, ka. mun çerçevesi içinde konuşma ve anlaşma yoluyla menfaatini arıyan memleketler 8. rasina karışmıştır. İlalya; yuttuğunu haz- metmek, askeri bir taarruz kuvvetinin ih. tiyaç göslerdiği yükleri hafifletmek ve ye. ni topraklarını inkişaf ettirecek sermaye ve imkân bulmak bakımından böyle bir sü- kün ve iş beraberliği devresine zaten muh. taçtır. Demek ki İtalyanın bu defaki anlaşmada ciddi olduğunu zannettirecek kuvvetli se. bebler vardır, Fakat şimdi Hitlerin Roma. yı ziyareti münasebetile Almanya berhal. de kuvvetli bir hamle yapacaktır, Alman. ya tek başına kalmıya razı olamaz. Üçüncü yol arkadaşı olan Japonyanın Çinde koca» man bir tuazğa düşmesi ve yırtıcı kuş mes Jeğinin kârlı bir iş olmadığının meydana çıkması Almanyayı saten sarsmışlır. İn. gilterenin Uzak Şark çenubı da bu suretle tehditten kurtuluyor ve İngiltere de, Rusya da, Avrupada küvvetleniyorlar. Eğer yeni Alman hamlesi, İtalyayı sürük emeğe ve bak ve nizam İçinde yaşıyan memleketler çerçevesinda uzaklaştırmıya muvaffak olursa dünya bugünkü vaziyete nisbetle büyük bir şey kaybetmiş olmıya- caklır. Fakat İtalyadaki uyanıklık devam eder ve İtalya, İngiltere ile imzaladığı at- laşmayı ciddiye alırsa barış hesabına bü- yük kıymetler kazanılmış olacaktır. O za- man Almanya da, yırtıcı kuş mesleğine tek başına devam edemiyecek, dünyadaki ger. Binliği ve istikrarsızlığı orladan kaldıra- cak şekilde umumi © anlaşmalara varmak mümkün olacaktır. Eğer İtalya, (evvelki gün imzaladığı anlaşmaları ciddiye ahyor- sa Berlin . Roma mihverinin devam ettiği hakkında İtalyada geye sözler boş lâf. tan ibarettir. KURUN'da Matbuat için pul a Us, Balkan matbaal © konferansı münasebelile şehrimize gelen Yunan heyeliniz reisi Zarijisin bir arkadaşımıza söylediği ve Yunanlı o meslektaşlarımızın lotiine bizleri imrendiren sözleri, bilhassa Du sözler arasındaki “bu sene yirmi beşin. ci mldönümümüz olacağı için hükümet bi- xim şerrefimize pul da bastıracak. O va- kit oluz milyon drahmi paramız olacak. mealindeki cümleyi hatırlatarak diyor ki: “Yunan bükümeti kendi basın teşkilât Jarmın yirmi beşinci yıldönümü için hü susi bir pul çıkararak hasılâtını nasıl Ya- nanlı meslektaşlarımıza tahsis o edecekse, bizim hükümetimiz de Balkan basın kon. feransının bu sene İstanbulda Moplanmış olması şerefine olarak bir pul (o çıkararak bunun hasılâtını Türk basın (o teşkilâtına verebilir. Bu suretle Türk basın mensupla rının bakikaten acıklı olan o vaziyeilerine yardım edebilir.,, “Dünyanın ber tarafında pul koleksiyo. nu meraklıları günden güne çoğalmakta. dır. Bu şekilde çikarılacak o puldan tabij olarak kısa bir zaman içinde O hayli para toplanacaktır. Hem de basın vasılasile ya- pılacak devamlı bir propaganda ile pulun hasılatı arttırılabilir. Bu sayede Türk ba» sın birliği teşkilâtı daha yeni kurulduğu sırada her sahada el alacağı teşebbüslere esas olacak bir vâridat o kaynağı, bir ilk sermaye temin edilmiş olur, İşte, sayın Hükümet Retsimiz Celâl Ba. yardan beklediğimiz şey; komşu memleket lerde yapılmakla olan bir yardımın güzel bir fırsat elvermişken, Türk basınından esirgenmemesidir.,,