5 Eylül 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 11

41,,! D F“ln . AMerikan bandıralı bir vapur “?ku doğru gidiyor. Yolcular Öğüst Suter adında, aslen indaki Runenberg yerlilerinden 7 Yüşlarında bir erkek var AVvı tlerile kendi arasına, &müte- =|ııh" Yan Vz bip 'mınm Birmiş olduğuna re. Ür. Banka söyguncusü, Saktekâr Sı_ ;’ Adam, karısiyle dört çbcuğu- N'“î Ve Paris bankalarının birisin. *hı'“zel Sekle bir miktar para çekerek 'YM"E Alılmak üzere yola koyul. %umdî“?o?ka çıktı. Ve iki — sene N% " üklın kabul edeceği ve e. Meslekleri yaptı, sırayla, Bçllkçm. dişçi, kahve gar ? -i Nqu“,h K'—'t!e biraz para geçirdiktön ei €ru yollandı. Orada. ekin Ü ve kısa bir müddet içinde di, mülk sahibi öldü. Ar Yaşıyabilecek... , den hergün, aceleci bir çok ! Bunlar, kürk tüccarı, ser: erlerdir; garptan geliyor. * Ve bu kelime, — Öğüst V "!ıı.y:f Yğvaı sihirli bir mana ifade Yap y Özünün önünde, günlerce bir yolculuktan sonra n “lın NZ' !'d Abani öküzler kızıl derili'er ! namütenahi stepler; — sonra Yüksek dağlar ve nihayet meç Nb :"Wti methedilen fakat hak ’lı' Malümat olmayan, meçhül M '"'hı ek!t x%k t ' UZakta, çok uzaktadır ve o. * hayatı tehlikeye koymak SAĞm 8 Üler, fitraten sergüzeştçi. bütün mal ve kücük bir heyeti seferiye '“M.%- n"“'yaya doğru “R B" Zabit, beş — misyoöner ve be T çektiği büyük —arabhalar zo.h Mm r, namütenahi stepleri, Ü dağları aşarak Pasifik de. %c;ı k_ddhğru yürüyorlar. N %&gm Yolda ayrıldılaâr, misyo. ü gitmek istemiyorlar, ü luğa tahammül edemi. t kîıdl onu Vafnküuverde alı. h.,l Ü KA Vi işler teklif ettiler, Hep. nw]ı—"ru İltorni ,“ a kelimesi onun bütün Yelk *»'::.» Üa hıîın" ile Pasifiği geçti ve bin %'eı bi Eölei, ;dele ettikten sonra, San ÜŞ bahk,, *? Fransisko, o zaman. G k *'ı,,:“!.m"hıu öyüydü, h,“lk €men hemen bulunma. tam İspanyolvari bir kar. hi &mek ."Ğh' h“uyo? hükümfermadır.Sık sık N DÜM Sün r Aliyarak Sakramento Vü. Ada yalnız bir Sin çiftlik ve kış% !:îdlıı Teği, fakat — bir memleket %'hh"'dı Bet Ve zengin yerler bulun. İ map < günü valiye gitti ve P li & Tsusundaki — projelerini * '*yığ:nı WYLT Çiftli küçük — bir devlet bü. L Üa Yam İavı,. kurup İsviçreli olduğu .%CNI Te adını — vereceğini k""11_ "ül vüı;_ İsla p * Val ü ag“-)'Et kolaylıkla halle. ı% ön senelik bir imtiyaz NUÇ aç YD İavi y " keryay “Viçre —':%l'l:îîyn, Ağır ağır Sakramento :!ı*'h Yüz Üç aç Sa, at üzerinde Suter 'q; İqıum "j ser> PSlr ve bunların arka. H'ı Va. Sek,, var, Bü korvanı, y’tım;r Yürlü Javazımatı yüklü ’ kam— inek ve koyun İp ediyor. Min fethine gidiyor. Fmemek için, ormanları ı_ı“ a'"Çı'e Üliğ, Yağ, "üıuıu:;rm"i“ müstemleke b İsyi, Tağ aki — tesebbilslerine rm“ Açılıyor, gemiler İr. 5 Vanku #iyorlar. K * Te ve Sandviç adala. “ n ::f" yangın bütün bu | ._,__ıhı,ı:!rıl.tl a. derha) — faaliyete '*llılş'- '.hhk €nler "â ky!:'îııe:"t'—' Dmbükseıaı kuyular İg! Bayy Te li ıik!ar sürüldü, ekin kkı,_ Ku h h Ovay NİşŞ çayırlar hazırlanı, ğı!':?k';etl Mintakalardan da bir FNU Te fkı ;*l.::' N»rıiî_“ Fı:::::r dürgünlük verecek 'iğıllwheıik& eit Yüze beşyüz veri, .*rq% !ı,,,_kli Yor, — sürüler yüt mütema.d':yen büyü. | karısını ve üç çocuğunu ö Memleket ahalisini aleyhine isyan ettırdı ve zavallı dilenci gibi 4 Johann Suter meşhur muhakemesı senelerinde.. rinma değil, şimdi mütemadiyen koya yanaşan gemilere de erzak yetiştiriyor; meyve ağaç. lart dikiyor, Fransadan bağ çubukları getir. tiyor, ve iki sene içinde bunların da ihracmma başlıyor. Güzel evler ve çiftlikler kuruyor.. İngil. tere, Amerika ve Fransanm en büyük ban. kalarında sermayesi ve kredileri — var. Kırk beş yaşlarında bulunduğu sıralarda, bir ta. raflarda karısile dört çocuğunun da bulun. duğunu hatırlryor ve öonlara — mektup ya. zarak davet ediyor. Şimdi artık — kendisini küdretli hissediyor. Dünyanın en zengin a. damlarından biridir. Bir veya iki sene daha ve Suter dünyanın en muazzam — servetine malik olacaktır. Sarı taneli kum Kânunusani 1848... Johan Ogüst — Suterin amele çavuşlarından biri odaya girerek, et. râafma bakındı, sonra, yabancı nazarlardan uzak olduğunu görünce, — cebinden bir avüç kum çıkararak Sutere gösterdi. Bu kumun içinde sarı taneler var. Dün, Kolomba çiftli. ğinde yeni bir binanın temelini atmak Üzere toprağı kazmağa başlar başlamaz, bu sarı mâaden onün nazarı dikkatini celbetmiş Bü. nu altlın zannetmiş fakat arkadaşları kendi. sile alay etmişler, Suter bu sarı taneleri aldı ve — muayene etti; bunlar altındır. e Ertesi sabah Suter, Kolomba çiftliğine gi. derek kumüu tetkik etti. Bu kumu küçük bir eleğe koyarak, sallamak, iki avuç — altının, eleğin dibinde kalması kâfi geliyor. Suter hizmetinde çalışan birkaç beyaz top ladı ve tesisat kurluncaya kadar, sükütları. nı muhafaza edeceklerine dair, — namusları üzerine söz verdikten sonra çiftliğine dön. dü. . Beyni hummalar içinde yanıyor, Beşetiyet şimdiye kadar, bir toprak parçasının bu ka. dar altın istiap ettiğini görmemiştir ve bu topraklar, kendi malıdır. Artık dünyanın en zengin adamı olmuştur. Kadın sır saklayamaz ! Sekiz gün sonra, bir kadın — ah bu kadın, lar! — bu sirrr. ifşa etti ve o zaman misli görülmemiş bir hâdise vüukubuldu: — Suterin kurduğu bu küçük diyarda, meseleyi öğre. nen herkes işini bırakarak altına hücum et. ti. Demirciler demirhanelerini, çobanlar sü. rülerini, ekinciler ekinlerini terketti, askerler silâhlarını brraktılar; iİki gün içinde — bütün Lir memleket altının bulunduğu mıntakaya göç etti.. Bakımsız kalan sürüler, mahvoldu. Ekinler çiğnendi, faaliyet tamamiyle durdu. Haber yalnız Amerikaya değili Avrupaya da gitmiştir.. Dünyanın her tarafından, bin -— k"q"'—""" . n Muazzam Kaliforniya arazisinin sahibi ÂAmerikanın en zengini ALTIN YÜZÜNDEN Felâkete ugradı ürdü, bütün bir öldü Banfransisko lerce, on binlerce ve nihayet yüz binlerce in. san hep ayni hedefe, ayni servete hücum et. ti. Büyük bir şimendifer kumpanyası, süratle demiryolu inşa ettirerek, insanlafın daha bü yük bir süratle servete kavuşmasını temine çalıştı. Her Irktan her — renkten insanlar, Johan Ogüst Suterin topraklarını altüst etti. Bir günde bir servet kazanarak dönüyor ve ya orada yerleşiyorlardı. Hükümetin — imtiyazını Suttere — verdiği San Fransisko toprakları üzerinde, baş dön dürücü bir süratle, muazzam bir — şehir yük seldi ve onun devleti “Yeni İsviçre,,si bu si. hirli kelime — önünde silindi: — Kalifornla, Eldorâda. Suter, evvelâ, vaziyetini herkes gibi altın çıkarmakla düzeltmek istedi, fakat uşakları ve hademeleri ona yardım etmiyerek kendi hesaplarımna iş görüyorlardı. Bunun üzerine, altın mıntakalarınt tamamiyle — terkederek, dağların yanında ve bu meşum — irmak vea kumlardan uzakta bulunan Ermitaj çiftil. ğine çekildi. Karısı, büyümüş olan dört çocuğile bera. ber, ona iltihak etti. Fakat yol yorgunluğun. dan hasta düşen kadın öldü. Maamafih şimdi üç oğlu yanındadır. Johan Ogüst Süter, on. ların yardımiyle, topraklarını işlemeğe baş. ladı. Ve şayanı hayret derecede münbit ara. zi sayesinde bir iki sene içinde gene zengin oldu. Tekrar yeni ve geniş proje hazırlamağa başladı. Isyan 1850.... Kalifornla Amerika ittihadına da. hildir, altmın senelerce büyük bir kargaşa. lik ve anarşi içinde çalkadığı bu memlekete kuvvetli bir disiplin sayesinde intizam gir. miş, kanunlar tekrar mevkii fiile konmüştüur. O zaman Suter birdenbire haklarmı talep etti; San Fransiskonun kurulduğu bütün top rakların kendisine ait olduğunu ve aleyh devletin, kendisşine tazminat vermesi lâzımgeldiğini söyledi. Bunun Üzerine beşeri yet tarihinde görülmemiş büyük bir muha, keme başladı. Suter, çiftliklerine yerleşmiş olan on binlerce çiftçinin, topraklarını terk. etmelerini, kendisi tarafından İnşa. edilen yol lara, kanallara, köprülere, değirmenlere te. sahüp eden Kalifornia devletinden 25 milyon dolar ve emniyeti temin edemiyerek mahyvı. na sebeb olan Amerikadan GÜ milyon dölar tazminat istedi. Büyük oğlu Emili hukuk tahsili — ederk menfaatlerini mildafaa etmesi İçin Vaşing. tona gönderdi. Yeni çiftliklerin muazzam ge. lirini bu şayanı hayrat muhakemenin masraf larmı korumak için sarfetti. Muhakeme dört sene sürdü. Nihayet, 15 mart — 1855 de, Kalifornla âli divanr mevzuubahs olan topraklarm tama. mile Sütere ait olduğunu tasdik ederek, da. vayı kazandığını kendisine bildirdi. — Johan Ogüst Süter hedefine varmış, tekrar, dünya. nın en zengin adamı ölmüştür. Mukadderatın zalim bir oyunu Fakat müuukadderat, Sütere tekrar zalim bir oyun oynadı. Ali divanın kararı, — bütün San Fransiskoda bir bomba tesiri yapmıştı. Binlerce insan adliye sarayıma hücum ederek binayı yaktı. Sonra bu müazzam kafile Sü. terin ikametgâhma doöğrü yürüdü. Süterin, büyük oğlu intihar etti. Ortanca oğlu öldürül dü, küçük oğlu kaçarken irmakta — boğuldu. Süterin fabrikaları, çiltlikleri, — ormanları yakıldı. Parası kıiymetli koöleksiyonları yağ. ma edildi ve kendisi güçlükle ölümden kur. tuldu. Deli Johan Ogüst Süter bu darbeden — sonra bir daha belini doğrultamadı. Yirmi sene müddetle sefil bir ihtiyar, Vaşington adliye nezaretinin koridorlarında, kendi kend!_ne söylenerek ve delilik ifade eden garip işaret. ler yaparak dolağgfı, Her tarafa — başvurdu.. Birçok avukatlar zayıf şuurundan istifade e. önümüzdeki ay içinde doksanar takîıg_g etmiş bulunmaktadır. berabr bunların Türkçeye buluyoruz: kalabalık sayılır. zahmetinde bulununuz: mek arzusundasınız ? Lisan derslerimiz 937 senesi kânunusanisinin ilk gününde başladığımız lisan derselrimiz, dersi tamamlamış olacaktır. Şuna katiyen kani bulunuyoruz ki dil derslerimiz şimdiye kadar dil öğretme metotları içinde en muvaffak olanıdır. Dil derslerimiz devam et- ği müddetçe, okuyucularımızdan aldığımız yüzlerce mektup bu kanaatimizi Okuyucularımızdan soruyoruz 90 ders üzerine tanzim edilmiş olan derslerimiz bitince, şimdiye kadar derslerde geçen kelimelerin temrinleri mahiyetinde ve bu kelimelerle tertip edilmiş küçük fıkra. ? lar hikâyeler yazarak bunların Türkçe karşilıklarını vermek düşüncesindeyiz.. temrinler ancak ön decs devam etmek Üzere hazırlanacaktır. Bundan sonra da her dilin dikkate leğer eserlerinden almacak parçalar, eğlenceli fıkralar, ve hikâyelerle çevriliş şekillerine devam edilecektir. Yalnız bunlara başlamazdan önce, okuyucularımızın fikrini HABER bu derslere başlarken yalnız bir noktayı memleket. kültürüne bir hizmette bulunmak.. Biz Bundan sonra söylediğimiz şekilde eksersizlere başlamamız, belki de okuyucularımı. zin lüzum görmediği bir şey, ve gazetemizde bu işe ayıracağımız sayfalar fuzuli bir Bu yüzden fikirleririzi bildirmeniz faydalı olacaktır. : Bize aşağıdaki sorguların karşılı ğını yazarak on gün içinde göndermek 1 — Hangi dil dersini takip ediyorsunuz? 3 — Metodumuzdan istifada ettiniz mi? 3 — Ekzersizler yapalrm mı? * — İngilizce, Fransızca, Almancadan başka hangi dili öğren. S — Dil derslerimizde kullanılan kelimelerle tertip edilmiş bir tüğat kısmma ihtiyaç görüyor musunuz? Cevablarınızı bekliyoruz çıkmış Bu almayı müuvafık göz önünde bulundurdu; vazifemizi bu 90 dersle yaptık. binaen. | Bugünkü radvo İSTANBUL: 16,380 Taksim stadmımdan naklen Pire muh telitile takımımız maçı, 18,30 plâkla — dans muüusikisi, 19,80 konferans: Selim Sırrı Tar. can ordu saylavı (Finlândiyada bir gezinti) 20 Müzeyyen ve arkadaşları tarafından Türk müsikisi ve halk şarkıları, 20,80 Ömer Rıza tarafından arapça söylev, 20,45 Muzaffer ta. rafından Türk musikisi ve halk — şarkıları, (saat ayarı), 21,15 orkestra, 22,15 ajans ve boörsa haberleri ve ertesi günün — proğramı 22,30 plâkla sololar, öopera ve öperet parcala rı, 23 sön. VİYANA: 17,50 musiki ve şan, 18,20 karışık yayın, 20,35 şan könseri, 21,05 musiki ve şan, 21,35 ulusal musiki, 22,55 karışık yayım, — 23,35 dans musikisi, BERLİN: 17,05 musiki, 19,05 örkestra koönseri, 20,05 devlet yayını, 20,20 Vals melodileri, — 21,05 eğlenceli konser, 23,05 hava, haberler, spor 23,85 gramofon, 238,50 dana havaları, PEŞTE: 18,05 şan könseri, 19,05 konuşma, — 19,35 çingene orkestrası, 20,20 eğlenceli yayın, 20, 385 caz muüsikisi, 21,05 spor, 21,15 musiki ve şan, 22,85 orkestra könseri, 23,85 — cazband takrmı, 1,10 son haberler. BÜKREŞ: 19,05 orkestra konaeri, 20,85 — konferana, 20,55 şan konseri, 21,20 akşam koönseri, 22,35 hava, haberler, spor, 23, gramofon, BELGRAD: 18,05 halk melodileri, 19,05 şarkılar, 19,25 gramofon, ulusal yayın, 20,56 koönser, 21,45 haberler, halk şarkıları, gramofon, haberler, 23,20 musiki, 24,05 gramofon. Nöbetçi eczaneler Bu akşam şehrin muhtelif semtlerinde nö betçi olan eczaneler şunlardır! İstanbhul cihetindekiler: Eminönünde (A. Minasyan), — Beyazıtta (Asador), Küçükpazarda (Mustafa (ÇAÂrif), Şehremininde (Nâzım Sadık), Karagümrük. te (Kemal), Aksarayda (Şeref), Şehzadeba. sında (Üniversite), Alemdarda (All — Rıza), Fenerde (Vitali), Samatyada (Rıdvan), Ba. kırköyde (Hilâl), Beyoğlu cihetindekiler: İstiklâl caddesinde (Kanzuk), Daire trım vay durağında (Güneş), Galatada Topçular. caddesinde (83poridis), Taksimde (Nizamet. tin), Tarlabaşmda (Nihat), Şişli — Halâskâr gazi caddesinde (Halk), Üsküdar, Kadıköy ve Adalardakiler: Üsküdarda İskelede (Merkez), — Kadıkö. yünde Söğütlüçeşme caddesinde — (Arman Hulüsi), Büyükadada (Halk) Heybelide (T. naşş), derek, tatlı vaatlerle, onun soön parasını da çektiler. Bedbaht ihtiyar artık para İstemi. yordu. Onu bu vaziyete sokan altından nef. ret ediyordu. Altın onu sefalete sürüklemiş, Ür oğlunu öldürmüz, hayatını mahvetmişti. O, ancak hakkmı istiyor, onu, yılmadan yo. rulmadan taleb ediyordu. Bu - vaziyet 1860 dan 1880 senesine kadar devam etti. 1880 senesinin 17 temmuzunda, artık iki büklüm olmuş sefil bir ihtiyar, adliye neza. retinin merdivenlerinder. inerken, — öldü ve cebinden, tarihin en büyük servetinin kendi. sine ve varislerine ait olduğunu, — gösteren, hiç bir beşert hukukun İnkâr edemiyeceği, evrak çıktı.. Ölen bu zavallr dilenci, toprallarında mu. Azzam bir devletin, günden güne daha fazla İnkişaf eden ikinci payıtahtınım sahibi olan adamdı. 18,05 salon oörkestrası, 18,45 karışık musi. ki, 19,20 kıraat, 19,55 nefesli sazlar konseri, 21, karışık yaym, 22,10 orkestras könseri, 23,15 konuşma, son, PARİS (P,T,T,): 18,05 orkestra konseri, 19,35 gramofon, ha berler, 21,05 karışık yayın, 22,05 — Paristeki Alman sanat sergisi münasebetile Alman mu sikisi, haberler, hava, ROMA: 18,05 spor, 18,20 senfonik konser, 19,50 ka. rışık yayın, 20,50 spor, karışık musiki, 21,15 hâaberler, vesaire, konferans, 21,45 — karışık musiki, TİYATROLAR: " ERTUĞRUL SADİ TEK Pazartesi (Bebek) Salr (Suadiye plâj) Çarşamba (Büyükada) Perşembe (Yeşilköy) tiyatrolarında, Kendi kendine 1000 kelime ile Fransızca dersi Resim : 25 ( Ticaret ve Sanayi ) 1 — Le bureau: yazıhane, 2 — Le di. recteur: müdür. 3 — La table â &erire: le bureau: yazı masası, yazıhüme. i— Un visiteur: bir ziyaretçi, 5 — La sec. r&taire et st&nodactylographe: kâtip ve istenodaktilo (bayan). 6 — La ma. chine â &crire: yüazı makinesi, T — La corbeille (le —panier) â — dossier (â lettres): dosya sepeti. S — Le clas. seur: klâsör. 9 — La case: dolap gözü. 10 — Un crayon: bir kurşunkalem, 11 — Un porte.plume röservoir: bir dol. ma kalem. 12 — Ün encrier: bir hokka, 13 — Un porte.-plume: bir yazı kale. mi., 14 — Une röğle: bir celvel, 15 — Le buvard: Rkurutma kâğıdı. 16 — Des gömmes: yazı lâstikleri. 17 — L pa. nier au rebut: kâğıt sepeti. 18 — Un calendrier: bir takvim. 19 — Le tele. phone: t#elefon. 20 — Un cahier de notes: bir not defteri, *