2 Ekim 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 1

ç Yirmialtıncı yıl No. 7081 CUMA 2 . L Teşrin 1936 İngiliz sermaye- darları ve İzmir Töürkiye ile İ yeni, temiz ve meşru emellerle do- lu bir münasebet devresi açılmıştır Her iki milleteki müşterek yüksek meziyetler, uzun yıllardan sonra, araya giren bir takım yan- hış telâkkileri ortadan kaldırmış ve her hususta esadlı bir mesai iş- tiraki imkânlarımı hazırlamıştır. Sa Majeste'nin şefimizi ziya- retleri bundan mülbemdir. Başbakanımızın yapacakları Lon dra seyahatinde de ayni ruh hükim olacaktır. âltere arasında ye i tezahürlerinden bi- iliyor ki, «İngillere | at osaslarına tama- ridir. Battâ d karşılıklı meni men uygün olmak şartile, ilk defa olarak böyle bir mukavele imsa- Tamıştır. Bütün buanlara ilâv de İngili sermayesinin meml mızda, li rol alması Lasavvurları varı nü-temin müaksadı ile | grup mümessilleri — memle gelimiş bulunuyorlar. Variyet gayet sarih ve midir: Biz, birçok büyük — işlere atıl- maşızdır. Çünkü bunlara muhtacız. Limanlarımızı ıslah edeceğiz. Bir Sanayi bayatı kuracağız. Büyük in- Şaat yapacağız. Toprak altındaki servetleri iş'eteceğiz. İptidat madde istihaslâımı arlıracağız - vesaire ve- Bairö... Hükümet bunlara başlarken, elbette ki bunun icabettirdiği mas. raf ve tahsisatı da düşünmüştü ve, plânın mevzüunu yıllara ayırarak, hiçkimseden — yardım — beklemeden bu davayı tahakkuk ettirebilece- Bivi kesaplamıştı. Esas itibarile, bu vaziyette hrr Tit olmuş di gene başarabiliriz Fakat, İngiliz ser- mayedarlarının — tasavvur — ettikleri şekilde, hiçbir siyast ve iktısadi laviz istemiyen ve makul kazanç- larla . iktifa edecek herhangi bir Sermayenin iş iştirakini de redde- Bilhassa dost millet ir, Biz, ve başaracağız. decek değiliz. sermayesinin.. İsmet İnönü kabinesinin siya- ve basiret vardır. Maceraya bensiyen ve güm- delik vaziyeti kurtarıp istikbali te- melsiz hırakan ber hangi bir bare- ketin, her hangi bir tecrübel yeri kalmarmı- setinde teenmi sir teminin bu idare tır. Türk maliyesinin temin etliği ta ancak bü sü- ar. Bugün her serima- ötorile ve İt retle doğunu; ye, evham içinde, emmniyetsizlik ve itimatazlık içindedir. Bankalardan- iş sahatına girebilmek için yüksek kazançlar azami teminat imte- mektedir. buğundan — dışarı Halbuki, — İngiliz kendi sermayeleri için en emin; €0 mutemed iş sahasının Türkiye Olduğunu açıkça itiraf etmişlerdir. Cihanın bu emniyetşiz havası için- de böyle bir itimad kazanmış ol- mak, elbette ki bir et için babhtiyarlıktır, Kaldı ki, büyük ser- teşeb- hal ve is emin görme- lerinden ileri gelmiştir. İngiliz'ler, bunda da aldanmamışlardır. Memleketimize gelen sermaye- darlardan biri de, küçük çeli ev şirketini temsil ediyor. Öyle Zannediyoruz ki, ana şarıları, dev- İetin siyast ve iktısadi dileklerine Uygun çıkarsa, bu müecseese — için Türkiye'nin birçok yerlerinde ve bu meyanda İzmir'de büyük — işler Yapmak imkânı vardır. | Hiç şüphesiz, İzmir bugün İmara muhtaçtır. ve bu cihet dü- Hünülürken batıra ilk gelen, şehrin Ottanındaki boş ve büyük yangın Sahasıdır. — Sonu 3 üncü sahi) ve Hattâ buna rağmen ka- çıkmamaktadır. sermayedarları görüplarının — buna ve bah- sami- | Hergün sabahları çikar, siyasal gazetedir. İstanbul, | (Hususi — muhabiri- mizden)— Antakya ve İskenderun- daki Türk ekseriyetinin "hakkını müdafan etmek ve buradaki Türk- | lerin de Türk idaresine kavuştu- rulmaları temennisinde — bulunmak üzere — Antakya İskenderun Türk'leri mamına bir heyet Anka- ra'ya gitmek üzere yola çıkmıştır. Bu heyetin, Antakya ve İskende- ran'ati zengin ve çok — muühterem sayılan — selâhiyetli - kimselerinden mürekkep olduğu habur veriliyor. Ba heyet, Fransa-Türkiye ara- sında akid ve imza edilmiş olan 921 tarihli Ankara — itilâtnamesi mucibince Sancak'taki ekseriyetin milli ve içtimat ihtiyaçlarına uygun bir idare taraı edilmesi- cektir. Bu idare tarm, An- ve n temin ni takya ve İskenderun'un tamamen Türk idaresine geçmesidir. San- cak'ta 300 bin Türk vardır. Diğer nüfas, Arap, Ermeni ve diğer un- Londra, 1 (ALA) Hiasbeşistan delegasyonu resmi bir tebliğde Necaşi'nin istifa etmek niyetinde olduğuna dair olan haberler kat'i bir lisan ile tekzib edilmektedir. hükümdarlık hukukundan asla vazgeçmiyeceği ve Cenevre'deki Habeş heyetini geri almıyacağı ilâve edilmektedir. ' Antakya'dan güzel bir manzara sarlar olmak üzere elli bin kişiyi zor bulur. Sancağın bu hususiyeti, Ana- henöz kurtuluş kavgzasında iken mandater devlet olan Fran sız'lar tarafından Ankara itilâfan- mesile tasdik ve kabul edilmişt Antakya ve İskenderun Türk dolu | ekseriyeti, Sancak'ta tatbiki isteni- len idare şekli hakkında wunumi reye sat edilmesi için de milletler cemiyeti umomi kâtipli- gine müracaat edeceklerdir. Başbakanımız İszmet İnönü'nün Adana'dan Ankara'ya dönüşlerinde Antakya ve İal ehemmiyetle alâkadar olacağı kat'i olarak söyleniyor. Sancak'ta Arab- ların son — çıkardıkları hâdisenin bunda amil olduğu söyleniyor. Başbakanımız, — şark vilâyetle- rinde devam edecekleri seyahati, şimdilik geri bırakmışlardır. mi derun mes'elesile —Sonu Gincr sayfada— Necaşının hükümdarlıktan çekile- ceği ve heyetini çekeceği yalandır. tarafından — neşredilen Bü tebliğde Necaşi'nin M. Ruzvelt meydan okuyor Komünistlik ittihamları- |İzvestiya'nın M. Morgentav'a Mücadelemiz Avrupa namına ya- nın isbatını istiyor. Amerika ıntıhabatında, gene M. Ruzveltin kazanması ihtimalinden bahsediliyor."| M. an;rell San Fransisko, 30 — Reisi cumur M. Ruzvelt — intihabat mücadelesinde verdiği bir nu- tukta kendisine komünist te- mayülleri atfedilmesini şiddetle — Sonu 6 ıncı sayfada— bariciye Vayo | İspanya'da — isi bir hücumu.. Antakya ve İskenderun'daki 300,000 Türk'ün dileği. İsmet İnönü, Adana'dan Ankara! ya hareket etti, Sancak Türk'leri namına heyet geliyor. Suriye heyetinden, Harici 'ye Vekilimize teşekkür telgrafı geldı, Fransa, Ankara itilâfnamesile Sancak Türk'lerinin milli ve iç- timat ihtiyaçlarına uygun idare temin edilmesini kabul etmişti. |Âsilere kimler yardım ediyor? Sosyete, vesikayı neşretmiyor.. nevre 1 (Radyo) Madrid M. Alvores Del ulaslar e bir muhtırş vererek yardım di vletlerin isimlerini ve yaptıkları bakam, giderken sösyetesi sekreteri b eden yardımları bildirm Sosyete sekreterliği bu vesika min nöşrini muvafık bulmam.ş ve | bu mes'elenin uluslar sosyetosi se- lâhiyeti haricinde olduğunu bildir. miştir. İngiltere Yeni deniz ve hava üsleri kuruyor.. İngiliz bahriye nazırı Sir Samuel Hor Londra 1 (Radyo) Hava bakanlığı müsteşarı Sir Filips San- son bugün yakm Şarkta teftişe başlamıştır. Kıbris ve - Masır'dan sönra, Sudan'daki ve Genyada'ki tayyare merkezlerini de tef tip cde- cektir. Sir Filips Sanson'un bu se yahati, İngiltere'nin yeni hava üs leri hakkında mahallerinde tetkik ile alâkadardır. Moskova. $0 (A.â) : — İagilin Brasımın müdafii M. Morgenthau serlevhası altında bir makale neş- reden İzvestiya gazetesi diyor ki M. Morgenthau — her bankanın bir milyon istediği gibi döviz piyasasını — yükseltip . düşür mek süretile dövizlerle istediği gi- bi oynuyabileceğine dünyayı temin etmeye çalışmaktadır. M, Morgent- hau alelâde bir vatandaş için çok gülünç ve müşkül bir mevki ve büyük bir devletin - finana bakanı için de bir hayli rahatsız bir vazi- yete düşmüştür. M. Morgenthan'nan — hareketi- nin bir seçim hilesi olduğuna dair dünya matbuatı tarafından — besle- men kanaati mevzuubahseden goze- te bu hareket hakkında diğer bazı ihtimallerin ileri sürüldüğünü kay- detmektedir. Dolsrin — sterling lirasına nis: betle ve arzu hilâfına olarak yük- selmiye başladığı kanaatine varan M. Morgenthau manevt müvazene- sini kaybetmiştir. lira ile İspanya'da Harp çok korkunç bir hal aldı Halk açlıktan'inliyor. İktısat Vekilimiz bildiriyor Ihracatçılarımız müsterih olabilir!. Hükümet, para mes telesini hassa- siyetle takip etmektedir. Frank kıymetinin düşürülmesi yüzünden Fransa ile lcaret yapan ve satışlarda bulunmuş olan bazı ihracatçılarımızın zarar görecekleri hakkındaki endişeleri üzerine iktı- sad vekâletine müracaat edilmiş ve bu işte zarar görmiyecek bir şekil buluaması için ric: Şark vilâyerlerimizde tetkik seya- hatinde bulunan İkusat vekilimiz | ar'dan şehrimizdeki bazı ra husüsi şekilde gelen Ankara'da daire mümessillerinden nan bir ke mex'ele üze e teşkil olu: yon tarafından bu tetkikler yapıl. makta olduğu ve ihracatçılarımı zararlarımı mucip olmyacak şel de mes'elenin balli için todbirler bulun: bildirilmiştir. Aldığımız malümata göre, kâletten şehrimizde bazı makam- lara da bu çekilde telgraflar gel miştir. Vaziyet şadur: Ecnebi devletlerden bazılarının paralarının - kiymetlerini düşürme- leri sebebile bu memleketlere şim- di kaymetleri düşürülmesi mevzuu- bahs olan paralarla yapılımış olan satışlar üzerinde hasıl olan tesirin izalesi çareleri büyük bir dikkatle araştırılmaktadır. Maliye ve İktısat vekiletlerile Cumuriyet — Merkez bankası mümessillerinden mürek- kep olarak teşkil edilen komisyon tetkiklerine devam etmektedir. İh- racatçılarımızın evelce bu parâlar üzerinden yapmış oldukları satışlar sebebile haklarını korumak - için alınacak tedbirler tesbit olunmak ve- da bulunulmuştu. | alâkadar | İktiısat Vekili Celâl Bayar üzeredir. |Bu mes'elede ihracatçıla: rimızın zarar etmelerine meydan verilmiyecektir. Bu arada meselâ Fransa ithalâtçılarının, Türkiye ta- cirleri ile hüsnü münasebeti İdame için böyle bir vaziyetten istifade etmek istemiyecekleri kuvvetle mul- temeldir. Artık Almanya parası olan mark kıymetinin düşürülmesi ihti- malinin şimdilik kalkmış olduğu anlaşıldığından evelki güne nazaran dün piyasada sakin bir hava vardı ve ihracatçılar, Almanya'ya yapa cakları sevkiyat için borsadan mü- hkim miktarda incir ve üzüm satın almışlardır. — Sonu üçüncü sayfada — İngiliz ve Fransız dış bakanları dün neler konuştular? Cenevre 1 (AA) muştar. Her iki nazır - Eden dün M. kontenjanın kaldırılması hakkında — müşterek İvon Delbos'a yemeğe alıkoy- bir İngiliz-Fransız tasavvuru mevcat olduğuna dair çıkan şayiaları tek- sib etmişlerdir. M. Delbos silâhları bırakma konferansı bürosunu mümkün olduğu kadar sür'atle toplantıya çağırmak tasavvurunda sabittir. Milletler cemiyetinin ekonomik konseyi cuma günü ancak muhtelif paraların kıymetten düşürülmeleri emrivaki olduktan sonra toplanacaktır. İseanza meclisinden sesler “Hürriyetlehinde, faşizm aleyhinde çalışıyoruz,, 'pılan mukaddes Madrid 1 (Radyo) — Largo Kabelero kabinesi bugün kortez meclisinde hazır bulunamuştur. Kortez meclisi, ba sabah saat onda reis M. Martines Baryu'nun riyasetinde toplanmış ve büyük in- zabat tedbirleri alınmıştır. Meb- ualar, ancak hükümete menaub olanlardan mürekkepti. Tribünlerde bazı siyaset ricali ve birçok halk vardı. Sefirlerden Soryet Madrid berg bulunmuş ve korter meelisi azası tarafından alkışlanmıştır. Kortez meclisi reisi bir nutuk ile son hâdişeleri iptidasından iti- baren izalı etmiş ve yeni kabineyi meclise takdim etmiştir. Bundan tonra, Telkç — Pasyonara'mın dedigi gibi; İspanya çamur — içinde ölebille, fa- kat diz. çökmüş olarak esir gibi yaşayamaz! Demiştir. M. Martinex söylemiştir: Baryu şu sözleri sefiri M. Rozon- | bir mücadeledir. — Katalonya'ya verdiğimiz e- kilde Basklara da muhtariyet veri- yoruz, İspanya bundan sonra fede ral bir cumuriyet olmaktadır. Şu anda ne için mücadele edi- yöruz. İzaha hacet yoktur. Hüm riyet lehinde, faşizm aleyhinde ça lışıyoruz. Bu cihetten mücadelemiz, bötün Avrupa namıma yapılmakta olan mukaddes bir mücadeledir. Ve bundan sonra, İspanya bir — işçiler cumuriyetidir. Bu sözler şiddetle alkışlanmıştır. - Sonu 6 ıncı sahifede - İstanbul'un yeni imar plânı İstanbul, 1 (Hususi)— İstan- bul'un müstakbel plânını ha- zırlamakta olan mimar Kost, dün, Vali ve Belediye reisi Muhiddin Üstündağ ile görüş- müş, tetkikatı etrafında ken- disine izahat vermiştir.