17 Aralık 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

e Si ee G LA Wi e el TAMRİ'L” Süml SÖ ” ÖYK e e e A | Ti İ F 11,30 da yapılmıştır. Milletler Cemıyetınde verilen kararlar ,—-şıııf"'wıpy—,,. — | *“!W HABER — Akşam ııoıtı.n 17 Birincikânun — 1936 —— Sancaktan Fransız askerleri çekilecek (Baş tarafı 1 incide)| ğini söylemesi konsey müuhitinde fe- Meselenin bayram günlerinde geçirdiği safhalar da dahil olmak Üüzere en son vaziyetini vazıyoruz: Hariciye vekilimizin başkanlığı altın- Ad_ıkl heyetimiz pazar günü Cenevreye varmış bülunuyordu. Bazı temaslardan sonra mesele pazartesi günkü koönsey toplantısı ruznamesine almmıştır. Z iHk müzakere - Bancak n.eselesinin konseyâe müzake: resine o gün saat 17 de başlanmıştır. ';Poplıntıdan evvel Hariciye vekilimiz Dr. Tevfik Rüştü Aras söz alarak bir nutuk söylemiştir. Hariciye vekilimiz bu nutkunda sancaktaki Türklerin bu günkü müşkül emniyet tedbirleri alınmasını zarüri kıl- dığınır söyledikten sönra demiştir ki: “Âli. meclig Suriye üzerindeki man- dayı Fransaya vermiştir. Fakat San- cak coğrafi, siyasi ve hukuki bakım- dan tamamen ayrıdı:. Sancak hakkın-| |— da hiçbir manda verilmemiştir.., Dr. Tevfik Rüştü Aras, Sancaktaki Türk unsurlara yapılan tazyiklere ge- çerek bugünkü sükünun süngü ile bir- leştirilen ve hiçbir hakkı olmiyan Su- riyenin lehine ve hiç bir şey pahasmna Suriyeye tâbi olmak istemiyen ahali- nin en kudsi menfaat ve hakları aley- hine bir #ükün olduğunu, fakat konse- yin objektif surette tetkikat yapması ve bu mühim meselede doğru ve hak- - kkaniyetli bir sureti hal bulunmasr için haklara hürmet eden bir sükün lâzım olduğunu söylemiş ve demiştir ki: “*“Bunun için bu ihtilâf devresinde Milletler cemiyetinin Sancak mukadde ratmı eline almasını, Fransız krt'ala- — rıyla Türkiyeye ve Türklere aleyhtar unsurlardan mürekkep krtalarm müna ziünfih araziden çekilmesini, Milletler cemiyetinin. bir komiserinin fiili emri altında ufak bir hbitaraf jandarma Kkuvvetinin bu mintakâaya gönderilme- &ini, Türkiye Fransa ve Suriye tara - fmdan hiçbir yeni hâdisenin, hakkım- da karar verilecek vaziyet üzerinde fena tesir icra edemlemesini, ve nihü- ', yet alâkadarlar arasında bir anlaşma vukua gelmesi veyahut yüksek mües- sesenizin müessir surette müzakere e- debilmesi için müsait bir havanın ya- | Yatılmasını milletler cemiyetine teklif - etmiş bulunuyoruz.,, Dr. Tevfik Rüştü Aras, bir uzlaşma | ,Büreti halli için en emin garantiyi - Pifransa ile Türkiye —arasındaki derin ve samimt dostluğun teşkil ettiğini söz — lerine ilâve etmiş, bu ihtilâfm geçici lolduğunu ümit ettiğini, iki memleket | Srasmdaki münasebetlerin hicbir ta - — Mman bu kâadar sağlam ve sıkt olmadı- ğ;i Bını söyledikten sönra: — “Hükümetim, büyük hassasiyeti- | mizi anlamakta ve bu elim ihtimâlde — bize yardım etmekte Fransız hüküme — itinin başta geleceğinden emindir.,, de- < Fransiz murahhası kürsüda “Bündan sonra kürsüye Fransız — heyeti reisi hariciye Tüsteşari Vienot — gelmiş ve kullandığı samimi lisandan “dölavı Türkiye hariciye vekili doktor Tevfik Rüştü — Arasa teşekkürden — sonra Fransız tezini bildirmek üzer. meselenin esasına temas edeceğini / söylemiştir. Bundan sonra konsey — İsveç mu- /— rahhası Sandler'i sancak meselesi hat — kmda mazbata muharrirliğine tayin ”eylemigtir Salı içtimal ” Goi günkü konsey toplantısı saa! Bu celsede Fransız murahhası ve hariciye müs- uzun bir nutuk söyliyerek Fransız noktai nazarmı anlatmış ve sancakta - hiç bir tedhiş hadisesinin vuku bul- : madığma konsey azalarmı iknaa uğ- — Yaşrııştır. Fransız haritiye müsteşu: orınm hiç dekâfi addedilmiyen bu nutkunda bazı sebepler ileri sürerek — bu havalideki asker? kuvvetin takvi- | ye edildiğini ikrar etmesi ve bir alay '"q— süvarisinin oraya gönderildi vaziyetinin bir takım| -Konseyin bizzat teşarı Vienot bir saate yakın süren| na bir tesir uyandırmıştır. Vienot sözlerinin sonunda Antak- yaya bitaraf bir tahkik komisyonu: nün gönderilmesini ileri sürmüştür. Kabul edilen rapor Konseyin kabul ettiği mazbata mü- harriri Sandler'in raporu şudur: Konseye verilen İskenderun ve An- takya meselesi, Türk — hlikümetinin Konsey üâzasına tevzi edilen 10 - 12 tarihli tebliğatına mevzu teşkil etmek-| tedir. Diğer taraftan, Türkiye ve Fran- sa mümessilleri, koönseyin 14 ve 15 Kânunevvel celselerinde, larını izah etmişlerdir. Vesikalardan ve cereyan eden müza- kerelerden anlaşıldığına göre, u bölgeye taalluk eden — beynelmilel vesaik hakkırıda alâkadar dHükümetler arasında görüş ihtilâfr — mevcuttur. Konsey — âzası, iki — hükümetin mülhem olduğu samimi dostluk ve hüs- nüniyet — fikri hakkında iki tarafca ve- rilen teminatı — kaydetmekle şüphesiz bahtiyardırlar ki — bu hal, meselenin neticesini müsait — bir surette görmiye imkân — yermemektedir. Fransanın ve Türkiyenin mümessilleri, esas mesele «| nin tetkikinin gelecek — mutad toplana devresine bırakılmasını Koönseyden İste- mek hususunda mütabık olduklarını Lildirmişlerdir. Buna intizaren ve İca. beden sükün —ve itimat — hayasımnın ih- dasriçin , bazr tedbirler derpiş edil - miştir. : Türkiye mümeesili, Könseyin — 14 kânünevvel celsesinde, Milletler Cemi- yetinin — bir komiserinin filf idaresi altına toplanacak — küçük bir bitaraf jatdarma müfrezesinin gönderilmesini istemişti. Fransa mümessili, kendisiyle yaptığım görüşmelerde, kendi fikrince bu tedbirlerin — yerinde olmryacağını bildirmiştir. — Türkiye mümessili — bu noktaj nazara iştirak etmemektedir. Di- ğer cihetten, — Fransa mümeessili hudu- dün — iki tarafında — tahkikata tevessül edilmesinde — ısrar etmemiş, — fakat sancağa müşahitler göndermiye davet edilmeıîni teklif ey- lemiştir. Bundan başka, Fransız mümeesili, Konseyin esas mesele hakkında kararı- nı vermesine intizaren, — son Fransız - Suriye muahedesinin tasdikini geciktir - meyi — taahhüt — etmiştir. Nihayet, Fransiz mümessili, müşahitler yerlerine varır varmaz, ahiren sancağa hususi sürette — gönderilmiş clan kıtaatın geri alınmasını ve orada tulunan — askeri unsurların — normal mevcuda indirilme- sini taahhüt — eylemiştir. Koönseydeki — Türkiye mümeesili, hududun — Türkiye cihetinde askeri mahiyette — hiç bir tedbir mevzuu ba- his olmadığını bildirdikten sonra, san- cağa müşahitler gönderilmesi hakkında- ki Fransiz mümessilinin talebine, tek- lif edildiği şekilde, iştirak etmediğini söylemiştir. Bunlardan da müsteban olduğu veçhi- le konseyin iİttihaza davet olunacağı tedbirler hususunda bir anlaştma tahak- kuk edememiştir. Herhalde könsey her iki hükümete de itimat edecektir. Bu iki hükümet, malüm olduğu Üzere İcap eden manevt sükünu tahakkuk ettirmek için hiçbir gayretten fariğ olmayacak- lardır. Maamafih, Fransa hükümetinin katt talebi dolayısile raportörünüz İsken derun sancağına en kısa bit mühlet zar- fında Üç müşahitten mürekkep bir heyet göndermek teklifinde bulunur. Şurasını tasrih etmek muvafık olur ki, Fransız teklifine göre bu müşahitlerin vazifesi ne meselenin esasını tetkik ne de İsken- derun ve Antakyâ mımntakasında en sön hadis ölan veya olabilen vakaları tah- kik etmek değildir. Keza müşahitler ne asâayişit muhafazasında bizzat hareket edecek ne de efkârın teskini için doğrü- dan doğruya müdahalede bulunabilecek- lerdir. Onların rolü müşahade de bulun- noktalinazar- | müaya ve icabıihalde könseye mallimat ve recek sürette hadiseleri takibe inhisar edecektir. Şurası bedihidir ki, mahalli hükümet erkânı müşahitlere vazifeleri- nin ifasında her türlü teshilâtı yapacak- lardır.,, Kabul edilan kararlar Kontsey son toplantısında İskenderun ve havalisine ait kararını vermiştir. Ka- rarlar şöyledir: 1 — Fransa - Suriye istiklâl muahe- desinin Fransiz metlisi tarafından me- seelnin halline kadar tasdik edilmemesi 2 — Fransız küvyvetlerinin sancaktarı geri çekilmesi. 38 — Sancağa bitaraf müşahede heye- ti gönderilmesi. Gayri kâfi gördük Bu tedbirler heyetimizce gayri kâfi görülmüştür. Fakat lehimizdeki havayı bozmamak ve yakında asıl mesele hak- kında Fransa ile aramızda başlayacak müzakereleri daha dostane ve müsait hava içinde yapmak üzere kararı reddet- miyerek bu ilk tecrübeyi akim brrakma- mak için sadece müstenkif kalmağı ter- cih olunmuştur. Türkiye müstenkit Kürsüye gelen hariciye vekilimiz Tevfik Rüştü Aras 'mazbata muharri- rine teşekklir etmiş ve heyetimizin bu rapor karşısımda istinkâf reyi verme- ye karar vermiş olduğunu bildirmiş, maamafih dostane bir tarzı hal bulma- ya gene de çalışacağını söyliyerek is- tinkâf sebebini anlatmıştır. Bundan #onra konsey Türk murah- hasınm istinkâfına Trağmen mazbata muharririnin raporunu ittifakla ka - bul etmiştir. - Karşılıklı müzaekereler Fransız heyetiyle heyetimiz arasm- da Cenevrede üÜç gündür müzakereler cereyan etmiştir. Bu müzakerelerde biz Sancağa cemiyetin idaresi altında bitaraf jandarma kuvveti gönderilme- sini, bu suretle Sancakta sükün, emni- yet tecssüs ettikten sonra ciddi ve bi- tarafane anket yapılmasmı istemiştik. Fransız heyetiyle üç gündür geceli gündüzlü temas ve münakaşalardan sonra Fransızlar teklifimizi kabul et - mediler. Sadece Üüç kişilik bitaraf müşahede komisyonu gönderilmesinde ısrar ettiler. Bu heyete bir Türk, bir Fransız âza ilâv& edilmesini istedik, Türk âza da olursa bu komisyonun Türkiye hudutları içinde anket yapa- bilmesini şart koydular, bunu reddet. tik. Hariciye Vekilimiz Parise ' davet edildi Fransız hariciye nazırı Delbos, ha. riciye vekilimiz Tevfik Rüştü Arası Parise davet etmiştir. Hariciye veki - , limiz, bugünlerde Parise giderek San- cak meselesi hakkımda ilk teması ya - pacak ve yıl başından evvel geri döne- cektir. Fransa sarih haklarımızı tatmiz edecek bir hal sureti teklif ederse yıl- başından sonra iki hükümet ve kon- sey raportörü arasında temas ve mü- zakerelere devam edilecek ve mese- le konseyin 18 kânunusani ictimam- da heHahnunaraletir Türkün olanı Türke Fransız matbuatının neşriyatı u- müun iyetle iyidir. Lö Jurnal diyor ki: “Türklerle aramızda bir Aanlaş- mamtazlık açmanm hiç de sırası de- gildir. Bilhassa dostümuz Türkler. dostumuz olan İngilizlerle de dos: ol. duktan sonra yapılacak bir tek şey vardır: “Türkün olani Türke, olant Araba vermek,,, Fransız sefiri de gid yor Fransız sefiri Hanri Ponso'nun da şu günlerde Parise gideceği haber ve- rilmektedir. Başvekilim'zin sözleri “— Arkadaşlar, unutmamalıyız ki bugün büyük davamız sancak me- selesi Cemiyeti Akvamda müzakere ediliyor. Yüreklerimiz heyecan ile doludur. Dost Fransadan ve Cemi- yeti Akvamdan emniyet ve istiklâl bekliyoruz.,, Arabım Almanya Çekoslovakya- ya taarruz etmek üzere (Baş tarafı 1 incide) Berlin 16, (A. A.) — Almarnıyanın dışarıdaki askeri ataşeleri, Hitler'e a: porlarını vermek üzere — Berlinde top- lanmıya davet edilmişlerdir. Müs!emleke istiyorlar Londra, 16 (ÂA. A.) — Von Ribbent- rop, İngiliz - Alman ziyafetinde söyle- diği bir nutukta ezcümle demiştir ki: — Alman milletinin hayat şartla- rını yükseltmek — için başlıca iki yaol şunlardır: Ham maddeler tedariki beynelmilel ticaret, Buna hinaen, müstemleke mese « lesinin mantıki bir şekilde halli pek <si- yade arzuya değer. Sor harbin müthiş ve feci hatası — tekrar edilmemelidir. Aksi takdirde, bu cihan bolşevil: ihtilâ. linin aşikâr — bir zaferi olacaktır.,, Von Ribbentrop, Köminter'in um- desini şiddetle tenkid etmiştir . Betlin, 16 (A. A.) — Frankforter Çaytung gazetesi, başmakalesinde yazı- yor: “Dünyada hiç bir kuvvet Almanya- yı, Âvrupanın doğusunda (Lehistan hududu) ve doğu cenubunda (Çekos - lovakyâ hududu) çizilen hudutları şa- yant kabul, hakkaniyetli — ve mantıki olarak — tanırmaya ve kuvvetle elde edi. len butarzı halleri <ir temnlat pakt' ile — teyit ve temhire hiç bir zaman mesbur — edemiyecektir. Vaymar Cumhuriyeti — bunları ta- nımadı. Şimdikti Almanyanın bunları ve Kabahat bizde değil, hudut çizgile* rinin bozuklüğündadır. Muahedelerif tadili meselesini istikbâle bırakabilirdik: fakat bölşevizm bizim için yakıcı meseledir.,, Soövyet Rusyanın müdalaa hattı Bu sabahki posta ile gelen mgüızc’ “The People,, gazetesinin yazdığımt göre Sovyet Rusya, Alman - Japon it” tifakma cevap olmak üzere gerek Ja * ponya, gerek Almanya cihetinde, B cihetlerden gelecek herhangi hücul 'bir tahkimat hattı kurmağa karar vef miştir. Fannin son şaheseri telâkki edilel ve Fransızlara ait olan meshur “Ma* ginot,, tahkimatının ayni olacak Ru5 tahkimatı için beş sene sarfedilecektir lecektir. Fransız hükümeti, kendi Maginot tahkimatımım çok saklı tutulan plân- tir. Bundan başka Fransız mühendisleri de Rusyaya iğreti olarak verilecek v? eser müştereken meydana getirilecek- tir. Bu modern ve gayrikabili nüfu? tahkimat, askeri efrat İçin elektrikle ısıtilmış yatakhaneleri, yemek salon" ları ve banyoları ihtiva edecektir. Zabitler için hususf yatak odalari tanryacağı nasıl ümit edilebilir? olacaktır. Başvekilin sporcu- lara iki müjdesi: (Baş tarafı 1 incide) Bu toplantıda hepinizin bayramını kutlularım. Sizinle beraber bütün Tür kiyenin bayramını kutlulryalım. Bütün Türkiye ile beraber, başımız ve canı- miız olan Atatürke sevgi ve saygıla - rımızı sunalım. Bayramını kutlulrya » ltm,,, Başbakan bu nutkundan sonra spor- culara iki müjde vermiştir. Bunlar - dan biri Mayıs ve haziran ayları zar- fmda Balkan kupası maçlarının An- kara stadında yapılmasıdır. Romanya, Yunanistan, Yugoslavya ve Bülgaristan milli takımlariyle Türk milli takımı ilk defa olarak yeni Anka ra stadımda karşılaşacaklardır. Birin- ci gelen Balkan kupasını alacaktır. Başbakanm ikinci müjdesi de, An karada olduğu gibi İstanbulda da mo- dern bir stadyom yapılması için da- hiliye vekili Şükrü Kaya.yn emlr ver- mesidir. Başbakan bu emri Ankara stadyo munda dahiliye vekiline vermiş ve İz- ah Bir kayınpeder damadını yaraladı Kahveden çıkarılan bir sabıkalı da garsonu vurdu Dün gece iki hadise olmuş, Üüç kişi ağır surette yaralanmıştır. | — Kastmpaşada anbar arka- sında 20 numaralı evde oturan Recep ile kaympederi Şükrü dün gece saat sekizde kavgaya tutuşmüuşlardır. Re- cep kaympederini sopa ile döğünce Şükrü eline geçirdiği bıcakla dama- dr Recebi arkasından vutmuştür. Gi rültüye komsulardan Nuri yetişmiş, aralarma girerek ayırmak istemiştir. Şükrü bu arada araya giren Nuriyi de sol kolundan ağır surette yaralamış- tır. İki yaralı sıhht imdat otomobili y- le Beyoğlu hastahanesine kaldırılmış, Şükrü de yakalanmıştır. 2 — Dün gece saat on Bir buçuk ta Edirnekapıda Neslişah sultan ma- hallesinde Sarmaşık sokağında Hay rinit kahvesinde rakı içen sabıkalılır dan Kusgöz Niyazi garson tarafındân dışarı cıkarılmıştır. Sabıkalı buna kızmış, cebinder: çıkardığı sustalıyı ansızın garson Be- kirin karnına sokmuştur. Barsakları dışarı çıkan Bekir hemen Güreba has tahanesine kaldırılmış, Sabıkalı Ni: tanbul stadyomunu da bizzat kendi * sinin açacağını söylemiştir. Başbakanm bu iki müjdesi bütüd sporcuları, ikinci müjdesi: hem &por '1 cuları, ve hem de bütün İstanbullula” | rı gök sevindirecek mahıyetbddn' ı' | (Ankara"stadmın”ağılma merasim nevemaçlamdairmalâmtspormy!w famızdadır.) ve istilâya karşı koyabilecek büyük Buralarda 3,000.000 efrad barmabi" İarını Rusyanın emrine amade kılmış” bir , | İ ' |w — yazi yakalanmıştır. Bayram Bugün Şeker bayramının sön gi.mü' | dür. İlk defa bu sene resmi bayramlar meyanına giren Şeker bayrtalmı bütüf memleket için olduğu kadar İstanbül için de çÇok iyi geçmiştir. Eğer Antakyadaki kardeşlerimize yâ* pılan işkence ve Adanadaki seylâp felâ* ketinin unutulamayan neticeleri olmasd idi bu bayram Türkiye için daha fevka” de -ölacaktı. İstanbulda bayramın güzel'iŞini —ÜĞ bayram gününde de, kış günlerinde en” der görülecek, güzel havalar arttırmış” tır. İktisadi refahın artışı, buhran günî?î rinin nisbeten geçmiş olmasının da ifi” zimamile halk bayramı vinç içinde geçirmştir. neşe ve st“ — Beş bin lira nereye gitti “Arife gününden bin lira açık vermesiyle — uneticeleneft bir hâdise olmuş ve zabıtı te müddei” umümilik — işe vaziyet etmiştiır. birgün evvel| Emlâk Bankasında bir veznedarın beş * | “ Emlâk Bankasında tevzi edilen ÜS — aylıklar müteaddit kişelerden yapıldığ! için kişelerin — veznedarları — ser ve”” nedar Zekiden paralarını almaktadırlâ'" ÖO sabah — veznedar Nuri de çok yakıt arkadaşı ölan Zekiden 53 100 ura teullfi’? etmiştir. mat ettiğinden saymamıştır. — Akşaff hesaplar görülürken — Nuri parasımıf! 5000 Tira açık olduğunu görmüş ve kiye baş vurâarak — kendisine yanhâl'r lar, 5000 lira noksan verdiğini söyl tir. Fakat Zeki bunu reddetmiştir: İşe evvelâ Banktı mü'eftişleri ' tonra da zabıta ile müddeiu:rumilik ziyet etmiştir. Bayram olmasına rağmen tahku:.t devam etmiş ve serveznedart edu kasasımdaki paraların cinsleri tıltlif miştir.. Bunun neticesinde bazt 3' şıklıklar görülmüştür. Bu bir ip * telâkki edilerek tahklkltı dıvlm mektedir, Bu parayı Nuri Zekiye it” D