25 Kasım 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

——— Çin işleri ve Japonyada çarpışan cereyanlar Son günlerde Uzak Doğu memleket. lerinden gelen haberler, dahili ve ma. Ni birçok dertlerine rağmen, bazı Av. rupa ve Amerika © memleketlerinin dikkatini çekmekten hâli kalmamış .! tır. Son aylarm en mühim hâdisesi o. lan Habeş . İtalyan ihtilâfı bile bu yüzden ikinci safhada kalmış, bütün gözler şarka çevrilmiştir, Bugün Çin sahnesinde şahit oldu . ğumuz vakalar şimdiye kadar Japon. ya ile beyaz milletler arasında en ciddi çarpışmayı teşkil etmektedir. Sarı tehlike rüya değil bir hakikattir, Ve artık kaplumbağa gibi değil, der adımlariyle ilerilemektedir. Çin ülkesinde yalnız Avrupanın, bil, hassa İngiltere, Fransa ve Amerika. nın ticari menfaatleri tehlikede de . ğildir. Aynı zamanda beyazların As. yadaki nüfuz ve hâkimiyeti de kökün den sarsılmaktadır, Asyada bugün e. sen fırtma yarının tayfununu haber vermektedir. ... Çin işlerinde takip edilecek yol hak. kmda Japonyada birçok cereyanlar çarpıştığı gibi Çinin merkezi olan Nankin şehri de birçok mücadelelere sahne olmaktadır. Çin ülkesinde Japon nüfuzunu ar . tırmak, Japon ekonomisine mahreç bulmak hususunda bütün Japonların birleştiği muhakkaktır, Yalnız takip edilecek siyasa hakkında ordu, do . nanma ile Japon mukadderatını ida. re eden politikacılar arasında derin İhtilâflar vardır. Beş senedenberi Japon iç ve dış iş. lerinde gittikçe büyüyen bir nüfuz kazanan ordu ve donanmanın bazı şahsiyetleri artık harekete geçmenin lâzımgeldiği fikrindedirler. Bu fikri güdenler Amerika ve Avrupanın iç ve dış işleriyle meşgul olmalarından İs. tifade ederek kaybedilecek bir dakika olmadığımı ileri sürmektedirler. Üç sene evvel de Mançuride de böle Yapılmamış yaiydi? O zaman Mançuride Japon nüfuzunu kuvvet . lendirmeğe çalışan Japon generali Doiharanm arkasinda yalnız Man. çari ordusu değil, bütün Japon genç. liği, endüstri (sanayi) erbabı vardı. Japonyanm istikbalini elinde tutan . lar onunla beraberdi, İleriye yürü - mek zamanıydı. Bazı Çin siyasal a . damlariyle bile mutabık kalmamıştı. Ruhi ve maddi hazırlıklar biter bit. mez Japon generali Doihara ve taraf. tarları birkaç gün evvel harekete geç. tiler. Pekin de dahil olduğu halde beş şimal Çin eyaletinin bir devlet haline gelmesini kararlaştırdılar. Ve bu di. leklerini bir ültimatomlia &Pekindeki Nankin hükümetinin yani merkezin mümessiline bildirdiler. ... “ Tokyo İse esasta Mançuri ordusu gibi, ve onun ruhu sayılan General Doihara gibi düşündüğü halde tatbi. katmda ondan birçok noktalarda ay. rılmaktadır. * Tokyo, Mançuri ordusu gibi yalnız Çin ile değil herkesle uğraşmak, Ja . pon ihtiraslarının her tarafta uyan . dırdığı tesirleri düşünmek mecbüri . yetindeydi. Ve sonra Mançuri ordu . sunun gittikçe büyüyen masraflarını ödemek lâzımdı. Japon dış siyasasını idare eden Hi. roln Londrada, Vaşingtonda konuşu. Yan şeyleri, dönen rivayetleri nasıl hiçe sayabilirdi? Amerika ve asıl İn. giltere bu defa adamakıllı kuşkulan. mişlârdı, İngiltere şarka en mühim şahsiyetlerinden birini, Maliye Ba , kanlığı Müsteşarı Frederik Leith Ro. sü göndermiş, Çin maliye işlerine ka. rışmış, gümüş para yerine kâğıt pa - Tanım ikamesi için Çin hükümetini ik. na etmişti. Çinde yavaş hareket etmek için baş. kn sebepler de vardı. Çinde bir Japon taraftarlığı cere yanı uyanmıştı. Bunu şiddetle hare ket ederek ürkütmemek, bu cereyana yavaş yavaş kapılan Çin derleti reisi Chank . Kai Chekin mevkiini sarsma, mak lâzımdı. Diğer taraftan büyük bir şahsiyeti emektar bir devlet adamı, İleriyi gö. ren, herkes ve bütün işler için para bulmak mecburiyetinde olan bir ihti, EA A ŞA YE A NN HABER — Akşam postası idi yüks İtalyanlar tahkimat yapıyor, Habeş- ler hazırlanıyor. Yeni Habeş kuvvetleri | cephelere doğru ilerliyorlar. Şimalden İtalyanla- rm yeni bir taarruza geçecekleri anlaşı- İıyor. — Güçlüklerin fazla olması do- layısiyle — cenup cephesi için tahmin- lerde bulunmak güçtür. Cenup cephesi bataklıklarla ve bu | bataklıklar sivrisineklerle doludur. Sıt- ma da sanki pusuda bekliyor. Şimal ve cenup cephelerini son haberlere göre gözden geçirelim: Şimal cephesi Bu cephede İtalyan saflarından ka çıp Habeşlere sığınma hadisesinin çok- luğundan bahsediliyor. Adisababadan gelen bir habere göre, Tigre bölgesinde Okota, Debrezyon ve Hovzien ahalisinden 200 kişi kaçıp pek fena bir halde Habeşlere sığınmıştır. | General Santini kolordusu Danakil cephesi boyundaki dağlarda bir temiz- leme hareketine hazırlanmaktadır. Bu- ralarda Habeş kıtaatı görülmüştür. İtalyan kıtaları Takkaze (boyunca bir devriye kordonu kurmuşlardır. Cenup cephesi Dönen rivayetlere göre İtalyanlar, Horar şekiriniri garbında Çerçer dağı- kurmuşlardır. Buraya lâzrm olan eşya nm eteğinde bir uçak üssülharekesi bava yolu ile getirilmiştir. Dün de yaz dığımız gibi Garasinin tekrar Habeşler tarafından alındığı Romadan tekzip €- dilmektedir. Habeş kaynaklarından gelen haber- lere göre, © İtalyanlar, Daggabur'un yarı da dinlemek lâzımdı. Seksen beş yaşındaki Maliye Bakanı 'Takasahi senelerdenberi bütçenin iki ucunu bir araya getiremiyordu. Herkesin kork. tuğu ve hürmet ettiği bu ihtiyar ar . tık yaklaşılmaz bir hale gelmişti, Ta. kasahi açıktan açığa istifadan bahse. diyor, Mançuri ordusu masraflarma artık dayanmak imkânı olmadığın söylüyordu. ... Bu cereyanlarm arasında kalan Ja. pon hükümeti ve onun namına hare, ket eden Sü Bakanı (Harbiye Nazırı) tereddüt etmediler. Artık Japon men. faatleri şiddetle müdafaa edilecek, Tngilterenin Çinde fuzuli karışmala . rına müsaade edilmiyecekti. Fakat Mançuri ordusuna haddini bildirmek lâzımdı. Doihara çok ileri gidiyordu. Bunnu üzerine yeni bir yol takip edilmek kararı verildi ve Pe . kindeki müzakereler Nankine, merke. ze nakledildi. ... Japon hükümetinin fikirlerinden haberdar ve belki de mülhem olan Çin devlet reisinin müzakerelere işti. raki çok ehemmiyetlidir. Pekin etra. fında Japon tazyikinin muvakkaten olsun azalmasiyle iki gaye takip edil. mektedir. Japonya bütün, daha doğ. rusu nüfuzlu, Çin şahsiyetleriyle umumi bir anlaşma yapmak niyetin. de olduğu gibi, Avrupayı da silel (as. 'keri) harekâtla © fazla şüphelendir . mekten çekinmek istemektedir. Fakat bir taraftan Nankinde konuş malar devam ederken Yukarı Çinde vir ayrılma hareketinin başlaması çok manidardır, Mançuri Japon ordusunun takip et. tiği hareketin, bir çok defalar olduğu gibi resmi Japonyayı emri vaki karşı. 'smda bulundurmağa matuf olması da çok muhtemeldir. Raif N. Meto Bir Habeş yaralısının yaraları sarılırken altmış kilometre cenubunda bulunmak- tadır. Sanıldığına göre müstahkem mevzi tutmakta olan Habeşlere saldır. mazdan önce İtalyanlar, gelen o askeri toplamakta ve ayni yerde temerküz et- italyanların emeli, bu cephedeki Habeş kumandanı Ras Destayı mağfip etmektir. Ras Desta, 50000 kişilik bir ordu ile İtalyanların garp cenahma ta- arruza hazır bulunmaktadır. ... Netice itibariyle her iki cephede de büyük muharebelerden evel görülen durgunluk, daha doğtusu sıkı bir ha- zırlanma göze çarpmaktadır. Fakat İtalyanların ileri hareketinin durmuş olması, Habeşlerin maneviyatı- nı yükseltmeğe yardım edecektir. Habeşler neresini aldı? Londra, 24 (A.A.) — Röyter ajan. sının Harrardan aldığı telgrafa göre, Gorahinin 2 kilometre şimalindeki Gab- redane köyünü tekrar almışlardır. İm- paratorun kuvvetleri her biri 25 şer bin kişilik üç kol halinde ilerlemektedirler, İmparator tayyare ısmarladı Habeş imparatoru İngiltereye dört tayyare ısmarlamıştır. İngilterede yapılacak olan bu Çin işi J ' Ras Desta cenup cephe- sinde İtalyanlara hücuma hazırlanıyor Italyan taarruzunun durmuş olması Habeş maneviyatını eltecektir tayyareler, tek motörlü, oturacak üç yeri olan tek satıhir tiplerdir. İmparatorun erkânmı Habeşista" nm muhtelif yerlerine götürmek çin kullanılacaktır. Bu tayyarelerin silâhlı olmıya” dağı bildiriliyör. Santte 172 mil yapabilecektir. Bü tayyareler, son zamanlarda İngiliz tayyarecisi Mis Baten'in Cenubi Atlantiği re“ kor kırarak geçtiği tayyare nevin- den olacaktır. — Mançester Gardiyandan — Mareşal dü Bono Roma, 24 (A.A.) — Mareşal dö Bono, mareşal Badoglio'yu karşılamak üzere yarm Asmaraya gidecektir. Ma- reşal dö Bono, ertesi günü İtalyaya git- mek üzere vapura binecektir , Harbin henüz başlangıcında Berlin, 25 — İtalyan Afrika or- dularının sabık baş kumandanı Mareşal'Di Bono İtalyan pilotları" na verdiği bir diyevde: “Düşmanlarımıza şunu hatır * latmak isterim ki İtalyanlar he - nüz Afrika harbinin başlangıcın” dadır.,, apon iş — Muhtar bir hükümet kuruldu Ayaklanmayı önlemek için Tiyen Çinde örfi idare ilân edildi Tiyençinden gelen haberlere göre, şimali Çinin muhtariyeti yakında ilân e- dilecektir. Yeni devlet, Şahar ve Ho- pei mıntakalariyle Nekni ve Tiyençin Çin şehirlerini ihtiva edecektir. Hükü- met “komünist aleyhtarı muhtar komite, ismini alacak ve merkezi (gene Pekin olacaktır. Doğu Hopeyi'nin gayri aske- ri mıntakasındaki genel vali şimdiden mmtakanm muhtar valisi ilân edilmiş- tir. Bu hükümetin merkezi Tungcov olacaktır. Diğer bir habere göre de, dün ak- şam şıkarılar ilâvelerle Hopeyi vilâye: tinde muhtar ilân edilmiştir. Bu hükümet beş komi: teden teşekkül etmiştir. Siyasâl komi. tenin başında, on yıldanberi siyasetten çekilip Japonyada yaşamış bulunan Ge- hükümetin * teşekkülü | neral Şihsiyen Yuan vardır. Süel komitenin başmda da, çoktan- beri ayrılma hakkındaki fikirlerini mü- dafan eden General Şihyusan bulunu- yor. Dış siyasa komitesinin başımda da Yungpao gazetesinin (o sahibi Korelli vardır. Bundan başka bir ekonomi ve bir de antikomünist vaziyet alma komitesi teş- kil olunmuştur. Pekinde sükünet var- dır, Buna mukabil Tiyençinde bir pa- nik havası etmektedir. Halkın ayaklan nasını önlemek için Tiyençinde örfi lara ilân edilmiştir. Amerikada endişe Vaşington, 25 (A.A) — Şarki Hopsi muhtariyetinin ilân hak - kmdaki-haberler dış bakanlığınca l na koymak için çalrsmaktadırlar. ea sere işe vi ve Yahudi talebe ağ SİZ sene en İdllln isimi öl ii, 25 SONTEŞRİN —1985 Habsburglar Prens Ottonum Avusturya tahtınd dönmesi Çekoslavak Ba$ bakanı sulhü tehdit eder buluyor Viyana, 24 (A. A.) — Havas Aja st ayları Avusturyada imparator taraftarlığı hareketinin terakkis' anlatmaktadır. Daha şimdiden 25 »* lediyenin Arşidük Ottoya vatandağ ” lık hakkını vermiş oldukları ri edilmektedir. : İmparatorluk taraftarları, Vİyâ9” yı imparatora sadık komünler arasi Başbakan 20 teşrinievvel tarihi Otto'nun doğumunun yıldönümüsÜ kutlamak için yapılan dini âyinde b zır bulunduğu gibi Prens Starhe* berg de saltanat taraftarlarınm £ö” terisine iştirâk etmiştir. e Saltans iadesi hususunda tesadüf olunan küller daha ziyade hariçten geli tedir, İngiltere artık muhalif bir 18” ziyet almamaktaysa da Frânsa — yi hassa küçük itilâfa karşı tesanüdili| göstermek & maksadiyle — daimi W işe muhalefet etmektedir. Küçük jtilâf Azası olan devletler * den Çekoslovakyanm Dış Bakan rek Hahsburgların Avusturya taht" dönmesi gerek Anşlus CAlmanyal? Avusturyanın bağlanması) halki demiştir ki: “ “.— Ben her fkisine de aleyhtarı” Çünkü her iki mesele de sulhü tehd edecektir.,, Varşova Üniversitesinde yaralananlar var ONİVERSİTE KAPATILDI Sekiz yahudi talebe, aralarında P de kız olduğu halde Varşova üniveriii” sinde yahudi aleyhtarı yeni bir hare” esnasında yaralanmıştır. o Ünivel gayri muayyen bir zaman için , kapi” maştır. © N Yahudi aleyhtarı kiz cuma katılmışlardı. Ve bu plânı meşhur yahudi aleyhtarı bir teşekkülü olan o “Endek,, talebeler, Hİ tanzim edilmişti. ğ Lembergde diğer bir üniversiie” de ayni şekilde bir hücum neticesi” otuz yaduhi talebe yaralanmıştır. Bunlardan ikisi, ağır surette yar” Lorx'da, yedi yahudiye dayak * maş ve hücum esnasında bir yahudi #9 | yaralanmıştır. | Garbi Lehistanda bir havraya | nulmuş olan bombanm infiliki Mef, sinde yaralanan on dört yaşında bir İy | hudi çocuğu aldığı yaraların tesiri ölmüştür. .i — Mançester Gardiyandan — Habeş harbından sonra Çin harbi endişe ile karşılanmıştır. .Müşahitlere göre, ei rid edilmiş mmiakada ri çiler, tarafmdan bir zaptedilmesi karışıklıklar? * olabilir.,, NE