3 Şubat 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

ız İngiltere İtalyaya bir muhtıra verdi Lonâra, 2 (A.A.) — Daily Telegraptı gözetesinin diplomasi muhabiri Edenin Fransız ve İtalyan sefitlerine kara su- ları haricinde yakalanacak olan tahtel. bahirlere taarruz edilebilecegine ve hattâ bunların batırılabileceğine ve bu yüziden hiçbir mesele mevzuubahsolmı- yacağına müteallik bir muhtrra vermiş olduğunu istihbaratına atfen yazmakta- dır. İtalyan müdafaa meclisi Roma, 3 (A.A.) — Milli müdafaa yüksek komitesi, bugün Muzolininin ri- yaseti altında toplanacaktır. “Massagero,, gâzetesinde intişar e- den ve Viyanadan gönderilmiş olan im- zasız bir mokale, Fransa hükümetinin cumhburiyetçi İspanyaya teknik müza- heretlerde bulunmakta — olduğuna idair menşei Paris olan bir takım haberler « den bahsetmektedir. Bu makale, “Tribuna,, ve “Lavöro Facista,, gazeteleri tarafından — iktibas edilmiştir. Diğer taraftan “Tribuna,, gazetesi “Endymion,, gemisinin batmasını “Ak. denizde ademi müdahale esasıma karşı yapılacak vahim muhalefetleri,, örtme- ğe matuf bir şaşırtma hareketi olarak göstermektedir. Amerikanın protestosu Vaşiügton, 3 (A.A.) — Hariciye ne- zareti, 17 Sonkânundaaberi Palma — dara Hıjnrquedı_ mevkuf — tutulmakta olan Nantucket — Chlef adındaki gaz gemisinin #erbest — bırakılması —— için gemisinin serbest — bırakılması — için Frankist bükümet nezdinde bir - teşeb- büs yapılmış olduğunu bildirmektedir. .. * Londra, 3 (Hususi) — İspanya gu- kemda meçhul bir tahtelbahir tarafın- Klan torpillenerek batırılan İngiliz ge- mis! hödisesi dün de bildirdiğim gibi İn- giliz mahafilinde Büyük bir heyecanın ve asabiyetin doğmasıma sebep ölmüş- tür, Parlâmento mahafili, tecavüz, eden tahtelbahirin hangi devlete ait olduğu- nun kat'iyyen tesbitini istemektedir. Hükümet bunun ortaya çıkarılahil- mesi için İspanya sularındaki kontrol gemilerini arttırmıştır. Bugün Kartajan açıklarında 8 İngi- liz torpidösu bulunmaktadır. Bundan başka İngiliz ikinci kruvazör filosu ku- mandanı Kontr amiral Kalvertin bindiği amiral gemisi olan Southampten kruva- zörü ile New Castele kruvazörü — dün Valansiyaya hareket etmişlerdir. Gemilerin Valansiya ziyaretlerinin batan İngiliz gemisi hâdisesiyle alâka- dar olduğu bildirilme! 4 Hariciye Nazırı Bdene, bugün öğle - den sonra yapılan haftadık kabine — içti- masnda, Fransız ve İtalyan sefirleriyle yapacağı konuşmalar hakkında direktif verilmiştir. Avam kamarasında Hariciye Nazırı Eden, kebine içti- mamdan sonra Avam Kamarası toplan- tısında bulunarak bükümetin nc- gibi bir hattı hareket takip edeceği hakkında sorulanı muhtelif suallere cevap vermiş- tir. Nyon anlaşması akidlerinden Fransa ve İtalya hükümetleri mümessileri ile görüşmeyi hatırlatmış ve demiştir ki: “— Avam kamarası, bu gibi hâdise- lerin tekerrürünün önüne geçmek üzere İngiliz hükümetinin bu toplantıda ile- Ti #ürülen teklifler hakkında izahat ver- menin benim için bugün kabil olmadı- nı her halde kabul edecektir. Batma hâ- disesi halçkınida tam ve mufasşal bir ra- por alınması için bütün tedbirler ittihaz olgnmuştur. Bu rapor üzerine, hükümet, bir İngis liz ticaret gemisine tamamiyle haksız ve sebepsiz olmrak yaprlan hücumun Taes'ulü bulunan makamlara karşı yapı- lacak hareketi kararlaştıracaktır.., Bit çok meb'uslar, İspanyol asilerine Git gemilerin müsaderesi gibi bir takım mufkabele bilmisi! hareketleri teklif ey- lemişlerdir. Bunlara karşı, Eden, bu- gün öğleden sonraki konferans için bazı teklifler hasırlamış olduğunu ve bunlar İ hakkında şimdilik bir çey söylememeği tercih eylediğini tekrar etmiştir. Muhülefet meb'uslarından bir çoğu, İtalyan hükümetinin mesuliyeti keyfi - yetini de ileti sürmüşlerdir. Mebus Marrison, hetkesin bildiği veçhile İtal- yan hükümetinin general Frankoya pa- rasız olarak sattığı denizaltı gemilerini tâkip etmek ve batırmak keyfiyetlerinin mevzuu bahsolicağı bir kanferansa I- talyan hükümetinin davet edilmesi ka- dar acı ve gülünç bir şey mevçut olma- dığını bildirmiş ve bu sözler, muhale- fet tarafıntlar şiddetle alkışlarnmıştır. Eden, yalnız sabık amirallık birinci Jordu, işçi puct'sinden Alexandrin sarih bir sualine cevap vermekle iktifa etmiş- tir , Alexandı, önümüzdeki görüşmeleri esnasında Edenin ttalyan bükümeti ta- rafından Frankoya torpido muhribi ve denizaltı gemileri verildiği hakkınldaki haberlerin doğruluğu hakkında - malü- mat alıp alatmıyacağını sormuştur ; Edea buna cevaben demiştir ki: *— Bunun önümüzdeki mesele ile cidden hiçbir alâkası yoktur. Ben bir denizaltı gemisinin mevzuu bahsolduğu muayyen bir hâki'seyi müzakere edece- ğim. Bugün öğleden sonraki toplantı bu hâdise ile ölükadar olarak yapılmak tadır.,, Sefirlerle görüşmeler Avam kamarası, içtimamndan sonra hariciye nazırı Eden, Fransız büyük elçisi Carbui ve İtalyan büyük ciçisi Grandiyi hariciye nezaret binasımda kabul ederek kahinesinden aldığı id - rektif dahilinde bir saat süren bir gö- rüşme yapmıştır. Eden iki devlet büyük elçilerine, korsanlığa karşı derin bir alâka ile devriye sisteminin takviyesine matuf bazı tekliflerde bulunmuş ve iki bü- yük elçi, bu teklifleri hükümetlerine bildirmeyi kabul eylemişlerdir. 'Tekliflerin mahiyeti gizli tutulmak- tadır, Bu hususta herhangi bir tebliğ neşredilmiyecektir. Nyoncular konuşacaklar Eden, Carbin, Grandi arasındaki görüşmeler neticesinde, Nyon anlaş- masınm diğer âkitleri ile de müzake- relere girişilmesi muhtemeldir. Hücumu yapan denizaltı gemisinin büviyeti tesbit edilince, korsanlığa karşı devriye sistemini idameden mes- Uul üç devetin birlikte bir protesto yap- müları muhtemeldir. Londradaki İtalyan mahafili, İtal- yanın Nyon anlaşmalarma atkt suret- to bğlr kaldığını ve Akdenizde korsan- Trğın önlne geçmek için elinden gele- Di yapmaya azmetmiş bulunduğumu bildirmektedir. ““Fransız noktal nazarı, devriye sis- teminin mümkün olduğu kadar mücü- air bir hale getirilmesi ve lüzumu tak- dirinde takviye olunması morkezinde- dir. Ingiliz hükümetine gelince, zaten daha şimdiden devriyeyi takviye et- miş ve devriye işini görmekte olun ge- milerin miktarını ilk günlerdeki bad- dine çıkarmıştır. Ingiliz gazeteleri Bugünkü İngiliz gazeteleri batırılan vapur hâdisesile meşgul almaktadır. lar, Bunlâr arasında Deyli Meyl, sefir- lerle hariciye nazırı arasında yapıla- cak konuşmaların yalnız deniz kontro- Yuan inhisar etmiyeceği, İspanyada a- Çık şehirlerin maruz bulundukları ha- va hücumları meselesinin de görüşüle- ceğini bildirmektedir. Deyli Ekspres gazetesi de birkaç haftadanberi tatil edilmiş olan hava devriyelerinin ye- niden tesis olungcağını yazmaktadır.. Fırtına yüzünden Bir ada halkı aç kaldı Londra 2 (A-A.) — İzlandanın gi- malinde bulunan Rathline adast halkı nç kalmak tehlikesindedir. Üç haftadanberi çok şiddetli fırtirnalar yüzünden hiçbir gemi bu adanm ka. yalık olan şahillerine yanaşamamak tadır. Bu adadan gelen bir telsizde son yiyecek stoklarının dâ tüken. mek üzere olduğu bildiriliyor. — — — HABER — ZAksam harbi 'Tokyo 3 (A.A.) Domel ajansının mdiğine göre, hükümet, milli se- erberlik plânmı Önümüzdeki hafta içinde parlâmentoya tevdi edecektir Parlâmento mahafilinde tebarüz ettirildiğine göre, hükümet, bir İm- paratorluk kararnamesi ile alabile ceği bu kararı parlâmentoya tevdi etmekle kanun esasi prosedürüne bürmetkârlığını tebarüz ettirdikten gönre hükümet plânı pek muhtemel olarak parlâmento tarafından daha bu içtima devresinde tasvip oluna- caktır. Harp yaziyeti Şanghay 3 (A.A.) — Tsingtaodaki Japon kıtaatı bu sabah, kan dökül. meksizin, Cbofooyu işgal etmişler- dir. Japon tayyareleri şehre bir ta- kım risaleler atarak halkı mukave- mot göstermemeğe davet etmişler. dir. Londra 3 (Habet) — Dün gelen telgraflar, umumiyetle İaponların galebasini haber vermektedir. Bir Japon yürüyüş kolu Penghuyu zaptetmiştir. Japonlar, — Çinlilerin ağır zayiata uğradıklarını bildirmek tedirler. Röyter muhabirinin bildirdiğine göre, Çinliler İlk defa olarak çabuk surette havalanan ve ingilis mamula tindan Gladraters sistemi hücum tay yareleri kullanmaya başlamışlardır. Bunlardan dokuzu, Hankov üzerine yaklaşmakta olan dört japon tayya reşine karşı dorba! havalanmışlar ve Japon tayyarelerini kaçırmışlar- dır. Âskor? mütehassıslar bu hâidiso ile çok alâkadar olmaktadırlar, Mıisir parlâmentosu Kralın bir emirna- mesiyle feshedildi Kahire 2 (A.A.) — —Parlâmento bir kararname ilo dağıtılmıştır. Parlâmentonun feshine dair kral emirnamesinin neşrini — müteakip, polis derhal parlâmento - otrafında yaziyet almış ve hiç kimsenin mebu- Ban ve âyan meclislerine girmesine müsaade etmemiştir. Muhalofet mobusları, mebusan, meclisi binasından çıkarılmıştır. Bü tün mühim mevkilere kuvvetli polls müfrezeleri yerleştirilmiştir. — Yeni parlâmentonun İlk toplantı tarihi, 12 nisan olarak tesbit edilmiş tr. Kral,bu sabah Kahireye dönmüş ve Abidin sarayında Başvekil Mâh mut paşa ve diğer yüksek rical İle görüşmelerde bulunmuştur. Vefd partisi parlâmento grupu, Nahag paşanm riyasetinde toplan- mıştır, Bu toplantı sonunda Nabas paşa mebusan meclisinden Abidin sa rayına gitmiş ve kral Faruka sanıl dığına göre seçimden evvel yenl bir kabinenin kurulması talebini | havi bir muhtıra takdim eylemiştir. Bu fesih, tam bir sürpriz olmuş- tur. Zira, mebusan moelirinin buğgün ak$am üzeri toplanması için tertibat alınmış bulunuyordu. Ç Herbalde hükümet mübhtemel ka- Yışıklıklar tebebile; parlâmento hü- garuna çıkmamanm daha hâkimane bir hareket olacağına karar vermiş tir. DERTENR # İngiliz deniz makarıları meklep ge. micilği yapmak üzere Mısıra Üüç torpil tarak gemisi yermeğe âmade olduklarını bitdirmişlerdir. * İngillere anavutarı filosu kumandanı amiral! Backhouse önümüzdeki — eylölden İtibaren amlrat Chafleldnin yerine birinci deniz Tordluğuna fayin edilmiştir. İngilir donanması başkumandanlığı İle deniz erkâmharbiye resiliği ayaı 2at ta. rafından yani amira! Backhouse tarafın dan ifa elünmacaktır. * Citler, Cote d'arıre gitmek — üzere Berline gelmiş olan İsveç kralı — Güstavı İsvoç olçiliğinde ziyaret otmiştir. * Suriye Harielye nezaretinin bir teb. Tiğine göre, Suriye Trak hududu bundan böyle pasaport vizesi olmaksırın geçile. bilecektir. * Surlye Hariciyo nazırı yakında Bağ- dada giderek ik? memleketi alâkadar eden meseleler hokkında görüşeceklir. * Hitler Dışbakanı vot Neuratbıri evine Riderek kendisini 65 inci yaş ve 40 yncı hizmet yıldönümü —münnsebetile tehrik etmiştir. BU A l G A AA —ei ÜÜ LEĞRİELEA L el Büyük konser Koönservatuvar örkestrası Şef: Seyfeddin Asal Solist: Alis Rozunthal, Liko Amar 5 Şubat 988 Cumartesi günü saat 17 de Fransız Tiyatrosunda. Çin - Japon | ilim heyeti tehlike geçiriyor Bulundukları buz imdatlarına tayyareler ve gem! gönderi Moskova 2 (A-A.) — Şimal deniz | yolları idaresi “Şimali kutup,, istaa | yonundan aşağıdaki telgrafı almış- tır: *1 gubat sabahı saat 8 de, altı gün süren şiddetli bir firtena neticesinde istasyonan bulunduğu buz kütlesi parçalanmıştır. Şimdi 200 motre ho. yunda ve 200 matroe genişliğinde bir parça üzerinde bulunuyoruz. İki de- po ile teknik yadek edevat mağaza. sından ayrıldık. Kıymetli olan her şeyi kurtarmağa muvaffak olduk. Şimdi! çadırımızın bulunduğu yerde de yarıklar hasıl olmağa başlamış- tır. 74/1 derece arzı şimali vo 1 / 24 derece tulü garbideyiz.,. Papanin ve arkadaşlarını ger! al. mMak işi tacil edilmiştir. Bugün heyet rojisi Şmid, Murmanska hareket et. mektedir. Talmur buz kıran gemisi de tayyareleri yüklenmiş, harekoto hazır bulunmaktadır. Buz kütlesinin Esnaf hastahanesi için bina yapılacak Belediye arsayı temin etmeği yardım heyetine vadetti Esnaf cemiyetleri yardım teşkilâtı, derhal tesisine karar verdiği esnaf hastanesi ve almacak sıhhi imdad oto- mobili işini tehir etmiştir. Buna se - beb, vali Muhiddin Üstündağ ile ya- pılan bir temas neticesinde işin. yeni bir safhaya girmesidir. Muhiddin Üstündağ, esnaf cemiyet- leri yardım heyetine böyle kira ile ve kâfi geraiti haiz olmryacak bir bina a- ramaktansa, yeni bir esnaf hastanesi- nin inasemr tavsiye etmiş ve beledi - Haliçte yapılan gemiler 78 nomara ay başın-.| © aSf rerizi vanim — da denize indirilliyor Şirketihayriyenin Hasköydeki fab- rikasımda yapılmakta olan 76 xuma - ralr ikinel vapurun tekne aksamı bu ay İçinde bitirilecektir. Yen! vapur, önümüzdeki ayın birinci günü mera - simle denize Indirilecektir. Şirkatin birinci vapuru 9,5 ayda bitirilmiş ve denize indirilmişti. Eylü- lün on beşinde kızağa konan ikinci va- Pür mart ayr başmda denize indirile- ceğine göre, inşaatı 4,5 ay sürmüştür. 76 mumaralı vapurun bu kadar sürat- le yapılmaar parçalarının T5 numaralı vapur yapılırken hazırlanmasından i - leri ğ 76 numaralı vapur denize indiril - dikten Bonra süratle dahill krsımları yapılacak, makinesi takılacak ve önü- müzdeki haziran ayında seferlere baş- hyacaktır. Gene Şirketihayriye fabrikasında | yapılmakta olan araba vapuru da bir iki ay sonra denize indirilecektir. Biy vapur diğerlerinden daha küçüktür ve Kabataş ile Üsküdar aresımda çalışa- caktır. Şirketihayriye Tö ve 76 numaralı vapurlardan sonra daha büylik tonaj- da iki vapur daha yapmak kararın - dadır. Bir gazete, Avrupadan getiri- lecek makinelerin pahalılığından dola- yı bu tasavvurdan vazgecildiğini yaz- Tarşta da bu haber doğru değildir. Şir- ket, yeni yapacağı bu büyük vapurla- rin yalnız makinelerini Avrupadan getirecek, diğer bütün kısımlarmı bu- rada yapacaktır. Şirketin fen müdürü Dik'bu maksatla Avrupaya gitmiş ve almacak makineler hakkında tetkik - lerde bulunmuştur. İki vapur hakkında hazırlanan plân ve projeler tetkik edilmek üzere iktı- sat vekâletine gönderilmiştir. Vekâlet buü projeledi tasdik ve inde ettikten sonra ve bir ihtimale göre eylöl ayı içinde üçüncü vapur kızağa konula - caktır. yığını parçalandı, ıdi kırılmış olması, Papanin ve ark yi larınım kurtamimasını biraz müşk kılacaktır. Çinkü tayyareler - İstâF yonun bulunduğu pürca üzerine şaer bilecek müsalt bir yer bulamay! Jaf lardır. Eğer buzlar dağınık kalif” sa Talmür buz kıran gemisi istâti7 na yanaçabilir. Fakat rüzgâr değiii de buzlar tekrar sıkışımsa — Papâ grupu tayyarelerin do inebileceği ha müsalt bir kütleye — goçebilirl Keza tayyarelerin bu grupa Y'ı' diğer bir buz kütlesi üzerine ine kauçuk kayıklarla münakele etmeleri de mümkündür. Herhalii &rup azasıntn büyük tecrübeleri, b Tarın en müsait şartlar altında İ metlerini temin edebilecekleri Ü dini vermektodir. ğ Yerlerini değiştirdikleri takdifi” telsiz muhaberatınm bir müddet $ Bilmosi beklenebilir. da yenin arsa vermek suretiyle bu işe zaheret edebileceğini de bildi Buanun için bir formül de tesbit ol muş ve esnaf hastancal iı—meUMe_ haziranda atılmasma karar verilmi tir, Sılhhf imdad otomobili de hazirtf da almacaktır. ; Haziranda cansfın çemiye kaydolma işi başlıyacaktır. O gi her cüzdan alan esnaftan 35 hef bir yardım istenecektir. A, aza İçin cemiyetleri de on beser ';'.“ vereceklir. Bu suretle haziranda Hira toplanacaktır, e Yeni esnaf hastanesi 25 yatakli Jacaktır. Ayrıca şimdi bir de ON # Yeni neşriyat Yeşilay y 18 yıldanberi memleket sağlığı ’ verimli çalışmalarına devama eden YEyE kurumunun — neşretmekle — olduğu n' (Yeşilay) mocmuasınin G1 inel sayr ni bir kapak içerisinde çıkmışu(, W 16 sayfadan Iharet olan bü ıı%l*:'d,ı sağlık meemuasinı okurlarımıza ş ederir. |Ğ_ Nerkez satış yeri: Ankara Cü No. Remai kütüphanesidir. 4 1938 Matbuat Blmanad! | Kütüphanenizin en güzel 1937 yılının tarihi, _ııın"ov | harrirlerin - makaleleri haftalık, aylık gazete ve isimlerini gördüğünüz bütün lerin resimleri, istatistikler, ” bilgiler. Fiyatı 50 Kull lf Bülün kitapçılarda “.:p' Toptan satış yeriz WH KURUMU — Tlııhı.// | SAAT j 16 105433 No. lu makbus 1? nit 'Yenisi alınacağından olmadığı ilân olunur. * Halit ve ş