2 Temmuz 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

4 z zOE Kontrol plânı bozulursa : İngiltere ve Fransa Valansiya v Hükümetine silâh gönderecekler mi? Londra 2 (A.A.) — Popolo d'İtar lia gazetesinde çıkan ve Musoliniye atfedilen makale hakkında matbuat şiddetli tefsirlerde bulunmaktadır. Bütün gazeteler, İngiltere ile Fran sanm iki taraflı deniz kontrolünü tatbik etmekte ve İspanyadaki mu: hasım taraftarların muharip olarak tanmmaamı kabul etmemekle müt tefik olduklarını yazmaktadırlar. Bözı mahafilde — söylendiğine göre tali müdahale komitesinin bu günkü toplantısında İtalya ile Al. manya sureti katiyede İngiliz - Fran 81z projesini reddetseler bile İngiliz * Fransız kontrolü ta"sik edilecek ve kontrol gemilcrfı'nin tesadüf ettikleri vapurları tevkif etmeğe ve aramağa hakları olmadığı için bunlarla dtal- yan ve Âlman ticaret gemileri ara” sında bir hâdise çıkmasına meydan verilmeyecektir. ; Buna mukabil bazı Mmahafilde de İtalya ile. Almanya - tarafmdan verilecek bir red cevabının aderai müdahale sisteminin bozulmasma sebep olacağı söylenmektedir. -Bu Uzak takdirde her devlet istediği gibi ha reket etmekte serbest kalacaktır. *t karşısında bumlıhn:“ uv.lı: iyel muha” lifler Valansiya hükümetine harp malzemesi gönderilmesinde yeniden ısrar edecekler ve bunların göstere. cekleri deliller de belki kati neticeler verecektir. — * Berlin ve Romadan tebligat bekleniyor Londra 2 (A.A.) — Öğrenildiği- ne göre, Almanya sefareti müsteşarı Veermann ile İtalya sefareti müster şarı Crolla, dün tayyare ile müteka- bilen Berline ve Romaya hareket etmişlerdir. Müsteşarlar mensup oldukları hü- kümetlerden ademi müdahale komi- tesinin bugünkü toplantısında Al. man ve İtalyan murahhaslarının itti- haz edecekleri hattı hareket hakkın” da talimat alataklardır. : Bu hususta verilecek talimat vak- tile murahhaslara gelmiyecek olursa bugünkü toplantının geri kalması muhtemeldir. Şarkta vahim hâdiseler ,, Sovyet Rusya — Mançuke hududun da Amur nehri üzerinde Sovyet ganbot larına taarruz edilmekle başlayan hâdi- 8€ vehametini muhafaza etmektedir. Japonya, hududun emniyeti için Sov yet Rusya tarafından Amur adalarında / kuvvet toplanmasını usulsüz görmek is- temekte ısrar etmektedir. Japonya bu a- İdalar 77 senedenberi Rusyaya ait bulun duğu halde — bunların Mançukoya ait olması lâzımgeldiğini — söylemektedir. Sövyet Rusya ise mevcut muahedelere dayanarak bu iddiayı cerhediyor. Vazi- yet şimdiki hakde bu safhadadır. Gelen telgralflar şunlardır: Moskova, 2 (A.A,) — Japonya sefiri Şiginitsu, Havas ajansının muhabirine aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: “Hâdiseyi halletmenin yegâne çaresi BSöoyyetle: b nin Mançuriye ait olan 'Amur adalarıma gönderdiği kıtaları ve vapurları geri çekmesidir... Japonlarım Sövyet filikalarını top ate şi altına aldıklarına dalir Litvinof tara- fından vukubulan beyanat hakkıntda da sefir şunları söylemiştir? *Kanun haricinde yapıları bir hücumu geri püskürtmek isap ettiği zaman tüfek mi; top mu, tayyere mi kullanıldığı mev zuu bahsolamaz.., Japon elçisine verilen talimat 'Tokyo 1 (A.A.) — Havastan: Dışbakanlığı, son Sövyet — Mançuri hâdisesi hakkımda Sovyetler bizliği nez- dinde şiddetli teşebbüste bulun” te Moskovadaki Japon Büyük elçisine talimat vermiştir. Japon sefirinin Lilvinofla mülâkatı Moskova 1 (A.A.) — Japon Büyük elçisi Şigemitsu, hariciye komiseri .Li:— vinolu ziyaretle Amur czbri üx:nnd_c bulunan bazı adaların Mançukoya ait olduğunu ileri sürerek bu adaların etra- fında hasıl olan gergin vaziyet üzerine Sovyet hükümetinin nazarı dikkatini gelbetmiş ve Sovyet devriye karakollar yınm ve yakınlarında da Sovyet topçeke TiniN gözükı Kuvantüng kumandan Jığını m mahalle asker kuvvetleri sevkine mecbut etmiş olduğu ve bunun neticesinde bir ihtilât vukubulabileceği- ni söylemiştir. ng"[w Japon büyük elçisine demiş tir ki: K *— 1858 tarihli sigun ve 1860 tarihli Pekin muahedenameleri Amur nehrinin sol sahillerindeki adaların Rusyaya ve sağ sahillerindeki adaların da Çine ait bulunduğunu tasrih eylemektedir. Adı- hm*ııl bu muahedelerde zikredil mezkür muahedelere merbut — Haritada yı göstererek'bu hususta kanaat getirme sini rica eylemiştir. Litvinof, Sigun ve Pekin muahedelerinin akdi — sızasında nehrin seyrisefaine elverişli derin yeri- nin mezkür adaların cenubundan geçti- ğini ve bunun o zamandanberi mahalli- ni değiştirmiş olmasının — adaların da kendiliğinden Mançuriye bağlanmasını istilzam edemiyeceğini kaydetmiş ve ol- 8a olsa bu babda siyasi — müzakerelerin yapılabileceğini söylemiştir. Sovyet hükümetinin mütaleasına gö- Te hukukt bakımdan bu adalar asla Man Çüriye ait olmamıştır. Binaenaleyh mü- ahedelere ve ellerindeki haritalara göre hareket eden mahalli hudut makaâmatı bu adalara devriye kolları göndermekte tamamile haklıdır. Litvinof demiştir ki: “— O zamandazberi hudut hâdisele- rini tetkik ve hududu — yeniden tahdit etmek Üzere bir hudut komisyonumun teşkiline Japonyanın muvafakatini «" "> etmeğa çalışmıştık. Japanya, bura muva fakat etmiş ve komisyon da — faaliyete g*çmiş bulunsaydı, keyfiyeti şimdi ona «”>3 havale edebilirdik. Bununla bera- ber Sovyet hükümeti sulh siyasetine tev fikan ihtilâfları asla silâh kuvvetile hal- letmek arzusunda değildir. Ve bu ihtilâ f da müzakereye âmadedir.,, Bu müzakerelerin daha sakin bir hava içinde yapılması için Litvinof — her ZI tarafın da mezkür adalardaki kıtzatını w> o tivardaki topçekerlerini gezi '>1- «nı teklif etmiştir. Japon büyük elçisi bu teklifi hükümetine bildireceğini va- adeylemiştir. Her iki tazafın da bek'en mi'yen herkangi bir harekatle vaziyetin vahimleşmömesi için icap eden tedbirle Fi alması takarrlir etmiştir. Sovyetlerin ihliyati tedbirleri 'Tokyo- 1 (A.A,) — Domei ajansının hildirdiğine göre, on top gekerden mü- rekkep olan Savyet Amur nehri filçtinü *t Sennufa ve Holşo adaları yanında tahasşüt etmekted'r. Teyide muhtaç iki haber Dün akşam Paris radyosu şu habe. ri vermiştir: - “Tokyodan gelen son haberler Sov. yet kıtaatmın bu sabah Mançuko top- raklarına girdiğini bildirmektedir. Uzak Şarkta vaziyet çok vahim bir safhaya girmiştir.., Berlin radyosu da dün ukşamki neş. Yiyatında göyle bir haber vmıüıdr HABER — / MeagyyaySARTyıyyıpa NN yazya İN yyyegoN ggee KURUN gazetesinde Sünnilik ve Şiilik çarpışmaları nasıl başladı?. Nasıl devam ediyor? Saray ve - saltanat sünniliği niçin müdafaa etti? Yarın Mezhep bkavgaları İsmi altında başlayacak olan ve kanlı tarikat mücadelelerini anlatan büyük tarih serisinde okuyunuz! Ş Yazan: Ziya Şakir Varnada Yahudileri tethiş — * Bafya, 2 (Hususi) — Bu hafta için. de Varnada zengin yahudilerden beşi. min evine bombalar atılmıştır. Bun- lardan birisi Yahudi Bankası binası. nn içinde patlamıştır. Diğeri tüccar Pilesof'un evinde ,patlıyarak — büyük hasarâta sebep olmuğtur. Evvelki gece atılan ikt bombadan birisi Progkurin isminde bir Rus ya- hüdisinin evini tamamiyle harab ot. miştir. Eski mebusalrdan İğnatof bu bombadan yaralanmıştır. Bir bomba da yahudi milyonerlerinden Zolasın e. dir. Bütün yahudiler büyük bir korku içinde bulunmaktadırlar. - Bahçekapıda — bugünkü kaza Bugün saat bir buçukta Bahçeka- pıda bir kaza olmuş, bir tramvayla otomobil çarpışmışlardır. Ötomobilin ön tarafı hasara uğra- mıştır , Çarpışan tramvay Fatihe gitmek- te olan 168 numaral; Fatih - Harbiye tramvayıdır. Ötomobilin. numarası 2191 dir. Arnavutlukta yeni bir isyan Belgrat, 2 (Hususi) — Podgorltsa « dan bildirildiğine göre Argirokastro ve Tiran mahkemieleri bir çök zabit ve İs . yan müsebbiplerini mahküm etmiştir. Nüfuz ve imemuriyet sahibi bazı kimse- lerin yeniden tevkif edildikleri söylen - mektedir. Harbiye nazırı Cemâl Arayeto, yeni bir isyan hareketi hazırlamakla itham € dilerek Tirandan memleket dahiline sürgün edilmiştir. Bu- isyan hariçte yaşıyan Muhartem Bayraktarın parma . giyle teşkil edilmek istenmiktir. Vazi - yet yeniden çok karışık bir hâl almak tadır. Evvelki İsyan suçluları asıldı Son defa Arnavutlukta isyan çıkar- mış olan Etem Totonun kardeşi İsmet Toto, üç şeriki! cüzmile birlikte Arna- vutluğun Tiran şehrinde idam edilmiş- lerdir. (Morning Post) Amür nehri üzerinde 40 gambot tah- şid otmişlerdir. Japonlar da bilmuka. bele 40 . 50 bin kişilik bir kuvvet tahşid etmiş bulunmaktâdırlar. Japön kabinesi bu sabah fevkalâde bir toplantı yaparak Mavçuko hudu. dü hâdiselerini tetkik etmiştir. Bu toplantıdan evvel hariciye, Bahriye ve herbiye nazırları arasında mühim bir içtima olmuştur.,, Amerika alâkadar oluyor Moskova, 1 (A. A.) — Amerika bü. yük elçisi bugün Japon Büyük elçi. da” bu hâdisenin mahalli olarak kala- ğ ümidini izhar SSARM SA 4t li SN A TERL L b e 6 n ZTEMMUZ — 1037 Seyit Rıza beş yerinden yaralı... Dördüncü umumi müfettiş Elâzizde. bir konferans verdi Elâziz (Hususi) — Seyid Rıza | den hüktümet ve zabıta kuvvetini is- kat'iyyen “gahsi ve dostane bir tarz. cağı ve vahim netlceler doğurmıyaca. ederek bu yolda te. | d | beş yerinden yaralı olmasına rağ- men dehalet etmemiş, beri kan davası güttüğü bir aşirete teslim olmuştur. Yapılan taramada izine rastlanmaması bunu göster mektedir. Bugün tarama sıklaştırı!. mmhhılf aşiretler, kendilerine do- kunulmamak şartile itaat etmek ister diklerini bildirmişlerdir. Hükümet temdin siyasetini izah ederek suçlu olmayanlara hiçbir su- rette en ufak güçlük çıkarılmayaca" ğını, ancak suçluların cezalandırıla: cağını bildirmiştir, General Alp Doğanın konferansı Elöziz 2 (Hususi) — Dördüncü umumi müfettiş general -Abdullah Alpdoğan Halkevinde zehirli gaz ve hava tehlikesinden korunma kursu- nu bir söylevle açmıştır. General, bu ilk zehirli gaz kursu” nun ne şekilde çalışacağını anlattık- tan sonra Başbakan İsmet İnöünün Tunceli seyahatine temas etmiş ve Dersim hadiseleri üzerinde durarak şunları söylemiştir: t — Tounceli içinde Dersimde ağa- lar ve reisler, eski aşiretlik devrindân kalma sakim düşüncelerini devam ettirmek ve cahil halk üzerinde öte- denberi süren nüfuzlarını kökleştir mek istiyorlardı. Bu illet, eski devir. lerde bir türlü tedavi edilememiştir. Cumhuriyet idaresi, bu hastalığı kati surette tedaviye — azmetmiştir. :Jevl:t. halk i= 'şeklinde bir rer im kurmuş ve bunu kanunlaştırmış tır. Herkes bu kanuna seve seve ita" at etmektedir. S Bu kanun Tüncelinde bazılarının kendi arzularına tevafuk etmediğin- Taksi ücretle 'Taksi ücretlerinin indirildiğini dün yazmıştık. Dalmi encümenin verdiği karara göre, küçük taksilerde antre Atatürkün 'Büyük dosltu Şehinşa- hiın — kerimelerine Hediyeleri verildi Tahran 1 (A.A.) — Para ajansı ildiriyor: M Doktor Tevfik Rüştü Aras bugün öğleden sonra Prensesler tarafından kabul edilerek kendilerine Atatür kümyîlerinî ullışâğm edoukbu tir. t büyük elçiliği akşam dektor Aras şerefine bir ziyafet ve- recektir. Irak Hariciye Vez'ri Tahranda Dost Irakım Hariciye veziri Naci Asil ve maiyeti dün akşam saat 18 |: de Tahrana muvasalat etmitşir. Gaimeşaniellkee l SK SRORÜĞ v Cu Sıcaklar Dün de bir kişi sokakta öldü İstanbul dün gene çok sıcak bir gün yaşadı. Hararet 33 dereceyi bulmuştu. Sıcaktan fenalık geçirenler olduğu gibi Fındıklıda kauçük Sokağında — oturan Arif isminde bir hamal da evine gider- ken yolda sıcaktan fenalaşmış, — düşüp ölmüştür. 'l'oplııhe camiinde garip bir hâdise (Baş tarafı 1 incide) hâlk itizaz ederek hocayı susturmak is- temiştir. Bunun Üzerine hoca işi büsbütün azıtmış ve etrafındakilere hakaretler savurmuştur. — Cami Meh . met Fehmi ve ezzin derhal polisi keyfiyetten haberdar etmişler ve Hoca Torahim güç belâ zaptedilip Galata ka . rakoluna sevkedilmiştir. Hocanım deli olup olmadığı tetkik e- dilmektedir. Bu yüzden Kılıçali camiin. de bugün cuma namazı bir saat geç kı. hakikati tememişlerdir. Hırsızlar âleti şer er” babı şeyhlerin, reislerin yanlarma kaçmışlar ve bu adamlar istismar e- dilmişlerdir. kuvvetini tecavüz cdi!kma bir hale getirmek vazifemizdir. Tuncelinin 110 bine baliğ olan nüfusu tama- men Türktür. Türkü seven insanlar” dır. Asırların bıraktığı yanlış kana- atlar ve terbiyeler bu #evgiyi izhara imkân vermemiştir. Bir taraftan ara zinin mümanaati yüzünden ağaçlar rın kovuklarında, derelerde yaşayan bu inzsanlar eski zihniyetler sebebile meselâ islâmiyet, hristiyanlık, şiilik, sünnilik, şu bu tarikatın zihniyetle" ri ile kanlarındaki sevgiyi göstere- * memişlerdir. Bugün silâh atanlar as- len ve neslen Türktürler. Tarih bun* ların Türklüklerinde 1mrar ediyor. 'Tuncelinin muhtelif yerlerinde bur lunan eserler, diğer Anadolu şehir- lerindeki eserlerin aynıdır. General, bundan sonra büyük 'Türk akmını anlatmış ve sözlerine şöyle devam etmiştir: — Sümerlerin akrabaları olan bu Türkler,. Van kıyılarını ve Murad vadilerini takip etmiş, diğer bir kıs- mır da Kafkas yolile gelmişlerdir. Bu rada Cengiz ve Hülâgunun önünden kaçarak yerleşen Selçuk Türkleri de General Alpdoğan, 12 bin senelik medeniyetin en az 9 bin seneliğinin Türk medeniyeti olduğunu işaret et- miş ve aslen Türk olan Dersim hal- kının Cumhuriyetin - nimetlerinden en kısa bir zamanda faydalanacakla" rını söylemiştir. Niyazi Ahmed ücreti 20, büyüklerinde 28 kuruş ola- caktır. Küçük taksliler ber yüz elit metroda iki kuruş, büyük taksiler her yüz elli metroda Üç kuruş yazacaktır. 'Taksi saatlerinin bu suretle tadili için üç ay mühlet verilmiştir. Ancak halkın bu üç ay zarfında fazla para vermemeleri için mevcut taksi ücret. lerinden yüzde on beş tenzilât yapıla. caktır. Yani taksi 100 kuruş yazarsa şofö. re &5 kuruş verilecektir, Halkm bun. dan haberdar olabilmesi için her ara baya birer kâğıt yapıştırılacaktır. Bu kâğıtlar pazartesi gününe kadar hazırlanıp seyrüsefer müdürlüğü tara. fımdan dağıtılacaktır. - K Tenzilât bugünden başlamış bulun. maktadır. Tramvaylar boyuna bozuluyor Şirket borcunu, tamir parasından çıkarıyor Tramvay şirketi arabalarındaki ba, kımsızlık devam etmekitedir. Bu yüz- den dün de iki motriste kontak olmuş, yolcülar büyük bir telâşa düşmüşler. dir. Bunlardan Sirkecide bozulan araba 207, Beyoğlunda bozulan araba da 53 numaftayı taşımaktadır. Evvelce de yazdığımız gibi şirket hükümete ödemekte olduğu bir mil- yon yedi yüz elli bin lirayı tamamla, yıncaya kadar, gerek tramvay araba. Jarı, gerekse yapmakla mükellef bu. lunduğu yollara hareryacağı paralar. dan tasarruf etmektediri. Tramvay şirketinin borcunu yol ve —