24 Kasım 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî îcmal Japonya Çin. 3 üncü sahifemizde: Hâdiseler karşı . sında Ahmed Ağaoğlu. 5 inci sahifemizde: İncir tarihi Dr. Şükrü Ozansoy. 6 ncı sahifemizde: Sinema, Spor habcr leri. V. J flnh!rinpi »ı! cavı >lf>ıo ISTANBUL CAĞALOĞLU .. . Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, istanbul . PosU kutusu: İstanbul, No 248 PaZ8r 24 ik Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366 Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi 24299 24290 umhuri Hayat Ansiklopedisi nci cüzü 1935 Habeş kuvvetleri Gorahayı Italyanlardan geri almışlar Çete harbi devam ediyor, yeıli Italyan askerlerinin isyan ettikleri bildiriliyor Habeşler 24 İtalyan tankını zaptettiler Endüstride yepyeni Bir yöntem: Türk anirasiti eklâma inanmıyarak malın kendisini görmeği tavsiye eden ilânlar bu hususta cidden hakikate tercüman olmaktan başka birşey yapmamıştır: Zonguldakta Türkiş idaresinin kurduğ'i büyük ve modern teşkilâtla kenc. kömürlerimizden istihsal ettiği yüksek haurî kuvvetli kok, yerli ve yabancı, tabiî ve sınaî mahrukatm hepsinden üstün bir kıymetle ortaya çıkmıştır. Her tecrübe eden ve ilk tecrübeleri işiten herkes bu yüksek kaliteli metaı almak istedrğinden Türk antrasiti idaresi daha ilk adımlardan itibaren müşterilerini sıraya koymak zorunda kalmıştır. Bu kömürden alabilmek için sipariş defterinde sıraya Habeş askerleri kendi aralarında harb oyunları yaptyorlar.^ girmege ve sıranızı beklemeğe mecbursuBrüksel 23 (Özel) Royter ajan bir baskın yaparak Dekilelleyi zaptet nuz. İlk günleri bizzarure pek mebzul olsının Harrar aytan bildiriyor: mişlerdir. mıyan istihsali önünde bu usulün kabul Resmî kaynaklardan alınan haberlere Habeşler çok şiddetli bir ve .tbikına mecburiyet elvermiş olması göre, Habeşler bugün Gorahay şehrini mukavemete hazırlanıyorlar T.k Antrasiti için çok büyük bir mazgeri almışlardır. Adisababa 23 (A.A.) Makalle hariyettir. Ayni haberlere göre, Tiğre cephesin civarında dün Habeşler tarafından ka Sebebi gayet basit: Türk antrasitinin (Arkan 7 nci aahifede) kalite«i yüksek olmakla beraber fiati nis de de Habeşler Makallenin cenubunda betle $<*•"*• ekonomik ve ucuzdur. Bu maddeye Lonulan şimdiki muvakkat fiat her tonda 24,5 liradır. En yüksek kaliteli Antrasitlerin işini muvaffakiyetle gören bu kömür, o antrasitlerin 45 ile 50 arasınJaki fiatlerine göre 24,5 liralık fiatile elbet çok ekonomiktir. Türk antrasitinin takriben ancak yarısı kadar iş gören yerli kokların 18 liralık fiatine nisbetle Türk antrasiti 24,5 liralık fiatile elbet daha ekonomik ve daha ucuzdur. Hele oduna Ankara 23 (Telefonla) 2430 sa dökümhaneli madenî eşya fabrikalarının ye odun kömürüne nisbetle Türk antrasiti yılı muamele vergisi kanununun mer'iyete demir döküm mamulâtında tenzilât yokhıç ıazsa üç dört kere daha ekonomiktir. Odun kömürünün kılosu en aşağı üç giren maddesi mucibince iptidaî madde tur. Çivi, demir tel, (dikenli tel dahil) lerden tenzilât nisbetlerini gösterir cetvel yüzde altmış, demir boru, dökme saç, kuruş olsa tonu 30 lira eder. Odun köhazırlandı. Maliye ve İktısad Bakanlık bakır tel, kurşun boru, toplu iğne, nal venui.u Türk antrasitinin gördüğü işin anlarının bu cetvelini bildiriyorum: ya nalça, cıvata, perçil, perçil karyola, cak üçte birini görebileceği, başka türlü Toprak sanayii demir fıçı, terazi, bütün tartma aletleri ifade ile bir kiloluk antrasit yerine en aşaÇimento, su kireci, kireç, kiremid, tug yüzde elli, teneke bidon veya kutu, ba ğı üç kilo ağac kömürü lâzım geleceği lada tenzilât yoktur. Çini veya mozaik, kır kab, kova, musluk yüzde otuz, harf düşünülürse aradaki büyük fark birdendökümü yüzde yirmi beş, klişe yüzde yirbeton malzeme ve seloidde yüzde on. bire göze çarpar. mi, kurşun kab yüzde on, galvanizli saç Maden sanayii Işte ls Bankasının kömür havzamıza (Arkan 7 nci tahifede) Müstakil demir dökümhaneleri veya girmesinden çıkan ulusal birçok faydalar IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIiniHIIIIIIIIIIIIIIIIIMIItlllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII dan biri de eldeki kömür adlı kara cevheri bir endüstri istihalesile yeni ve kıymetli başka bir şekle koymak suretinde tecelli etmiştir. Kömüriş, değerli direktörü Bay Esadın iş^üzarlığile zaten kömürü kazıp çıkarmak ameliyesine bile pek çok modern yenilikler katmıştı. Şimdi havzada yeni fabrika ile bizi doğrudan doğruya endüstri hayatma götüren yeni bir atılma ile karşı karşıya bulunuyoruz. İş büyüktür, fakat cevab vereceği ihtiyacların yayaş yavaş sökün edecek zinciri o kadar •uzundur ki şimdi büyük gördüğümüz kuTürke doğru yoîun başgosterieisi Bürumun pek yakın bir zamanda daha ziyük Atatürkün, bu sene Meclisi açarken yade büyültülmek ihtiyacı duyulacağı şimdiden pek yerinde olarak tahmin edil söylediği kıymetli nutkundan aldığımız mektedir. Zaten uzağı gören becerikli yukandaki parça, iki gündür devam e Direktör fabrikanın kuruluşunda ilerınin den neşriyatımızda Kize kuvvet veren yebu büyüme ihtiyacını gözönüne alarak gâne membadır. Onun iradesile asırlan aşan büyü kruhona göre ihtiyat tedbirlerini almış bululu milletimiz, kültür sahasında da üerlenuyor. Türkiyemizde ormanlarımızı koruya mektedir. Eğer bazı lüzumsuz ve yanlış cak kömürcülüğümüzün memlekette ya hareketlerimiz olmasa bu ilerleme çok da5'ilıcı ve başat bir yer alması için bu türlü ha çabuk ve faydalı bir şekilde yürüyeciddî teşebbüs ve hareketlere ihtiyac var bilecektir. Belki dikkat edilmeksizin garch. İlk fabrika ile hakikaten ulusal olan bın büyük musiki san'atkârianna da şabu ihtiyacm nasıl giderilebileceği hakkın mil olmus olan vergi ağırlığı bu yanlış da jugün bizi maddî delillerle tatmin et hareketlerimizin başında sayı'abilir. Atatürk ne diyor: miş olduklan için İş Bankasına, onun Zonguldaktaki Kömüriş idaresine takdir Ulusal musikîmizî mo|ve teşekkürlerimizi bütün samimiyetimizle dern teknik içindee yükİUİaştırmağı bir vazife biliriz. seltme çalışmalarına bu Kömürişin havzada kurduğu büyük yıl daha çok emek verifTürk antrasiti fabrikasının bir gaye değil, lecektir. EmU Sauer belki bir başlangıc olduğunu söylersek bundan ileri gelmekte olan heyecanlanBu büyük iradenin çok açık ve kuvvet yük, sayıh ve saym san'atkârlannın mızm nekadar yerinde olduğu daha iyi li irşadına rağmen bir iki yıldır tatbik memleketimize gelmeleri adeta imkânsız YUNUS NADt mevkiinde olan ağır vergilerle ulusal mu bir hale konmustur. Ankarada yeni bir Agırceza mahkemesi daha kuruluyor Ankara 23 (Telefonla) Ankarada agırceza işleri çok olduğundan agırceza jşlerini görecek bir ikinci mahkemenin kurulması takarrür etmiştir. Mevcud asliye mahkemelerinden biri, agırceza davalarını görecektir. İstintak tahkikatı safhasında bulunan bazı mühim davalann da bu mahkemeye verilmesi muhtemeldir. Agırceza davalarını görecek olan bu mahkemeye azadan Osman Talâtın başkanlık edeceği söyleniyor. Bulgar kabinesi gene değişti Toşefin yerine Köse Ivanof Başbakan oldu Yeni kabine, memurlardan mürekkeb ve siyasi rengi olmıyan bir intikal kabinesidir Sofya 23 (Telefonla) Sabık Başbakan Çankof bundan bir hafta evvel Andre Toşef kabinesi aleyhinde neşrettiği çok şiddetli beyanname üzerine Başbakan Andre Toşefin hastahğmdan doayı ancak dün toplanabilen Heyeti Ve! kile içtimaında tç işleri Bakanile kabine | de profesör Çankofun adam; olan Şimendiferler Nazırı arasında şiddetli bir münazaa çıkmış ve îç Isleri Bakanı proÇankofun bu beyannamesinden doğrudan doğruya Simendiferler Bakanını itham etmiştir. Bunun üzerine daha dün akşam geç vakit Simendiferler Bacanı, istifasını Başbakana vermiştir. Bundan dört beş gün evvel Finans Ba kanı da guya hastalığını sebeb göstere rek kabineden istifa etmişti ve Finan» Bakanlığını vekâleten Ekonomi Bakanı idare etmekte idi. Dün akşam kabinede yeni bir istifa daha vukubulması üzerine Başbakan artık vaziyeti daha fazla tutaKöse Ivanof mamış ve bu sabah saraya gidip Krala bütün kabinenin istifasını vermiştir. memur etmiştir. Dı; işleri Bakanı, bir Kral Boris yeni kabinenin teşkiline haftadanberi gizliden gizliye bu kabine şimdiki Dış İşleri Bakanı Köse İvanof (Arkan 7 nci aahifede) Halic vapurlarmı Belediye işletmeğe basladı Münakalât dün çok muntazam oldu Dün sabahtan itibaren Halic vapur lan Şarbaylığın riyasetinde kurulan muvakkat bir heyet tarafından Belediye hesabına işletilmeğe başlanmıştır. Bu suretle şehrin bu kısmındaki münakalât Halic Şirketinin faaliyetini terketmiş bulunmasına rağmen hiçbir suretle inkıtaa uğ ratılmamıştır. Mefsuh sosyetenin îskelelerini, vapurlarını ve diğer emvalini tesellüm etmek üzere evvelki akşam saat dokuzda çalıjmağa başlıyan heyetler dün işlerinin formalite tarafını ikmal etmişlerdir. Asliye birinci hukuk reisi Reşadın başkanlığındaki bir heyet Belediye avukatlarile birikte tesellüm ediien emval ve vcsaitia resmî zabıtnamesini hazırlamıştır. Haliç vapurlan eski şirketin seyrüsefer tarifesi mucibince dün seferlerini muntazaman yapmışlardır. Vapurlann muh tac bulunduğu su, kömür, yağ, iskeleler levazımı Akay İdaresi tarafından ödünç olarak verilmektedir. Vapurların işletme işi, Belediye tarafından muvakkat idare müdürlüğüne getirilen eski şirket enspektörü ve müdür vekili Hasan Basri tarafından idare edilmektedir. Haliç vapurlan, Ekonomi Bakanlığının kararile Belediye hesabına iş Deniz harb okulunda Ulu Onderin bir büstü Heybelide dün büyük merasim yapıldı, nutuklar söylendi İptidaî maddelerin muamele vergisinde yaoılan tenzilât Malıye ve Ekonomi Bakanlıklarınm hazırladığı bu cetvellerde mühim tenzilât yapıldı (Arkan 3 üncü tahifede) înebolu faciasına dair son rapor Geminin muvazenesizlikten bathğı kat'î olarak anlaşıldı înebolu vapuru hâdisesinin Izmirde yapılmakta olan adlî ve teknik tahkika tının bitirildiği anlaşılmıştır. Deniz uzmanlannın yaptığı teknik tahkikat neticesini gösteren raporu Ekonomi Bakalnığı fen heyeti reisi Abdür rahim Ankaraya götürmüştür. Denizyollan İdaresinde yapılmakta olan idari tahkikat ta birkaç güne kadar bitirilecektir. İzmire gitmiş olan Deniz Ticaret Müdürlüğü fen heyetinden Hayreddin şehrimize dönmüştür. Gene ayni tahkikat için İzmirde bulunan Deniz Ticareti mütehassıslanndan Hıfzı bazı fennî araştır malar için İzmirde kalmıştır. Öğrendiğimize göre şimdi înebolu rapurunun battığı yerin esaslı şekilde tes bitine çalışılmaktadır. Eğer batan vapu run oradan geçecek gemilere çapariz vereceği (mania teşkil edeceği) anlaşılırsa hâdise yerine bir şamandıra konacaktır. izmirde tahkikat yapan fen heyetinin raporu gizli tutulmaktadır. Bununla be raber heyetin vâsıl olduğu neticenin, kömür, su da dahil olduğu halde 995 ton ağır sıklet yükliyebilecek olan gemiye, cinsi ve ağırlığı gözetilmeden fazla havaleli mal yüklenmesinin sebeb olduğu ve müvazenesizliktir. Deniz Harb okulu bahçesine konem Atatürk heykeli Dün Heybeli Deniz Harb okulun simalarile deniz filomuzun subaylan r e da Atatürk büstünün açıltna töreni ya aileleri hazır bulunmuşlardır. pılmıştır. Törene evvelâ Aıniral Şükrü Okanm Törende İstanbulun birçok tanınmış (Arkan 7 nci aahifede) Bizde sanat hareketleri canlandırılmalıdır Atatürk «Ulusal musikimizi modern teknik içinde yükseltme çalışmalarına bu yıl daha çok emek verilecektir» Köstencedeki göçmenlerin nakli temin edildi Her göçmen vapuru geldikçe parası Istanbul Maliyesinden alınmak üzere armatorlarla anlaşıldı Hinıımıınııııııııııınııııııınııııtııııııııııı ıııınıııııııııtııınınıııımıımnııııııııııııtınııımnıınıııııııııınıııııııtııııııııııiHiı Nakliyatt yapacak gemilerden Bmrsa oaparu başkanlığında, armatorlann iştirakile yapılan bir toplantıda halledilmiştir. Armatorlar, altı aydanberi navlunlanna aid dövizleri alamadıklannı ve Romanya hüRomanyah göçmenlerin nakliyatında kumetinin dövizler üzerine koyduğu yüzçıkan müskülâl, dün, Deniz Ticaret Mü1 de kırk zamh bir resimden dolayı muka (Arkan 6 nct aahifede) Dil üzerinde Tahlil yazitı S incide Bütün nakliyat 20 günde bitirilecek (Arkan 3 üncü tahifede) sikimize yol gösterecek olan garbin bü (Arkan 4 üncü aahifede) dürlüğünde, Direktör Müfid Necdetin! (Arkan 8 inci aahifede)
