18 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

Et fiyatları hıhıdkrl_nndaki karar Tatbika başlanıyor Başvekilin tüccarlara hitabı : — İçinizde “Hükümet tedbirini biz bili- riz. Yaparmış görünelim!,, diyenler bulunursa onlara Ankara, 16 (A. A.) — Müstehlikle- Tin fiilf olarak menfaatlerini temin et- mek şartile İstanbulda et fiatlarını in- dirmek için Tüzmgelen tedbirleri, bir Hkte düşünmek üzere İstanbuldan davet .edilmiş olan celeb komisyoncuları, top- tancı perakendecileri temsil eden 27 tüccarın iştirakiyle bugün iktısat vekâ- Tetinde Başvekil Celâi Bayarın resiliği altında görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelerde dahiliye vekili ve parti genel sekreteri Şükrü Kaya, ik- tısat ve ziraat vekil vekili Şakir Ke- sebir, İstanbul valisi Muhiddin Üstüne dağ, ekonomi müsteşarı Kurdoğlu ile alâkadar müdürler hazır bulunmuşlar - dır. 'TTetkikat neticesinde nakliyat, öcret, resim ve komlsyonculuğun - mezbaha ücreti de dahil olduğu halde - İstanbul perâkendeci kasap dükkânında her ne- vi et flatlarının fiili olarak kiloda müs- tehlik lehine 10 kuruş indirileceği an- Taşılmıştır. Başveki! Celâl Bayar pera- kendeti kasapların hususi vaziyetlerini ve müstehlikle yakın alâkalarını nazarı itibra alarak bunların hissesine isabet eden kârr azami muhafaza edecek ted- birleri almıştır. Neticede bir mart 1938 tarihinden i- tibaren İstanbulun et fiatlarınım 10 ku- ruş indirilmesi takarrür etmiştir. Başvekil, et fiatlarının yükselmesine mâni olacak ve fiatların tenezzülünden halkın istifadesini temin edecek ted - birlerin şimdiden alınmasını icab eden makam ve heyetlere tebliğ etmiştir. İstanbuldan gelen heyetin meseleye karşı göterdiği alâka ve tedbirlere işti- rak ve müvafakati mucibi memnuniyet görülmüştür. m Toplantıda Başbakan Celâi Bayar a- şağıdaki nutku söylemişlerdir . “— Sizi niçin davet ettiğimizi bili. yorsunuz. İstanbul büyük şehirlerimiz- den biridir, tçinde maalesef fakiri, orta hallisi çoktur. Bunlar hayatı anlamış, hayatırı muntazaman idare etmek isti- yen insanlardır. Ancak pahalılıktan do- layı bu jimkânı bulamıyor ve sıkıntı çe- kiyorlar. Sıhhat statistiklerine göre İstanbul- da da gıda ucuzluğunu temin etmek Tâzımdır. Sureti umumiyede vatandaş- larını hayat şeraitini ucuzlatacak — ve ilk ağızda onların sağlığını korumak için gıda maddelerini; birer birer ele alarak ucuzlatacağız. Bunun için her fe- Makârlığı yapacağız. R Şimdi İstanbulda etten — başlıyoruz. Çünkü, burada et fiyatları fazladır. Türkiyenin hayvan yetiştiren bir mem- leket olması ve diğer vesalitin bununla uygun bir fiyat vasatisi gösterdiği hal- de etin bu kadar pahalı olması akim kabul etmiyeceği bir haldir. Harice yaptığımız fiyatlar itibariyle ihracatta en ucuz satan biziz. Fakat Türkiyedeki perakende fiyatlarımız, diğer memleketlerdeki satışlardan daha Pahakıdır. Bunun müânasını anlamak müşküldür. Et başlıca gıda maddesi olduğuna göre bu manzara yalnız hükümeti deği,l vicdanları da alâkadar edecek bir mev- zudur. Sizden bu mesele haklında kat'i ce- vap almak için içtimaa gelmenizi rica ettim. Sizi davet etmeden evvel göyle düşündük; *Çağırıyoruz. Et fiyatını - indirmek hususunda talepte bulunacağız.. Acaba bu meselede bize yardım ederler mi?.,, Fakat gene düşündük ki bu iş milli bir zarurettir. Bir kumandan, cephede as- kerlerinden nasıl fedakârlık, istiyorsa bizim de sizden isteyeceğimiz mesleki cephenizde milli maksat adına menfaat- derinizden bir fedakârlıktır. Bunu yapa- cağınızdan şüphe etmedik.. Çünkü, mil- N karakteri olan her işin yapılacağı ve yabut behemehal yaptırrlacağı tabildir. Bana, bt mevzu etrafında mütcaddit sadece acırım raporlar verdiler. Hepsi noksandır. Biz, masrafların hükümete, belediye: lere ve sâir teşekküllere ait olan kısmın- dan fodakârlık edeceğiz. Sizi de kendi hesabmnıza bu fedakârlığa davet ediyo- rtum, Bu sizinle ilk gitmek istediğim normal yoldur. Şayet bu fedakârlığa iştirak etmezse- nir, milli zaruret diye ifade ettiğim bu neticeyi sizsir olarak tahakkuk ettire- ceğiz. Ancak bu neticeyi normal şekil- l de sizinle beraber temin edebilir ve bu meselede çalışanların menfaatlerile telif edebilirsek bizim için kazanç iki katlı olur, Çünkü biz müşterek menafie kıy- met veriyoruz. İndireceğimiz resimlerin, yapacağı- mız fedakârlığın doğrudan doğruya müstehlikin cebine girmesi lâzımdır. Yani bu tenzilâtın tatbik edildiği gün müstehlik o nispette ucuza etini ala- bilmelidir. Bu esaslar dahilinde sizden mütalea istiyorum. Gerçi buraya kadar getir- mekle sizi yorduk. Fakat muvaffak ©- lursak zevki büyüktür, Bu, hükümetin milletle el ele vererek memlekette iyi işler vücuda getirmek Sdetine de uygun olur. Sermayenizin ve sayinizin millt kuv- vet olduğunu biliyorum. Bunları kör- letmek, asla istemem. Şayet: “hükü- met tedbirini biz biliriz, yaparmış gibi gözükelim,, diyen bulunursa o adama da sadece acırım. Sözümü bitirmeden davetimizi kabul ederek gelmiş olmanızdan dolayı teşek- kür eder ve hepinize muthabbetle hoş geldiniz derim.,, Alâkadarlar ne diyorlar ? Et fiatlarımda bir marttan itiba- Ten on kuruş tenzilât yapılacağı haberi tabiidir ki bütün İstanbulluları ve bil. hassa fakir halkır çok sevindirmiştir. Yalnız bir endişe aklmıza geldi: Bu gün etin kilosu Beyoğlunda 60 kuruşa olmasına rağmen Balıkpazarında 50, 'Tophanede _45 kuruşa satılmaktadır. Yani kilo başında on, on beş kuruş bir fark göze çarpıyor. Btin kilosunda ön kuruş tenzilat yapılınca Beyoğlundaki fiatın elliyo, Tophanedeki etin de 35 kuruşa inmesi lâzım gelmektedir. Fa- kat Tophanedeki bir kasap fiat tenzi- linden sonra etin kilosunu Beyoğlun. daki kasapların sattığı fiata satarsa ne olacak? ©O takdirde Tophanedeki fakir hal. ke göre et fiatında tenzilat yapılma- mış olacaktır, Bu sabah bir kasapla konuştuk. Bi ze şunları söyledi: — İstanbulun semtleri arasındaki et fiat farkları dükkân kirası, müstah dim ücreti gibi noktalardan fark et- mektedir. Bundan başka Karaman, Kı vırcık gibi etlerin cinsleri arasında da hayli fark vardır. Yağlı yağsız olduğu gibi bazı kıvırcık eti vardır ki, çok lezetli ve yağlıdır. Diğer bir kısmı var dır ki, yağsız ve eti lezzetsizdir. İşte bunlar da et fiatlarmın değişikliğini mucip olmaktadır. Et fiatlarmda on kuruş tepzilat bizim de lehimizdedir. Çünkü çok satış yapacağımızdan ka. zanormız da o nisbette fazla olur. Son- ra tenzilata rağmen semtler arasında buğgün görülen fark o zaman yine gö. rülebilecektir. Beyoğlunda elliye et Tophanede, Yodikulede 3540 kuruşa Mnecektir. Mozbahada görüstüğümüz bu işler Je alâvalr bir zat gunları söyledi: — Et satışı hileye çok müsald bir İştir. Belediye zabrtası bu hususta da- im! ve sıkı takibat yapmaktadır. Yal. mız et fiatlarında tenzilat yapılımca memurların fiatı da çok siki bir suret te kontrol etmeleri lâzımdır. Çünkü başı boş brrakılan bir. kazabın fiatı yükseltip halkı ucuzluktan mahrum bırakması mubtemeldir. Bununla bera | ber etin ucuzluğunu temin için kongre- HABER —- im pöstasi Sanatkâr midesini düşün- memelidir BE- Baştaratı 6 ınciıda tai nazardan, yan! artistin himayesi noktasından inşa edildi, Ben, sanatkârı kollektif çalıştırmak imkânını da kabul ediyorum. Yani si- parişler gahsa değil de, birkaç artis. tin müşterek mesaisine terkedilebi- lir, Bu anda Leopold Levi de söze karı- garak, hiç türkçe anlamadığı halde, hayret edilecek bir tevarüdle, birleşik sanaltkârlara ayni zamanda muayyen iş üzerinde çalışmak imkânının verilmesi Tüzumundan bahsetti. -Profesör, tabiü Ronuşmamızın esas mevzuumu biliyor. düu. Zeki Falk: — Bilhassa, Rönesans devrinde ol- duğu gibi birleşik sanatküârlara iş ver« menin gayet faydalı olacağına kanilm, gdodi, bundan başka, garpta resim İh- tiyacının ayakkabı ihtiyacı kadar mübrem bir hale gediğini hatırlatmak isterim, Bizde amatör rtTesim müşterisinin yokluğuna bir aralık iktımadi buhran sebeb gösterilmek istenmişti. Bu, ben. ce, kat'iyyen varit değildir. İstanbulda beş yüz liraya kadar &a. tılan radyo makineleri, dörder yüz, li- ralık grigiderler, üç yüz liralık manto- lar, döürt liradan aşağı olmıyan çorap. lar, tıklım tıklım pastacı dükkünla- rı, sekiz silindir!i otomobiller müşte- ri bulüyor; fakat bir tahlo müşteri bu- lamıyor. Geçenlerde mevrubaha olan hakkı telif mukavelsinin tanınması, bu itibarla da faydalr olacaktır diyo- rum. Çünkü bu kanuna sığmarak, yerli sanatkâr, az bile olsa, esrini sa- tabilmek imkânma Bavuşacak, Zahir Sıtlı GÜVEMLİ Tİren kazası BEp- Baştarafı 1 incide kanaatiyle volu kısmamıştır. Ancak, kenara çekilen adam, kendini emin bulmamış olacak ki, hattın üzerine a- tılmış ve köprünün berisine geçmek is- temiştir. İşte tam bu sırada tren bü- tün hızıyla gelmiş ve zavallıyı altına alarak sürüklemiştir. Lokomotifin tekerlekleri, bir giyo- tin dehşetiyle adamkağızın bir anda kafasını koparmış, hattın kenarma ât- miş, gövdeyi ikiye bölmüştür. Zabıta, hâdiseye elkoymuştur. Ölen adam Devlet Demiryolları vagon usta- larından otuz, otuz beş yaşlarında İs- mail Uğurludur. DIŞARDA: * TSVİÇRE'den verilen bir habere gö- re, bir ziraat mühendisi bir ağaçdan sun'l SÜt istihsal etmeğe muvaffak olmuştur. * Lippede bir nutuk — söyliyen Alman dhahiliye nazırı Frick, Alman vatandaşla- rına ecnebi memleketlerde fena muamele yapılmasının kabul edilemiyeceğini söyle- miştir. * Yunan velinbdinin izdivaç merasi- minde hazır bulunan Yugoslav kral naibi prens Pol ve diğer aile efratlı Belgrada dönmüşlerdir. * İrlanda hükümet reisi De Valera Lon draya gelmiştir. Sunday Taymisin yazdığı- na göre İrlanda sahillerinin — müdafaası için, Do Valera bir torpido filosu teşkili plânını görüşecektir. * İngilterede şiddetli bir fırtlına hüküm sürmekledir. Bu yüzden tayyare seferleri durmuştur. Rüzgürın sürati saalte 100 ki- lometredir. * 12 kadar Amerikan gemisi, Antil de- nizinde yapılacak gizli manevralara İşti. rak etmek üzere yola çıkmışlardır. * Amerika başmüddelumumisi yarın (- tifa edecektir. Yerine Ruzvelt tarafından yüksek mahkeme hikimlerinden biri ta- şin edilmiştir. * Almanyanın, eski Kayzez Vilhelm'in memlekete avdete muhalefet — etmiyecoği- ne dâir çıkan şayialar bir Alman gazetesi tarafından protesto edilmektedir. ler yapan, muhtelif alâkalıların fikir. lerini alân hükümetin ihtikâra sapı!ma ması için de esaslı kararlar vereceği ve tedbirler alacağı muhakkaktır. Ziyalet Ankara, 16 (A., A.) — Bt kongre- sinde bulunmak üzere buraya gelmiş olan et tüccatları şerefine iktısat vekili | Şakir Kesebir tarafından Kapriçte bir ziyafet verilmiştir. l — İKİNCİKÂNUN — 1938 £ Fransada kabine hâlâ kurulamadı. binenin siyasi teşekkülünde yet federasyonu lideri Maren kadar - bu grup dahil - teklif etmiştir. Fakat Blum bu ta kendisine muvafakat cevabı v yeceğini bildirdiği için kümet kombinozonuna ortadan kalkmıştır. vü Paris, 17 (Hususi) — Kabine buh- ranı devam ediyor. Fakat memlekette Radikal tosyalistlerden Maliye na- zırı Böne tahmin edildiği gibi, kabineyi teşkile muvaffak olamayınca Reisi- Cumhur bu vazifeyi tosyalist partisi li- deti Leon Bluma vermiştir. Bone kendi- partisinden bile tam ve kat'l bir müza- heret görmemiştir. Bu vaziyet üzerine resicümhur Leon Blumu saraya davet etmiş ve kabineyi teşkile kendisini memur etmiştir. Blum mevcut şerait içinde kabineyi kolaylıkla teşkil edebilecek zatım Her- yo olduğunu söylemişte de, Heryo meclis reisliğinde kalmak istiyerek tek- lifi kabul etmediği için, bu vazifeyi Le- on Blum deruhte etmiştir. Hükümet teşkiline memur edildikten sonra Blum, yeni kömbinezonun mu- vaffikıyetini temin hususunda zaruri addettiği muavenetleri temin ile meşgul olmuştur. Komünist partisinden Torez ve-Dü- 108 komünist partisinin kayıtsız ve şart- sız olarak hükümete İştirak edeceği va- dinde bulunmuşlardır. Anlaşıldığına göre, — komünistlerin hükümete iştiraki meselesi radikaller a- rasında ihtilâflara sebebiyet vermekte- dir. , Blum nihayet Müâaliye Nazırlığını kabul etmesi talebiyle merkez partile- rinden Flanden'in “Demokrat birliği,, partisinden Pol Reynoya müracaat et- miştir. 1932 senesinde Tardiyö kabine- sinin maliye nazırlığını yapmış olan ve maliyeye dair bir projesi olan Pol Rey- no bu teklifi kabul için şart olarak ka- Romanya politikası Bükreş, 16 (A.A.) — Halen Cenev- röde bulunan — Romanya hariciye nazırı Micesco, Fransız kabinesi to- şekkül eder etmez, mezkür hükümet- le görüşmek üzere Parise gidecek- tir. B. Micesco Balkan antantı kon- seyine iştirak etmek üzere şubatın ilk 15 1 içinde Ankaraya gidecektir. Romen politikacılarının sözleri Roma, 16 (A.A.) — İtalyan mat- buatı Romanyanın yeni politikasın- dan bhisle bir çok tefsliratta bulun- maktadır. Gazetelerin hususf surelte gönder- diği muhabirler, Romanyanın başlı- ca politika — adamlarile yaptıkları mülâkatları bildiriyorlar. Goza yeni politikanın yani Yahu- di aleyhtarlığı politikasının başlıca sebebini şü suretlo anlatıyor; “— Romanyadaki yahudi — ateyh- tarlığram bir doktrin düşmanlığı ol- madığı aşikârdır. Bütün azlıkların hukukunu tanıyoruz, fakat — devlet hayatının temellerinin muhafaza e- dilmesini istiyoruz ve bu temellerin tamamen Rumen olması lâzımdır. Beynelmilel — bakımdan, devlete sağlam bir iç barış platformu temin için bütün nzlıkların haklı istekleri- ni kabul etmek İstiyoruz. Alman un- suru serbest bir kültürelle İnkişafa mazhar olacaktır. Fakat doğu Av- rupasının her köşesinden Romanya ya gelen bu yoni göçebe halkın Ro- manya halkı olarak tanınmasını ka- bul etmiyeceğim, Milletler cemiyetinden korkmuyo rüm, meseleyi Cenevreye bizzat ken dim vereceğim, Milletler cemiyeti, momloketlerinden kaçan ve Roman- yayı İstilâ eden bu şahıszların yerle- rine dönmelerini Istemelidir.,, Goga, dış politika hakkında şu söz leri söylemiştir: “— Tasavvurumuz, oski ittifakları ve mevcut doöstluk paktlarını esaslı bir surotte değiştirmekslzin dostluk- Jarımızın çerçevesini — genişletmek- tir.,, “Demir muhafaza,, teşkilâtı reisi Cornellus Codreno da gü beyanatta- bulunmuştur: “— Ben küçük antanta, — Balkan antantına — ve Milletler cemiyetine muhalifim. Roma « Rerlin mihveri- ne İnanıyoruz ve — fikirlerimizi bu mihvere doğru çopiriyoruk.,, Haâber — Bu gözleri söyliyen zat Romanyanın müfrit sağ cenah parti- A rel&idir. Bu partiye mensop adam- lar be$ sene kadar evvel — başvekii Dükayı katletmişlerdi. Titüleskonun zehirlenmesi hâdisesinin de — onlar tarafından yapıldığı söylenir. Bu parti son İntihabatta parlamentoya mebus göndermeğe muvaffak olmuş tu. ı ziyade sola müteveccih bir nevi birlik kabinesi teşkilinden mek mecburiyetinde kalacaktır. kika kadar reisicumhurun yanında dıktan sonra Eliza sarayından ken garete muhabirlerine şu: beyaBif vermiştir: körane addettiğim bir hükümet bakika bu husustaki cür'et çok ö imiç ki teşebbüsüm neticesiz kaldı. du. Fakat bu cephe Üüç h:ıı::ğ zarüretinde kaldım. Bu Şahsi memnuniyetim - için hir;ündeluur—tmw f Domei ajansının Japon Harp Çinlilerin lehine Reynonun iştirak : Bunun neticesi olarak Blum, Son dakika Blum kabineyi teşkilden vazgeçti Paris, 17 (Hususf) — Blum, 20 : ayrıli” v nezonu yaratmak için çok pw; “— Bizzat kendimin de çok — L DSGELETE LEEE SEMLESTTT LA x nız bütün efkârı umumiyenin — ba t7 şebbüsümü büyük sempati ile ( ğenı gördüm. Bu hale nazaran ortada hem halk Çai liği komitesinin bem de sol cenalı İf kaları delegasyonunun istedikleri # bir'halk cephesi kombinesonu kalytf” un YŞ FBF sosyalist, radikal sosyalist, İ partilerinden Mmürekkeptir. Halbuki dikal sosyalistler dün akşamlı içtirifi larmda komünistlerin hükümete " raklerine karşı kat'i bir muhalefet £7 | termişlerdir. ! Bu şerait altında M-; na tevdi etmiş olduğu vazifeden nazar ettiğimi kenklilerine bildirm? DYT * - daha fazla devamı faydasız çaj ü Çin - Japon hırllıw Hankov, 17 (A.A.) — Çin fl€ lomatik münasebetlerini kesafi pon hükümetinin bu harel v men Çin hükümetinin — maktl #lp şartları müzakare etmeğe u.ılılı:.,, zır — bulunduğu rezmi mahfli söylenmektedir. Bu şartların Çinin mülki ve tamamiyetini İhlâl etmemeleri dir. » Japonlar tarafından şimdiy? dar bildirilen şartlarda bu nok* hiç nazarı itibara alınmamışti!" Çinin Jâaponyadaki sefiri # yuüng, Japon sefiri Kavagoe linır alınmaz Tokyodan « hazırdır. çe Londra; 17 (hususi) —— a GA “ gelen haberlere göre, Japonlarınt Kay-Şeke verdikleri mühlet Mareşal tarafından bu müsboet ne de menfi bir cevap diği için Japonyanın Çine resmefi Hlân etmesi muhtemel ’ Maamafih bu hususta bir l"! önce çıkan haberlerde, N”ı vermese dahi Çine ilânı harp p ceği söylenilmekteydi. ber, ilâgı barp haberinin yakm olabirzceğini anlatan Tiller mevenildur. Bn arada J8P0Egi riciye hezareti istihbarat şefi geçenlerde Şanghay ve Nankif kaztna ya seyahatin, Juk konferânsı mukarreratı 4 na mahalli memurları hıMl—::' lesiyle yapıldığı söylenmekle ğ hariciyü rı Hirotantin Çindeki büyük ri çağırmağa karar verdiğini bulunduğu ilâve edilmektedir. KU l NÜ Şangtoungun garbinde MW ge gimdi daha ziyade Çinliler? elti bir manzara arzetmektedir. y diğine göre, Çiniller Chi 4 rar işgal etmişler ve HanköYA gi Herlemişlerdir. 10.000 askeri — glelâcele Manchü Chantottig cephesina göne tir. Şanglden takviye kıtaatf rilmektedir.