2 Kasım 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

a K e Atatürkün kamutaydaki önemli “söylevi “Yurdumuzu ve haklarımızı müdafaa edecek kuvvetlere sahip olmalıyız, sulhu koruya- cak arsıulusal çalışma birliğine | şı. önem vermeliyiz.. ,, Dün gece ikinci bir tabı ile okuyucu, larımıza bildirdiğimiz Atafürk'ün Ka- mutaydaki söyleyini bugün bu sütun - larda gene veriyoruz. . Ankara,1, (A.A.) — Cumur Başkanı Atatürk, kamutayın be - şinci intihap devresinin birinci yıl toplantısını aşağıdaki söylevle aç mışlardır; “Büyük milletin yüce vekilleri, Kamutayın boşinci devresini a- çarken sizlere derin saygılarımı sunarım, , Kamutay, arsrulusal durumun çok önemli bir zamanında çalış - mıya başlıyor. Hâdiseler, Türk milletine, iki mini. düsturu yeniden ha - tırlatıyor: Yurdumuzu ve haklarımız: mü - dafaa edecek kuvvette olmak.. Sulhu koruyacak arsrulusa| çalış - ma birliğine önem vermek.. Sulhun bozulmuş olmasından iz dırap duymamak mümkün değil « dir. Her halde, bugünkü ağır ihti- lâfların ortadan kalkması, mede- niğ insanlığın başlıca dileği olmalı dır. Bizim sulh ülküsüne ne kadar bağlı olduğumuzu, bu ülkünün gü venlik altına alınmasındaki dileği mizin nekadar esaslı bulunduğunu izaha lüzum görmiyorum. bususta çalışan uluslar 608- yetesinin tecrübelerden istifade ederek prensiplerini tekâmül et - tirmeâi ve sulhu koruma kudretini artırmayı samimiğ arzumuzdur. Sayın arkadaşlar, İç idare teşkilâtımızı, yurdun doğu bölgelerinden başlıyarak ge- nişletmek ihtiyacını duymaktayız. Yeniden iki genel ispektörlük ve yeniden bazı vilâyetlerin kuru! ması da lüzumlu görülmektedir. Bu arada Dersim bölgesinde esas hı bir islâhat proğramının tatbiki de düşünülmüştür. Vilâyetlerimizin devamlı tefti - şini ve müşterek işlerinin bir el - den takibini kollayan genel ispek törlerden çok faydalar bekliyoruz. | Doğu vilâyetlerimizin belli baş | sayılacaktır. İı ihtiyacı, orta ve batı illerimize demiryollarla bağlanmaktır. Şar - ka ilerliyen iki ana demir yolunun hızla bitirilmesini ve bunları biri- birine bağlıyacak yollar örüğüne şimdiden başlanmasını lüzumlu görüyoruz. İran — Türkiye transit yolu - nun teşkilâtlanması özenle bitiril- melidir. Liman ve sulama işlerinde a - cele yapılacak şeyler vardır. Sağ - İk savaşı da yeni icaplara göre, genişletilmek zaruretindedir, Saydığım bütün bu işleri, hü - kümetin kesin bir proğram içinde gütmesini bekliyebiliriz. Üzerinde önemle durmak iste- diğim bir ciheti de bildirmeliyim. Türk ülkesi içinde köylere va - rınsaya kadar küçük büyük bütün şehirlerimizin birer genlik ve ba- yındırlık göreyi olması önde tut - tuğumuz amaçlardandır. Türke ev bark O olan her yer sağlığm, temizliğin, güzelliğin, modern kültürün örneği olacak - tir. Devlet kurumları yanmda, doğ- rudan doğruya bu işlerle ilgin o - za urayların bu görüş ve düşü - e çalışmalarını istiyorum. , yerinde olur. Urbayların devlet merkezinde toplanışı bu işin sonucu değil baş- langıcıdır. Bayanlar Baylar; Endüstri programımız, nomal gidişindedir. Bununla beraber yur dun endüstrileşmesine daha çok hız verilmesi ve yakın bir çağda, yeni bir ikinci programa başlan - ması lüzumuna dikkatinizi uyan - dırmak isterim. Mağden işleri yeni bir açılma devresindedir, Mağden mühen - dislerimizi, ihtiyaca yeter sayı ve değerde yetiştirmeyi önemek ge- rektir, Kömür havzasının rasiyonel iş » lemesi için tedbirler aramak ta lâzımdır. Bir de arkadaşlar; köylümüzün genlik düzeyinin yükselmesi ted - birlerine daha geniş ölçüde özen - le devam edeceğiz. Aydın saylavlar; Kültür kınavımızı, yeni ve mo - dern esaslara göre, teşkilâtlandır maya durmadan devam ediyoruz. Türk tarih ve dil çalışmaları, bü- yük inanla beklenilen ışıklı verim lerini şimdiden göstermektedir. Ulusal musikimizi modern tek- nik içinde yükseltme çalışmala - rma bu yıl daha çok emek verile - cektir, Ulusal kültür için pek lüzumlu olduğu gibi, arstulusal ilgiler bakı mından da yüksek değeri belli o - lan radyo işine önem vermeniz çok “Sayın arkadaşlar; “Maliyede, gsçen yıl, cesaretle aldığınız tedbirlerin, ne kada: ye- rinde olduğu sabit olmuştur. Tuz ve şeker fiyatlarının düşürülmesi, halkı hoşnut etmiş ve yoğaltım: artırmıştır. Bu yıl başka konularda da. bu yönden tsdbirler alacaksınız. Sa yım verg:s#inde ve bina kıymetle- rinde indirim faydalı olacaktır. Arazi ve yapı vergilerinin bususiğ idarelere devri “nemli ıslahattan Vergi indirimlerini hazinenin karşılayabilmesi ülke ekonomi kudretinin yüktekliğine değerli! bir belgedir. Ekonomik teşkilât, teknik te - meller üzerine yerleşerek yüksel - dikçe yurdun verimi çok daha zi yade olacaktır. Ancak bütün öze nimizi vererek vatanın teşkilât » lanması hızımı artırmak gerektir. Arsıulusal sivasanm gidişi ulu- sal korum araçlarını artırmaya da lüzum © göstermektedir. e Bunun maliğ çatelerin' dikkatli ve isa - betli bir surette sraştırmanızı di * lerim. Tayyare filo'arımızı vücuda getirmek için büyük milletimizin yüce ilgisini hsyecanla anmak borcumdur. Son arsıulusa, hâdiseler, Türk milleti için kudreili bir hava ordu- sunun, bayatiğ önemde tutulması» na bir daha hak verdirdi Çok e mekle kurduğumuz, canımızla ko- rumâya ând içtiğimiz kutsal vur- dun, havadan saldırışlara karş güvenlik altında bulunması de « mek, bize saldnacakların, kendi yurtlarında bizim de ayni zarar- ları yapabileceğimize güvenimiz demektir. Bu güveni, her gün, ar- HABER — Akşam postası . Suln imkânları ortadan kalktı ingilizlerin buldukları yegâne çare şu: rlerse Italya ve Habeşislan toprak mübadelesi yapsın ! Yoksa biz, mütecavizin tekliflerini Habeşistana cebredemeyiz! Cenevrede toplanan zecri tedbirler, konefransıne€- dün muhtelif devlet - lerden zecri tedbirlere dair gelen ce .! yaplar tetkik edilmiştir. Ekonomik zecri tetbirlerin tatbiki tarihi bugün kararlaştırılataktır. Bundan sonra Ingiliz Dışişleri Ba- kanı Sir Samuel Hoare ve İngiliz dele gesi Eden Londraya (döneceklerdir. Fakat Samuel Hoar, efkârı umumi. yeyi tatmin için, Londraya dönmeden #ncs — dün de , ızdığımız gibi — rad yoda bir söylev verecektir. Taymisin mühim maka'es| »gilizce Times CTaymt's) gazete - sinin son vaziyet Üzerine (neşrettiği bir makale her şeyi açıktan açığa ay- dınlatmaktadır; “Bügün, Hoare, Laval ve Aloizinin Cenevreye gelmelerini mütenkip yeni teklif"er yapılması ihtimali omevcut değil”'r, Sir Hoarem seyahatindeki a. sıl maksat, İngiliz hükümeti üyeleri »»sardaki birliği tebarüz etlirm”"tir. Eğer Fırsat düşerse, Sir Hoare, her türlü şüpheleri dağıtmak için bir söy» lev verecek ve İngiliz o hükümetinin durumunu değiştirmiyeceğini ve U - luslar Sosyetesi dışında bir hal sureti bulmıya matuf tekliflerle uğraşmı - yacağını ileri sürecektir. Son £“-*-r*- yapılan Fransız — İn siliz ke--maları, istifadeli hiçbir s0- “uç vermemiştir. Bu sebepten dolayı, bir uzlaşmıya ecas teşkil oedecek bir Fransız — İngiliz anlaşmasından bah setmek gülünçtür. Sanıldığıma göre, Paris görüşmele- ri biribirinden ayrı iki safha arzet - miştir: Evvelâ, Habeşistanın parçalanma- sı ve bu memleketin en büyük kısmının. İtalyan kontrolu altma © konalmasi hakkındaki İtalyan (O Ufleri münaka Şa edilmiştir. Fransız ve İngiliz eks - perleri, İtalyan tekliflerinin Uluslar Sosyetesi paktile telif edilecek mahi - ye"'e olmadıklurını, Habeşistanın bun ları nazarı dikkate o almiyacağını ve netice olarak bu tekliflerin müzake. re esası teşkil elmiyeceklerini kabulü mecburiyetinde kalmışlardır. Eksperler, bundan sonra, yalniz mütecavizin bir sürü arzularını tat - min edecek bir uzlaşma değil, fakat ayni zamanda tecavüze maruz kala - nm haklı taleplerini ve Ulaslar Sos yetesi paktırda yazılı arsrulusal ka - “Jeleri de gör'cünde tutan uzlaşma esaslarını görüşmüşlerdir. o Bu ko - nuşmalar ise, mukadder surette, beş. tıracak araç oulmakta, büyük Türk ulusunun, ne gökse! bir duy» guyu kalbinde taşıdığını, her fer: dinin vatan için tutuşan gözlerin. de okumaktayız Havacılarım'z, bütün ordu ve donanmamız gibi, vatanı koruma: ya anık kahramanlardır. Büyük millet, bu soyak evlâtlariyle ken. dini mutlu sayabilir. Sevgili arkadaşlarım, İşlerimiz çoktur, geniştir, 5 nemlidir. Fakar başarılacağına sarsılmaz güvenim vardır. Çünkü, Kamutay vatanseverliğin çalış » kanlığın, tedbirde isabetin ideal örneğidir. Kamutay, yurdun ko - runmasr, onun bayındırlığı icin en yüksek ulusal ilham ve kudret kaynağıdır. Seçim Ankara: 1 (A.A) — Cumür Başka. nı Atatürkün söylevinden sonra Nuri Conkerin başkanlığında yapılan se - çimde kamütay başkanlığına toplantı da bulunan 329 üyenin ittifakiyle Ab d"halik Renda seçilmiştir. Bu sonuç üzerine başkanlık yerine gelen Ab - dülhalik Renda şu diyevde bulunmuş İP im “Başkanlığa tekrar seçmek sure - tiyle gösterdiğiniz yüksek (güvenden EŞ Şe lw kom inin tavsiyesile (oağustos ayında Pariste toplanan Üçler konfe- “ansının tekliflerinin yeniden ele » - İmmast sonucuna varmıştır. Eksper - ler, arazi mübadelesi suretile iki ta - raf arasında yapık -ak pratik tavizle ri gözönüne almışlardır. Bu suretle İtalya, kendisine yakın Habeş ara - zisinden bazı parçalar alacak ve buna mukabil, rrümkün olursa İtalyan ara. zi“inden, Habeşistana denize doğru bir çıkışla bir “oridor verilecektir. Bununla *-“““er, bu hususta hiçbir ka*t anlaşmıya varılmamış ve bütün muvaffakıyet ümitleri | Romanm bu re“kabil tekliflere karşı gösterdiği durum üzerine suya düşmüştür.,, Tariste toplantısı bir kaç gün sü - rer Radikal sosyalist partilerinin ka - rarları Lâval okabinesinin mevkiini zok sarmıştır. İstifası beklenmektedir. “u istifa hâdisesi vukubulduğu takdir de üç hafta sonra saylavlar meclisi b-afından istifaya mecbur edileceği “olaşılmaktadır. Kuvvetli ihtimallere istinaden söylenebilir ** teşekkül ede. cek yeni Fransız kabinesinde Heryo, Tardiyö, Pol Bonkurlar gibi siyasiler bulunması yüzünden dahili | siyaseti pek karışık olacak Fransa hükümeti Habeşistan ihtilâfında İngiltere nok- tai nazarma iştirake mecbur kalacak- tr. Beynelmilel cephede yalnız kalacak olan Mösyö Musolini o belki o zaman Habeşistandaki askeri muvaffakiyet .. lerinin büyük bir mana ifade etmedi- ğini ve bu sahada devamın kendisi için çok tehlikeli olacağını görerek anlaş - mak çarelerine baş vuracaktır. Baldvinin manidar sözleri İngiliz Başvakanı Baldvin de İn - gilterede verdiği bir söylevde İngiliz durumu ile İtalya dostluğunu gayet ince surette anlatmıştır. “Eski dostluklar ve eski ilgiler hu- gün büyük bir imtihan geçirmektedir. Avustura'ya ve ingiliz donanma$i Fakat ben bü eski dostlukların teh - likeye düşeceklerini zanentmiyorum. Frar--da bir çok gürültüler yapan ve bu meselede bizimle ayni fikirde bu - Tanmıyan bazı unsurlar vardır. Fakat her iki hükümet feşanit halindedir ve Uluslar Sosyetesinin sadık © üyeleri bulunuyorlar. Asıl lâzım olan da bu - dur. İtalya ile Uluslar Sosyetesi arasın daki anlaşmazlık çok elddidir, Fakat berhalde bizim İtslyaya karşı oolan dostluğumuzdan daha ciddi değildir. Biz, İtalyaya karsı hicbir fena his bes ötürl her birinize ayrı ayrı şükran ve saygılarımı sunarım. Üdevimi yaparken hepinizden yar. dımlarınızı esirgememenizi o bilhassa dilerim, (alkışlar) Bunun ardınca başkanlık (divanı seçimi yapılarak kamutay asbaşkan - lıklarına: Refet Canıtez (Bursa) Nuri Conker (Gaziantep) Fikret Sılay (Konya). Kar “oy kestörllklerine; Irf-- Werit Alpaya (Merdin) Halit Bayrak (Beyaxrt) Doktor Saim Üzel “Vanisa) Divan kâtipliklerine de: Sabih» Gökeül (Balıkesir), Ziya Cev her Etili (Çanak”'-), Ai Muzaffer (Konya), Naşit “uğ (Kütahya), Sü - reyya Tevfik (Tokat) Seçilmişlerdir. Seçirr sonucunun anlaşılması üzeri- ne söz alan asbaşkanlardan Nuri Con ker demiştir ki: “Asbaşkanlığı beni ve arkadaşla - rrm Canrtez ve “layı seçtiğinizden do layı en samimi teşekkürlerimizi hu - zurunuzda sunarım. Bu seçimde bize göst““i”iniz teveccühe lâyık olduğu- muzu ödevlerimizi yardımlarınızla ya parken iş Üzerinde göstermeğe çalışa- CAĞ Nuri Conkerin alkışlarla karşıla - .on bi sözlerinden sonra haşkan ka. ““fay gündeminde başka “ir şey ol madığından toplantıya son vermiştir. Fımtay gelecek toplantısını önü - müzdeki çarşa-ba günü yapacaktır. "2 SONTEŞRİN — 1955 lemediğimizi ispata çok çalıştı... Eğe Uluslar Sosyetesine karşı olan vazif& lerimizi yapıyorsak, eski dostluklar mızı da ayni zamanda muhafaza et* meği arzu etmekteyiz.,, Fransızlar ne diyor? Frans , zetelerinden Jourasi (Jurnal) İtalyan — Habeş işinin sü” ratle hallolunamıyacağını tahminle şunları yazmaktadır: “Sir Samuel Hoare, bulunaesk her hal suretinin, üç tarafı da mem” nun edebilmesi lâzımgeldiğini bir de” fa daha anlattı. Bu üç taraf, Uluslaf Kurumu, İtalya ve Habeşistandır. B€ şort, hal suretinin hemen bulunabil * mesi ihtimalini ortadan kaldırmak * tadır. italya da bedbin İtalyadan gelen Habere, ayni d& recede betbindir. Roma yarı resmi ma hafilinden söylendiğine göre, İtalya” başdel»gesi Baron Aloizinin Cenevr*” de bulunuşu, İtalyanm anlaşmazlığı nihayet vermek üzere tekliflerde bu” lunnsağına işaret değildir. Musolinl ataş püshürüyer Musolini de Romada (verdiği bif söylevde şunları söylemiştir; “ Cenevrenin /ferdiyetperestlik hır sı, ve para kuvvetiyle hareket —edef koalisyonu, İtalyanm “Siyah gömlek liler, geneliğinin İleri hareketine mâ ni olmağa çalışırken Roma üniversit€ si yeniden yükseltmektedir. Yabanerlar iyice © bilmelidirler kis her medeni ulusun hicabaver telikki etmesi gereken bir ekonomik blokts€ bütün kuvvetimiz ve bütün şiddetimi” le karşı geleceğiz.,, Faşist talebenin İngiliz elçiiği İ nündeki tezahüratı bu idan sonra ol * muştar: Talebe, İngiliz sefnrethanesi önür” de, İngiltere aleyhinde bağırmız, ç* ğırmıştır. Avusturr!y# idnei Londra: 2 (A.A) — hükümeti, İngilterede yapıla zırhlısını İngilterenin okul müsaade etmiştir. Bu zırhlı Cebelütta” ıktada bulunan ikinci anayurt filo - suna iltihak etmistir. İtalya ve Cebelitarık Londra: 1 (A.A.) — Mançester Ga diyan gazetesine göre, İtalya denif konferansına, € :belüttarık Boğazımı# tutulmasını teklif edecektir, Olgunluk ve baka lorya imtihanları Bu sene olgunluk ve bakalory? imtihanlarında bir gruptan muv#' fak olamıyanların yeniden imti * hana tabi tutularak muvaffak ol#” caklarm Üniversiteye kabul edi" leceklerini ilk olarak yazmıştık. İmtihan programları şöyle te* bit edilmiştir: Bakaloryadan kalanlar: ayı 25 inde yabancı diller, 26 smd# felsefe, 27 sinde fizik kimya, 25 inde tarih coğrafya ve tabii ilim” ler. Olgunluktan kalanlar: 25 inde türkçe kompizisyon, sında felsefe, 227 sinde fizik kin ya, riyaziye, 28 inde tabit ilimle” tarih coğrafya. alis lm is kz Şİİ Şi eki Aİ Taş istifi altında ölen adam On dört gün evvel Beyoğ' lu hastahanesine kaldırılan Mu tafa isminde bir adam dün ölmüf” tür. Zabıtanın yaptığı tahkikat* göre, Ortaköyde oturan Mustaff ismindeki bu adam Ortaköyde » barlıderede yeniden yaptırmakt* olduğu bir ev içintaş | toplami# bahçesine yerleştirirken taş Y/ çökerek kendisi altmda' kalmıştır.