3 Aralık 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

Je elm e lenin İİ Gİ İLe min ULUS'un dil yazıları Türk dilinin orijinalitesi! TI DÜNYANIN ii İİ KABİLİYETİ 774 #ŞIŞMAN YANKO Geimiştir 8 Her nevi ipekli, pamuklu, patiskalar, ketenler Beyaz ve renkli Tuhafiye dairemizde en zengin çeşit Hazır ve Biçü Üzerina Gömlek, pijama, kuan dö fö, robdöşambr £ışlık ihtiyaplarını temin Için muhterem müşterilerimizin teşriflerini hassaten rica ederiz. .CIHAZ TAKIMLARI fili Neraset- Metanet - Ucuzluk JUN m Reve dor ESANS-LOSYON VE PUDRA he ÖLEPİVER PARİS Parfümöri L.T. PİVER A:Ş. .İstanbul Şubesi Şişli Ahmet Bey sokak No. 56. Telefon:43044 r— âAsipin Kenan mw. Sizi soğuk alğınlığından, nezleden gripten. baş, ve diş ağrılarından Koruyacak en iyi ilâç budur. Bumu ismine dikkat buyurulması NM Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Idaresi İânlari Eskişehir deposuna bir sene zar fmda vurut edecek 20200 ton ma - den kömürünün tahmil ve tahliye işi için yapılan açık eksiltmeye iş * tirak eden olmadığından 2 inci aç ık eksiltmesi 5/12 /35 Perşenbe gü nü saat 10 da Haydarpaşada gar binası dahilindeki 1 inci işletme komisyonda yapılacaktır. Beher to n kömürün tahliyesi için 3 ve tah * mili için de 5 kuruş muhammen be del konmuştur. Bu işe girmek isteyenlerin 121 lira 20 kuruş muvakkat teminat vermeleri ve kanunun tayin ettiği vesikalarla « “siltme günü saatine kadar komisyona müracaatları lâzı mdır. Ba işe ait şartnameler Eskişehir de İstasyon (müdürlüğünden ve Haydarpaşada 1 inci işletme komi syonundan parasız olarak verilmek tedir, (7602) gösteren analiz Dünkü yanda “Akşam” kelimesinin analizi yapılmış, bunun ik iki cüzü olan (akaş — ak - aş) sözü ile bizun Yakutça şekli olan (ağas) sözü Gerinleştiriimiş, alınan örneklerdeki £ki kelime üzerinde durulmuştu. Bunlardan birtücisi olan (ağasa) sözü bize “kaçak, koşu, gece, gark” kelimeleri nin etimolojisini tanıtmış, buradan da “kaş” ve <huşuğy kelimelerinin öz anism ları çıkarılmış idi, Örneklerde gürledi ikinci kelime (arığs) dir ki egafba> snla 3 İLKEÂNUN - 1935 (arak) ,, şekli vardır. Şu 38 ra gelir: “Ayrılmak, ii ayrılmak, uzaklaşmak, çık? setle Gillek / pi “Arağan tarğastılar “ rildılar (evlerine dağıldılar “Arağıs, Arahsar ” cihetlere gitmek, ayrılmi” * mma gelmakta ve “garb” sözünün de asim: teşkil etmektedir. Bu söz ila bundan çikan kelimeleri de aşağıda izah ediyoruz: Ji, GARB Arka, Gark; Kara, Geri 2.— (Arğazzgarba) : Bu iki ke limenin etimolojik şekillerini alt- alta yazalım ve bunların altına (Arka), (Gark), (Kara), (Geri) sözlerinin etimolojik şekillerini de koyalım: Garba: (ag Sar 4 ab * ağ) Arğa: (ağar ağ ağ) Arka: (ağar ak- ağ) Gark: (ag-arsaks$.) Kara: (ak-sarsaği.) Geri: (eg-sers-iği.) (1) Ag,ağ, ak, eg: Köktür. Gü- neşi ve onun hareketini gösterir. (2) ar, er: Hareket eden güne- şin bir obje üzerinde temessül e- dip karar kıldığmı işaret eder. O obje, (1) ncide (ab), (Il) ncide (ağ), (MI) ncü ve (IV) ncüde (ak), (V) ncide yine (ağ), (VD- ncıda (iğ) dir. Demek oluyor ki, güneş (sabahley) den kalktı; son bir'noktaya geldi; orada son ola- rak kat'i bir surette temsil olun - du, göründü. Bu yeri gösteren un. sur, sondaki (ağ) dır ( “ak” gibi yerin ismini tesbit ve ifade edi - yor.) (IV) ncü, (V) nei.ve-(V1). ncıda bursorvek yoktur. Tabit ma- naları da farklıdır. (Ağ) eki ile tamamlanan keli. melerde “mefhum. isimlenmiştir. Fakat diğerinde, umumi anlam - da ayni gifat olarak kalmıştır. Bu kelimeleri son morfolojik ve fonetik şekilleriyle altalta ya - zalım: (1) — Garba (ID) — Arğa (M1) — Arka (IV) — Gark (VW) — Kara (VT) — Geri Bu altı kelimede farklı gibi gö- rünen unsurlar (Kğb) dir. Hal buki, (ğ v) dir; aynı zamanda (s3b, m..) dir. O halde farklı gibi gördüğümüz unsurlar iki ka - tegoride (k) ve (b) kategorilerin de, müşterek olan (ğ < v) dola- yısiyle dajma birbirlerinin yerini tutarak herhangi bir obje veya sü jenin kendisini temsil ederler./17 ! Bir de son kelimede vokaller in i celmiştir. Görülüyor ki (arka) kelimesi ne ise (garba) kelimesi de odur. Ba- tıp kaybolmak manasma olan (gark), karanlığın sıfatı olan (kara), arkada kalmak manasma olan (geri) sözlerinin, hep güne * şin kaybolma vaziyetinden çıkmış olduğu anlaşılıyor. Not: 4 — Türk (sabahley) den çıkan güneşe bakârak ve (sabah- Neo Grip - Nevralji - Baş inhisarlar U.Müdü sinden boşanmak.,, “Suol arahsara > yol ayır” Hatıra: (Ağas) kelimesini? karda yazdığımız birinci 5 rından sonra şu manalar! liyelim-(21: d (21 Bu birinci anlam dünü” yımızda yazılıdır. i II — Hududu geçmek, vir geçmek, bir şeyin arkasın? # mek. NI — Bir şeyi kaybetme” şeyden mahrum kalmak. “İki tuttar ilrbitten ağa” iki tutan elimi kaybedeyi * AKŞAMLEYİN ,, “Akşam” sözüne “ile? larak yapılan “akşamley”» o men “güneşin battığı yer demektir; (sabahley) gibi: Aksamleyin: Güneşin ta ley) de bulunduğu zama tır, 1 (1) Etimeleji, Morfoloji ©“ netik bakımından Türk > DÜ Jiz yolları, sahife: 10-11 i (2) Bu birinci anlam dünkü yımızda yazılıdır. ley) i esas tutarak, cihetler tayin etmiştir. Güneşin son takârrür & dip kaybolduğu noktaya (garba), veya, azmanla ana kök olan (ağ)r bırakıp (b) yerine (k) yi terçih ederek, (arka) demiştir. Fakat, yi- ne zamenla, bu kelimelerden (gar ba — garb) sözünü “batı, anla. mında bırakmış, (arka) sözünü de kendisinin sırtını anlatmaya tah « sis etmiştir. Pekarskinin Yakut Dili Lügatinde: (Arğa, Arğas, Ar ka) sözlerinin şu anlamlara gel diği görülmektedir: 1 — Sırt; arka; bir şeyin arka tarafı; Garb, garba git. 2 — Arakaki; gerptaki: “ar ğa öltö - garb cephesi (tarafr),,; “Arğala- ğarba doğru gitmek, meyletmek (güneş hakkında) ,, ; “Arğali - Bir ez garba doğru. “Arğali seğuru diyeki cenubu garba doğru,, Arkada kalan, eskiyen şeylerin sıfatı olân (arkağsik ” arka * gık) sözünün de orijini görülmüş oluyor: (&-y) olduğundan ke - lime (arkayik) şeklinde de söyle nir. LA | DOKTOR Kemal özsan Urolon — Operatör Bevliye Mütehas9f” Kraköy — Ekselsiyor Mg yanında. Her gin öğleden yl Zsden8-ekadar. Tel ee rlüğünde” Şartname ve nümüneleri muci bince beherinin muhammen > li 1200 kuruştan 66 adet Palto 4 — 12 — 935 tarihine müsli samba günü saat 16 da pazarlıkla ve beherinin muhammen iri 1500 kuruştan 189 takım maa kas ket elbise 4 — 12 — 935 müsadif Çarşamba günü saat 15 de açık eksiltme suretile gayr nacaktır. İsteklilerin bilâbedel şartnam eleri almak ve nümünsleri e için her gün ve eksiltme için de tayin olunan gün ve #89 e 7,5 muvakkat güvenme parala rile birlikte Kabataşda Al” tım Komisyonuna müracaatları. (73 “. la Nafıa Vekâleti Şose ve Köprüler Başkanlığından: İstekli çıkmadığından dolayı ihalesi yapılmamış clan ger” Karaköy yolunda 57 inci kilometre üzerindeki 40,000 Kira k9# 5. delli betonarme köprü inşaatı ka palı'zarf usuliyle eksiltmesi 12 — 935 Çarşamba günü saat 16 da Nafıa Vekâleti Sose “© rüler Reisliği eksiltme komisyonu odasında yapılacaktır. Eksiltme şartnâmesi ve buna müteferri diğer evrak mukabilinde Şose ve Köprüler Reisliğinden alrmabilir. Muvakkat teminat 3000 liradır. “ İsteklilerin yapmış oldukları işlere aid vesikaları ihalede” Üç gün evvel göstererek Nafra V ekâletinden ehliyet vesik3" ması lâzımdır.” . Teklif mektupları 18 — 12 — 935 günü saat 15 şe KİSA karada Şose ve Köprüler Reisliği ne verilmelidir. (3518) ( IRAK Not: 5 — (Arakağ) sözünün yalnız (ark) parçasını alalım. Bunun uzak anlamında Cirak) | şekli de malüimdur. Pekarski'nin | Yakut Dili Lügatinde “Arah| KAŞE kalmina g ve Diş ağrıları - Artritizm - Romati7” İZ