21 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

21 MART — 1938 Hayata dair Bir cevab EÇENLERDE Bay Peyami Sa. ii fa'nın bazı efkârr hakkında düklerimi yazmıştım. Buna bir "evab verdi ve nüanslara daha ziyade dikkat edilmek şartile münakaşa ede. imizi ihsas etti, Belki de bön Öyle anladım; çünkü Bay Peyami Ss- bin bir nilans gözettiği için ne de- Mek istediğini katiyetle kestirmek da- iye babi değildir. Hiç olmazsa benim Yanlış anlamış olacağım ki, Bay Peyami Safa benim gibi, ellerine aldık- arı mevzuların kafasını gözünü yaran Mdamlaria konuşmak istiyemiyeceğini dirdi, Yan! bana haddimi bildirdi. O Yazısı (Cumhuriyet, 18.3.1988) fevka. İde hoşuma gitti; kesip saklamadım MMA dostlarımın bazılarma onu oku- al tavsiye ettim, onlar da hoş. lar, Haddimi öğrendikten sonra kendisi- ©evab vermeği lüzumsuz buldum. ne cevab verebilirdim ki? Ba- Da: “Sen böyle şeylerden anlamaz- MN; sen eline aldığın mevzuun kafası- Mi, gözünü yararsın,, diyen bir kimse. 78 “Yok ben anlarım!” diyemem ya! Asıl sen anlamazsın!” gibi cevablar SE hiç bir zaman hoşuma gitmemiş- » Hem Bay Peyami Safa'nın, kendi. alâkadar eden meseleleri benim dn söylerken haksız ol. hap rdan emin değilim. Ne filosofları İrim, ne de ilmi nazariyeleri... ka andan hiç bahsetmiyeeektim. Fa- t bugünkü (pazar günü) Cumhuri- garetesinde benim bir karikatürüm unduğunu haber verdiler; merak “ln aradım, Meğer Bay Peyami Safa- “Server Bedi" imzasile kaleme al hı haftalık şakalar arasında imiş. Y Peyami Safa benim kendisine ver. k m cevabdan bir cümle almış, onun- tlay ediyor, Cümle gu: “Yeni çıkan meomuada çıkan bir yazısından dir İikrada bahsetmiş olan bir muhar. Mir arkadaşa cevab verip ondan birta, M şeyler soruyor... Bay Peyami Sa- İN bünü meshur: “Bir berber bir ber. ai cümlesine benzetiyor. İyi ama Y Peyami Safa'nm veya Bay Server 'in karileri, o cümledeki "soru- fiilinin fali kim olduğunu merak mi? Eden biri çıkabilir; te talan benim yazımı görürse o cüm. Bay Peyami Safa'dan bahsedil- kadar de öğrenir, O zaman cümlenin o garib olmadığını da . üslüb me. Melelai ile biraz olsun uğraşmışsa - Malar, Bay Peyami Safa, yazısın çık- Mecmuanm, kendisinden bahseden harririn adını söylemek istemiyor, ları “yeni çıkan bir mecmua”, “bir Yaharrir arkadaş” diye anlatıyordu. Benim, cümlem onun yazismdaki par- yilarla vücude gelmişti ve ancak 80 e Yani *,., cevab verip ondan birta, şeyler soruyor, kısmı benimdi. lann uçsuz bucaksız bir kıymet ve- Bay Peyami Safa, böyle şeylere neden dikkat etmiyor? yn, elime aldığım mevzuun kafası. taç zina yardığım gibi Bay Peyami ki da, münakaşalarında karşısmda, in her vasıta ile mahvetmek ister. un yalnız söyledikleri ile değil, hu- ha Bayat, siyasi akideleri, anası, ba- İle de meşgul olur. Ahmed Ha “ arablığından, Nazım Hikmet'in Yasi kanaatlerinden, şunun ailesin - bunun kaynanasından bahsettiği Büy Ne yapalım? o da işte öyle... Be. de musllimliğimi tutturmuş. Öyle tür leler yazan adamm mekteblerde >» okutmasına akıl erdiremeğiğini Maç ediyor, Kendisine yanlış malü- şe Vermişler, ben “mekteblerde türk. Ya, utmamı”, fransızca öğretmeni. Ba Peyami Safa'nın da, Bay Server e de benim hakkımda söyledikle- ker ty M)| kizmadım. Artık onun böyle hare- “tmesine alıştık. Hattâ benden med leriken “arkadaş”, “dost” keli - ia kullanmasma dahi kızmıyo- Zaten bir zaman kendisini, ara. Rena birtakım düşünce, mizac fark- Mn Tağmen dost sayabileceğimi Yazın, kendisile arkadaşlık etmiştim. ay 'd'ğımı sonradan, hüzün duyarak Nurullah ATAÇ Ispirto fiyatları ucuzladıktan Kolonya fiyatlarını da indirmek için tedbirler alınıyor Sıhhi ihtiyaçlar için fazla miktarda kullanıldığı düşünülerek ispirto fiyatla- rı yüzde otuz beş nisbetinde ucuzlatıl- mış, bu tenzilâtin tatbikine ayın on be- şinden itibaren başlarınıştı. Fakat is- pirto fiyatları ucuzlamış olmasına rağ- men kolonya ve emsali maddelerin fi- yatları hiç indirilmemiştir. İspirto fiyatlarının indirilmesi, hü- kümet tarafıniğın hayatı ucuzlatmak için alsan tedbirlerden biridir. Piyatı yüzde otuz indirmekle Inhisar İdaresi Yakalanacağını anlayınca Eroin paketini yuttu! Hastahanede midesi temizlenerek kurtarıldı Sabıkalı eroin satıcılarından Toygarte. peli Muhiddin dün Üsküdarda iskele mey- danında şüpheli bir vaziyette dolaşırken yakalanmış, üzerinde arama yapılacağını anlayınca elindeki eroin (paketini yut. muştur, Muhiddin hemen Haydarpaşa nü. müne hastanesine götürülmüş, orada mi. desi temizlenerek eroin çıkarılmıştır. Bundan başka Taksimde şüpheli vazi. yele dolaşan İsmafi oğlu Refik de çevril- miş, üstünde bir miktar eroin bulunmuş. ter. Ticaret mMuvazenemiz ihracatımız ithalâtı- mızdan fazladır Yapılan statistikler, 937 senesi ticaret muvarenesinin iktissdiyatımız için Gmit edildiği gibi müsbet şekilde neticelendiği. ni bariz bir şekilde göstermektedir. 937 senesinin on bir ayında ithalâtımız 101276000 Türk lirası, (İhracatımız da 117158000 Türk lirasıdır. o Aradaki fârk 15382000 liradır. 218434000 lira tutan dış ticaret yekünu, geçen senelerin ayni devreleri nazarı iti. bara alındığı takdirde 1936 senesine na- zaran yüzde 109,3, 1935 senesine nazaran yüzde 10,2, 1934 de göre de yüzde 33,7, 1933 senesine nisbetle yüzde ##,i nisbetin de artmıştır. Bu rakam, ayni zamanda son allı senenin en yüksek rakamını teşkil et. mektedir. Ticaret muvazenesi bakımından bü 11 aylık mukayese ticaret muvazene- mizdeki iyi ve sağlam gidişi çok iyi gös. termektedir. 1937 senesinin 11 ayı zarfındaki ihraca temız 117158000 lira olmasına - mukabil, 936 senesinin ayni devresindeki ihracatı. mız 09397000 liradan İbarettir. Bu suret. le yüzde 17,8 bir farlalık vardır. İthalâtımıza (gelince, 935 Oo senesinde 82.218.000,936 yılında da 83.606.000 liradır 937 senesinde 101:276.000 liraya çıkmış tır. Demek oluyor ki, O ithalâtımızda da 1935 senesine nazaran yüzde 23,1 ve 936 senesine nazaran da yüzde 2i,i nisbetin. de bir yükseklik vardır. —— —— —— * Bilecik, Bursa Balikesir ve Çanakka. lede bu sene rusm mücadelesi yapılacaktır. Bu dört vilâyette 64000 at O muayeneden geçecektir. * Adliye vekâleti, tiesret odalarına bir tamim göndererek icra ve iflâs kanununda yapılması icap eden tadilât hakkında mü. Halea sormuştur. * İzmir lisesinden yetişenler 26 mart ak- gamı bir Ege gecesi tertip etmişlerdir. Ba geceye saylavlar, valiler davet edilecekler. dir. * Şehrimizdeki ekalliyetlere ait vakıfları idare etmek üzere işten anlayanlar Vakıf müdörlüğüne davet edilmişti, (Yakında, bunlar arasında bir imtihan yapılacaktır. * Arnavutluğun Gevgili kasabası halkın. dan Nâzım isminde birisi vilâyele müra- cant ederek bir boslan içinde define ara. ma müsaadesi istemiştir. Nâzum gördüğü bir rüya üzerine orada define (o bulundu. ğunu “keşfi, etmiştir. varidatından senevi yarım milyon lira- ya yakın bir para kaybetmektedir. Hü- kümet, varidatındaki bu eksikliğe, sırf halkın umumi ihtiyaçlardan olan ispir toyu daha ucuza istihlâk edebilmesi için riza göstermiştir. Pakat, bu fiyat tenzilâtından yalnız kolonyacılar ve eczacılar istifade ede rek halk gene ispirtolu maddeleri eski fiyatına aldıktan sonra takip edilen ga- ye heder olmuş demektir. Bunu düşünen alâkadar makamlar, halkın bu fiyat tenzilâtından şümullü bir şekilde faydalanması için tedbirler düşünmektedir. Diğer taraftan kolonyacılar şunları söylemektedir? — İspirto fiyatları yeni ucuzladı. Pi- yasadaki mallar eski stoklardır; (yani ispirto pabalı olduğu zaman yapılmış” tır, Bu itibarla onların fiyatlarım in- dirmek kabil olamaz. Tenzilâtla aldı- ğımız ispirto ile yapılacak mamulâtın fiyatlarında bittabi o nisbette tenrilât yapılacakır.. ,, Diğer tarafın iddialarına göre İnhi- sarlar İdaresinin İspirto fiyatlarmı in- dirmesinden sonra kolonya rttiyat &- milleri işinden çıkılmaz bir müşkülle karşılaşmışlardır. Kolonyacılar, bu için- den çıkamadıkları vaziyetin aydınlatıl. ması İçin muhtelif makamlara baş vur- muşlardır. Kolonyacılar, bundan bir müddet evvel ispirto satışlarının tam bir inzi- bat altında yapılmamasından dolayı han köşelerinde, evlerde ve salr gizli yerlerde gizli kolonya imal edildiği ve Istanbul limanını canlandırmak için Mühim adimlar atılmak üzere Ecnebi vapurlara daha ucuz ihrakiye verilecek, su ücreti ve liman resimleri ehemmiyetli surette indirilecektir Hükümet, bir taraftan İstanbul lima. nını, rıhtımları yapmak, tersaneyi ıslah elmek, Ilmandaki teknik vesaiti kuvvetlen dirmek gibi tedbirlerle modern bir büle getirmeve çalışırken, diğer taraftan liman faaliyetini aritırmanın ne suretle müm. kün olabileceğini de düşünmektedir. İngiliz liman mütehassızları bu işi tet. kik ederek hükümete bir rapor vermişler. dir. Bu rapora göre, İstanbul limanını can landırmak için yapılacak tesisat ve İnşa. atlan Başka tarifeleri t#mamen yeniden tesbit etmek, ihrakiye, sa ve palamar üc. rellerini indirmek gemi tamirlerini rakip Iimanlardaki gibi ücüz ve kolay yapmayı temin etmek Jârzımdır. Bilhassa ihrakıye meselesi üzerinde 8. hemmiyetle tevakkuf edilmektedir. Hükü. metin prim vermek suretile yaptığı feda. kârlığa rağmen limanımızdan ecnebi va- purların ihrakiye mikları seneden seneye aralmaktadır. Bilfarz, ecnebi o vapurlara * Kızılayın Fatih karası köngresi dün yapılmış, idare heyetinin bir senelik me- salsi takdir edilmiştir. * Maarif vekâleti nüfusu dört yüzden 8x 32 bin köye muallim yetiştirmek üzere kurslar açacaktır. * İsviçreli tarih profesörü Pittar dün şehrimize gelmiş ve Ankaraya gitmiştir. * Erkek öğretmen okulunda dün senelik müsamere verilmiştir. Piyes temsil edil. miş, talebelerin teşkil ettikleri orkestra güzel eserler çalmıştır. * Dahiliye vekili ve Parti genel sekrele. ri Şükrü Kaya dün akşam Ankaraya dön. müşlür. Trakya genel müfettişi Kâzem Di. rik de kendisine refakat etmektedir. * İzmirde dün akşam halkevi salonla. rmda spor komitesinin tertip ettiği spor sonra Bu yakınlarda netice- i Istanbulda arazi tahriri lenmek üzeredir Bütün memlekette olduğu gibi, vilâyeti. miz, dahilinde de geçen senedenberi de- vam eden arazi tabriri işi neticelenmek Üzeredir. Esasen diğer viliyetler tahrir i- şini şimdiye kadar tamamlamışlardır. Fa. kat vilâyetimizin çalışan tahrir komisyon. ları birçok müşküllerile o karşılaştıkların. dan burada tahrir biraz uzamıştır. Maliye vekâleti tahririn mayıs ayı ni- bâyelinden evvel behemehal bitirilmesi. nin leminini vilâyete bildirmiştir. Bunun için tahrir komisyonları yeni postalarla takviye edilmiştir. Maliye vekâletinim işa. rından arazi vergisinin önümüzdeki mall sene başından ifibaren yeni tahrir kıy. metleri esas tutularak erazi (o vergisinin tahakkuk ve tabsil edileceği anlaşılmakta. dır. Vilâyetimizin, tahrir işlerinde müşkülât şehir haricinden ziyade şehir (dahilinde görülmüştür. İşlenen ve zeriyala tahsis 6 dilmiş eraziye kiymet tayini kolay, buna mukabil şebir dahilindeki erazi ve arsala- ra kıymet takdiri çok zor olmaktadır. Bu erazi ve arsalar şehrin muhtelif semileri. ne, bü semtlerin şehrin Oo inkişafında al. dıkları mevkie, müstakbel imar plânının bu semtlere vereceği ehemmiyete (göre kıymet değişlirdiğinden tahrirde çok has- sas davranmak lüzumu hasıl olmaktadır. Yeni tahrirden sonra vergi nisbelleri- nin değişmesi bu arsaların kıymetleri ü- zerinde de tesir yapacaktır. bu yüzden mühim miktarda muamele vergisi kaçokçılığı yapıldığına işaret e- derek kolonya imaline mahsus ispirto. ların tam bir inzibat altında satılması nı ve hattâ muamele vergisinin doğru- dan doğruya satış Üzerinden alınmasını tavsiye etmişlerdi. Halbuki yeni şekil de kolonya imaline mahsus saf İspirto serbest olarak verilmektedir. Kolonya- cılar bu vaziyette muâmele vergisininin tahsil ve kontrolüne imkân kolmıyaca- İı mütaleasındadırlar. Bundan dölayı kolonyacılar muamele: vergisinin kal kıp kalkmadığını sormaktadırlar. verilen ibrakı”e miktarı 1934 O senesinde ton olarak 113113, 1933 senesinde 118284, 1936 senesinde 92.084, 937 senesinde de 72143 olmak Üzere tesbit edilmiştir. Mülehassıslar, ecnebi vapurları Pire ti. manında Türk kömürünü ucuza aldıkla. rını ve birçok kolaylıklarla karşılaştıkları için bütün ihtlyaçlarını Pire limanında gördüklerini söylemektedirler. Dünyanın en tabil ve mü: imanla. rından biri olan İstanbul limanını can. landırmak ve burayı Akdenize sefer ya- pan bütün vapurların uğrağı beline koy. mak için, yakında şümullü ve ehemmiyetli bazı kararlar alınacaktır. Denizbank tamamen (teşekkül ederek işe- başladıktan sonra mevzu olarak ele alınacak ve en kısa bir zamanda başarıl. masına çalışılacak olan İşlerden biri de İstanbul llmanım bugünkü sönük ve mu. attal halinden kurtarmaktır. ————— gecesi çok samimi ve neşeli geçmiş ve bu münasebetle iki yaşından dört yaşına ka. dar gürbüz çocuk müsabakası yapılmıştır. Müsabakada derece alanlara hediyeleri ve. rilmiştir. * Erzurum vilâyet umumi meclisi mesa. isini bitirrerek dağılmıştır. Bu sene husus! vilâyet bütçesi 766.000 liradır. Bu tahsisat la, erzurumda bir çocuk doğum evi, ve birçok büyük inşaat işleri yaptırılacaktır. * Maraşla biri kayınpeder ve ailesini, diğeri de Elbistanlı Ermis isminde bir ka. dını öldürmeklen suçlu iki kişi belediye ve çocuk bahçesinde asılmak suretile ölüm cezaları tatbik edilmiştir . * Trakyada bağcılık süratle ilerlemek. tedir, Kırklarelinde yetiştirilen yüzbinler. ce çubuğun bepsi dağıldığı halde ihtiyacı karşılayamamıştır. Bu sene de meyveli ve meyvesiz yür binlerce fidan ekilmiş ve beton asfaM yolun mühim bir kısmı ağaç. landırılmıştır. ——— CUMHURİYET de Hatay nizamı önünde Fransız - Türk münasebetleri UNUS NADİ, Cenevre müzakereleri. nin bir kere daha Türk nokiai naza. rının doğruluğunu kabul ve tesbit ettiğini yazdıktan sonra diyor ki: “— Acaba bundan sonra da Halaydaki Fransız delegesi orada unsurları yekdiğe- ri aleyhine tahrik ederek Türk Halayın yeni rejimini akim bıraklırabilmek gay. rellerinde devam edecek midir? Bunu bi- ze yakın bir istikbal gösterecektir. Çünkü Cenevrede konuşulanlar ve kararlaşlırı- lanlar, ne olursa olsun Hatay meselesinin salim bir suretle halli nihayet Fransanın dürüst bir hareket tarzı ihtiyar etmesine bağlıdır. Eğer (o Fransanın da mütentan surelte kabtıl ettiği Cenevre kararlarına rağmen Hataydaki Fransız (memurları akıllarınca daha çok balık avlamak için suları karıştırmakta devam ederlerse © zaman Fransanın gayrisamimiliğine inan- mak bizim için bir zaruret olacaktır. Hatayın Sünni! Türklerile Alevi Türkle. ri tarihin uzun dehlizlerinde buluşmuş” lar ve kucaklaşmışlardır. Hatay Arapları ise din vahdeti camiasında Türklerin a- sırlarca ve asırlarca beraber £ yaşamış Öz kardeşleridir. Gayrimüslim unsurlara kar- şı Türklerin ne büyük müsamaha ve mü. saadelerle hareket ettikleri ise malümdur. Türk Hatayı müşterek ve mesut çalışmala. rile dünya cenneti haline koyacak bu hal- kın hayatına zehir okatmamak lâzumdir. Biz böyle bir şeye muvafakat etmiyoruz ve elmiyeceğiz. Biz Türkiye ile o Suriye arasında müstakil Türk Hatayın irk ve din farkı olmaksızın bütün halkını kelimelerin tam manalarile mesut ve müreffeh görmek istiyoruz. Ve bunu (behemehal (temin edeceğiz. KURUN'da Bir ültimatomun mânası SIM US, Litvanyanın, Leh kavveli ö- nünde eğildiğini yazdıktan ve bu iki devletin biribirleri ile olan münasebatını"* anlattıktan sonra şöyle diyor: Lehistan Olklmatomunun bir o harp ile nelicelenmemiş olması tabil herkesi sevin dirmiştir. Fakat ayni zamanda şu hakikati de ortaya koymuştur ki, Avusturya, misa- linde olduğu gibi küçük devletleri Avru. pada kuvvele karşı muhafaza edecek hiç dayanç yoktur, Sovyel Rusyanın ve Fran- sanın Litvanyayı Lehistana karşı himaye edememesi yarın Çekoslovakyanın önünde de düşünülecek bir islifham işareti çiz- miştir. Zira Lehistanın öltimatomunu Litvan- yanın kabul etmesi Avrupanın bu kısmın daki tehlikeleri tamamile kardırmış ol. mıyor, Bilâkis bundan sonra bir (Danzig), ve bir (ÖMemel) meselesinin ortaya çık- mak üzere bulunduğu zihinlere geliyor. Molâmdur ki, Almanlar (Danrig)i büyük Almanyanın ilhak edilecek bir parçası say makla beraber Lehistanı yanlarında tut mak için onun bir koridora ihtiyacını da teslim ediyorlar. Şu halde Litvanyanın (a- mamile Lehistanın emri alına geçmesi bu devlelin (muhtaç olduğu (koridoru (Danzig) istikametinden (Memel) istika- metine çevirmek ve Danzigi (Almanyaya ilhak etmek ihtimallerini ve imkânlarını hatıra getirir, Onun için (o Lehistan ile Uivanya sında ruhür eden son Üllima- som hâdisesini Almanya tarafından yapıl. mış bir teşvik eseri olarak sayanlar var. dır Bü takdirde Litvenyanm Leh ültimate. munu kabul etmesi ile Avrupanın bu kö. sesinde harp tehlikesinin tamamile ber. taraf olduğuna bükmetmek biraz aceleci. lik olmaz mı?,, Şehit kubilây Dün Menemende yapılan ihtifalde anıldı Menemen, 20 (A. A.) — bugün in. kilâb şehidi Kubilây ve arkadaşlarını hatıraları, İzmirden, Manisadan, civar şehirlerden gelen binlerce halkın hu- zuru ile anılmıştır. Gelen heyetler, köylüler, sporcular, spor meydanında toplandıktan sonra âskeri bandonun çaldığı istiklâl mar- şiyle törene başlanmıştır. Bunu müte- akip söylevler verilmiş, facia tel'in, şehitler taziz edilmiştir. Bunu müteakip çelenkler konulmuş, gelen heyetler, köylüler, ayni vasıta. İ larin yerlerine dönmüslerdir,