29 Haziran 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Fransada Şotan - Blum kabinesi Yazan : Şekip Yeni * Fransız kabinesi bu” gün parlâmentoya decek. Franan gelen haberler ni Başvekilin eski Başvekilden büyük bir ekseri- yet toplamağa mu. vaffak tahmin Acaba Bit daha Leon Biüm mesi yeni kabinenin mühim baştırıla. Ta namzet olduğuna ve edilmemesi ye- azalmasına Sanmıyoru: kabine ile eski Kabine arasında birkaç Hazır adından çbir değişiklik yoktur. Halk e İştiraki kabul etmiyen, fa. n'ın gahsma dost kalmakta darar eden sağ cenah raklikallerinden bazıları strf bir samimiyet göstermek için caki ahbaplığı koruyarak reyleri ni lütfederlerse Şotan'ın “ekseriyet” Blüm'un ekseriyetinden on beş yirmi rey fazla olur. Fakat hiç de muhtaç blmadığı bu on beş yirmi rey için ye. ni başvekilin halk cephesi programın- dan fedakürlık edip kabinenin beyan. namesine bazat manasızlıklar katgca- Bına ihlimal vermek çocukluk olur. vekil ister Blüm olsun, ister Sotan un Fransada bugünkü parlâmento. mat reyi alabilecek kabine hep yni prensipleri kabule ve ayni emelle. re doğru yürümeye mecburdur. Eğer parlâmento fesholunur, yeni bir inti. -| hap yapılır, ve bu yenl intihap akseri. yeti-sağ cenah ve merkez partilerine Kkazandirirse veyatit halk cephesi In- hilât edip bugünleü müvüserle bozulur. Ba mesele değişir tabif... Fakat şimdi. ki halde, Fransapın böyle bilylk bir | iç sıyâka faclasmâ doğru gittiğini tah, min ettirccek ortadâ bir sebep, bir i ktur. Zaten kabinede Şo. boyryan bir süs, bir yaldız gibi duruyor. Hükümeti Başy avini sıfatiyle yine Blüm'un idare ede- aşikârdır. Fransanm yeni ka- binesi bünye itibariyle İngilteredeki sön Makdonald'« Baldvin kabinesine pok benziyor. Yeni Fransız kabinesi, nin bütün dizginleri Blümun elinde: ve Fransa yine Blümün Jiderlik et! istikamette yü raber “yeni Blüm"” kabinesi eski Blüm Kkabinesinin bütün hastalıklarına ay. nen tevarüs etmiş bulunmaktadır. Dünkü kabine bütcemnin muvazenesini l mu. temin edercek tedbirlere başvurmuştu, | Bugünkü kabine de bütçenin muvaze- negini temin edecek tedbirlere “fev. kalâde tedbirlere,, mutlaka başvura- | caktır. Acaba “Blüm” un tasvi remediği şeyi âyana “Ş. firması kabul ettirebilecek midir? Gönül rrzasiyle âyanın buna muva. fakat edeceğini sanmak, Fransız âya. ksek mali mahafilin ne dere ce eğiri ve nasıl azad kabul etmez kölesi olduğunu bilmemek demektir. Buna büyük ekseriyeti sağ cenah par. tileri hâdisesindenberi etti. Memur döven | iki fabriktör Adiiyeye verildiler Kazlıçeşmede Altı Parmak deri fab- rikası sahipleri Sürop ve Vahan elektrik leri muayeneye gelen Fehmiden elek- trik, anahtazını istemişlerdir. — Memir vermeyince tapo- runa göre) Fehmiyi döğmüşler, kolunu Yüküp anahtarı zorla elinden almışlar, sonra bekçi odasına hapsetmişlerdir. Memur Fehfi feryat etmiş, — yoldan geçen bir zabrta memuru tarafından kur tarılmıştır. Sürop ile Vahan- adliyeye werilmişlerdir.. ikatör (polis üyecektir. Bununla be. | Gündüz yük bir şahsi düş. * manlık — beslediği. ni de ilâve edecek olursak — vaziyet büsbütün — vuzuh kespeder. Yani, Blüm'un kabul et. Girem tan hiç kabul etti. Temez. Zaten âyanım ye- yinden önce Şotan Ayan — hakkındaki Kamil Şofanr — — kendi hislerini de ) ortaya atmış bulunuyor. Yeni kabine. nin programmnı 'Âyan meclisi huzu. runda Blum'a okutmak “— Siz arkada şımız! düşürdünüz ama, işte yine bur- nunuza dayıyoruz!" demekten başka ne manaya gelir? Fransanm Tehire o. ak temenni edelim ki, yeni başve- ilin gahsı ve kabinesi-ile âyan ara. | sındakl bu münaferet halk cephesini | Ayant mağlüp e ğ etmesine veya esas teşkilâtı değiştirip büsbü. | tün ortadan kaldırmasına bir başlan. giç olsün. 924 de sol ceni bloku intihabatı kazandığı zaman radikal Heriot Reisi. sumhur Milranı istifaya mecbur et- caba Fransada iç sıyasanın anı dizginlemek veya tepetak- lak etmek şerefini de bir radikale mi nasib edecek? Etmezse Amerikadaki büyük elçilikten alınıp tekrar Fransa maliye nazırlığına getirilen Bonnet. nin dediği ve istediği olmaz: Yani, Fransaya “ordusu ve donan. maliye,, teminine, imkân bulunamaz. O zartan bu hal ise- Fransada kısa ömürlü kabinelerin geçit resmine baş. hıyacağınıa döMeteder”” v ' Şekip GUNDUZ Hâdiselerin içinden Yazan : Kara Davut Bugün 4 üncü sayfamızdadır Hatayda umumi af Pek yakında ilân ediliyor Hatayda umumi af yakında ilân e. dilecektir, Dün İstanbuldan hareket e. den Fransanın — fevkalâde komiseri Kont dö Martel, Suriyey Varıp vazi. fesine başlar başlam ilk işlerinden biri olarak affm ilânmı kararlaştıra. cak ve tarihini tesbit edecektir, ÜN | Suzan kaç yaşında Suzanla Şükranm yaşları, Şükranla Hağ- ganın yaşları ve Handanin man haşılı darblart yekünüu, bun: evvol yapılmış olan yekündan tazladır. Şimdiki yakün'Suzanm bundan bir Bene son Ta olacak yaşının murabbama müsavidir. Suzan kaç yaşında ? Görüyorsunuz ya mesele hiç de zor değil! Bu bilmecemizin cevabını yarınki — nüsha mızda bulacakarnız, Kanlı bavul Dünkü zadıta bilmeceriizin hallidir: Maktul Mari Biankiyedir. Paris pollsinin tahkikatı Marinin — apartı manı kiralayan genç kadına Jltihak etmiş ol duğumu göstermektedir. Demek ya Jan Duk remoy yakud da Aliş Devon asıl kiracıdır. Polisin bulduğu yırlık küğıt”Mari Biankl Nat evli olduklarını güster zpartımanı — kiralayan genç kadının evli. olmadığını faka' da ervleneceğini tiliyoruz. Binaenaleyh apar tımanı Jan Dükremay Maktul Arap saçı Kkuponu 29 HAZİRAN — 1937 | hakkında da köklendikçe ayrı ayrr ni - ması gibi muntazam ve kuvvetli bir | HABER — Zkçarm postan Tetkikler : işçiler kanununun hükümleri Yazan Iş kanununun işçilere sağla- dığı iyilikler : 1 — İş hayatı kanuna bağlanarak emniyet ve düzen bulmuştur! 2 — İş hayatının her hususunu. murakabe ve teftiş edip kanunla uğra- şacak bir teşkilât kurulmuştur. Üç sene sonra da iş bulma teşkiltr kurulup işlerine başlıyacaktır. 3 — İş yetler ve memnuiyetler işçile - rin de lehindedir. Bunlar işçilerin ha . yat ve sıhbatlarının muhafazası, hu- kuklarının siyaneti ve kendilerine menfaat temini gibi üç grupta top . lanırlar: kanunundaki hükümler, | A — İşçilerin hayat ve sıhhat hak . | larının muhafazası; I — Bir sene sonra işçi sigortası ku- rulacak bu sigörtanın kolları: İş kaza. ları, mesleki hastalıklar, analık, başka hastalıklar, işten kalma, ihtiyarlık ve ö. I1 — İşçilerin sağlığını koruma ve | iş emniyeti Nnizamnamesi Bu nizamnamede : İş yerlerinde çıkabilecek kazalara, karşı bulundurulması mecburf — tedavi levazimi ve işçi ikametgâhları ve müşte milâtının Sıhhi vasıf ve şartları tesbit | edilecektir. (Umumi hıfzıssıhha kanununun 180 inci maddesi de işçilerin hayat ve sıh . hatı hakkında olup hükmü bakidir.) III — Baztı işlerde hususi tedbirler çıkacaktır. zamnameler çıkarılacaktır. IV — İşçilerin hayatına, sağlığına, emniyetine, istirahatine, ikametine ve | hattâ tekâmülüne ait tesisat ve terti . | ki ceman altı hafta (sıhhi lüzumda on bat iş dairesi tarafından hergün her sa- at görüleçek, gezilecek, araştırılacak, muayeme o tetkik'edilecektir'. İş yeri değişmez ve belli ise: O işin mahiyeti dolayısiyle asıl iş yerine bağ. | ir olan diğer yerlerle o iş yerinin av - | lusu, istirahat yeri, yemek yeri, banyo | , muayene ve bakım yeri, mesleki iye-yeri, beden terbiyesi yeri, uy . ku yeri, çocuk emzirme yeri gibi yer - leri de yani sair müştemilâtı da iş yeri sayılır, | V — İcap eden iş yerlerinde nizam . namelerle: 1 — Emzirme odaları veya çocuk bax kım yurdu (Kreş) tesis ettirilecektir. 2 — Muayene ve ilk tedavi odaları veya revirler açtırılacak veya mevcut hastanelerde ilâve ve tadilt yaptırıla * cak ve bu ihtiyaçlar karşılanacaktır. 3 — Banyo yeti, yetmek yeri, isti « rahat yeri, mesleki terbiye yeri, bedeni 'terbiye yeri, talim müecaseseleri, uyku yeri, işçi evleri kurdurulacaktır. VI — Nizamnâmelerin ncj dere « cedeki şartlarını tamamlamıyan iş yer lerinde işçi çalıştırmayıp böyle yerler kapatılacaktır. VIT — İş yerlerinin dahili talimatna. melerinde sağlık koruma ve İş emniyeti icapları gösterilecetkir . * VII — Tutulacak yevmi işçi cet - vellerinde çocuk emzirme zamanlariyle gebelik vaziyeti yazılacaktır. XX — Ağır ve tehliketi işler bir ni - zamname ile tesbit edilecek ve böyle işlere raporsuz işçi alınmıyacaktır. X Kadın ve 18 yaşmı doldurmamış çocukların çalıştırılmıyacakları ağır ve tehlikeli işler nizamname İle tesbit edi- lecektir . XI — 18 yaşını doldurmamış erkek çocuklarla istisnasız her yaştaki kız ve kadınların yer altında ve su altındaki işlerde çalıştırılmaları yasak edilmiştir. XIL — Sanayie ait işlerde-16 yaşını doldurmamış erkek çocuklarla her yaş, taki kız ve kadınların gece çalışmalart yasak edilmiştir. (Ancak 16 yaşından yukarı kız ve erkek çocuklarla daha büyük kadınla . rın, İktisat Vekâleti, “sosyal ve ekono mik Jüzumundan bazı işlerde kanunun tatbikinin ilk dört yılında,, çalışmaları. na izin verebilir. Bunda ne gibi şartlar | altında ye ne yolda çalışacaklarını da | tayin ve tesbit eder, | de 3i). ve İş * Münir Evrinyol Bunlar bir de kanunun ellinci mad - desindeki müstesna hallerde ve şart . larr altında gece çalışurılabilirler.) XITI — 12 den aşağı yaştaki çocük- lar iş kanunu dahilinde sanayi işlerin - de kalamazlar. Ve yeniden de alına « mazlar, XIV — İşteki 12 ile 18 -yaşlar âra - sındaki çocuklar (18 yaşındakiler de dahil) kanunun tatbikinden altı ay için de muayeneden geçirilir. ve kanunun tatbiki gününden itibaren de herhangi bir İş için olursa olaun işe taporsuz alı. namazlar. h XV — Ağır ve tehlikeli işlerden baş ka işlerde de işçileri raporla almak ve bazı işlerdeki işçileri muayyen zaman - | arda muayene ettirmek için de nizam. | name çıkacaktır. XVT — Gebe ve emzikli kadımların do ğumdan üç hafta evvel veÜç hafta son. üzum halinde altı haftaya ka- ! ve altı haftaya kadar sonra) kadar) çalışmaları yasak e. işlerde tâbi tutulacakları hakkında nizamname latı caiz olan şartlar ve usull. çıkacaktır. XVTI — Hangi işlerdeki hangi hasta- lıkların işten doğma hastalık sayılacağı ve haşta işçinin işten çıkarılmasını icap ettirebilecek müddet ile bulaşıcı ve iğrendirici hastalıkla: neler olduğu | hakkında nizamnameler çıkacaktır. XVITI — Hastalık yüründen işçinin işini bırakabileceği sıhhi şartlar ile iş verenin işçiyi bırakabileceği sıhhi şart. yerinde İspirtaolu İçkiler hakkında yasaklar konmuş ve iş yerinç sarhoş gelmek yaşak edilmiştir. (Mad- de 57) XX — Haftada çalışma müddeti 48 saat esası kabul edilerek tesbi tedilmiş. Bunun günlere düşen saatleri de leden sonra kapalı olan yerlerde günde azami 9 saat ve açık o- lan yerlerde ise günde azami 8 saat çalıştırılabilecektir. (Ancak bu 48 saatlik esasa evvelâ İktısat Vekâletinin genel emirleriyle sonra nizamnamelerle geçilip işin arka . sı üç senede alınacaktır.) XXI — Sağlık kaideleri icabr olarak günde ancak 8 saat veya daha ar ça - hışılacak işlerde nizamname ile tesbit edilecektir. XXI — 16 yaşını doldürmamış ço. cukların herhangi bir işte olursa olsun günde 8 saatten fazla çalışmaları ya - sak edilmiştir. XXHİ — Geceleyin dinlenme hariç 8 saatten fazla çalışmak yasaktır. XXIV — Saatlerin âayâr ve tayini de kanunda tasrih edilmiş, iş saatleri . nin hem dahili talimatnâmelere yazıl - ması hem de levhalarla ilân edilmesi Mecburi tutulmuştur. XXV — 42 inci madde mucibince gece ve gündüz dinlenmeleri tesbit e - dilmiştir . XXVİ — Günlük iş müddetinin uza. tılması sıkı şartlara bağlanmıştır. (Mad Nadir ve muvakkat ve istisnaf fazla çalıştırmanın da sıkı şartları vardır. (Madde 38) Seferberlik için müddetin uzatılma - sırım da şartları vardır. (Madde 39). XXVTİ — Gece işinin de çerçevesi tesbit edilmiştir. En geç saat 20 de başlayıp en erken sabah-Saat 6 da bi . ten ve azami 11 Saat süren müddet ge - ce sayı İer,, XXVIİ Ekonomik bir zaruret ol . mıayan işlerğe gece çalışması bir nizam- ile yaşak edilecektir . | XXIX — Geçe işleri hakkında ni « | zamnameler çıkacaktır. | XXX — Gece ve gündüz nöbetleş - mede postaların sıraya konması hak - kındı 43 üncü maddeye hükümler kon | müştur. l XXXI — Çalışma müddetinin haf - & 929 HAZİRAN — 1937k Hayata dair Sinema ve dil DORT yıl kadar, belki de :X:ıh? fazla oldu; o zamanlar şehti- — mizin bir ginamasında gösterilen âl- manca Dreyfus davası filminden balle gederken, fikirlerine ve zevkine hür- metim olan bir zat: ( — Cltmencecau'nun, Janrâs'in Za- la'nın, o filmdeki şahısların fransız. ca değil de alamanca konuşmaları pek gayrı.tabil oluyor, insanı adeta ra- hatsız odiyor, demişti. Hayret ettim; çünkü tiyatro sahüt. sinde bu gibi şeylere pek âlâ taham. mül ediyoruz. Neron'un fransızca, Kleopatra'nm — Ingilizce, Makedonya kralı İskender ile Pencab hükümdari Eşber'in karşılıklı bir nevl türkçe kos nuşmalarmı hiç de garib bulmuyoruz. — Tiyatroda öyle ama sinemada ta. hammül edilmiyor, dedi. Bunu bir gün Ertüğrul Müuhsin'e anlattıra; onun da o fikirde olduğunu görünce büsbütün şaştım... Bu hafta gelen fransızca Vendredi gazetesinde M. Pierre Bost'un imzasi. le şu satırları okudum: *“Sinemada bu yılın yeniliği, bir fil- min bütün gahıslarımı ana dillerinde konuşturmak, Çok iyi bir fikir; birta. kım meziyetlerinden başka, metteur | en scene'e halli lâzım gelen bazı zor. luklar teklif etmek gibi de bir iyiliği Var.. İnşallah devam edilir; bu usul, ustalıkla bir icad olmaktan çok üstün bir. Şey.. Fakat ilk bahsettiğim zat ve Ertuğ. Tul Muhsin gibi M. Pierre Bost da, bir filmdeki şahısların niçin ana dilleri ile konuşmaları lâzım geldiğini anlat- miyor. Sinemaya pek binde bir giderim (Dreyfua davası'nı da — görmedim); sık sık gitseydim onu tiyatro ile mu. kayese etmek huyundan, hayli müna. sebetsiz olduğunu sezdiğim 6 huydan vazgeçer; bir filmdeki şahısların ana dillerinde konuşması lüzümunu kinite anlatmadan belki kendiliğimdeti kav- rardım, Fakat Böyle ölmadığı için hâ. — 1â düşünüyoram, kafam bir türlü ra. hat edemedi. Kendi kendime bir “izah,, buldum; bilmem ne dereceye kadar doğradur: Zamanımızın insanı zevahire de, tabilliğe de eski insandan daha çok ehemmiyet veriyor. Onlara bakmadan asıl ruh'u, gayri.tabil bir kisveye bü- rünmekle kiymetini kaybetmiyen ha, kikati görmek için lâzrmgelen gayreti göstermiyor. Peri masallârına, fev. kattabi! hadiselerin hikâyesine taham- mül edemediği gibi Zola'nın alamanca konuşmasına da tahammül edemiyor. Bunu tiyatroda kabul ediyor, çünkü asırlardan beri süren bir alışiklık var, Fakal & di da İstemiyor; çünkü si. nema kendi icadı, eskinin mirası de. Bil. Onu tam kendi arsularma, fikirle- rine uygun görmek istiyor. Bunda da hiç şüphesiz haklıdır. Nurullah ATAÇ Suadiyede bir ba!o Erenköy 38 inci ilk okuldaki yoksul gocuklar menfaatine 3 temmüuz cumarte si günü Suadiye plâjında bir balo verile cektir. Bir kır eğlencesi mahiyetinde ©- lan bu Balo sahaha kadar — sürecektir. Müzeyyen ve arkadaşları eğlenceye iş- tirak edeceklerdir. Zengin müzik bulun« dutulacak, — güzel varyete numaraları gösterilecekti tadan daha uzun bir devreye göre tan . zim eder şekilde tatbiki hakkında da 52 inci maddede ahkâm vardır. XXXII — İki veya üç Posta ile ça - Lışmada husust kaideler hakktnda da nizamname çıkataktır. (Madd: 52) XSXITI— Genel çalışma saatlerinden önce ve sonraki hazırlama, tamamlama ve temizleme işleri için ayrr bir nizam. name' çıkacaktır. . XXXIV — Vakit vakit görülecek (Kontrol, bekçilik, gece nöbetçiliği gi- bi) işler için de ayrı bir nizamname ç- kacaktır. Münir EVRİNYOL Yarın İşcilerin hukukunu koruyan hükümler.