2 Kasım 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifede: Siyasî icmal Mı sıra dair îngiltere ile İtalya arasında görüşmeler 5 inci sahifede: Askerlik bahisleri C. D. 7 nci sahifede: Çocuk sahifesi 9 uncu sahifede: Bayındırlık faali yetlerinden sulama ve bataklıkları kurutma işleri umhuri y ! 4IZU J1Oft r Hayat Ansiklopedısf . . . . . .. . . . bUmaHeSI 2 İKlllCİlBŞrİll 1935 / ' İSTANBUL CACALOGLU * Teîsrrsl ** meîrtSp «aresl: Cumhuriyet, tstanbu] . Posta tcntnsn; tstanbui T7o. 246 ve matbaa bsmlle Matbaacılık ft inci cüzü çıktk 91 Teıeıon: Başmuharrlı re erl: 22366. Tahrlr beyetl: 34298, tdare ?e Neşrıyat şirKeu 2429» • 2429a J Atatürk, dün çok derin, çok beliğ Şimdiye kadar 70,000 bir söylevle Kamutayı açtı Habeş, 12,000 Italyan Harbin ilk bilânçosu ((Hâdiseler, Türk milletine, iki ehemmîyetli düsturu yeniden hatırlatıyor: Yurdumuzu ve haklarımızı müdafaa edecek kuvvette olmak... Sulhu ıkoruyacak arsıulusal çalışma Atatürk dilile Zamanımızın tarihi 1: Arsıulusal bakımdan ölmüş ve yaralanmış Italyanlar şarkta müşkülâtla ilerliyorIar, cenubda kanlı çarpışmalar oluyor birliğine önem vermek» Ulu Onderin dünkü söylevi Atatürk, zamanımızın ulusal ve arsıulsal tarihini en kesin ve en keskin sözlerle gözlerimizin önüne koyduktan sonra «İşlerimiz çoktur, geniştir, önemlidir. Fakat basarılacağına sarsılmaz güvenim vardır» dedi umhur Başkanı Atatürk dün Kamutayın beşinci devresini açan söylevinde içinde bulıjn duğumuz zamanın ulusal ve arsıulusal tarihini en kesin ve en keskin sözlerle gözlerimizin önüne koymu§tur. Türk ına yasasına göte bizde Cumhur Reisi yal nız lâfzı murad bir adam değildir. Teşri ve icra kuvvetlerinin reisi olan Cumhur Başkanı memleketin daima iyiye gitDiesi ve daima yükselmesi için yakından ye candan alâkadar olmak lâzım gelen yüce yurddaşnr. Bizde herşey gibi bu ana yasa an'anesi de Büyük Kurtancı ve Büyük Yapıcı Atatürkün şahsı ile ve işile başlamışhr. Şimdi on beş yıl oluyor ki Atatürk Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olarajc, Türk kurtuluşu ordulanjıın filî Başkumandanı olarak ve nihayet Türkiye Cumhuriyeti devletinin Başka nı olarak bir yurdda en yüksek ideal yurddaş insanın emsalsiz örneğini bitip tükenmez binbir belge ile veregelmek îr»n Türkiye truuüt yolunun teşkilâtlanması özenle bitite ve veregitmektedir. En doğru ve en rilmelidir. «ağlam düşüncelerin sahibi kendisi oldu /"*umur Başlcani Atatöric, Kamuîayin be?mct tntihab devLlman ve sulama Işlerlnde acele yapılacak £*» Kalde^.Atatürk ulusal işlerin ulusal resinin birinci yıl toplantısını aşağıdaki söylevle açmıjlarşeyler vardır. Safilık savası da yeni lcablara teşkilâtla ve o nı«,J« kilKassa ulusal bir d ı r : "• " göre genlşletllmek zaruretindedir. meclisle yürütülmesini temel şart bilen Saydığım bütün bu işleri, hükumetin kesin bir program Arsıulusal durum ve blzs bir insandır. Bu temelli şart içindedir ki içinde gütmesini bekliyebiliriz. Türkiye Cumhur Başkanı daima memle Büyük milletin yüce vekilleri, Kamuîayîn beşîncî devÜzerinde önemle durmak istediğim bir ciheti de bildirme. ketin yüksek menfaatlerini düşünecek ve resini açarken sizlere derin saygılanmı sunarım. liyim. bu yoldaki düşüncelerini de zaman zaKamutay, arsıulusal durumun cok önemlt Türk ülkesi içinde köylere vanncıya kadar küçük büyük man gelip Meclise ve o yolla millete söy bir zamanında çalışmıya başlıyor. bütün şehirlerimizin birer genlik ve bayındırlık göreyi olmaliyecektir. Malumdur ki Atatürk yasa Hâdiseler, TUrk milletine, İki ehemmlyotli sı önde tuttuğumuz amaçlardandır. sında son karar daima ve daima Mecli düsturu yeniden hatırlatıyon TUrke evbark olan her yer sağlığın, iemizsin, yani milletindir. Yurdumuzu ve haklarımızı müdafaa edecek liğln, güzellifiin, modern kUltUrUn örneği olaBu noktai nazardan Atatürk ana ya kuvvetie olmak.. Sulhu koruyacak arsıulusal caktır. «ada kendisinin Meclisle resmen temasını çalışma birliğine önem vermek. Devlet turtımlarî yanında, dogrudan doğruya bu işlerle tasrih eden dündü yıl ve devre başı meSulhun bozulmuş olmasından ıstırab duymamak mümkün ilgin olan Uraylann bu görüş ve düşünüşle çalışmalarını istirasimindeki söylevinde, şüphesiz za değildir. Herhalde, bugünkü ağır ihtilâfların ortadan kalkyorum. manlann fevkalâdeliğinden aldıgı ilham ması, medeniğ insanlığın başlıca dileği olmalıdır. • Urbaylann devlet merkezinde toplanışı bu işin sonucu deve kuvvetle, çok belâgatli olmuştur. Bu, Bizim sulh ülküsüne nekadar baglı olduğumuzu, bu ülkü|il baslangıcıdır. uzağı ve doğruyu gören gözlerin görüş nün güvenlik altına alınmasındaki dileğimizin nekadar esaslı Yeni bir endiistri programına doğru: lerinde zamanla teeyyüd eden isabeti i bulunduğunu izaha lüzum görmüyorum. fadeden ileri geliyor: Arsıulusal işlerde Bayanlar, baylar; Bu hususta çalışan Uluslar Sosyetesinin, tecrübelerden böyle, ulusal işlerde böyle. Endüstri programımız, nomal gidişindedir. Bununla beistifade ederek prensiplerini tekâmül ettirmesi ve sulhu kollkönce arsıulusal işler: Atatürk Ka raber yurdun endüstrileşmesine daha çok hız verilmesi ve ruma kudretini artırması samimiğ arzumdur. mutaya içinde yaşadığımız zamanın fevyakın bir çağda, yeni bir ikinci progarma başlanması lüzukalâdeliğin] hatırlattıktan sonra bize gö Iç idare teşkilâtımızın genişletilmesi: muna dikkatinizi uyandırmak isterim. re durumu su iki cümle ile belirtmiştir: Mağden işleri yeni bir açılma devresindedir. Mağden müSayın arkadaşlar, iç idare teskilâtımızı, yurdun dogu böl« Hâdiseler, Türk milletine, iki e gelerinden baslıyarak genisletmek ihtiyacını duymaktayız. hendislerimizi, ihtiyaca yeter sayı ve değerde yetiştinneyi hemmiyetli düsturu yeniden halırlaüyor: önemek gerektir. Yeniden iki genel ispektörlük ve yeniden bazı vilâyetle«Yurdumuzu ve haklarımızı müdafaa Kömür havzasınm rasiyonel işlemesi için tedbirler aramak rin kurulması da lüzumlu görülmektedir. Bu arada Dersim edecek kuooette olmak... Sulhu koruyabölgesinde esaslı bir ıslahat programının tatbiki de düşünül ta lâzımdır. cak arsıulusal çalışma birliğine önem müstür. Bir de arkadaşlar; köylümüzün genlik düVermek.» zeyinin yükselmesi tedbirlerine daha geniş Vilâyetlerimizin devamlı teftişini ve müşterek işlerinin bir Denebilir ki Atatürkün dünkü çok, ölçüde özenle devam edeceğiz. elden takibini kolhyan genel ispektörlerden çok faydalaı amma pek çok derin belâgatli söylevi bekliyoruz. KUItUr işlerimizdeki çalışmalar : baştanbaşa bu iki düsturun etrafında toplanmış gibidir. Bu iki düsturdan ikisi de Doğu Vilfiyetlerîmizln ihtlyacları; Aydın saylavlar; çok yüksek insanî değerdedir. Ancak biKültür kmavımızı, yeni ve modern esaslara göre, teşlflâtDoğu vilâyetlerimizin belli başh ihtiyacı, orta ve batı illezim gücümüzün yetebildiği kadar iştirak rimize demiryollarla bağlanmakbr. Şarka ilerliyen iki ana landırmaya durmadan devam ediyoruz. Türk tarih ve dil edeceğimiz ikinci düsturun hayatta bir demiryolunun hızla bitirilmesini ve bunlan birbirine bağlıyaçalışmalan, büyük inanla beklenilen ışıklı verimlerini şimdigerçeklik olarak yürüyebilmesi, başkala cak yollar örüğüne şimdiden başlanmasını lüzumlu görüyoden göstermektedir. nnın da trpkı bizim gibi sulh aşkile ya (Arkan 6 nct sahifede) nıp tutuşmalarma bağlıdır. Biz sulhun yüksek değerini en derin insanî ve ha kikî kavrayışlarla bilebiliriz. Ancak başkalan bu kıymete bizim ayanmızda e hemmiyet vermezlerse bu insanlık idea îinin gerçekleşmesi hayal halinde kala bilir. Bizim filî tecrübelerle ve hakikî görüşlerle vardığımız sonunca göre sulhu sevmek ve onun uğrunda çalışmak esas olmakla beraber hiç olmazsa kendimizi koruyacak kadar kuvvetli bulunmak ta ayni idealin her aklı başında insana yüklettiği ilk vazifedir. Kuvvetliler he sabma canavarlıktan bahsedecek kadar mubalâğaya düşmeğe asla lüzum gör meksizin zayıflığın sulha zarar veren bir durum olduğuna inanmışızdır, ve on iki yıllık dogrusu on beş yıllık hayatı Ankara zehirli gaz maskesi fabrikasının evvelki günkü mızda tecrüb«lerle müeyyed böyle bir (Arkan YUNUS NADt 2 nci sahifede) Berlin 1 (Özel) Romadan alman Asmara 1 (A.A.) Tigre cephe malumata göre şimal cephesinde bugün sindeki Havas aytan bildiriyor: ufaktefek çarpışmalardan başka birjey (Arkan 8 İneİ sahifede) olmamıştır. '5,000 Habeş muharibinin cepheye hareket etmeden evvel Imparatomn önande yapmış oldukları tezahnrattan bir intıba ttalyan levaztm servislerinin Ş1MAL CEPHESINDE faaliyeti Barış için yapılan teşebbüsler suya düştü Mussolini gene eden bir söylev Cenevreyi tehdid verdi, Romada îngiltere aleyhinde gösteriler yapıldi Fransız Başbakanile İngiliz Bakanları dün Cenevrede görüştüler ve anlaştılar Cenevre 1 (Özel) îngiliz Dış îş sayı alâkadar eden bütün meselelerin în * leri Bakanı Sir Samuel Hoare bu sabah, celendiği haber verilmektedir, îtalyan murahhası Baron Aloizi de öğ Görüşmeden sonra, îngiltere ile Fransa arasında tam bir itilâf hâsıl olduğu leden sonra buraya gelmişlerdir. îngiliz Dış Bakanı muvasalatını mü resmen bildrrilmiştir. Zecri tedbirler komitelerinde teakıb kendisinden önce gelmiş olan Fran Cenevre 1 (Özel) 18 ler komitesi z Başbakam Laval ve îngiliz Bakanı Edenle bir buçuk «aat kadar görüşmüş bugün de toplanarak zecrî tedbirler bakkmda devletlerden gelen cevablan tetkitür. (Arkan 3 üncu sahifede) Görüşme esnasında îngiltere ile Fran ııınıııııııııııınıııııiHtıııııııııımnnııımnınmıııııraııııınııııııııınııııııııımııııııııııın Çin Başbakanına suikasd Üç Çin milliyetperveri, Japonyaya mukavemet edilemiyeceğine kanaat getirdiği için düşman oîdukları Başbakam tabanca ile öldürdüler Şanghay 1 (A.A.) Nankin kuomintangın açılış töreni yapıldığı bir sırada Başbakan ve Dış îşleri Bakanı Vangşingvey, bir suikasde kurban ol aıuştur. Göğsüne bir tabanca kurşunu i sabet eden Bakanın sıhhati tehlikededir. Bir Japon gazetecisi olan ve yaralandığı söylenen mütecaviz, kaçmağa mu vaffak olmuştur. Nankinde örfi idare ilân edilmıştir. Londra 1 (A.A.) Vangşingvey e karşı yapılan suikasd hakkında Reuter ajansının yeniden öğrendiğine göre, hâ dise, kuomintag ulusal kurulunun açılış toplantısında bu toplantıya iştirak edenler hep bir arada fotoğraf aldınrlarken cereyan etmiştir. O esnada bir adam birdenbire rövolverle birkaç el ateş etmış ve Çin Başbakanını yaralamıştır. Doktor Öldürülen Başbakan Vangşingvey lar, Başbakanın hayatımn tehlikede ol Şanghay 1 (A. A.) Vangşingvey, madığını söylemektedirler. Kuomıntagda uzun zamandanberi üye bulunan Şangçı üç kurşunla kolundan, yanağmdan ve ile General Çankhayçekin karargâhmda karnından yaralanmıştır. Katilin bir Japon gazetecisi olduğu yaKültür işleri şefi Kanlaykuan da ayni zamanda yaralanmışlardır. (Arkan 3 Sncü aahifede) açılma törcninden intıbalar: Başbakan söylevini veriyor, f abrikanm makineleri tetkik ediliyor.