15 Mart 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4
4 Dünkü konsey taplantısında İngiliz, Fransız ve | Belçika murahhasları Mühim nutuklar söylediler | Flanden dedi ki: ... “Emri vakilerin ve muabedelerin tek bozulmasının sisitemi müsamaha edilip edilmeyeceğin! bil- | taraflı politika meliyiz. ,, Dün Londrada yapılan Millet-| ler Cemiyeti konseyi toplantısında | ca baş de- legeleri üç söylev vererek Lokarno| muahedesinin Almanya İngiltere, Fransa, Belç tarafın- dan yırtılması hakkında kendi gö-| rüşlerini anlatmışlardır. | Toplantı “Sen Ceyms,, sarayın- da olmuştu. Belçika delegesinin karşısına Alman delegesi için san | dalya konmuştu, Ve bu sandalya boştu. Konseye Avusturalya fev-| kalâde komiseri Stanley Brus ri- yaset etmiş ve ilk söylediği söz şu olmuştur: “Milletler Cemiyeti konseyi i- çin Sen Ceyms sarayını tahsis etti- ği için İngiltere kralına ve konseyi Londraya davet ettiğinden İngiliz! hükümetine teşekkür ederim.,, İngiliş Dışbakanmın söylevinin | meâli şudur: | “Lokarno paktını bizimle bir-| likte imza eden devletlerle konsey. | | deki arkadaşlarımız barış tesis et mek ve ayni zamanda Avrupa mil- | letleri arasında! lam ve devamlı bir üzerine)| mak hususundaki bütün teşeb. | erinde İngiltere hüküme | sürette yard. anlaşmayı sa esas tinin ımına itimat e- İstikbal, kararlarımız- niz kiyasete bağ Fransız Dış! hassta Lok bulunmıyan anı Flanden bil > paklında imzas vletlere hitap demiştir ki: | “Bilhassa Lokarno paktını im- zalarına hitar ç nden Milletler ti ve umumi barış menfac için bir karar almalarını istiyo- mdi mevzuu bahsolan şey iler izakere ve bundan dünya önün usulünün, serbestçe de kabul edilmiş olan anlaşmala rın bir taraflı ihlâlinin Avrupada bir politika sistemi olarak kabulü- ne müsümeha e ni bilmektir. Ayni zamanda muak #tenildiği vakit değiştiri! giştirilemiyeceğini ve bir hüküme- in dün imzasını koyduğu bir mu- ahedeyi bugün ipte! edip edemiye. renmektir.,, p edilmiyeceği Jelerin is- ceğini ö Flanden bundan sonra Lokarno muahedesine kafil letleri de vazifes olmuş dev- ma çağira- ylemiştir: ya tarafından ihlâl edile çil etmesini ve Milletler Cemiyeti! umumi sekreterinden Lokarno pak| tinin dördüncü maddesine tevfi:| kan bur paktı imza eden devletleri) keyfiyetten haberdar elmesini is tiyorum. Bu teb tana kefil olan F mükellefiyetlerini olacaktır.,, Belçika baş delegesi land'ın söylevi daha müessir muştur. Van Zeland demiştir ki: “Ren mıntakasının askerlikten tecridi keyfiyeti emniyet sistemi. | erdan bi Çünkü A ğ, Lokarno pah- etleri yardım ifaya sevketmiş Van Ze el mizin istinat ettiği vr rni teşkil etmektedir. mmm Avrupada bir olarak kabulüne | manya ile hudutlarımız müşterek-| tir. Belçika hudutlarının en uzun ve en açık kısmı Almanya tara-| fındadır. Bundan başka Lokarno| paktı beynelmilel hayat şartları -| mızın esasıdır. Bu ihlâli Belçika için pek ağır bir sey-| dir. Belçika, bu muahedenin ihk- lâlini mucip hiç bir vesile verme- miştir... Belçika, bugün Fransız . Sovyet paktile alâkadar olmadığı halde tehlil ir tarzda tehdit altında-| dır. Lokarno pak-| tırı imza ( etmişti.| Belçika Lokarno paktında tayin ettiği o mükellefiyellere (sadık kalacaktır. Bununla beraber bir lüzamla teşkilât işine iştirak etme- ğe ve yeni pakt imzalamıya hazırs| dır. Maamafih, Belçika hüküme-| ti, Versay muahedesinin 42 ve 43 muahedenin Almanya, serbestçe üncü maddelerinin Almanya tara” fından ihlâl edild Milletler Cemiyeti paklını imza e- ğinin tesbitini ve| den devletlere icap eden tavsiyele- rin tebliğini istemek hırsusunda konseye müracaat gibi elim bir| mecburiyet karşısında bulunmak- tadır.,, Konsey yarın öğleden tekrar toplanacaktır. Konsey top lantısının neticesinde Almanyanm da pazartesi toplantısma davetine karar verilmiş ve bir davetname Cevap vermesi iste sonra yazılmıstır. nilmiştir. Küçük antan! milmessileri toplardı Küçük antant mümessilleri Ro- manya Dışbakanı Titüleskonun I ağında bir toplantı yapmış- Röyterin diplomatik muhabiri- nin öğrendiğine göre, bu toplearir- olunacak hattı harekete! dair hiç bir karar alınmamakla be.| raber bugürkü vaziyette küçük antant devletlerinin menfaat bir. i ve daha sıkı bir teşriki mesai ihtimale karşı uya üzumu & miniyle he r kere da- ha tebarüz Zecri tedb're kimse 'ara far ler tat i istiyenler görünme-| mektedir. Ekonomik ve finansal zecri ted- birler melesinde, Fransız Dışbaka- nı Flanden, İngilterenin muhale-! fetine maruz kalmakta ve Holan-| da, Danimarka, Portekiz ve Lehis-| tan gibi diğer bazı devletler de İn- giltereye iltihak etmektedir. Almanya Mifetler Kurumunun davetine icabet edecak mi ? Berlin, 15 (A.A-) — Almanya hariciye vekâleti mahafili milletler ın davetine verilecek ce- kurumu vabı bir türlü kararlaştıramamak- tadırlar, Alman ha urath dün g iye vekili Von Ne- aat yermiye ka- steşarı Von Bulov- ibbentropla bu husus » mü la ve Von R ta müzakerelerde bulunmuştur. Almanya Londra müzakerele rine iştirake karar verdiği takdir de Hitlerin mütemedi Von Ribbnt rop tarafından temsil edilecektir. İ dar harici HABER — Aksam postası Türk - Sovyet | dostluğu | 'arın on beş yaşında! (Baş tarafı 1 incide) hadı arasında ilk dostluk muahe - desi imzalanmıştı. Bundan sonra 1925 te bir bitaraflık muahedesi- l le bu dostluk teyit edilmiş. 1931 de iki hükümet arasında bir de bahri protokol imzalanmış- tır, Ve nihayet 7 Teşrinisani 1935! te de bütün akitler on sene müd - detle temdit edilmiştir. Hükümetimizle Sovyet Sosya - list Cümhuriyetleri ittihadı ara - sında on beş senedenberi hiçbir sekteye uğramadan devam eden bu dostluk, Avrupa ve d hü bakımından Halb eski Osmanlı imparator- luğu ile eski Çarlık Rusyası yek - diğerinin en candan düşmanı idi- nya sul- pek kıymetlidir. ler, Rusya mütemadiyen Ball:an - lara kundak sokar, mütemadiyen harpler, ihtilâller çıkartır, Rus or- duları fırsat Osmanlı töptaklırma saldiğvlardi. Bu yüzden iki tarafın hırslara kurban edilerek feda edilen can- ları, dökülen kanları her halde! Karadenizi kızıl bir renge boyar- dı. Şimdi bu kan ve ölüm kokan feci mazi tamamiyle bir tarih ol. muştur. Kuvveti halka istinat e - den iki hükümet bugün yekdiğe » riyle tam manasiyle anlaşmış bu » lunmaktadır. Ve Dünyanın en kor- kulu bir mmtakasında sağlam, ör- nek olabilecek bir sulh havası ya- buldukça şattıklarından dir sanlığına da Yapmış ve yapmı en büyük. hizmeti dır, On senelik temdit Haber verildiğine göre bu yıl dönümü günü Moskovada Türk - Sovyet muahedesini 1945 yılının | 7 Teşrinievveline kadar uzatan| bir protokol imzalanacaktır, Hitlerin dü Almanyaya müsavi haklar verilmezse Dünya sulnüne inanıyorum dersem yalan söyle Dünkü nüshamızda Hitlerin bir nutük daha haber vermiştik. Münihte verdiği bu nu- tukta Hitler, hareketinin başlangıç günlerinden ve gittikçe tekömülünden bahset- tikten ve dahili düşmanalarını da nasıl yendiğini anlattıktan sonra günün hâdisesini teşkil eden Ver- say ve Lokarno muahedelerinin ihlâli meselesine gelerek demiştir ki: söyliyeceğini nasyonal sosyalizm “Versay muahedesi bizi mah-| vetmek istiyordu. Fakat Almanya bu muahedenin (o mevcudiyetine| rağmen kendi yarınmdan ümidini kesmemişti. Sulhu teminat altına almak üzere 1925 de Lokarno mu- ahedesini imzalamıştı... Fakat Fransa bundan sonra Çe. koslovakya ve Lehistanla ayrı ay- rı iki taraflı ademi tecavüz misak:-! İarı imzaladığı gibi Sovyetlerle del konuşmaya girişerek askeri yar- dım taahhüt eden bir muahede im- zalıyarak Lokarno muahedesini ih. lâl etmiştir. Yarı resmi tekziple- re rağmen bu muahedenin mahi- yeti bizce malâmdur. İnkâr kabil değildir Biz sulh teklif ediyoruz. Ben dünya sulhuna inanıyorum ya sulhüne, in-! ? Siyasa: mi Fransa ve Bin senelik bir dava: Alman; yine karşı karşıy. Bin #enedenberi devam eden Cer.| men . Golva davası yine günün, dün. yanı i oldu. Almanya ve Fran sa yine karşı karşıyadırlar. Bir hafta. danberi inir, heyecan içinde, , Ren, Sen değil, Times ç bulütlarla örtül . lik davası yalnız bir Al. n — Fransız meselesi değil, artık bir n davasıdır. akki ve ihtiyaçlar insanları biri. #fetler, dertler se. bir klil olmuş nedir, bugünlerde etler malıkeme lenin rubu, esa. sarettir? Fransa ve Almanya tiyorlar? Milletlerin korkusu, ümidi nedir acaba? i, Alman ve Fransız an körliklenen sön karşı karşıyadırlar , Romalılar Cermenler ve Tâtinler muht Ni Şarlman, sonra i Pransuva, daha sonra, Üçüncü Napo. Hindenburg ve Foş ve bugün Hitler bu mücadele nin başlıca mübarizleridir. Vaterlo, Lâ mücadele meydanları A raasının en canlı dan ve Marn n — Fransız sahneleri, mer. İs, Frankfurt ve i bu ozun) » akdedilerek dü: Imanya ve Fran tıracağı zannedilen r ümit çarpıntısı idi nyaya bir ışık veren kandillerden bi: ve asırlarca bu il Fransa, ev uruna neticesiz ça! ırurlarından Dertleri nedir celenmişti. Almanyanın dört manyanm bütün müstemlekeleri elin den alınmış, bazı e geçmisti. Almanya mi raca bağlanmıştı. ecnebi ellere arca lira har nkü Nutku MİŞ olurum ve bunun da Almanların bütün)” haklarda müsavi tutulmasiyle ka” bil olduğuna kaniim... Fakat bu-| nun aksi tarafı da vardır: Alman- yaya müsavi haklar verilmezse ve! ben “gene dünya sulhuna inanr-| yorum,, dersem yalan söylemiş o- ulrum, Bizimle, bir zenci ile pazarlık edilir gibi pazarlık edilemez.,, Hitlerin dünkü nutkunda hazır | bulunan 300 bin Alman, bir takrir! kabul etmiştir. Bunlar, Almanyayı muahedele. ri bozmakla itham eden devlet a-| damlarını protesto ediyorlar. Moskovoya savrulan tehditler Hitler nutkunda Sovyet Rus - yaya da hücum yollu şunları söy- lemişti | “Moskova sinsi bir sulh dema-| gojisi ile Almanyayı tehditkâr bir| çember içine almak siyasetini güt- müştür, Almanya, tehditlerle dolu bir yalnızlık içinde kendis'ni tesadüf- lere bırakamaz. Moskova bizi ma- nevralariyle izaç etmiştir. Fakat senelik | İ kahramanca çarpışması hiçelmişti, Al -| Alman topraklarından bir kıs ebbeden askerlikten tecrid edild man ordusu hiçe indirilmişti. Be rutlarım bir çoğunu Alman ruhu menfaatlerini, haleldar ediyordi Bunun içindir ki, yetmi Almanya hiç bir zaman kalben bir devlet derecesine inmeğ Ji. Senelerce müsavat ızlıktan, arazisinin azlığındı nen, fakat büyük hissi ve maddi sı olan ordu ve âskerini temini tuttu, H iyetinin bütü manvada tesisini istedi. Milletlerin barrs arzusundan i ini bilen Mareşal Hinde Seckt, ve Stresemon # milletinin arzusunu yerine get çareleri silâhlarr hazırladılar. Buglin Alman vicdanının 1sya ! sâli olan Hitler bunlardan istifa mesini bilerek Almanyayı gaye! son merhalesine eri i, Ve ondi ra da bütün dünyaya dönerek: B manya bütün dünya ile ve başta F ile iyi geçinmeğe, tekrar çine dönmeğe hazırdır. Buç Almanyanın alacağı hütlere itimad edin Fakat bu sözler $ bir silâh şakırtısı ortalı, yordu Fransa asırlardanber! Alman k sile yaşamaktadır. Son vüz sene £ da Fransa üç defa, 1815, 1870, 19 istilâya uğramıştır. Versay müah birçok hatalar va millet olan Alman r. h hazırl yeul ları Fran ie tamirat borelarından vaz ge Sanya yaya müsav göstermi | Ve nihayet, son müsavat hmleleri manya zorla" alır Fransızlar İletlere dönerek: timadrm yoktur. Gelin re varitelei dava çetindir, Ne Almanyanın eden bazı hakli ir tarafa bır; ye tehlikeye Fransız <i kararlarını, tedbirl heyecanla bekleme! Acaba, bu defaki mıdır? Bunu temenni etmemeğe imkâi mıdır? " Fakat yazık ki, dünyaya yin” dünyadır, İnsanlar kolav, kola sirler mi, barışırlar me &iç? kabinesind müzakereler kararlar Londra, 15 (A.A.) — Hariciye Vekili Edenin dün lanan İngiliz kabinesi tim Lokarno muahedesinin ve şeklile İngiltere, İtalya, ve Belçika efkâr! umumiy* Almanyanın dahil olmıyac3”) anlaşmaya taraftar olamıyaf ileri sürmüşler, vaziyetin 3 nı beklemek icap ettiğini > müşlerdir. Her halde eriği reketler ve Ren sahillerin. imdiden reddedilmiştir böyle bir tedbir herbi aça Iktisadi ve zecri tedbire. lince, bunların, şimdilik mev olduğu ve milletler kurum". sinin toplantı ve kararl vel bir karar alınması 9 İn Moskovaya Almanyanın taham - mülünün bir haddi olduğunu bir döfa daha söyliyeceğiz.,, iyasi dığı fikri de Londra #i99* filinde gittikçe yer ka
