12 Mayıs 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Tr Politika Altıncı Jorj taç. giyerken... Yazan: Nizamettin Nazif UYUK Britanyanm şehir kasaba ve köylerinde 46,000,000 vatandaş bayram yaparken Vestminister kitisesin! dolduran 700 küsur lordun, en güzel, ön asil ve murassa İngiliz kadmlarınm, altı yüz bu kadar saylavin, Hind raozlarının, Avrupa hanedanlarına mensup prenslerin ve bütün dünya devletleri mümessillerinin gözleri önünde ak saçlı bir peskapos, bugün Altın. ci Jorja taç giydiriyor. Bundan 27 yıl önce babası da bu tacr, Lotüdranın bu e4kl mabedinde vö bu peskaposun elleriyle giymişti. Ni Vestısinisterin mihrabındaki altın şümdanların mumülrindan çıkan işik larla taşları pırıl parıl yanan bu taç maddi kiymet bâkımındân başlıbaşına bir hazine ve mânevi kıymet bakımından dünyanın üçte birine bedeldir On dokuzuncu asıria yirminci asrın ilk yirmi boş yilimdâki bütün hâdise ler hem bu tacın taşlarını, hem de şerefini arttırmak ve eğemenliğini kurmak için el ele vermiş gibidirler, i Dördüneli Jorj, Viktorya, Yedihei Edvard, Beşinci Joörj devirleri İngiliz Krallığının altın devri addedilebilir. Budevirler hep İngilterenin gisli ve açik, Iktısadi, siyasi veya askeri zaferleriyle dolüdur. Bu devirlerde siyasi alanda hiçbir hâdise doğrudan doğruya İngültereyi tehdit etmemiştir. İhgiitetehin bir takım hârblöre girişi dalma bir takım menfaatlerin İngiltere tarafından istih. daf edilişi mahadina gelmiştir. Lâkin Hüdiselerin #iahes'i daima İngiltere. hin elinde bulunmuğtur. İngiliz sütvetinin karşısinda türeyeh ilk takibi Beginel Jorjun son dâkikaları ile Sekizinci Hdvarda biat edildiği günlerde gördilk. Doğrudan doğruya İngiliz ögemönliğini tehdit eden bü takip Akdeiilsde öfünl yeti bir an ihlâl eder gibi oldu, kolay bir zafer öldö #tti, bunu Akdenizi v6 cihan sulhünün imkânlarını daha fazla bulandirân bir İspihyol katliamı ti kip etmiş bulunmaktadır. Bu hâdiselörin seyrinde İngiltere ile Milletler Cemiyeti atbaği beraber yü. rüdü. Fakat bu yürüyüş Milletler Cemi yötitin kara tölline İngilterenin iştira. ki veya İbgilbefenin “boş avlanan askert #âafı, ndan Milletler cemiyetine bel bağlamış olanların büyük bir zarar görmâsi ve hayal kıfiklığı duymâdı de mek oldu. Milletler Cemiyetinin bayrağını tutan İngiltete, bu cemiyetin, 1936 yılında, “dünya milletlörine büyük emniyet verir bir milessese addedilememesihe,, s&bep olmuştur. Lâkin âyni İngiltere 1997 yılının ilkbaharında dünyaya yeniden kudretli bir çehre göstermeye başlamış bulunuyor. İngüiz diplomasisinin bey. hude yere kaybedilmiş zamanları telâfi edebilmek sırrına malik olduğu ve İn. giliz devletinin elinde en kısa zamanda en geniş canlanma. ve dirilme program. larinrrealize eden imkânlar bulundurduğu bugün bir kere daha anlaşılmıştır. 1936 ilkbaharmda uykudayken hücüma maruz kalan ve Malta ile Port Said arasında Akdenize yuvarlanan, boğulduğu sanılan İngiliz eğemenliği, bugün, soğuk duşlarla adaleleri kamçılanmış bir pehlivan gibi, çelik bir belkemiği ile tekrar denizlerde ve sıyasa meydanlarında hay göstermiş bulunuyor, Bu diri. Lise Jagillererigimmek mas'ut addedilbileğek bir tesadüfle ekonomik müşpet bir deprenmenin muvazi bir'hat resmettiği , Denilebilir ki, İngiltese siyasi, askeri ve iklısadi . büyük bir çehit: göster- mişve Vestminster kilisesinde Kenterböri piskaposu tarafımdan. altıncı Jor. Jun. başma konulacağı'gün, tacmim eri ufak bir taşında en * minimini bir pas, ve İmparatorluğun ihtişamına vurmuş en ufak bir gölge bile bırakmamıştır. Bvet., İnanmalıdır ki, Altıncı Jorjabugün giydirilen tac büyük, diri gok kudretli bir devletim tacıdır. Nizamettin NAZİF ve #UJUu Miriliva Mustafa Kemal, Miriliva Kâzım Kara Bekir ve Deniz Miralayı Hüseyin Rauf Yazan: £nsari Bülent eye İrolduğu derecede yüksek bir heyecan uyandırabilecek mahiyetteydi. Bir millete, bir milletin geniş halk tabakâları arasma tarih, “vakanüvis efendi,, nin ciltleriyle değil, ağızdan &. ğıza, kulaktan kulağa geçen menkibe- lerle yayılır ve tarihi romantik rönk. lerden, sahnelerden mahrum olan mil- let manasız, heyecansız, yavan bir yı. fından ibaret kalır. Bu befim kanaalimdir, Tekrar eği. yorum ve şunu ilâve ediyorum: Dün gece İstanbul radyosunun An- | Dört beş ay evvel, eski gazete kollek. siyonlarmı karıştı, rırken “Tasviri EF, kür” in bir cildin- de muhterem say» lav Mazhar Müfi, din ; verdiği bir konferansa tesa . düf etmiş, lezzetle okumuş ve sonra istiklâl mücadele . si © günlerine ait menkıbelerin, o günleri bu mü. cadelenin mih. rakımda geçirmiş olanlar tarafından “mutlaka memleke te bildirilmesi n i, mutlaka memleket şubesi müdürü teen edebiyatına C- Abiniaşıdır) konferansı da bu bakımdan pek be. | gendim. Bolu saylavı Cevad Abbas ta- rafından dün gece Ankâra halkevin. de söylenmiş olan bü konferans pek muvaffaktı, Faraza gu iki menkibeyi orâdan aliyorum: ; m 1914 de Kâzim Kara kir Paşa Bekânı © zap si vezir ök istikbarat 3izlik İçine düşüren aci günlerinden biri, Mirliva Mustafa Kemal, simdi İnkilâp Müzesi olan evde yatmakta, kara radyosundan aalrak yaydığı bir! İ 11919 yılmin bütün memleketi ümit | dilmesini,, istiyen bir yazı yazmıştım. Mazhar Müfidin o konferansı, halk. ta, milli istiklâl savaşımıza karşı hak dır. Kendisini Osmanlı ordusunun bü. (Devamı 4 üncüde) Ensari BULENT HABER — Akşam postası 313 Osmanlı - Yunan seferinde Dömeke harbı VE Binbaşı Izzet Bey tacıları Deli Yani'nin nutukları kışkırtıyordu Yazan: Sadık Duman —Y Yunanistan Gipidde çevirdiği ma- novralara Rusya da târafter değildi On sekizinci asrın #öhlarındaki Mora isyanlarında bilylik bir rold olan ve hattâ Btniki Heteryanın (teşekkülü- ne değilse bile) yâyilip genişlemesine büyük yardimiârı dokunatı Çatlık, A. tinadaki müfrit Yunat milliyetpetvor. jetiüin en büyük düğmani idi. Yunanis- tan, istiklâlinin (lk yıllarında Petro. grdd sarayına bilyük dostluk göster. migti. Bilhassa Bitiki Heleryanın bü- yük liderlerinden ölün Kapodistitya, Yunanlstanı bir Rus vilâyeti gibi gös- törmişti. Fakat Çarlık Rusyasıhın Ak. | denize inmesiki dalma büyük bir teh. İik& gibi görmüş ve kafşilamış olan İngiltere, Akdönizin göbeğinde Rusya. ya bu derece dost bir #iyasi hüviyetin yaşamasına İahatimlil ödetnözdi. Ne. tekim gühün birinde Kapadistityanın esrarengiz sartlar işinde ölüp gittiği görülmüştü. Bavyera krallarından bi. rinin ikinci oğlüykeh Yunan Kralı i- lân edilmiş olan Otonun devrindeyse, Atina devamlı bir Rus - İngiliz siyasi mücadelesine sahne olmuştu. O dere. cede ki 1862 de kral Olonun Atina. dan kaçması ve onun yerine o tarihte- ki Danimarka kralınin oğlu Jorj'ün Kral ilân edilmesi bile hep bu müca. delenin neticesidir denilebilir. ©. . ; İngutere, Yunarıstiklârnüe Rusya" “kadar mühim -bir rol oynamıştır. Fts niki Heterya ilk devirlerinde Rusya hesabına çalıştığı gibi İngiltere hesa- bma da çalışmıştır. Biniki Heteryu âzalarmın ayni zamanda farmasön 0- luşları ve hepsinin İskoç localarma dahil bulunmaları, İngilterenin bun. lar üzerindeki tesirini kolaylaştırmış ve bunâlr “İngilterenin adamı, ol. makta da hedefiri için fayda görmüş. lerdir, z İngilterenin on sekizinci asırda Ad. riyatikte takip ettiği politika “bu de. nizin kıyılarnda kendisine taraftar insanlar tarafından idare edilen mem- leketlerin kurulması,, suretinde hulâ- sa edilebilir. “İyoniyen” adalarının İagiltere himayesi altımda müstah. kem bir üs halinde bulundurulması, Adriyatiğin şark kıyısındaki Parga gibi limanların İngiliz “müsfamere”si haline getiriİmesi bu Ze verdiği e. bemmiyeti gösterir. Sicileleyn krallı- mm: serpilip. büyümesinde, İtalya. nm yabenci İşgalinden kurtulmasında ve hatti İtalyada, müttehid bir devle. tin teşekkülünde de İngiliz politikası» nın büyük yardımları olmuştur. Tepe. delenli Ali paşayı zaman zaman İngi. liz tabiplerin, seyyahların, tücearla. rin ve Bayron gibi şairlerin ziyaret etmiş olması, Lord Of Middilzeks'in İtalyada ilk farmason localarını aç. mış olması, Bayronun Ve bazı İngiliz gönüllülerinin Yunanistan istiklâl ko. mitecileriyle dostlukları “İngilterenin Yunnistan etrafmda çoktan Verilmiş bir kararı olduğuna, Adriyatiğin şark kıyılarını uzun zamandanberi tetkik ettiğine'delâlet eder. Fırsatı gelmiş. N lim ki, Lord of Midilzeks- kurduğu mason Jocaları Adriyatik havzasindaki topraklafda sayısız İngiliz casusları yetiştirmiştir. Danimarka kralının oğlu Jerj, bi- Tinci Yorgi unvaniyle Yunanistan kral: olduktan &onra Yunanistanda İngiliz politikasi büyük bir sempati bulmağa başladı. Müfrit milliyetper. yanm kendilerine iltifat görünce tamamiyle İngil - nmüslerdi ve kolaylıkla ikti- dar mevkiine yükselmişlerdi. Yunanistanda milli kıyam hareket, lerine bir zamanlar çok yardım etmiş (Eüekli Kurmay Binbaşı) Güln Rusyanm mufrit Yunan milliyet- ini beğenmemesinin sirri pek Rusya boğuzlari ele geçirmek istk yor, ve Bizans kilisesinin büyük hâ-| misi rolünü takmarak kendisinde İs. tanbulu zaptetmek için tarihi haklar buluyordu. Halbuki milliyetperverleri küçük Yunanistanı izansın (şârki Romain) varisi gibi. gösteriyorlardı. Onlar İstanbulu zap- tedip Atinadaki kral Jorja bir gün A. yasofyada imparatorluk tac İrs mek hulyasma, “Megali İden” (*) ya kapılmışiardr.- Demek oluyordu ki Rusya kendi eliyle yetiştirdiği Vur. cağı kendisine rakip görüyor ve onun | büyümesini istemiyordu. Bunun için- dir ki Almanya imparatoru Vilbel, min, Atinadaki sefirine o şiddetli tel, grafı çektiği gün, Fransanın Peters. burgdaki sefiri de Paristeki hariciye nezarstine $u şifreyi gönderebilmişti; “Rusya hükümeti Giridi elde etmek için Yunanistanda beslenen emellere kat'iyyen muhalefet etmektedir. Çar, lık hükümeti Atinadaki sefirine bu yolda talimat vermiş ve Girid suların. da bulunan Rus harb *gemileri ku. | Giles, avukat Lepic, masalların mandanlarına Yunan “gemilerinin Gi- rid sularına sokulmaması için kat'i bir salâhiyet bah; Fakat Batın bu mis rağmen Atina zerre kâdar fikrini değiştirmi. yor ve Deli Yani kabinesi askeri ha. zırlıklarma ve nümayişlere devam €- diyordu. 5 Girid sularına Yunan harb gemileri, nin gönderilmesi Giriddeki komitacı, ları hem sevindirmiş, hem de cüretle. müfrit Yunan | | cirım. Dört taraflarmı 12 MAYİS — 18837 A dtayata dair © Masal ASALLAR nasıl uydi her birini hangi seir adam uydurmuş? bilmiyorum. | leri uzun uzun tetkik edip cild © oi Giritadasındaki komi: ; dım. Elbette haksızım; tab yazan insanlar vari ları vektim olmadığı Junca da gönlüm olmadığı için © çünkü da benim gibi masal duğu için 3 yacak sözelr bulacağım Neyze* gönlümü etm Masalı severim, sevmiyenlere çeviren © süpb! eğe çalışı! çekler âleminden bir en bile a) sın! bi'miyerlar demektir. Yal& kadar mı? Masal sevmemeleri: çekler âleminin şiirini, bütün in8iği larını sezemediklerini de gösteri ice sezebildiği imkânlar tmis gibi görmekten kef alamaz, hiç olmazsa onların rü görür, hulyasmı kurar. Zamanımız masal uydurmuyor" ha doğrusu biz uydurduğumuz ları kendi kafamızın içinde sakli” kimseye anlatmağa cesaret cd ruz, Romanctlar, şairler bile kiymet vermeyip sade hakiksi bağlanmakla iftihar ediyorlar. * Zün bir romanm: peri masalların! dırdığını söylemiştim ; muharrizi SE tâ.darıldı. Masaldan © kadar | TUZ. a. j Buçünün masala en çok benii Kitabları “belki polis “romanlar” onlarda harikulâde cinayetler, & rı durduracak hırsızlıklar ve bütiin bunları hiç bir zorluk çeke den veya uğradığı mllskülüt ka ; da biç şaş'rmadan musmmayı çözü ren bir polis memuru, bir “ama! bulunuyor. Sherlock Holmes, Maifiğ şeyi yanabilen, haksızlıkları dü ten, imkânsızlık nedir bilmiyen © ramanlarını, hatırlatır. Kakat Xid romanları, masalın boe'ıca vasfr'© mahrum ” sönunda dönüp dolğ” bizi gerçekler âlemine getiriyor. P yayı kırıyor. Onlar imkânları © geniş, bizimkinden daha güzel, © nizamlı bir dünyada değil, bu dü? da geçiyor. Baudelaire sevgilisini davet i hn rini arttırmıştı. Artık Türk köylerine | ülkede yalnız nizam, güzellik, İİ” yapılan baskınlar biribirini koğalı- yordu. İstanbulda halk dehşetli bir a, sabiyet içindeydi. Babıâli bu isin harpten baska çıkar tarafı olmadığı. nı anlamıştı. Harp! Bunu Yıldız sarayı da İsti. yordu. Zira Abdülhamid (elindeki ordunun hasıl olsa Yunanlıları ye, nebileseğini biliyor ve böyle bir za. ferle ikinci bir kusu devirip yere sere, ceğini de umuyordu. Birinci kuş Yuna nistandı, ikinci kuş ise, dahilde her gün bir parça daha genişliyen hür fi- kirler, megruti idare taraftarlığı ve İ çin için kaynıyan muhalefeti. Fakat harbe evvelâ kendisi Başlamak Metem, yordu, Bundan evvelki Sırp ve Karâ- dağ harpleri göstermişti ki Balkan- larda küçük devletlerle başlıyan harp- ler, hep büyük, devletlerin müdahale- vf ile bitiyordu. Bunun için büyük sükün ve haz bulunduğunu söyler. ©. sallar öyle bir âlemde geçer ve salı sevmiyenler o ülkenin zen lerini, anlamadıkları için hor görü lerini isbat ederler. p Nurullah AT Vuku bulmayan | bir kazanın tafsilâli Dünkü Son Telgraf gazetesi A ta « Kayseri yolunda bir köprünün $ tüğünü ve bir tren kazası olduğunu makta idi. Devlet Demiryolları ümmü müö Ali Rıza böyle bir kazanın ve yık nın aslı olmadığını söylemiştir. suretinde, zorlanmış gibi girmek #” Yordu. Binaenaleyh Deliyâni kabi! mİ hareketleri hâdiseleri tam ADİ devletlerle karşılaşmak ihtimelinden - |» hamidin istediği mecraya: sokuyO çekiniyor; harbe “umumun kabulüne mazhar olmuş bir müdafasi nefis, o İ (©) Büyük mefküre, tul emel (Devamı var) | 4 Yorguü başın Vereceği iş sö otur. AYNİ Beterin uğraşmak kadur insanı yoran B' bulunmaz. Ba yüzden okuyucularımız! bergintn ağır düşüncelerinden bira ayırmak, kendilerini başka dlemierde oyalamak yatiyoruz. işinizde yorulduğunüz aşağıdaki - sinllerin cevapların bulmaya çalayıyı. Göreceksiniz ki siz bU len sonra tamamile geğiştiğinizi hiseedecekminiz. Sratiirimizin bir kusma pa” kâfutları da vereceğiz. Böylelikle bet eğlenmiş hem miikâfatianmış olacal 1Bilmecemmis. yarıma) Yarışı hangisi kazandı Ahmedin — elde ettiği ağiratin vasatisi 1 mat “5 dakikan ve g0 saniyedir” Nuriye gelince, bir anat iyeelarinia 12 sent zartınd& biribiri üzerine 1) defe ei nazarı dikkate alırsak, bir fp9l& 11/13 saat eder, | VE biylece Nurinin mesafeyi 1 suat SÜ İİ saniyede katettiği ve yarışı KAZ ilmiş olur, Gizli darbımese! 5 mayısta sorulan 25 harfi gard vuydu; (Su testiri su yolunda kırılır.) Bunun bir lira mükifatını Nişan! tar Ahmet i sokağında 39 Sturan Memduh kazanmıştır.