28 Haziran 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

GA Dış Siyasa: İsmet Inönü Gladstone'ın konuştuğu Dündenberi tarih dünya mikyasın. da büyük bir hâdiseyi kaydetmiş bu. lunuyor. Türki için bir mana ve ehem; se Lloyd Goarge'un yipr arsru viyeti için ise tam bir “coup de grace,, tır. Gazetelerimizin bu hâdis de Tâzimgelen — itinayı henüz memiş bulunmalarına sadece hayret edilir. Dün, yani 1987 yılt haziran ayının 28 inci günü İngiliz parlâmentosunda Çemberlayn hükümetini şiddetle t kid eden Lloyd George'u İngi ayrıca b ı Ola: Hariciye Nazırı Eden İsmet İnönü'nü | İŞHAD ederek İLZAM etmiş ve sus. turmuşlur. Dünyanın en geç heyecan suratlı ultra materialiste — polit! adamlarından teşekkül eden İngiliz Avam Kamarasında Eden'in dudakla- yle konuşarak alkışlar toplamasile yalnız cumhuriyet diplomas nin milletler arasmdaki münasebetler. deki yüksek kıymetihi bir daha teba. rüz ettirmiş olmuyor, en kritik bir zamanda muazzam İngiliz İmparator. luğu iç sıyasasımın “cümlej asabiye” sine hitap ederken, birinci sımıf bir İngiliz devlet adamının Türk zekâsını bir mantık gibi ve Türkiyede ortaya atılmış bir kanaati bir “nasar katı” gibi kı dünyayı bu imkâna tâdise, Kemalizm'in, Türk hu ından taşmak için en prdtentlon — göstermediği” halde, ufak bir propaganda ve tahrik mâaktan çekindiğ y ya nasil yayılmakta olduğuna kuüvvet. Li bir misal teşkil oder. C ıhıır iyet Türkiye: en bugüne ka. gerek” dost gark ve gıyh Liplerden az tal (hr Fakat Tnöntünün blrı $ yıl önce Yunan parlâmentosunda Kün ve dün, Kemalirmin cihan daki rolüne tam sulhçu ve tam inseni olmak manasma gelişine itiraz kabul etmez bir delildir. Komalizm, biz istesek de, istemesek de işte hudutlarımızdan taşmaktadır. Zira biz nekadar çekingen ve dürüst olursak olalım hudutlarımızın dışında yaşıyanlar da nihayet insandırlar ve onları insanlığın en güzel, en temiz ve en isabetli düşüncesinden mahrum etmeye muvaffak olamayız. Kemalizm doğduğu gün dü: fından benimsenecek bir içtimal dok. trin olmak istidedı yedı. Bü istidat tabif bir seyir takip ederek inkişaf etmektedir. ftara. . . » Eden'in konuştuğu kürsü Gladstone'un konuştuğu — kürsüdür. Ve Lloyd George o liberal İngiliz po. Hitikacısıdır ki dstone'un on doku. zuncu asırda Türkiye için ortaya attı. eri yirminci asırda ” k için verilmiş bir ka- rart uzun zaman temsil etmiştir. On dokuzüncü asırda elinde salipli maroken kaplı bir incil ile Avam Kamarası ki yi bir istemiş Galn Gladstone'un George'in Antdoluya — isti i günlerde kimbilir nekadar şadolmuştu! Düz, en büyük tilmizi ile münakatâ ederken, en büyük düşmanı olduğu ır. kın zsekâsını işhad ederek altın ne çıkarak bize karşı f Türke dost kazandiğı muvaf. t stone'u kimbilir. cehen. neminde ne büyük azaba sokmuştur! ht Lloyd George! Gal saylavlığından İngiltere mevkii Iktidarına yükseldikten sohra bu Tür. kiyeden kaç tokat yedi! Yakın tarihe buı.m'ılır bu loxatkr llarmasma İimküân vermiş ve | gahid etmiş olu. | ufak bir | kürsüde .. Yazan: Şekip Gündüz kısa izahata tesadüf edi- yorlar: 1 Çanakkale. Biz mağruruz, Çünk İlki askeri, | : Wwver ve doctrinaire 1 tokatların büyük müellifi mizda yaşamakta ve biz ona İlk ha. nanlardan bulunmaktayız. vefi üyük Nemru. ifa etme- larmın eline olanca Nemrutluğu ek bir de dürbün ver- Şekip GUNDUZ ŞÜPHE, bu dünyanın en büyük Küvv ŞEHVET, bu dünyarım en kuv- :| vetli hissi, Çayır Rezaleti nin başlıca mevzularıdır. Nakleden: fa, Yarın: HABER’ de yarerreaaaser eneeeeecenEnENLA seRAL N Kanlı bavul Bu bir polls bülmecesidir: 28 ağustos gecesi aast 1 Bordo tat kızın. cesedi de — Pransanın | a genç Ve güzel bir ir bavul iç istas yon memurları bağaja teslim edilmiş hir ha vülün Üetünde kan Tekelari görmüşl an polir İkomiseri bavu ra hüviyetini m ulunAmamıştı. Yandan tahkikatta bayu Parla nde hulundu dana çı 26 alfustasta ! bir adam olduğu anlaşıldı. Diğer Ayni apartımanda otu ran Üç genç Ln. nın 24 ağı sa düğrü kay U. Bu kadınların — adları 1) Marf Blankiye 22 yaşmda esmor, ortu baylı. 2) Jan Dükremay boylu. 19 yaşında esmer orla aa sarışın orta Kudınların ortadan k olmalarının bu finayetle münaacbetli olabileceğini düşünen adliye polisi onlar hakkında tahkikata giriş ©. Tahkikat noticesinde öğreniidi ki: Bu ka gımlara sön zamanlarda Ntihak etm'ş olan Mari Biankiye 20 ağıstamta apartımanın ki rasmı kendi Üstüne Gevreltirmiştir. Çünkü bu senenin 15 kânunuzanlaında jralamış olan apartımanı Ç Etnç Kadın eylâl başlan gaçlarında t Pariste bondan başka bir iz keşfedilemedi. Buna mukabll Bordo şahrinde ise polis Siü | rtık pertik bir KAğıttan da maktul viyetleri — meçhül senenin 20 kânunusani sindenberi evli Burada yapıla: mübakeme ile mal İyi düşünün bakalım sİx bunu bulabiler Telatniz. Eğor bulamazşanız, yarınki nüsha Tarzda maktul küsıdir biz size bildireceğiz. HABER — Akşam postas Tetkikler : Iş Kanunu tatbik edilirken ... Yazan: WMünir Evrinyol Birde asrt sanayiin canlanmasının senelik kadar pek kısta bir tar Içta İş hayatı b: on hi vardır. rast geldiği gibi bu köşeye de uzattı. İş | hayatı bugün artık kânün altında işl ktedir. Bura iş hayatında inkılâp de- | mek daha ( iş kanununu olur. Çinin emniyet ve maktır. İş kanunuyla tearuz eden kâ kleşmiş vi Böyle zararlı ve hattâ tehlikeli hepsi de ist kümdurlar, Bir taraftan da işlerin kanunun bunlara da mecburidir Bu brrakılacak ve almacak şeyler birer e ve belki de | olabilirler. Fakat bu lâptaki tabit tecellil bafif Çünkü iş k 1 — Pek sarihtir. 2 — İcap eden işlerde tatbikata tedi cen geçirtiyor. vazettiği yenilikler vardır, uymak ve hattâ alışmak en derecelerini aşamazlar. nu: 3 — İcap eden işlerde de lerini tesbit etmiştir. Ancak itiraf ve teslim edilmelidir ki iş ve bilhassa sSanat hayatındaki değişik Bkler, başka sahali j gibi kolayca ve çarçabuk içinde teknik yol, teknik nizam, icab ve zaruretleri va daha kuvvetli olarak da işin cephesinin tahakkür burada da düşünülmelidir ki rı tatbik edilen — dünyadaki bu memleketlerde, biribirinin mümasili bu: lunan bu kanunlar kolayca tatbik edil- mek kabiliyetini göstermişlerdir. Onun için bütün Thtilâf ve sızıltıların — müfü birer hal sureti bulataklitından — emin olabilitir. Iş kanununun iş verenlere sağladığı iyilikleri görelim 1—İşh kanun? bir çerçeveye girerek emniyet ve intizam buluyor, u- Tusal çalışma bütünlüğü bir düzene gi- riyor. ekonomik ur. Fakat kanunla kadar ayatı, 2 — İş hayatının her teferrül kından uğraşacak ve her türlü icabatile genişçe ve derince alâkadar olacak bir teşkilât kurulmuş bulünuüyor. İşçi bulma teşkilâtı da vakti — gel ce kurulacak ve faal rine başlay cak 3 — Kanunun iş verene — yüklediği tler vesair hükümler iş verenin kendi lehinedir! A — Bü mecbüriyetler ve hükümler inzibatı temine yararlar : talimatname yapmak mec buriyeti II — İşçiyi para cezasile ceralandıra- bilmek kaydı. B — Memnuiyetler ve vereni muhtemel mesuli tarırlar: hükümler iş tlerden — kür- I — 12 yaşından aşağı yaşta çocuk çalıştırmak. I — 12-18 yaştakileri mamak. N1 — Ağır ve tehlikeli işlerdi 1 — Kadınlarla 18 yaşını dcldıw. mış çocukları hiç çalıştırmamak. 2 — 18 yaşından büyük erkek işçileri de raporsuz çalıştırmamak. IV — İşten doğma hastalıkların tes- bit edilmesi, Taporsüz çâ- V — Gebelik izni verilmesi. VI — İçki yasağı C — Mecbı zamı temin ede konulması. yetlerin bir kısmı inti- iyetlerin ve meminuiyet- iş verenin hukuk ve kaye ve ti ederler: a yazı ile iş menafiini 1 >e İşç mukavelesi akdi veya yazı ile iş vesika- ) tevsik şekiller M — tşgçilerin işi ansızın birakıp ay- rılmala; ağlantıların ( sı vermek süretle m önüne geçilmek vele müdde! bitmesini beklemek veya kanuni m üuymak mecburiyet) leri ile) ki işçinin müddete veya müh- müsaade- | başarılamazlar. Çünkü işin | | (ya muka- | lete riayetsizliğinin cezat — hükümleri verene tazminat vetmesi kaydı var dır. II! — tşçinin yolsuz ayrılı k başka bir İş yerinde sığ lmesi veya diğer dan ayartılması ihti iz ialkölineidüde (yeni iş verene de tazminat yükletilerek) IV — İşçinin mukayeleli yeya müh- akabileceği fevkalâ- de mecburiyetlerin tesbit edilmiş olmü- Bı, Ve 'Ş verenin işÇiyi bilmek hak ve mezüuniyetinin ınLı . lilmiş olması(gerek m mühletli işlerde): 1 — İşçinin işine bir haftadan fazla devan sebeblerin tahaddü: i intaç ed edememes den müc bir 2 — Kanunda sayılı « İ brra 1 sebeblerle, 3 — Hem işçi tazminat alabilmek : Beherinin eşkâli kanunda olan iğfal, tecavüz ve de 'Msız sa ayrıca da cez. VI — Mecl başka manevra le silâh altına alınışında işçisi: velesinin daha iki ay Muteber h ş verenlere kısa bir z kaybetmek ve kaçırmak kaldırımıştır. #htimallerini VII — Grevin her çeşidinin y ması, VITİ — İş ihtilâflarırın ha fi ahkâm konulmuş olması; A — Kanunun için kâ » tatbiki yılında ih- tilâfların halli işçilerle anlaşmma yoluyla vukubulacaktıt ki-bir dereseye eski uşulün devamr demektit. B — Kanunun (ik tatbik yılından sonra ihtilâfların iş verenle işçilerin ya- | ni her iki tarafın hukunu muhafara e- | decek şeki! ve yollarda rdir. balledilmesi — Gece işinin ayrıca bir kanunt Çerçeve içine alınmış olması, da ; ara ve ala dialarına manidirler: Her tediyede ücret pusulası us vermek Veya ücret hesabını işçinin — cüzdanına kaydetmek mecburiyeti E —A bir krsm: na n ve — mecburiyetli di intifa da I — Bütün muam ret, ve harçlardan muaf — tutulmuştur. (Yalnız iş mukaveleleri kıymet resmine tabise de bundan da beher işçinin ayda O©tuz Tira kazancından fazlası bu Tesme tabidir), TI —. tşçi ücretinin yalniz 30 lira'dan fazlasının haciz, temlik — ve devre tabi tutulabilmesi işçilerin zarurette kalarak | ücret arttırma ihtiyaç ve talebinde bu- n kı Kanunda sigorta veya aytr bir bazt masrafları deruhte edece men önüne geçer. t ve tedavi masraf kurulunca iş veren- den de bu mükellefiyetler tedricen kal- kacaktır. IV — İşçi sigortası bilhassa bu sigor. tanın mesleki hastalıklar vesaire kısım- ları da iş verenin nakdi — mükellefiyet yükünü kaldırır. manda İşçilerini | ketar | F — Elhasıl her/mecburiyet bir fay- | da istilkdaf eder: İş şahadetnamesi vevrmek mecbüri- yetiz t Evelâ — îık— alâka kesilmeği eder. Saniyen — İşe alınacak işçilerin teş- hisine yarar. Kanunun müsaadeleri 1 — Bazı müessetelere senede azami 90 gün (şartları altında) günde — Fazla tevsik | çalışabilmek müsaadesi bir nizamname | Fevkalâde ve istisnaf — zaruret hallerinde günde çalışma saatlerinin art 28 HAZİRAN — 1937 'âfauatadau: Rübat — tercümeleri AY Hüseyin Rilat, Hazreti Mevlâna'nin " rüballerini dili- mize manzum olarak tercüme etmii bu'elli küçük manzümeyi, yine farix den (ktibas ettiği kırk üç kıta ile bir kitab halnde çıl * okunan parçalar mış (. . İşte bir mi. “Ey Sabâ! sevgilimin zülfüne uğrar. sa yölun, — Yüz bulursan ona gön- lümdeki mihnetleri aç; — Etmemişse gözümlün nurlarını &e hiç kaç! Bu mısralar hiç nma sakın, esiz müken ederk iyebilmek pek az kimiseye nasib olan bahtiyarlık. lardandır. mel değil; fa mükemmel mısralar Gerek Mevlâna'dan, gerek diğer şa. ğı rüballerin £ Hüşeyin Rifat feilâtü n feilün vezni ile türkçeye tiş. Bence bu hiç doğru değil; çünkü rüballerin her mısramda veznin küçük değişikliklere uğraması kulağa ayrıca bir zevk, bir “surprise” Verir, Rübaj, bir.örnek hemen hep. lezzeti inşa edilmiş | dört mısraa ayrılamaz, bir tek parça. dir. Halbuki bay Hüseyin Rifat' seçtiği vezinde Insanı çabucak yoran bir ittirat var, Biliyorum ki veznin Üzerinde durmak doğru değildir; fa. kat rübal tercümelerinde, o tarza mahsus olan ölçülerden ayrılmak bi. zim bütün iKiyadlarımıza aykırı geldi. Bi için rahatsız ediyor ve: “Keşke bay Hüseyin Rifat bunları mensur olarak tercüme etsgeydi! o zaman Trüballerin a sadık kalması, hem de belki onların asıl ahengini - bir nevi ile . ihsas asıllarına da etmesi mümkün olurdu,, diyoruz. Metne sadakatten bahsettim bilmediğim için bay Hüseyin R imadığını iddi bk - Bayılabilir. edilen bir küstar Meyiana acar Böyle bi Denis Pap: Irlarca evel gelmiş olan bir hakimi “vapur” dan bahset. tirmek garib oluyor. Bay Hüseyin Ri- “genii" pur” demesi elbette vezin yüzünden; fakat bunu uyunca, yine vezin yüzünden, ba “sadakaltsizlik de nden pur yolcuları. fat'ın * lere cesaret emin olamıyoruz. asak bile b bi lez'zetle den de ası! bir haz okunuyor. l bekliyeceğimiz şey, b midir? Nurullah ATAÇ Rübailerinden 1 cild, 50 kuruş. Dilemiz senginleşiyor. — man- sum tercümeler, itibaren baş yor mış bulunuyor”, “etmiş bulunu. yazıldığırı görüyor, son derece memnun oluyorduk. Tanm gazetesinin suyesinde arlık * oldu" şeklini 3 — îclc.br rlikte müdafaaya gerekli T yapan milesseselerin fazla çalış- arı müsaadesi de vardır. e kadınlarla 16 yaşından büyük fakat 18 yaşını doldurmamış çocukların gece çalışabilmeleri kaydı — vardır. Bu haller de kanunda sayılıdır. — Kadınlarla 16 yapından büyük fakat 18 yaşını döldürmamış çocuklarır kanunun tatbikinin ilk dört yılında ikt tad vekâletinin iznile gece çalışabilmele ti kaydı;da vardır. Kanunun tatbikinde tedric gözetilen cihet Haftada 48 saat çalışma esanının Üç Senede tedricen tatbik edilmesidir. Görülüyor ki iş kanunu iş verenlere birçok esaslı hak ve menfaatler sağla- miştir. Şurası iyice bilinmelidir. ki iş kanunu z işçiler lehine yapılmış bir kanun değildir. Münir Evrinyol Yarın? işçiler ve İş Kanunu