24 Kasım 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Zai L Fransa ufuklarında bulutlar Son zamanlarda Fransada büyük bir asabiyet göze çarptığı gibi, dahil. de bazı mühim hâdiseler — arifesinde bulunduğumuzu gösteren emareler de yvardır. Fransa yalnız mali, sivasi de. ğil ruht bir buhran karşısındadır da. Bu satırları yazarken rejimin tehlike- de olduğunu söylemek — istemiyoruz. Fransa, ne olursa olsun, hür kalacak, Fransız fikirleri serbestçe haykıra . caktır. Bununla beraber Fransız hal. kının mühim bir kısmı Fransada bazı değişiklikler yapılması icap ettiği fik- rindedir. Fransız halkının mühim bazı sı - nıflarla beraber Tardieu ve bir çok Fransız şahsiyetleri de bu fikirdedir. Bunlar da kuvvetli bir hükümet, po - litikanın gündelik — cereyanlarından, ihtiraslarından salim kalabilecek bir icra kuvvetine şiddetle ihtiyaç göster mektedirler. .. Fransada görülen asabiyet sebep- siz değildir. Bu haleti ruhiye derin se. beplere dayanmaktadır. Fransız ne parasından emin, ne de iç ve dış siya. saların bugünkü gidişinden memnun- | dur. Fransa açıkça bu gidişten kork. makta, yarından şüphe etmektedir. Umumi savaştan hayli hırpalanmış olarak çıkan Fransız maliyesinin bir türlü yoluna konulamaması hoşnut .- suzlukları başında gelmektedir. 1926 da Poincare'nın gayretleri, — neticesi olarak Fransız maliyesi düzelmiş, büt çenin masraf ve gelirinde beraberlik temin edilmişti. Fakat bu iylik çok de- vam edemedi. 1929 da başlıyan iktisa. di buhran her tarafta — olduğu gibi Fransada da tesirlerini gösterdi. Poin care'nin ihtiyatları bu buhranda eri - diği gibi Fransız bütçesi, ve ekonomisi büyük sarsıntılar karşısında — kaldı. Bütçede senede —dört beş milyar franklık yani dört beş —yüz milyon liralık açıklar tabif bir şekil aldı, Se- nevi elli milyar frank, yani dört mil. Tiralık bütçenin yarısını memur ve harp malülleri ve devamlı borç fa. izlerine hasretmek mecburiyeti de du- rumu ağırlaştırıyordu. 'Artık beklenilen imkân yoktu. Bir. an evvel tedbir almak, bütçe açığını mütemadiyen istikrazlarla kapatmak siyasasına bir nihayet vermek lâzım - dr. Bütçeyi sağlam esaslara istinat ettirmeliydi. Birkaç ay evvel iş başıma gelen Lâ- val kabinesi tereddüt etmedi. Bir çok güçlüklere rağmen Fransız teşrif mec Hislerinden fevkalâde salâhiyetler a . larak bütçede büyük tenkihat, maaş . larda mühim tenkisler yaptı. Masraf bütçesinde bu suretle sekiz — milyar franga yakm bir tasarruf temin edil- di. Fakat bütün bu gayretler kâfi gel. medi, İktisadi buhrandan dolayı ver- gi gelirlerinde görülen büyük eksikler Odurumu gene karıştırdı. Fransada es. ki maliye bakanı —Reynard gibi bazı şahsiyetlerin Fransız parasını bugün. kü fiyatlarm seviyesine indirmek yo- lundaki propagandaları gönülleri bu. Jandırdı. Dahilt durumdan da zaten müteessir olan frank son günlerde ge. ne sarsılmağa, Fransa bankası iskon- to fiyatımı yükseltmeğe mecbur kaldı. Bankadaki altınlar, Fransız sermaye. sini süratle dışarı çıkmağa, daha e - min yerler aramağa koyuldu. Fr>' - gene tehlikeye — girmiş, işe yeni baştan başlamak — tehlikesi baş göstermişti. # * £ Fransanım bugünkü dertleri ara - sında malf ve iktisadi durumun büyük bir rol oynadığı şüphesizdir. Fakat bunların doğumunda dahili durumun ve hoşnutsuzluğun da alâkası vardır. Fransız halkr mütemadiyen — değişen hükümetlerden, icra kuvvetini iş yap. maktan meneden tesirlerden — bıkmış vaziyettedir. Teşrift kuvvetin İcranın normal işlerine bile karışmasından müştekidir. Fransa mali, iktisadi dış ve iç siyasalarında daimiyet aramak. tadır. Muamf aamertan Samıa YENES ya- vaş hizsedilmete başlanan bu İhtiya. ga başlangıeta ehemmiyetsiz görülen bir vaka büyük hız verdi. Üç sene ev. vel pntltyan ve bugünlerde davası gö- . d A A L F M A HABER — ÂAk: stasr * Harp Habeşler lehine aa A K e A SONTEŞRİN ' dönüyor İtalyanlardan şehirlerinden ikisini geri aldılar Habeş veliahtının öldüğü yalanlanıyor Doğu ÂAfrikadan gelen dünkü haberler Habeşlerin — lehinedir. Brüksel vasıtasiyle gelen bir telg- raf Habeşlerin şimalde Makalle ve cenupta Gorahai şehirlerini İ- talyanlardan geri aldıklarmı bil- dirmektedir. — Vaziyetin cephe cephe mütaleası şöyledri: Makallecephesi Adisababadan bildirildiğine gö re Habeşler bu cephede mütema- diyen muvafakrıyetler kazanmak. ta ve gitgide kuvvetlenmektedir- ler. Diğer taraftan Berlin menşe- li bir telgrafta yerli İtalyan kuv- vetleri arasında büyük bir isyan çıktığını ve neticede 30 - İtalyan subayınm öldürüldüğü bildirilmek tedir. İsyana sebep olarak da İtal- yanların ön saflara daima kendile- rini sürmüş olmaları gösterilmek- tedir. Diğer taraftan İtalyan kaynak- larından gelen haberler, Ogaden cephesindeki Habeşlerin mütema- diyen İtalyanlara iltihak - ettikle- rini bildirmektedir. Adisababa tarafından şiddetle tekzip edilen dı. Sol fırkalara mensup bazı şahsi . yetlerin uzaktan veya — yakından bu işte hsîmlerl geçmısi büyük hir fırtına kopardı. Her sınifa mensup Fransız- lar tevali eden rezaletlere bir nihayet vererek Fransada işlere yeni bir isti . kamet vermek bir temizlik — politika. sı takip etmek üzere bir çok teşekkül- ler kuruldu. Az zamanda bunlardan bazılarının azası yüz binleri buldu. Durum arışmış, memlekette yeni kuvvetler belirmişti. Bunları hiçe say. mak imkânı yoktu. ER. Bazı değişiklikler yapmak fikir ve arzusile kurulan bu teşekküllerin ma. nası sol fırkaların gözünden kaça - mazdı. Bu fırkalara göre bu teşek . küllerin maksadı açıktı. Bunlar cum. huriyeti tehdit etmek, derin değişik - likler istemekle rejimi değiştirmek is. tiyorlardı. Mukabil tedbirler — gecik. medi. Sol cenah fırkaları başta sos- yalistler, komünistler de — müttehit bir cephe kurdular, Fransanın en bü. yük fırkalarından biri olan Radikal sosyalist fırkası da mânen hattâ kıs. men de filen bu cepheye iştirak etti. Bu suretle Fransa ikiye ayrılmış- tr. # * £ Bu ikilikten Fransız dış siyasası da müteessir olmakta hali kalmadı. Halkın bir kısmı Rus , Fransız ittifa. kına karşı geldiği gibi bir kısmı da | son Habeş ihtilâfında şiddetle İtalya- yı iltizam etti, İngiltere şiddetle ta. rizlere uğradı. ”. ** Son günlerde sol fırkalar sağa mensup teşekküller hakkında şiddet. le hareket etmiyen Lâval kabinesi a- lehine harekete — geçtiler. Ve bütçe dolayısile Lâvale hücum ettiler. Fakat bütün bu hücumlar bir ma. nevradan ibarettir. Asıl maksat baş. kadır. Sola mensup fırkalar iş başmma gelip cumhuriyeti tehdit, âdeta sar - san teşekküllerin dağıtılmasını temin edecek bir hükümetin — geçmesini is - tiyorlar. Fransadaki durum çok karı. şıktır. yeni bir kabinenin kurulmasi- le düzelmiyecektir. Fransanın istediği şeyler daha çok derindir. Fransa ya - rının mali ve siyasal tehlikelerini at. İıyacak ve karşılayabilecek — adamlar aramakta, esaslı tedbî_rlerin alınması- nı istemektedir. DA W AM bu haberlere bakılırsa dehalet e- denler Habeşlere karşı harp et- mek için İtalyanlardan müsaade istemektedirler. Gene İtalyan — menbalarından gelen bir haber Takaze — nehrini geçmek isteyen Habeşlerin şidetli bir mukavemetle karşılaştıklarını ve ağır zaylat verdiklerini bildir- mektedir. Bu haberler dikkatle — gözden geçirilirse Habeşlerle İtalyanlar arasında sıkı çarpışmalar olduğu anlaşılır. İtalyanların — ilerleme melerinin sebeplerinden biri ye- ni başkumandan mareşal Bodogli- onun henüz oraya varmamış olma- sı şeklinde de tefsir edilebilir. Bu na mukabil — Habeşlerin de ciddi surette İtalyanlara karşı koyacak- ları anlaşılmıştır! Vaziyet birkaç gün içinde daha ziyade tavazzuh edecektir. Somali cephesi Habeşler bu cephede Vehip pa- şanm tavsiye ettiği çete harplerine devam etmekte, ve muvaffakryet- ler kazanmaktadırlar. Habeş çe- telerinin güttükleri gaye İtalyanla rin erzak ve mühimmat yollarını tutmak, depoları berhava etmek- tir. İleri hatlara erzak ve mühim- mat nakleden birçok tratyanı mur- rezeleri baskıma uğramıştır. Bu cephede Habeşler şimdiye kâadar 24 tane tank zaptetmişler- dir. Bu tanklar fil avlamak için yapılan tuzaklarla, ve fedakâra- ne hücumlarla ele geçirilmiştir. Bu cephedeki yağmurlar da Ha beşlerin çok işine yaramaktadır. Şimdiki halde İtalyan kuvvetleri tamamiyle atıl bir vaziyette dur- maktadır. Cephe gerisi İmparator Haile Selâse D. N. B. ajansınm Adisababadaki özel muhabirine şu sözleri söylemiştir: — Yakında büyük bir harp ola- caktır. Harp tebliglerinin verdik- leri haberler hakikate muhaliftir. Biz bunları tekzip bile etmiyoruz. Çünkü siyasal ve coğrafi durumu- nu bilenler İtalyan tebliğinde veri len haberlerin hakikatte varit o" lamıyacağını biliyorlar.,, Habeş vellahtı ölmemiş Adisababa, 23 — Veliahdın öl- düğüne dair olan şayialar burada resmen yalanlanmıştır. Prens tam Staviski rezaletinin mütefessilh ha. vasında boğulmamak ve avul»af!am tavsiye olunan kılık. ÜOFransız karikatürü)y sıhhatte olup Desseiden geldiğin- için, hâkimler, denberi tayyare ile de hiç bir ge- zinti yapmamıştır. Binaenaleyh tayyare ile düşüp öldüğü havadisi tamamiyle uydurmadır. İtalyanlardan alınan ganlmetler İmparatorun — sarayında bazı harp ganimetleri teşhir edilmiştir. Bunların arasımnda bilhassa İtal- yan tanklarından alınmış altı mit- ralyöz vardır. Bu ganimetler im- paratorun cephedeki seyahatini yapmış olduğu tayyare ile Adisa- babaya getirilmiştir. Habeş şefleri cepheye arslaniıarla gidiyorlar Bazı Habeş şeflerinin hududa beraberlerinde arslanlar da götür" dükleri görülmektedir. Cenuptaki Habeş başkumanda- nı Ras Destanın küçük kardeşi Deyasmaç Abeba 10.000 kabile mensübiyle birlikte cenuba doğru hareket ettiği sırada, beraberine üç tane de yavru arslan almıştır. — Pres Asosiyeşin aytarımdan — İtalyanın Habeşistan elçisi Mancester Gardiyan gazetesi- nin yazdığmma göre İtalyanın Adi- sababadaki elçisi kont Vinçi, - Ci- butiye, oradan da Adene gelmiş- tir. " Simdi Fransesko Kripnoi isimli İtalyati gemisiyle İtalyan somali: sinde Mogadiskiyoya gitmektedir. Orada İtalyan kuvvetlerine ilti- hak edecektir. Gorahal zapntedilme miş Roma, 24 — Basm bakanı Gorahai' nin Habeşler tarafından işgal edildi. ğine dair çıkan haberleri yalanla - maktadır. Ayni zamanda yerli İtalyan askerlerinin isyan etmiş olduğu şayi- asının boş olduğunu bildirmektedir. Çin - Japon görüşmeleri Şimali Çine muhtariyet verilmesi işi suya düştü Şimali Çin hakkındaki Çin — Ja . pon görüşmeleri, daha ziyade finan - sal işlere münhasır kalacak gibi gö - rülüyor. Tokyonun lâkayt durumun . dan, şimali Çine muhtariyet verilme- si meselesinin şimdilik görüşülmiye - ceği anlaşılmaktadır. Çin dışbakanı yabancı ülkelerdeki mümessillerine şunu bildirmiştir. “Simalt Çinin güya istiklâlini te . min için yapılacak herhangi bir te - şebbüse, Çin hükümeti tarafından as. lâ cevap verilmiyecektir.,, lnebolu faciası Vapurun fena istiften battığı anlaşıldı İzmirde, İnebolu — vapurunun batması faciası etrafında — yapıl- makta olan tahkikat bitirilmek ü- zeredir. Şimdiki halde — varrlan netice, vapurun fazla yük ve fena istiften dolayı muvazenesini kay- bettiği ve bundan dolayı battığını göstermektedir. Diğer taraftan gemideki eşya- nın 250,000 liraya sigortalı olduğu da anlaşılmıştır. Deniz mütehassıslarının hadise | nin teknik taraflarını gösteren va- porları ekonomi bakanlıgma gön- derilmiatir. : Şeker bu hrani yok Bu bazı perakend*” cilerin ihtiyaçlari miktarınca tedbirl ü bulunmamalarıdır Şeker fabrikalar! genel direktörü ne diyor ? Dünkü nushımızda yu&î““" gibi, ortada gözle görünür b"' el ker kıtlığı olmamasına rağlf bilhassa çukulata ve şeker f"bd katörlerinden bazılarının sebeb! ” yet verdiği bir şeker buhrani '7 dikodusu devam edip gidiyor- Halbuki bizim bitaraf all___,! piyasada yaptığımız tetkikat H içyüzünün şöyle olduğunu dana çıkarmıştır: . İstanbulda — iddia edildil gibi — piyasada buhran t& edecek ve halka şamil bir r'f; sıkıntısı yoktur. Şeker buhran! * ye büyütülen şey, başta cılarla şekerlemeciler olan lîl”h l dut bir perakendeci sınıfmın, '" mazan ve bayramın yıldl—!'“:: dolayısiyle artacak olan şek€r fiyatı karşısında hazırlıklara WF şı evvelce tedbirli bulunmıll'b rından ileri gelmiştir. Dün Eskişehirden şehrimiz€ " len şeker fabrikaları genel törü Kâzım Taşkent de bu m "'" etrafında bir muharrimize !“ yanatta bulunmuştur: 'dg — Bir şeker buhranı me bulunduğu hakkında gazetel"& çıkan yazıları gördüm. $ hıf“' kalımdığı hakkında herhangi tüccar tarafından bize şikây?* dilmiş değildir. Biz aldıgml*’ parişleri on gün zarfında t etmeyi taahhüt ettik ve bu w hurhımınıı gimerlişrn Üa ine ,.1!"'5* bir surette yerine getirdik: yet gün için de vaziyet böyledir. Evl, ortalıkta bir şeker sıkıntısı © mişse bu, olsa olsa, bu sıkm',, çeken alâkadarların noksan iştit bir almalarından ileri gcllİ:ıdh, “İstanbulda günde şeker ! lâki âzami (6) vagondur. H’ı ılfı ki bu ayın öon beşinden yırıl“ kadar — yirmisi dahil — İ’”’ | bula 47 vagon şeker gelıı:ıı!f“'ı Ji — “Genebu ayın yirmi bi go 19, 22 sinde 17, 23 ünde 32 ”’l şeker gelmiştir. Bu miktarlar f'J tanbulun şeker ihtiyacından fazladır.,, __/ 1 Büyük bir kaçakçı J şebekesi e g* Atina ile Istanb” arasında ’ı çalışıyordu — * Yakalandı Atinadan bildirildiğine gör€ " Xç İstanbulla Atina arasında eroin ,ı! çakçılığı yapan büyük bir şebek? dana çıkarılmıştır. Ve işle JM kimseler tevkif edilmiştir. Kaçakçıların ortaya çıkarıl # ıl' İstanbuldan gelen bir telgraf | yük bir rol oynamıştır __/ı Uludağda Karların yüksek"ğl şimdiden iki me" ? geçti Bursadan bîldîrîldlğ ’..J şimdiye kadar Uludağa M karların itirafı 2 metreyi JJ’ tir. Bundan bu seneki kışım #" li geçecegı hükmü çıkar! _Bı;m dağcılık klübü b seyahatler tertip etmeğ© "i tır.