4 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

> l | ı : ; : ü Ucuzluk yolunda çalışmalar Ekmek ve zahire fiyatlarının indiril- mesi için çalışılıyor Ibtlikârla mücadele edilebilmesi için her şehirde birer büyük resmi kooperatif açılması düşünülüyor Hayat pahalılığı ile başlayan mü- eadelede, hükümetin aldığı tedbirler bergün müsbet bir netice ile tözahür etmektedir. Bir ziraat — memleketi olan yurdumuzda bilhassa gıda mad- delerini ucuzlatmak işi ön plânda- gelmektedir. İktisat vekâleti, hayat pahalılığı Yla mücadele işini rasyonol bir suret- te halliçin mütehassısların yapmış olduğu program dahilinde hareket etmektedir. Bu programın i inci kıstnımı teşkil eden gıda maddelerini ucuzlatma işi Ezerinde, kısım kısım yapılan tetkik- ler neticelendikçe derhal tatbikata geçilmektedir. Şimdiye kadar şeker, benzin, ispir- to — ve. ot fiyatları ucuzlatılmıştır. Bundan sonra ekmek ve diğer gıda maddelerini ucuzlatmak için tedbir- ler düşünülmektedir. Hisseli vakıf malları Evkaf tarafından his- sedarlara salılacak Vakıflar umum müdürlüğü Evka- fiın muhtelif kimselerle hissodar bu- lunduğu bütün mülkleri tasfiyeye ve Evkafın bu mülklerde bulunan biz- Beslini en müsait şeralt ve taksitlerle mülkün diğer hissedarlarına devret- mefte karar vörmüştir. Yapılan — tet- kiklere göre evkafmn yalnız İstanbul vilâyoti dahllindeki bu neviden hiz- sedar olduğu mülkler on binlercedir. Vakıflar idarosi bu nevi — hususi! mülklerden yalnız mesken ve mütem mimatı ile mesken — arsalarında di- &Ber hissedarlara, evkafın hissesini devretmek için, hissenin evkaf lehi- ne olan çokluğu veya azlığına göre yüzde yirmiden yüzde elliye kadar umum! kiymet üzerinden — tenzilât yapmağa karar vermiştir. — Ayrıca ilk taksiti ferağ esnasında verilmek üzere va müzavi sonelero ayrılarak en senolik on taksitte ödenmek gşar- Üle falzsiz taksitlerle de devir yapı- lacaktır. Mesken olmayıp akar vaziyetinde bulunan emlâk için ise kıymeti beş yüz liradan aşağı olursa tenzilât ya- pilmıyacak fakat diğer — his&sedara müzayedesiz emlâki alma imtiyazı verilecektir. Kıymeti beş yüz llra- dan fazla olanlar ise bir senelik dört taksitle devrolunacaktır. Vakıflar Idaresi bu suretle en ka- rışık bir işten kurtulmak yoluna gir- miş olmaktadır. İktisat vekâleti, memleketimizde en fazla istihlâk edilen gıda maddesi olan ekmek fiyatınm Indirilmesi ve memleketin her tarafından mümkün mertebe muadil fiyatlarla satılması işini ele almış bulunmaktadır. Mü- tohassısların fikirlerine göre, bilhas &a son senelerde buğday zeriyatınımn memleketimizde çok artmış bulun- masına rağmen ekmek fiyatlarının düşmeyip, bilâkis, yükselmesi sun'i sebebler tahtında vukua gelmietir ki bu tesirler; hükümetin — cezri bazı haroeketlerile bertaraf edebilecektir. Bu meyanda, buğday — satışları de-| vamlı bir kontrol altına — alımacağıt gibi silo ücretleri, denizde ve karada buğday navluanları liman tahmil ve tahliyo ücretleri indirilecektir. Diğer taraftan ziraat vekâleti buğday müs- tahsilini korumak ve istihsal mas- raflarını düşürmek için do ayrıca bir tedbirler alacaktır. Bu ikinci mesele zamanla tatbik odilebilecek bir ka- rardır. Fakat tarilelerin ve buğday üzerine mevzu resimlerin indirilme- &i ve arada mutavassıt ve tüccar ko- misyonlarının bertaraf edilmesi işi derhal halledilebilecektir. Bu arada değirmenler ve fırm- lar hakkında da bazı kararlar alına- caktır. Öğrendiğimize göre, herbal- do hükümet en kısa bir mülddet zar- fında ekmek fiyatlarını da ucuzlat- müak kararındadır. Diğer taraftan zahire — fiyatları ha da da ayrıca totkikat yapıl- maktadır. Bu totkikat dan pirinc, so- van, patates ve emsall gıda madde- lerini müstehlike daha ucuza malet- mek tedbirlerile alâkadardır. Alâka darların bu hususta — yaptıkları tet- kikler, zahire fiyatlarının yüksekli- ğinde en birinci âmilin ihtikâr oldu- Bu netlcesini vermiştir. Memleketin bütün istihsal mınta- kalarında yotişon hububatın istih- sal masrafları ve aatış fiyatları ayrı ayrı tesbit edilmiştir. Neticede muh- telif şehirlerimizdeki hububat satış- larının nisbetsiz bir şekilde — farklı olduğu görülmüştür. Bilfarz Tosyada perakende olarak ön kuruşa satılan pirinc İstanbulda 28-80, Adapazarın- da1,6 — kuruş olan patates gene şeh rimizde 8-9 kuruşa satılmaktadır. Bu kadar büyük fark, malların çok el değiştirmesile ve porakende satı- cıların ihtikâr — arzularından ileri gelmektedir. Zahire fiyatlarındaki — ihtikârm önüne geçmek için birçok tedbirler almması mevzaubahstir. Bu arada her şehirde büyük resm? kooperatif- ler açılması düşünülmektedir. İ İ ı | Haliç vapurları işletmesi Doğrudan doğruya Belediyece idare edilecek Belediye, yüzde sekiz hissesinden mütevellit alacağını ileri sürerek Ha- liç vapurlarını işletmeğe başladığı za- man muvakkat bir işletme idaresi kur muştu. O zaman mutabık kalman şekle gö. re, bu vapurların işlemesini Akay ida- Te edecek, vapurların tamir vesaire hususatile gene burası meşgul olacak, kömür ve diğer malzeme ihtiyacı da buraca yapılacaktı. Eski şirketin iş- letme gefi vazifesinde bırakılarak umumf idare işleri için bir idare he, yeti seçilmiş, ve bunun riyasetine de Akay müdürü Cemil getirilmişti. Şim diki halde Haliç vapurları bu suretle işeltilmekte ve idare heyetinin verdi- ği kararlar fenni işletme haricinde hususatı Ihtiva ederse belediyoce tas- dik edilmektedir. Şimdi, Denizbank teşekkül edip A. kay idaresi bu bankaya ilhak olunun- ea Haliç vapurlarmım eski vaziyette idaresine imkân kalmayacaktır, Gene bu sebepten dolayı Haliç vapurları iş- letmesinin de — bilfill müdürlüğünü yapmakta olan Akay müdürü Cemil bu munzam vazifesini muhafaza ode. miyecektir. Bunun için, belediye yakmda Haliç vapurları işletme idaresi için esaslı bir teşkilât ve kadro hazırlayacaktır. 'Yine bu arada öğrendiğimize göre, belediye, gittikçe hayatı sönmekte olan Halici diriltmek için vapurları- nın sefer tarifelerini yeniden tanzim edecek ve bilet ücretlerini de bir mik- tar indirecektir , Haliç vapurları belediyenin eline geçtikten sonra bu müecssesenin açığı gittikçe azalmış, nihayet geçen sene varidat masarife muadil bir hale gel. miştir. Belediye, esasen ekseriyetle malşet seviyesi aşağı olan Haliç hal. kı lehine bilet Ücretlerini indirdikten sonra masrafı kısmak ve bilânçoda açığa meydan vermemek için bazı ted birler alacaktır. Bu arada, kendisine ait olan Eyüp - Keresteciler otoblüsleri imtiyazmı ge. ri alarak bu sahildeki yolcuların ucuz ca ve kendi vapurlarile gidip gelmele- rini temin etmesi ihtimali de vardır. Sabiha Zekeriyanın davası Tan gazetesi muharrirlerinden Sa- biha Zekeriyanın Cumhuriyet gazete'. &İ aleyhine açtığı davaya dün asliye Ikinci cezada devam edilmiş ve mah- kemede her iki taraf da bulunmuştur. Mahkeme heyetinin gördüğü lüzum üzerine gazetelerin tetkik edilmesi için mahkeme gelecek haftaya kalmıştır. —— — İÇERDE: * İZMİRDE cumhuriyet meydâanı arka- sında 300 bin lira sarfile bir belediye sa- rayı yaplırılacaktır. Plân için açılan mü- sabakada mimar Celâl Biçer ve mimar Re- şat San kazanmışlardır. * BAYRANLARDA şahrin muhtelif yer- lerl belediye tarafından tenvir edileceklir. Bu meyanda hazırlanan bir - projeye göre Çamlıca tepesinde büyük bir havuz yapı- lacak ve bayramlarda içine mazot doldu- rularak yakılacaktır. * TAHLİSİYE İDARESİ'nin Almanyada yapılmakta olan Cankurlaran motörü mart sonunda limana gelmiş olacaklır. Motör her törlü tahlisiye tesisalını halz olup mü- reltebattan Başka kırk kişi alabalimekte- dir. * ÜÇ AYLIK maaşların — malmüdürlük- lerinde tevziine dün başlanmıştır. Maaş- larını Emlâk ve eytam bankı meş olanlara ise tevziat ayın birinde baş- lamış ve üç günde 1200 kişiye para veril miştir. * MERKEZ BANKASI umum müdürü Sa- Mhaddin Çam dün Ankaradan şehrimize gelmiş ve doğruca Londraya doğru seya- hatine devam etmiştir. - Salâhaddin Çam Landradaki milli bankalarımız umum mü- dürlerine iltihak edecektir. * B.M.M. bugün saat 15 — de toplanarak Antepli Mehmedin ölüm cezasına çarptı- rılması hakkındaki marbata okunacak ve zeytinciliğe ait lâyihanın ikinci müzake- resi yapılacaklır. * ÖDEMİŞ'in Çanak köyünde Mustafa isminde bir adam arkadaşı Mehmedin ka- rısı Ümmiyi dağa kaldırmış ve balta ile öldürdükten sonra kalanmıştır. * MAARİF VEKÂLETİ yüksek tedrisat umum müdürü Cevat ve maarif müfettiş- lerinden Reşat Nuri bugün şehrimie gel- mişlerdir. * UMUMİ MÜFETTİŞ Tahşin Uzer dün Pariste ameliyat olmuştur. Tahsin Üzerin sıhhati iyidir. * SİNOP limanında iki defa kazaya uğ- ramış olan Aksu vapuru dün limanımıza gelmiştir. * MAARİF MÜDÜRÜ'nün da İşlirakile dün kır İisesinde bir toplantı yapılmış ve bu sene ortamtektep talebeleri için açıla- eak kamplar üzerinde görüşmeler yapıl- maştır. * ZEHİRLİ GAZLAR'dan korunma işleri için ayrılmış olan tahxixat gelmiştir. Ya- kında lüzümlü olan malzeme tamamlan- dıktan sonra tecrübeler yapılacaktır. * BELEDİYE şehrin muhtelif yerlerin- de afiş kuleleri — yaptırmaktadır. Bunlar tamamlandıktan sonra duvarlara ilân ya- pışlırmak yasak olacaktır. * NÜFUS DAİRELERİ tarafından otuz yakmıştır. Katil ya- —— — — — —— — senelik nüfus kütüklerini elltletlirmek ve bunları intizama koymak — için istenilen tahslsat gelmiştir. Yakında bu işe başlana- caktır. * DEVLET MATBAA 939 senesi sonuna kadar İzmile, fabrikasının yakınına nakledileceği söylenmektedir. LİMANDA vesalt buhranı başlamıştır. Piyasada kiralık mavna kalmadığından Li- man idaresi yelkenlileri kiralmağa başla- mıştir * DENİZBANK şuhe müdürleri dün w mum müdür Yusuf Ziya Önişin — reisliği altında Çik toplantılarını yapmışlardır. Yu suf Ziya birkaç güne kadar Ankaraya gi- decektir. * SIVAS - ERZURUM demiryolu için ya- pılan çalışmalar günden güne İlerfemek- tedir. Hat üzerinde bulunan 1850 metrelik tünelin 1100 metrelik kısmı — acılmıştır. Gene bin metreden urun diğer bir tünel açıldıktan sonra yolda açılmamış tünel kalmıyacaktır. * ŞEHRİMİZDE bulunan sanavi müfet- tişleri İstanbulda umumi sanayi kalkınma İsleri hakkında tetkikat yapmak için emir almışlardır. Bu tetkiklere yakında başlana caklır. * Erzurum civarında — Poyraz firtinasi Vavuk ve Kop dağlarındaki yolları kapa- mış ve münakalâtı durdurmuştur. Kap da- Bındaki şosaya düşen yetmiş metre urun- loğunda ve dört metre — yüksekliZindeki îllğ parçasının kaldırılmasına çalışılmakta- . “Kocam,, ve "ko- camla evli değilim,, ÜRK gazeteleri arasında kendisine bü- yüklük payesi takan birisi vardır. Bu gazetede çıkan roman ve hikâyelerin de tetkikini Peyami Safanın — üzerine almış bulunduğunu okuyucuları hikâye — sütun- larında “Bir hikâyenin hiküyesi,, adında- ki eşi ender bulunur! hikâyeden — öğren- mişlerdir. Bu büyük gazetenin mesullerine şunu baber verelim ki Peyami Safa bugünlerde, bu işini iyi yapamadığımı bilfiil isbat et- mek mevklindedir. Bundan birkaç yıl ön- ©e, buşka garetelerde çıkan roman ve hi- kâyelerin, birer isim değiştirerek gazete- leri sütunlarında yer aldığı görülmektedir. Bu arada yeni tefrikaya başladıkları “Ko- cam,, adındaki romamı gösterebiliriz. Bu rorman bundan evvel okuyucularımızın pek iyi hatırlayacakları gibi merhum — kanser kurbanı Naciye İzzetin fransızcadan adap- te ederek gazetemizde neşrettiği “Kocamla evli değilim,, romanıdır. Roman okuyucu- larından büyük bir kısmı roman kahra- manı genç kızın barı vesikalara göre evli bulunduğu adamla evlenmek ve hattâ e- vişerek evlenmek mecburiyetinde kalacak- larını bilirler, Peyami Safanın vazifesini ba şekilde ihmal ederek — evelce çıkmış romanları dercettirmesi — roman lemile ne dereceye kadar alâkadar olduğunu gös teriyor. Bu gibi hallerin tekerrürü oku- yucularına neşredilmemiş eserler takdimi- le öğünen bir gazeteye hiç de iyi bir şöh- ret temin etmiyebilir. Bizden bu kadar. KURUN'da Bir tip! ASAN Kumçayı, İngiliz. mahkemele- rinden birinde geçen şayanı dikkat bir muhakemeden bahsediyor: *Bu muhakeme esnasında çok güzel ve seksapel evsafını her süretle balz olan bir kadın şöyle demiştir: — Bay hâkim, bende belki sizin çok çir- kin telâkki edeceğiniz bir tabiat var. Ben münasebette bulunduğum erkeklerin kalb- lerini üzmekten fevkalâde zevk alıyorum. Şimdiye kadar üç defa — evlendim ve bo: şandım. Şimdi dördüncü dela olarak ken- disini sevmediğim bir erkekle evlenmek üzereyim.!,, Dikkate lâyık bir noktadır ki bu garip, adetâ vahşi tablatli İagiliz kadını —bu iti- rafını mahkemede büyük bir erkek kala- balığı bulunmasına rağmen ve asla soğuk- kanlılığını bozmadan söylemiş ve bu söz- ler bütün dinleyicileri bayrettea hayrete düşürmüştür. Vakıa kadın psikolojisinden bahseden kitaplar cinsi münasebet husu- sunda erkeklerin eza ve celasından zevk alan kadınlar bulunduğunu kaydederler. Şimdiye kadar sevmek için — değil, fakat eza ve cefa etmek için bir çirkin koca ile evlenen, ve böyle bir evlenmeden zevk a- lan güzel bir kadın tipi bulunduğunu da bu defa İngilterede cereyan eden bu mu- hakeme sahnesi — göstermiştir! Böyle bir sahne karşısında “hayret!,, demekten baş- ka nc söylenebilir? AKŞAM' da Sovyetlerdeki muhakeme UGÜN $ovyellerde muhakeme edilmek le olan şahsiyetlerin — hüviyetlerini F. Tanur şöyle tesbil ediyor: “Buharin; Kominternin eski reisiş; Sov- yetleri bilfill idare eden “Siyasi büro,nun azası; İrvestiya gazelesinin başmuharriri; “Komünizm alfabest,, “Tarihi — materya- Tizm nazariyatı,, isimli pek meşhür — exer: lerin müellifi; ve bizzat — Leninin âdete resmi Bolşevik hazariyecisi saydığı bir sima... Rikov: Eski Komiserler reizi; yani Baş- vekil mesabesinda... Yağoda: Gepcu'nun eski reisi... Bunlardan maada, muhtelif eski komi- serler, büyük sefirler, Özbekistanın başın: da senelerce hükümet ve parti reisi sıfa- , tile bulunan Hocayef ve İkramol (ki Öz- bek asıllıdırlar) ve nihayet müteaddit! dok- torlar... Ceman 21 kişi.. İlham sebebi şu: Leninden Staline — kadat eski ve yeni şefleri, Troçkinin talimatı dairesinde es kiden ve son zamanda öldürmeği tasavvur etmek, Hattâ Maksim — Görkiyi ve diğer sadık Stalincileri öldürmüş olmak, Sovyet rejimini yıkmak va yerine faşistlerinkine müşabih bir rejim kurmak — için ecnebi memleketlerle anlaşmak; hattâ bu emele erişmek üzere, Sövyetler bağlı bazı memi- leketleri de ecnebilere vandetmek. Muhakeme aleni ölüyor. — Hemen bütün müttehimler âdeta — müddelumümiye yar- dım edercesine İtirafta bulunuyorlar, Tıp- kı, bundan evelki muhakemelerde olduğu gibi. — Bu davalar nasıl izah edilir? Şöyle: > Dün gece Rikovun ifadesinin Moskova radyosunda spikerler tarafından nakledi- Hşine göre, bütün bu ismi geçen şahsiyet- ler, aralarında muhtelif gruplar teşkil et- mişler. Riri askert, biri iktisadi, biri mali, (Lüljen sayfayı çeviriniz)