16 Ağustos 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9
Uzak şark ihtilâfı münasebetile yetlerin ve Japonların askeri kuvvetleri Mi, * Çin arasında patlak veren Süphesiz Mikado ordu ın ki zafer inden sonra kâh gizli, ele- beraber, adalarda cereyân e a. 74Pon ihtilâfından sonra GAR Yeni perdesi, bir bar- ve, © ak bir damla vazifesini VAZİYettedir , ÇA ön feni M Vek, vi ük nt, meş e ançukoyu kolaylıkla alp Met teşkil ettikten Kore “pteklarını ele geçiraik - Benişleme arzusu lar. Te t Oky tan zi, m »esle > hükümeti bunu. Wine ve ie , m umumilese n MYesind * genişliyen istila bilimak zarure* ) ari mranlığı altında, ma , bir as r okyanuslu olar ülnin * Asyanın öbür kıs- İz. menfaatlerine Uyuyor - iyet po: nee, binlerin hasretmek is EYİ aşan bir takım akig- ek kabiliyettedir bilhassa yi 4yesinde tama: cej- e Rüya, Yürüyüşü esnasında Viper, muhalefetiyle “kargı Çünkü bu e listanda mühür sahi- et Ru : iç Shima, YA, hiç olmazsa ekö- İri, tiye. “ Japonlarin üstünde e- Bi SYalet, 33 olm İN Da Si İp deği a Japonların istedikleri By, Müze , © Sibirya topraklarında Ai, Milleri İMür& ve Sakalin adasının Yin PE kadar hükümraniyeti- Masin © Bitmiy, pl lerde bu nüfuzun wyacaktır . İstemek Japonyann *N bir hareket değildir i garbinde geniş pet- *dtr, Halima) ndi el a ark ğe al ile kendi elin . abilleri bu; e va, n mah k faydalardan başka, 5 Japony; Viadi Seyey,, , vaPonyayı, Viadivos- debi, erin elinde bulunmasiyle cak, ve N Rütemadi tehlikeden Miyeç temi denizlerde ona İN edecektir. tam la y Pik m“ donanması md Rusya, burada Japon- “a Wi harekette serbest br Üy İRİ çep ty iş Meri nüfuz ve menfaat teb iYen b, Alidir. Bu tehlikeyi bek hn va Vaziye, dise derhal maddileşti- “eydi iki, Dİ Şekilde olduktan sen Tan, “Bap, SİN kuvvetlerini tetkik tp dap Sahada, g tk bi Dün, . Sovyet Rusya İle SE Arasınd ik a tam müşte- 28 Yoktur. 3 harp gemisi çrkara- Mecmu tonajı 272.000 : altını zırhlıdır. 12,355 a Yük silihlarta mücehhez se harp kruvazörüdür. EN Yazdır. y “ta Leş tayyare gemisi iğ ECM, tonajı 79.000 ton- : iğ k Mİ... ern kruva, ivâzör vardır. Bunlar > 18 tane daha eski Ke a unları süratleri bi- unlardan başka 75 mo Vi eski gemi vardır, Bu W tonajı ise 340.000 inu ei altı gemisi 53 ta- Ona 70.000 gir. lan iki i torpid, İK tâyyare gemisi ve in VE ? denizel mag Geniz gemisi da 75.000 dir. Bu suretle Japon filo- su 825 bin tona baliğ olmaktadır . Sovyet donanması Dünyada üçüncü gelen bu bahri kuvvete mukabil (Sovyet ORusyanmn vaz'yetine gelince 6 da şudur : 26.000 tonluk ve süratlesi 23 mil ©- lan dört zirhir; 7000 — 8000 tonluk yedi kruvazör. | 12 tanesi sor zamanlarda inşa edilen 35 torpido. On beşi modern olan 35 denizaltı gemisi, Fakat bu nokta üzerinde resmi surette verilen malümat haricinde baş- ka rakam zikretmek imkânsızdır. Salâ- hiyettar mahfil lendiğine göre, Sovyet Rusvanm bu kuvvet hakkında gözükmesine rağmen deniz- tah- et, yeni inşant programına gö- re, 2 saffı harp gemisi, 7 kruvazör ve $0 kadar denizaltı gemisi yapılmaktadır. İki bahriye arasındaki nisbetsizlik şu bakımdan da nazarı dikkati celbeder. Sovye Rusyanın filosundan mühim bir kısmı Baltık denizinde ve bir parçası da Karadenizdedir. Bir ihtilâi çıktığı tak, dirde kutup denizinden bir geçit bul. mak, ve Baltıktan Beyaz denize bir ka- nal açmak gibi çalışmalara rağmen bun ları uzak şark denizlerine nakli olduk- ça zor olacaktır. Binaenaleyh deniz üzerindeki vazi- yet Japonyanm lehindedri. Hava barbine gelince Fakat hava harbi bakımından mese- le hiç de öyle değildir. Sovyet Rusya- nın hava filosunun 6,000 parçadan mü- rekkep oluğunu söylemek hiç bir za- Ban mübalâgalı sayılmaz, Bunun 1.000 tanesi bombardıman tay Bu kemmiyete, keyfiyeti de ilâve et Çünkü İspanyada cere- yan eden harp esnasında bu İspat edil miştir. ister bombardıman tayyaresi olsun, Sovyet tayyareleri ken dilerine rakip olarak çıkarılan bütün tayyarelerin fevkirldedir. Mürettebatma gelince, dünyanın en mükemmel tayyare filola- rındaki ettebattan kuvvetlidir. Bu da Japonyanın ancak 1.000 kadar tayyaresi vardır. Bu- mun 800 ü de deniz tayyaresidir ve beş tâyyare gemisi bunların kuvvetli Üssül. hareketleridir. Bu tayyare kuvvetlerinin kıymeti ol dukça azdır, Çünkü burlar eski mödel- lerdir. Diğer mühim bir nokta da şu- dur: Japonlar mükemmel denizci olma- larına rağmen vasatın dununda hava pilotudurlar. Zaten bu sahada — bun. dan birkaç hafta evvel Tokyodan kal. kıp, Burjeye ve sonra Croydona giden “Allah rüzgâr, gi tisne edilirse — hiç temayüz etmemiş- lerdir, mek lâzırndir. İster avcı, bunlar nadir hâdiseler is- Ama denilebilir ki, Sovyetlerin bu a- detçe tefevvuku, bahriyesinde olduğu gibi birçok tayyarelerinin Avrupa kıta- ai N da | | Sovyetlerin Mart ilik sında bulunması dolayısiyle azalmakta- dır. Fakat Sovyet Rusya da hava file- larının bir yerden bir yere nakledilme- si azami sürat ve emniyetle yapılmak- tadır. Çünkü bunun için bususi terti- bat alınmıştır. Her türlü ahvale karşılık olmak ü- zere Sovyet hükümeti pasifik okyanu- su sahilinde harbe hazır 1000 tayyare bulundurmaktadır. Eğer Vladivostok- un Tokyoya 1.150 kilometre mesafede bulunduğu nazarı dikkate alınacak olur sa, böyle bir hava filosunun Japon ada- ları için me büyük bir tehlike olduğu kolayca anlaşılır. Çünkü bunlardan bir çokları bombardıman tayyaresidir hiç yere inmeden 3.000 kilometre uça- bilirler. Süratleri J400. kil bomba ta- yıdıkları-halde saatte 272 kilometredir. Japonlar, vaziyeti çok iyi anlamış. lar, ve bir hava müdafaası kurmak için ve yarım milyar yenlik tahsisat kabul et- mişlerdir. Buna mukabil şunu da kay- detmek Jâzımidır ki, (Sibiryadaki en- düstriyel merkezler çok uzaktadır, O- nun için Japonyadan ve hatta Mançu- riden gelen tayyâre tehlikesinden aza- dedir, Bu bakımdan da Rusların tefev- vuku vardır. Kara kuvvetleri Mikado ordusu, 16 frrkadan ve dört ağır topçu livasından mürekkeptir. Sulh zamanında ordu mevcudu 300.000 kişi- dir. Harp zamanına bu miktar beş mil yona çıkabilir ve bunun üçte ikisi harp hattına sevkolunabilir. Bu ordu gayet iyi bir surette techiz edilmiştir, Ve mo- rlü kuvvetlere dayanmaktadır, Fakat ordunun motörleştirilmesi henüz tama- miyle yapılmış değildir. Bu majdi unsura, Japon askerinin dünyanın en iyi harpçı o askerlerinden biri olduğunu ilâveyi de unutmamalı. dır, Sovyet ordu kuvvetleri Sovyet Rusyanın kuvvetleri de mu- azzamdır, Ordu mevcudu sulh zamanm- da 1.600.000 kişidir. Harp zamanında, 36 milyon seferber edebilir, Bunun on yonu talim terbiye görmüş, techiz e- dilmiş askerdir. Sovyet Rusya ordusunun motörleş- tirilmesi çok ilerlemiştir. İspanyadeki kanlı tecrübe bunu ispat etmiştir. Hü- kümetçilere gönderilen tanklar, Alman- ya ve İtalya tarafından gönderilenler- den daha az süratli olmasına rağmen gok dara iyi muhafazelr ve daha iyi mü- cehhezdir. Fakat eğer uzak şarkta bir iheilâf şrkarsa Sovyet Rusyanm karşılacağı büyük zorluk, orduların oraya nakli ve bunların iaşesidir. İşte Sovyetler buna karşı koymak için Siberya şimendiferlerinden ayrı ola rak, daha şimalde stratejik bir bat da- ha yapınışlardır. Bundan başka, Bay- kal gölünden Vladivostoka kadar olan saha, hakiki bir kamp haline gelmiştir. Burada general Blücher'in 450.000 as- keri her türlü ihtimale karşıher gün talim görmektedir. Nihayet Çin asker- Ta ey Sovyet mizahı En acı bir dille hicve b'le Sovyet'erde müsaade vardır Sovyet Rusya, hicvin büyük mik - yasta ışlendığı yegane otor.ter mem - lekettir. Başka yerlerde, hezimetler « den müteessir olunur ve hiç görülmek isrenmezken, Sovyetler hiciv ve mizahı yile propaganda vasitssı o lârak kullanırlar ve icap ederse kendi xedileriyle say etmek cesarctini göste dirler, bunlar Sotiristler, rejimin mükemmel, barikulâde be; lik plânın ve zaferin ığunu kabul ve iman et ikatta, henüz icap etiği salışılmadığını bunu mübalâğalı bir şekilde ortaya koymaktan iz çekinmezler. Hattâ böy le yapmaları istenir. İşte bu, mizan ve hiciv gazete ve mev görürlerse mecmuaların günlük sudur, Bu mecmuvalarda bara" öy le yazı ve resimler çıkar ki Sov. di kendini tenkit, serbe iyetinden yerle - malümattar Ol: bir kimsenin şaşmamasına imkân yo tur. Otoriter | iejimlerin hiç © birisinde kürriyetin, plânlarm iyi tatbik edilmesinde rolü vardır bile de- nebilir ; çün'cü aksaklıkların mühim bir kısmının böylece ortaya çıktığı görül müştür. olmıyan bu İşte bir kaç misal: Sovyet Rusyeda Çarlığın kırtasiyecilik — illetinin Obası yad'gör mualarında bir sürü karikatür ve “ık- ra İntişar etmiştir. Bunlardan bir ka- çı: Balıkçılık iröstü memur kumlar üzerinde yatarak havaya hak- maktadır. Yanındaki ağa mütemadiyen balıklar girmiş ve ağ şiştikçe şişmiştir. ndan biri Fakat memur yine kımıldamıyor. Niha yet, sabrı tükenen bir yengeç ona şöyle bağırıyor: — Yoldaş, bütün rağmen artık giremiyoruz. Ağ adıma- kıllı doldu! Düşüncelerinden uyanan memur, hiddetle cevap veriyor: hüsnüniyetimize — Sizin mürscaatınızla meşgul ola- cak vaktim yok.. Bir istida ile yarm gelin... Diğer bir karikatür de hararetli bir mülâkatta bulunan iki fareyi gösteri- yor: — Farelerin imhası için bir komisyon teşekkül etti, — Bakalım hangimiz çok yaşayaca - Er. biz mi yoksa komisyon mu? Bir tahtakurusu hikâyesi: Yeni kiracı, kocaman bir tahtalkuru - suw ordusunun eski evi terkederek, tele. | fon direklerisi tal nn yeni eve girdik. lerini görüyer ve şöyle diyor? lerde nüksestiği görülür ve rejm bu illetle şiddetle mücadele eder. — Bu mevzu üzerinde Sovyet mizah mec - Arserika'mar, bütün garahetlerin rekorunu oldu; 1, Boris Bunların sır'arında, plâj bullkmda metbivelerle dr kle ayrimi! nu kırmışlardır. Bundan bir müddet ev Gözlerin bu güzel sırllardan £ mm na karar müessir olduğu araştır — Fakat sizde üç rubizlik tabldotla bir rublelik tabldot arasında ne fark var? — Bir tek fark! İki ruble! — Moskovada çıkan Krokodil, sından MECMUA, — Olur şey değil. Ha'buki iskân komisyonu bir kararname neşrederek, yeni evlerde tahtâkurusu bulunmıya « tağını irmişti Bunun üzerine tahtakuruları cevap veriyorlar? — Evet amma; bize kararname $ur6- ti gönderilmedi. Bundan nasıl haberdar olabiliriz? şöyle Bu fıkra da - tıpkı bizim tramvaylar işliyen Moskova hakkındadır ? Kafası ve kolu sargılar içinde bulu » nan bir Moskovalı, arkadaşma rastlr - yor: tramvay — Aman azizim, bu ne hal? Tram - vayın altında mı kaldın? — Daha büyük bir felâket, dostum! Altında değil, içinde kaldım! Bazı edebi cereyanlar ,halk tarafın- dan pek modern telâkisi edilmektedir: Bir âamele kütüphaneye giriyor ve kitapçı ona soruyor: — Modera bir eser ister misiniz?.. Amele tereddütle cevap veriyor: iyisi mi bana Rusca bir Sovyet hayatında, en büyük dertler- lerden biri de “kuyruk,, tur, yani her zaman ve her yerde sıraya girmek ve beklemek Sıraya sıkaşarak beklemek Rusların en tabii hareketle « rinden biri olmuştur. Bundan bir müd det evvel, mizah mecmuası “Kroko4i) yüzlerce insanın upuzun bir sıra yap - tıklarını gösteren bir resim neşretmiş- ti. Resim altı şuydu: — Herkes niçin sıra bekliyor? Sıra bekliyenlerden birisi cevap ve riyor: — Yeni bir metro hattı için... Vakiâ ancak gelecek sene hazır olacak amma, şimdiden sıramızi alıyoruz! lözim... 1 gibi, veklimda da garabet reka. rin Mirgok güzel kızlar belirdi, reklümlar vardı Darart itibare alınırs, bu rekli, lerinin alacakları vaziyet de kara har- binde mühim bir rol oyn:ıyacaktır. Bun- lar ne kadar fena techiz edilmiş ve si- lâhlanmış olurlarsa olsunlar, Japonların höreke'irini mühim miktarda Jemilirler, (“La Tribune des Nat'ons,, gazete sinde Lucien Laurain&'in yazısından)
