9 Eylül 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Y NW G T TT e' T ge AYU SA * Dünyanın “küçük “Boşanma sanayii,, kurarak nasıl zengin ve Renodan — munzamlar: bir genç kadın, boşünabilmek için 42 zün Boşanmak Üzere Renoya gelen micebur olduğu otelde defteri İmzalarken — 95 senedenberi binleren çırtı Tamas Meran — boşanma Kâğıdını elde eden bir kadım adllye daltesinde bir sütunu öperek Boşanan bir kattın, âdeti yerine getirmek için, yüzüğünü dereye atıyor. wnaneye hürmet gösteriyor — Renodan bahsedildiğini pek az insan vardır. Buna rağımen Reno. tin 20.000 hemşehrisi arasımda, ancak pek azı, Şimali Amerikada Nevada eya- letinin bu küçük şehrine cihanşümul bir şöhret #>min eden, onu zenginlik ve re faha kavuşturan “boşanma sanayii,, mü. essisi Vilyam Şmitzerin ismini duymuş. lardır. Renonun “İk avukatı 1908 senesine doğru Bil Şmitzer a- dında, Nevyorklu mütevazi bir avukat, Renoya gelerek yerleşti. Bu devirde, Renonun 5000 sakinl, pek fazla dava aç mazlardı. Bunun için de burada avukat yoktu, (Şimdi yüzden fazla avukat var.) Doğrusunu söylemek icap ederse, Şmitzer, bu küçük şehre, bir tesadüf e. seri olarak gelmişti. Graham Ris adında bir dolandırıcı, Sing . Sing hapisanesinden henüz çık- tığı bir sırada Nevadada yeni bir do. landırıcılıkta bulunmuş ve zavallı Şmit- zer de onu müdafaa etmek için, buraya gelmişti. duymıyan Bir gün, Bill Şmitzer sevinçle, dos. tu Oskar Morganm yazıhanesine girdi ve şöyle dedi: — Güzel bir fikir buldum. Gözlerinden b ik bir enerji ifadesi vardı ve bu “güzel fikir,, 1 tahakkuk et. tirmek için, bir çok mânileri yıkmak İcap ettiğini söyledi. Bili Şmitzer, dostuna plânını anlattı., Nevadada altına hücum devri geçmiş olduğu cihetle, Renöyu tekrar tefaha kavuşturmak için, yeni bir şey bulmak Tâzımdı Şmitzer mühim bir hakikat ök renmişti: Beş sene evvel, en meşhur milyarderlerden birisinin karısı, bir a. vukatın tavassutu neticesinde, boşan . mak için gayet müsait kanunları olan Renoya gelerek, talâk davası açmış ve kolaylıkla kocasından ayrfimiştr. Malâm olduğu üzere Şimali Amerika Birleşik Cümhuriyetlerini teşkil eden küçük her biti kend'ne mahsus kanünlar yapmak hakkına ma . Fktir. Reno şehrinin bulunduğu Neva , €a devletinin kanunları diğer Amerika devletler'ne azaran boşanmağı çok ko. lay maliktiler. kanunları, âyordü ve dostu. devletlerin aştıran hususiyetlere $Smitzer işte bu istismar etmeği dü: na şöyle dedi: — Renoyu, dı.ı-ıyanm boşanma payı. tahtr haline getirec Renoda boşan madan daha kolay ve - i taszavvur edil ceğ'ni be latacağım.. Burıda altı aylık mükem - mel ve efsanevi bir ikam sorra | kolaylık'a boşanılabileceğini söyliye . ceğim. Kendi hakkımda da bir şeyler 1. lâve edeceğim, müsalt Hük , (i z en buy ik şehr,,i meşhur oldu? kulmağa ayıran hâkim — Bütün bunları nasıl anlatıp, nasıl söyliyeceksiniz?. — Bir kitap yazıp, bütün avukatlara ve bilhassa, kanunları boşanmayı güç - leştiren yerlere göndereceğim. İ Boşanma sanayiini yaratan kitap Kitap neşredildi ve her tarafa gön. derildi. İçinde Renodan, onus, . talâkr #on gderece kolaylaştıran kanunlarından ve nihayet Şmitzerin mesleki meziyet - lerinden sitayişle bahsediliyordu. Bü . yük puntularla da şu cümdle yazılıydı: “Renoda, izdivaçlarından memnun ol miyan insanlar, hiçbir sahtekârlığa baş vurmadan, kolaylıkla ve meşru bir şe- kilde, sür'atle ayrılabilirler, ,, Biraz ötede de şu cümle: “Renonun kırk kilometre yakınmda, dünyanm en güzel yerlerinden — biri olan Tahak gölü bulunmaktadır. Reno şimdiden, zarafet ve eğlence mrekezi ol muştur.,, Ve kitap, betbaht evlilerin, ev kira . sımı Renoda ödemek şartiyle hâkim hu #uruna çıkıncıya kadar San Fransiskoda bile ikamet edebileceklerini izah ediyor du. “Avukat intihabı,, na mahsus kısrmda da şu satırlar okunuyordu: Nevyork ve Nevada barolarında kırk senelik tecrübem var. Barodaki meslek taşalrımın ve Nevada hâkimlerinin dost- Juk ve hürmetlerine nail olüyorum. Te. vazuuım (azla söz söylememe müânidir.,, Bundan sonra, bir çok müşterilerin, bir senato azasırım ve bir valinin sita - vişkâr tavsiyeleri ve saire geliyordu, Reno refaha kavuşuyor Şmitzer'in kitabının Amerikada tür. atla büyük bir heyecan uyandırdığı ve va dezhal mrişteri akını başladığı söyle nemez, Maamafih, bir gün Renoya bir kaç kadın geldi ve doğruca Şmitzere mü - racaat etti. Kısa bir müddet sonra da, etkek ve kadın, diğer bir çok boşanma namzedi geldi. Şmitrer evvelâ, matbaa. ya kitap masrafını ödedi, tonra da, da- ha büyük bir bina kiralayarak bir de otomob'l aldı, Diğer taraftan, Reno, ». telcilerinin, lokantacı ve tüccarlarının yüzleri de gülmeğe başladı.. $mitzer, kendisini, şehrin velinin sayıyor ve bundan haklı bir gurur his- sediyordu. Inkisarı hayal Fakat 26 Kânunusani 1911 de, yani kitabın neşrinden iki sene sonta Nevi, da divanı âlisi, kitabınım ahlâka ve 2. vukatlık şerefine mugayir olduğu için, kendisini sekiz ay için avukatlık mes. leğinden menettiğini Şm'tzere bildird Sekiz aylık mühlet birtiği zaman, Şmitzer, müşterilerinin, artık kendisi- AOECEN ne müracaat etmediklerini esefle gördü. Japonyaya karş! 50 mılyon dolar sarfile vücuda getırlle” Müstahkem m - vki Japonyada neşredilen bir kitaptan: ile bir harp ictinabı gayri kabil bir ş__Y__,, keerecese erevaneneseneAKARA KA Land Redasdale İngiliz kralının — kanı Glüçester dükü ile birlikte Tokyoya gittiği zaman Japonların — Kâzumi . Gaseki yani “bulutlu manla,, adını verdikleri Japon hari, giye nezaretini de ziyaret etmişti. Redes orada Japon . İngiliz ittifakının artık niha. yet bulduğunu eseflerle işitmişti. — Kendisl diyor kl: “— Orada önüme bir harita — açtılar ve nazır Muavini bana dedi ki: — Şu ikt ada imparatorluğuna — bakınız! Bunlar, bir yüz üzerinde bulunan — iki göze benzemilyorlar mı? Yalnız ne olurdu ikisi de birtikte görebilselerdi Bu iki göz 21021 . 22 Vaşington konfersn. sentn ve Japonların Hitlerle ittifak temayül. leri göntermesinden ve hele Franatz barici nezaretinin bu vaziyete fena bir kompl yon gözü Je bakmasından sonra — büsb biribirlerinden ayrıldı. Bu gizli muahade Tol yoda 4 ikincikânun 1935 de tmzalanmışt Şark ile garbın bu birleşmesi — uzun ra. mandanberi olgunlaşmakta idi. — Visamiral Matushita Berlinde bulunduğu zaman Hitler ve maiyeti taraffından gâyet iyi kargılandı. lar. Resmt bir ziyafette bu amiral verdiği tit nutukta Japon v& Alman vatanının ekona. mik dürumunu kıyaslamış, arada yakınlıklar bulmuş ve demişti ki: — Her ikl ırk da ber nekadar biribirinden cağrafyaca uzak bulunuyorlarsa da kifayet ve meziyet bakımımdan büyük bir benzerlik arzetmektedirler, Amiral bundan sonra İnayo Nitobenin şu sözlerini tekrarlamıştı: “Boğulmak vaziye, tinde bulunan milletler, vaziyetlerini düzelt. Teek için ergeç slâha ve kuvvete başvurmak iztirarında kalırtar.., Peki, merkesi Londrada bulunan — öteki 84R imparatorluğu bu sırada ne yapıyordu. Onun dominyoaları ve — sömürgeleri Japan' dan daha ziyada har tarafa yayılmıştı. Onun için © da bir çok emek ve para — garfederek her tarafda tedbirler almıştı. Bunlarm için. de bilhassa Singepur dehşetli surette tah, kim edilmiştir . Onun sayesinde, kolaylıkla boşanma yolunu bulanlar, sırf bu - fikri, ortaya attığı için,, ona müracaat etmekten çe . kiniyortlardı . Bütün parasını kaybeden Şmitzer, otomobilini de sattı ve Renoyu terket- meğe karar vererek dostuna şöyle dedi: — Artık burada 'yyapacak işim kal . mamiştır, ismimi değiştirerek haşka yerlere gidecek ve orada avukatlığa de vam edeceğim.. Artık hiç bir şeye aldır mam, Renonun - velinimeti -olduğumu, artık kimse inkâr edemez ya., Şu hal- de emelime nail oldum demektir.. Şmitzer filhakika, ertesi günü Reno. dan ayrıldı ve onun sayes'nde servet yapan meslektaşlarından hiç birl, onu teşyie gelmedi. O zamandanberi Reno, boşanma pa- | yatahtı oldu. Bu garip “sanayi,, i büs. bütün kolaylaştırmak için, kaatınla: bi- raz daha değişti, ve Reno dünyanım en meşhur şehirlerinden biri oldu. Ameri, kalılar bu şehre “dünyanmn en büyük, küçük şehri,, adını verdiler. Meçhul bir şöhret Şmitzer, vaktinden evvel ihtiyarla - mış bir halde ve nisbeten genç bir yaş ta, sefalet içinde öldü. Eseriyle binlerce insanı zengin €den ve kendisini felâke, te sürükliyen acı mukadderatı onu ge- nelerce hırpaladı. Mezarı Renodan bir hayli uzaktadır ve güzel fikriyle Neva. daya ve gitgide büyüyen bu şehre Kâlâ milyonlar kazandıran, betbaht Şmitzeri, Singapnrun Kepel Timanına girdiğini 2 saman, gı adasında Kepel limanı tersaneleri vardır. Ayni zamanz Renoun ancak ihtiyar bir kaç sakini ha tırlıyor 4 ağdaki Blakang vk telsiz istasyomu,, emi evvelâ, gapur, mödern bir şehir olması ra rasgelinemez. En güzel binaları, kong ve Şanghay bankaları ve yüksek mahkeme federe Malay devletleri yüksek kamı Cenubi Afrikarın devlet adamı — general | Smüuts bundan senelerce — önce Kayser Vil. belm tarafından görülmüş olan “sarı tehli. ke, hakkında söylediği bir nutükta, bakı. Dir, neler söylemişti: — İnsan ırkınm üçte ikist şimdi, büyük Avrupa ve Amerika devletlerile denizde mü. savat Südlaşında bulunan bir devlet tarafın. dan kışkırtılmakta ve harekete gaçmiş bu. tunmaktadır. Bu sebeble tarihin büyük — bir inkişafile kârgı karşıya bulunuyorus. Japon yanın gütmekte olduğu siyaast, — büyük ve fect tehlikeleri ihtiva ediyor. Bizim karışık Sulk makinemiz bir tehlikeye uğrryabilir ve büyük Okyanus büyük ölçüde bir — tehlike moktaar olabilir.., 50 milyon dolar masraf Bir müyar dolar ticareti olun — olan yeni Zelânda ile Avustralyanın müdafan tertibatı İngiliz anavatanı için pahalıya Oturmakta. dir. Üç kollu müstahkem bir Mmevki olan Sin l o mımntakada İngiliz. müdafna mnahtarı me: dndedir. Kötü havalı bir orman parçası olan bu ye. ri bugünkü hale getirmek için, aşağr yukarı 50.000.000 dolar sarfedilmiştir. Mesahast hirleşik Amerika — bükümetine yakm olduğu halde nüfumu Nevyork — aüfu. sunu aşmıyan büyük Avustralya, nüfusu Kkışık bir balde bulunan Japonyanın hıramı takrik etmektedir. Londradan — daha fazimn nüfumü olmıyan Kanada da böyledir. Cenubi Afrika ittihadı da bu tehlikenin dışmda de. Bildir. Japon plânının beş hedefi Büyük harbde kumanda mevkiinde bulu muş eski bir deniz zabiti olan Strabolgiye nazaran Japca harp plânının beş hedefi var. dir: 1) Mançuriyi almak. (Takahkuk miştir 2) Şanghay, Nankin, Yangçe vadisini (1. bak etmek, (Tahakikuk ettirilmek Üzeredir) 3) Kantonu ve hinterlandın! taptotmeak, 4) Hindi Çiniyi Fransadan koparmak. Bi Hindistanı feth ve iştilâ etmek. Japon deniz zahitlerinden Tota — İşimara *dJaponya Britanyayı fetbetmelidir., — isimli kitadında İngütere Me bir harbr iotinabı im. kânsız görmektedir. ettiril. ere « Iy I| b ydir » SÜ ”ç singfi lda Nati adasımı geçer. SOldM, DuMURUT. dolayısiyle bittabi orada €& hükümet konağından binglarıdır. dserinin binasını görüyü' ni ı.mö' 7 idaresi İngülterenin *A M M TIna verilmiştir. het m,,"ı:fg"ıî' naline B* » Mödern bir tetihkâm tahmin edebilirdi? Bu işe Selanger sultafi Urase, Johare prensi SÜ miş, diğerleri gibi Yeni Zel İngiliz lirası vermeyi Büyük Okyanustakl 'm: tr__,ı.. kemmelleştirmek içiü "'? Gik ,»1ı mühendisleri var KUVW* gackacü dır. Geçen mart ayında panyanma yatnız eeti T ,ı.w olarak 20.000000/ dolAT Burada deniz ve ıııvt rld,,ıv' Kibi büyük çapta wF dAZİ w.,veü'-' xâmlar da vardır. A ve mair silâhlar Ga h”':;,, * rılmaktadır. Hükümet PÜT D pugi her sene 100.000 delâf Bat için lüzumlu nW’ kükümete parasız veril Scak memleketlere MSPİ sivririneklere büyük "“ tır. Burada oturan İ içinde butundurabilmek temin edtlmMİ. 2000 tün kocfar tt ife hat yerleri vücuda s'_;ı ıh' Burada zehirli ve G Bı&'”:' ye kara hayvanları VAT ıu% mek için de geniş * ge ganla Bu mevki Hindir Çin denizinin tam Mdl:' yat ve istikbeli çonu ;l“ Singapur bir geri Karak” maktadır. İngilizlerin kııuddl— Ha bü 'ı, mokten çekinmedikleri Ka nı!" kiden, eğer gşark ,,.ı*"" olursa, belki, Holtandâ Y lanabileceklerdir. - Staliirn PİF yuert Stalinin hir eğzlin i: Stalin bir defa om“" — Zamanımızda edilemez; başlar. nT Bana kalırsa buzüü flİ mıntakası vardır: B İngillera an dört senedenberi Singapurda Uzakşark ve büyük Okyanus filosu için bir dok ve bir tamiz istasyonu yapmayı Tüzumlu bulmuştur. Bu büyük üsaün Japon izzeli nefsini kır. miüş olduğu İngilirz bahriye ve hariciye nazır. larının pek iyi bildikleri hir hakikattir. İn. Kiltereden 8000 mil uzakta bulunan Singapur her hususta gayet mükemmel iş gören bir | Mevki olmuştür. Buna yardımcı olan Seylân | da ve Avustralyada da bir takım müstahkam | Hmanlar vücuda getirilmiştir. Burada kara, deniz ve hava silâhları ve müdafanaı hakı. mandan kusursuz tesisat kurulmuş ve bunlja. Ya, Ötekisi Avrü Bunların hangi# dici olduğunu söY ıw': her İkisi de vardır V€ dır. İhtimal Kt ASN Okyanustaki tehlikt ndeki *'w,,;ı“" Stalinin bu AH'"MM keyi en önce sezen KA /f' BÜ önce yazmış OldUR lamax mümkündüi pe ıd' “Garp medeniyeti (p arasında kat't hArP ©