2 Ekim 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Silânsızlanma teşebbüsünün son akameti Silâhları bırakmak teşebbüsü gene $u ya düşüyor. Sovyetlerle şimal memleket © lerinin ileri sürdükleri bu teklife İngiliz © muhafazakârlerı ile (o Macaristan daha © şimdiden çelmeyi taktı! Doğmayan çe- nine pusu kuruldu: Konferans, belki de toplanmadan akim kalacaktır. o Çünkü “gözleri hırs bürümüştür, Müstakbel har © bi hazırlamak için mühimmat ve insan kadrosu hazırlamağı kendine meslek e- dinmiş bir tabaka mevcutken ve bunlar uğ kuvvet ve nüfuzlarile insanlığın mukad > deratına hâkim olurlarken daha çok kon © feranslar suya düşer ve bütün milletle- 4 rin istihsal usaresi müşeddet (o vergiler © kanallarile harp ilâhi beslemeğe gi - der... © Fakat acaba bu silâhlanma merakına “göre, harp çıkacak mı? Bundan on beş yirmi gün evvel bir taraftan Hitler, di- © ğer taraftan Voroşilof biribirlerine teh- - ditler savururken, öte yandan da Japon- oya bulanık suda balık avlamak isterken, © böyle bir ihtimal varit görülüyordu. Ba- © husus, İspanyayı takliden, Fransa 505| © yalist hükümetinin dahili bir (isyanla yıkılacağı umuluyordu. O zaman, Söv- yet Rusya ile Fransanın ittifak bağları kopacak; Almanya, şarka doğru ilerle- mekte hayli serbest kalacaktı. Fakat, birdenbire, Leon Blum hükü - metinin iktisadi sahada İngiltere ve A- merika ile yeni esas bir anlaşma yap- © mak mucizesini gösterdiğini (o gördük. Ne denirse densin, bu, (o Fransız halk > cephesinin kuvvetli destekler bulduğu Ni na delildir. Şayet kısa bir zaman içinde bir hükümet darbesine maruz kalmazlar sa, sosyalistler, Fransada, bu tedbirler sayesinde sağlamlaşmış bulunacaklar * dır. İşte, sulhün uzun bir zaman için zâmi ni bu üç büyük devletin iktisadi anlaş- mas olacaktır. Amerikanın İngiltere ve Fransanın iktisaden bu derece yakınlaş tığı ve Sovyetlerin de böyle kuvvetli bir Fransaya askeri ittifakla bağlı bulundu- ğu bir sırada, herhangi bir beynelmilel iğtişaşın çıkabileceği akla yakın gelmez Bu anlamalar sağlamlaşırsa, kalkmaz gibi görülen kontenjanların © kalkacağı gibi, belki de teslihatın bir gün bu çil - gınca yarışının önüne geçmek kabil o- Yur, Hülâsa, mesele, demokrat cephenin faşist cepheden kuvvetli olarak ona taat ruz cesaretini vermemesindeğir. Bir ba- kıma, İngiliz muhafazakârların; da bu noktada haklı bulmamağa imkân yok- tur: Demokrat devletlerin teslihatı, bu- günkü günde, beynelmilel bir jandarma vazifesini görüyor. Ancak onlarm & sında bir kat'i anlaşmanın olduğunu gös termek suretile, bütün fâsit fikirlilere: “Jandarma var! Hareektimize mani o- Tur!,, korkusu verilmiş olacaktır. Sulh için, muahedelerin (bir taraflı bozulmaması, kimsenin taarruza uğra- maması için bir müeyyide lâzımdı. De- mokrat cephenin birleşmiş maddi ve ma nevi kuvvetleri böyle bir müeyyide de- ğilse bile korkuluk vazifesini o şimdilik görebilirler. Hüseyin Faruk TANUR Macaristan Silâhsızlanma konferansına girmiyor Triyanon muahedesinin askeri hükümlerini bozacağını da ihsas etti © Milletler (oCemiyeti asamblesinin dünkü toplantısında Macar delegesi "Tanzos, Macaristan silâhları bırak- — ma komisyonunun üçüncü komitesi. “nin mesaisine iştirak etmemekte ol- “duğunu bildirmiştir. . #4 » Cenevreden Niyuz Kronikl gazete- sine bildiriliyor; © “Macaristanm yakında Triyanon Yeni fabrikalarımız dolayısiyle müahedesinin askeri hükümlerini fes- heğeceğine dair, Macar delegesi Gene- ral 'Tanzoof Milletler Cemiyeti asam- glesinde işarette bulunmuş ve aynen şu sözleri söylemiştir: “Bugünkü vaziyetin devamı İlerde Macaristanm diğer milletlerle ahenk- tar bir teşriki mesaide e ma imkânsız kılacaktır.,, İ Pamuk istihsalâtımız : bir misli arttırılıyor Beş sene içinda 500 bin balyaya çıkarı'masına çalı — senelik pamuk istihsalatımız bu sane, >ğ olarak 240 bin balyayı buldu © Başbakan İsmet İnönünün cenup vi- liyetlerimizde yaptığı tetkik seyahatin- de bilhassa pamuğa ve © pamukçuluğa ve diği ehemmiyet tebarüz etti, © Yeni pamuklu fabrikaları kurulurken memleketimizde iyi cins pamuk yetişip 'yetişmiyeceği bahsi herkesin zihinlerini kurcalıyordu. Bugün bu mesele orta “dan kalkmış iyi cins pamuk yetiştirme , ii lâboratuvarlarda, tecrübe tar- da değil, çiftçinin tarlasında hal- «iştir, İşte Başvekilimiz bu neti- ikından görmek için (oOAdanaya kilimiz Ziraat vekâletine ilk met arak 500.000 balye yetiştirilmesi i vermiştir. Türk Oo köylüsünün, giftçisinin iyi görüşü, zekâsr, iyi yışı va benimzeyişi bu o neticenin sene zarfında temin edileceğine şüphe berakmamaktadır. Bu yalnız fabrikaları ızın İptida maddesini değil, memle- Kiralık döviz gelmesini temin edecek bir gelir kaynağı olacaktır. Bu senenin #on pamuk (o rekoltesi 240.000 balyedir. Bundan evvelki yıllar rekolteleri 150 - 160 bin balye olduğu- na göre bu seneki başlangıç çok iyi ol- muştur, Bu suretle Başvekilimizin Zi- raat vekâletine verdiği direktifin yarısı elde edilmiştir. Bu seneki reköltenin 159.560 balyesi- si Çukurova vermektedir. Ötedenberi bizim pamukçulumuzda Çukurova havalisi ile Eğe (O mıntakası, Balıkesir, Sakarya ve kısmen Kars ha- valisi şöhret almıştır. Hükümetimiz şim di pamuk ekimi için yeni Oo mıntakalar aramakta ve tecrübeler (yapmaktadır. Bu meyanda Trakyaya ehemmiyet rilmektedir; Burada dört vilâyet sinde en ziyade Çanakkalenin Eceâbâd ve Gelibolu kazâları yer almaktadır.| Bu sene Geliboluda 15 ton, L&psekide 25 ton, Eceâbidda 68 ton ve imrozda| HABER — Akşam postası — Adliye Vekilinin beyanatı Icra işleri nde sürat temini için Vekâlet tedbirler alınması üzerinde tetkikler yapıyor (Baş tarafı 1 incide) Belçikada hapishanede günlerce mev- kvi kıyafet ve halinde kaldığını anlat - mış, ecnebi adliye erkânımm takdirleri ni kaydetmiştir. icra işlerinde sürat Adliye işlerinde tahkikat, hüküm ve icra olarak Uç safha olduğunu söyliyen| Adliye vekilimiz hâkimler için © vazife kabiliyetini ölçmek üzere yeni bir ölçü konulduğundan b"hsgderek noksanları ve nakz sebeplerini tahlil ve meselenin hakkın yürümesi olduğuna işaret ct - miştir. Vekil bundan sonra beyanatına şöyle im ediyor: “ — Ancak şurası var ki tahkikat ve hüküm hususundaki iyilikler halkı tat- min edecek bir netice vermemiştir. Çün kü içra İşleri bozuktur. O safhada hiç- bir şey yapamadık. İcra tamam olma - dıktan sonra tahkikatm iyi ve (o çabuk yapılması, hâkimin doğru hüküm vermiş olmâsı halkı bittabi tatmin edemez. İcra işlerini çok esaslı surette tetkik ttim, İlk vardığım netice bu işin gok çetin ve güç olduğudur. İcrada evvelâ hâkimlik safhası var: Müracaatlar üzerine salâhiyeti dahilin- deki hükümleri vermek... Zabıta tarafı var: Eşyayı gidip hac- —tmek, Tizari tarafı var: Haczediler en iyi fiyatla satmak, Bir de idare ve bankacılık tarafı var: Elde edilen paranm civarda veya uzak- taki sahibini bulup ödemek. Bütün bu başka başka işleri muvaffa- kiyetle başarmak vazifesini bir tek icra makinesinden bekliyoruz. Halbuki (bi: taraftan da alâkadarlar işleri uzatmak izlerini kaybetmek, müruru zaman müd KUÇUK HABERLER içeride: * Ayın yedisinde Romada toplanacak bey-| nelmilel statistik kongresinde hükümetimizi! temsil edecek olan statistik umum müdürü! muavini Selim Sabit dün Fomaya gitmiştir. * Hapishaneler Umum diüdür O muavini Muzhar Başoğlu dün akşam Edirmeye bare. ket elmiğtir. Mazhar Döirnede mahkümlure| tatbik edilen yeni sistemin bozulmakta ol. duğunun duyulması o Üzerinebu seyahati yapmaktadır. * Emlâk bankası otratında uzunboylu tet kiler yapan Fraasız mütehassız, Maliyeye verdiği raporunda bankada esasir değişiklik ler yapılmasını, Kayseri gibi mühim vilâyet. lerde yeni şubeler açılmasını teklif etmiştir. » Bölediye zabırtamı evvelki geceden itiba. ren yangın yerlerinde tarama yaparak bura. Yardaki çocuklarım büviyetlerini tesbite baş. lamıştır. Bu çocuklardan bâşkn memleket. lerden gelenler memleketlerine, anası babası olanlar evlerine ve kimsesizler de yurda gön dürüecektir. * Mezunen şehrimizde bulunan oGazlan. tep valisi Ali Rıza Çevik dün Antabe gitmiş tr. * Kizlay cemiyeti Yeni Postahane kargı. sındaki Akssraytılar hanıni 68000 Hraya #2. tan almaştar. * Zirast veküileti Gaziantepte tür fıstık 15. tah erştitüsü kuracaktır. eşyayı geçen ssneden fazla Dışarda: * Küçük iUlAf hariciye mazırları toplantım sonunda bir tebliğ neşrederek aralarında tâm anlaşma bulunduğunu bildirmişlerdir. # Eiyanistan harbiye nazırı Serdar Mah. mat hâsm ri*tindeki ve Efgan O ordusu erkârnıharbiye relsinin de bulunduğu heyet dün Leningrada vasıl olmuştur. * Yunan donünmam Mmâhevralarında bu. lunan Kral Alinaya dönmlştür. (Başvekil Metaksas manevralarm muvaffakiyetii geç. tiğini gazetecilere söylemiştir. * Garbi Trakyadaki Müslüman mekteple. rinde Rumca tndris mecburiyetini koyan ve kitapların Yunan hükümeti taraftıdan kon. trol edileceğini bildiren bir kanun neşredil. miştir. *# Selânik zergisindeki Türk pavyonu birin ciliği kazanmış ve sergi komitesi gösteriler muvnffakiyetten doleyt sergi komiseri Baha ve ressam İsmail Hakluya birer altın madal ye vermiştir. * Biacar başvekili Gömböşün baatalık do. tayısile aldığı mesuniyelin hitamında istifa edeceği va Yerlna şimdi başvekilin vazifesini gören Daranyinin mutedil bir kabine Kuraca ği söylenmektedir. * Araplar Kudüse gelmekte clan bir İngi, İ Vz koluna taarruz etmişler xe Bükümet fab. rikasında çalışan bir Ermeniyi öldürmüşler. detlerini geçirmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Bütün bu sebepler yüzünden icra İşleri birikip duruyor. Adliye vekili buna çare bulamadıkla- rını, çünkü dünyanın her tarafında va- ziyetin eyni olduğunu söylemiş, fakat bu hususta kendisinin bir fikri olduğu- nu söyliyerek demiştir ki: “- Hedef ayni memur (tarafından muvalfakiyetle görülmesi mümkün ol- mıyan vazifeleri başka başka vasıtalarla başarmaktadır: Meselâ bir banka vasıta diye kullanılarak, borçluya ödeme emri göndezmek, bu emri yerine getirmiyen- leri bütün âkrbetlerile müflis vaziyetine düşürmek. Paraya taallâk eden bu gibi işleri bir bankadan geçirmek sayesinde herhalde hem süratle, hem de hacze meydan kalmadan halletmek mümkün olabilecektir. Maliyede bulunduğum 8 rada bir tecrübe yaptım. Maliyenin nak- li nukut muamelesinin, Ziraat bankası- na devredilmesile birçok kolaylıklar te- min edilmiştir. Hapishaneler Bundan sonra hapishanelere o büyük bir ehemmiyet verildiğinden yeni ceza kanununun mahkümlara verdiği haklar dan ve İmral: adasında elde edilen neti celerden bahseden Şükrü Saraçoğlu de- miştir ki: “ — ik tecrübeler müsbet neticeler verince cesaret bulduk. Çok ağır yürü- yüşümüzü süratlendirmek istedik. Çift hayvanı, malzeme, tohum ve İnşaat için hariçten lâzem olan (o herkeste, çivi ve demirin karşılığı olmak üzere bu sene Meclisten 104.000 lira aldık, Bu paranm hiçbir kısımı bugüne ka- dar olan işlerimizde kullanılmamıştır. Bundan sonra kullanacağız ve müsbet sahada aldığımız neticeleri bu sayede bir kaç misline çıkaracağız, İmralıda 80 kişi var. Evvelâ 200, ge- İecek yaza girerken 400 miktarma çıka- caktır, Edirnedeki 100 kişi evvelâ 300, sonra 500 olacaktır. İspartada halıcılık üzerinde 20 kişi çalışıyor. Bunu birkaç merkeze daha teşmil ederek halıcılıkla uğraşanların yekfnunu bine çıkaraca - w 2 Birinciteyrin — 1986, Doğru mu, değil mi? Musevi vatan» daşlara bir teklif Musevi vatandaşların, umumi yer- lerda Türkçe konuşmamalarından bir kaç gün önce bu sütunlarda şikâyet etmiştik, Dün bir mektup aldık. Bun- da hüsnüniyetlerinden şüphe edildiği için yazımızdan müteessir olduklarını bildiriyorlar. Aleyhlerinde (telâkki edilebilecek böyle bir yazının intişarı hüsnüniyet sahibi vatandaşlarda teessür uyandı- rabilir. Fakat ortada - bir de hakikat var: Türkçe konuşmamakta temerrüt eder gibi Türkçe konuşulmadığı. Şüphesiz ki bunu, bizim kadar ken- dileri de görüyorlar ve biliyorlar. O kadar görüyorlar ve biliyorlar ki iba- det evlerinde bu bahse dair, sözler söylüyorlar ve nasihatlerde bulunu- yorlar. Bu sözlerden, bu nasihatler- den elde edilen netice ne? Gene bizim- le beraberdirler ki: Koskoca bir sıfır. Hüsnüniyeti olan Musevi valandaş- lara bu netite karşısında ölmaları icap eden bir tedbir kalıyor. Bu, basit ve basit olduğu kadar da tesirli bir tedbirdir: Bu vatandaşlar hemen aralarında karar vermeli ve müşterek bir şekil- de icap eden makamlara başvurmalı dırlar: Demelidirler ki, bizim nasihat- lerimiz tesir etmiyor. Bazıları Türkçe konuşmamakta ısrar ediyorlar. Yegâ- ne çare böylelerinden cesa almaktır. Para cezası. Cüzdanlarım, ceplerini tehdit edecek böyle bir tedbir, hele ır- Tamaz için çok tesirli olacaktır. Türk tebaasından olup da yere Hi- kürenler gibi Yahudi İspanyolcası konuşanlardan da ceza alınsın. Bunu teklif ediyoruz. Demelilirler. Türkçe konuşmamakta israr cen diğer vatandaşlar hakkımda da ayni tedbir tatbik olunabilir. Halkım Dostu ZAYİ — Millet mektebinden aldı- ğız. Madenlere, evvelâ daha az bir ra -| gım 100 numaralı şehadetnamemi kay kamla başlıyarak 500 kişi istiyoruz.,, göndermek| bettim. Yenisini alacağımdan eskisi- nin hükmü yoktur. (o İsmail Özen ny İŞ ği e Demir ve çelik fabrikalarımızın bulunacağı Karabükte 10 000 nüfuslu bir şehir kuruluyor Demir sanayiimiz memlekete ilk hamlede dokuz milyon lira kazandıracak Safranbolu civarındaki Karabük mev- kiinde kurulacak yeni çelik (ve demir fabrikalarına ait son mukavele de evvel ki akşam Londrada imzalandı, Alâka - dar mahafilden öğrendiğimize göre bu işş üzerine alan grüpun mümessilleri ve mühendisleri bugünler de şehrimize gelerek Karabüke gidecek ler ve hazırlıklara başlayacaklardır. Sümer Bank Karabükte heyetin ve ilk memür ve işçi kafilelerinin barınma» sx için binalar vücuda getirmeğe başla- mıştır, Demir cevheri hariçten getirilse bile Gemir sanayiimiz ilk yıllarda metnleketi mize 9,000,000 liralık bir döviz temin ederektir. Karabükte yüksek fırınlarla çelik fab rikası ekonomik olarak da işlemelerini temin için münasip büyüklükte kurula- caktır, Haddehane de bugünkü geçme demir inşaatına tekabül edecek kadar büyük olacaktır. Tesisat Ankara — Zonguldak demir- yolu Üzerindeki Karabük mevkiinde ku- Tulacaktır. Burada arazi düzdür. Tesisa | çayda yazın en kurak aylarında bile faz- lasile mevcuttur. Burada ayrıca 10.000 nüfuslu bir de şehir kurulacaktır. Bu şehrin (plânları hazırlanmıştır. Yakında fabrika ile bera ber yeni Karabük şehrinin kurulması- na da başlanacaktır. Fabrikada ilk zamanlar çubuk saç, ray potrel ve beton arme âtmiri yapılaca” tır. Birkaç sene sonra Suma diğer demir sanayii de ilâve olunacaktır, Birbirlerini ısıranlar Polise bu yolda iki şikâyet yapıldı Fenerde Yıldırım caddesinde 17 mu maral: evde oturan bir kadın polise baş vurarak kocası İsakın kendisini döğdü- dünü ve kolunun birkaç yerinden ısırdı ğını söylemiştir. İsak yakalanmıştır. Bundanbaşka Tepebaşında Yıldız 2 partımanında oturan Hayriyede Garson Mehmedin parmaklarını sırdığını iddia