TETKİKLER Sayım gününün büyüklüğü Bütün silâhlardan üstün silâhımız kalabalığımızdır Yazan : İsmail Habib Mussolini demişti ki: — Eğer Fransanın nüfusu Alman - yadan yirmi milyon noksan olmasay- dı cihan harbi olmazdı. Boş sözler çoktur, hakikatlere gâ » ye olan sözler az; bu söz azların da| azı olsa gerek. Bu yirmi milyonu te -| Tâfi için Fransa dünyayı etrafında topladı. Fransızlar yirmi milyon faz - la olmadıkları için cihan harbinde in- sanlık yirmi milyon kurban veriyor. Bugün Almanya yirmi milyon faz - İadır. Diğer Almanlarla beraber Av » rupayı tek coğrafya üstünde yetmiş beş milyontuk bir Cermen kütlesi kap yor. Yenenin okorkusü ve yenilenin korkutuşu bundan. Kültürü denk gi - bi mliletlerden her birinin ne kadar olduğunu söyle, o milletin ne olduğu. na söyliyeyim. : Eski emperyalizm yalnız zengin ol 1 mak içindi ve yalnız kuvvetin hakkiy » /3 le yapılırdı. Şimdiki emperyalizm, nü- j fusu toprağına sığmıyania yakın batı. da yapılmak istenen şeyler bunu bir bayrak gibi öne sürüyorlar, Kuvvetin | önünde hak gibi görünen bir sey var. sa o kuvvet haksız da olsa korkunç o- İ Iur, | Venizelos Anadoluya saldırmak iiçn | bizi beş altı milyon gösterdi. Bunun | da yarısı kürtmüş, şuymuş, buymuş. | Biz ancak dört milyon o kalıyorduk.! Onlar biz azız diye gelmişlerdi. Onla - rı yenişimiz onların sandığı kadar 82 olmayışımızdandır. | Bizdeki yeni devirle eski devri a .| yırmak için pek çok şeyler ve seböpler sayılabilir. Fakat asıl büyük ayrılış şunda olsa gerek: o Eskiden boş yere vatanı boşaltırdık, bizden olmıyan u - zak hudutları tutmak için. Şimdi vatanda iki defa vatanı fet | hediyoruz; dişa boşalmadığımız için bir, içte çoğuldığımız için iki. İ Milletlerin yaşı yoktur, Çok eski bir |... millet eğer çoğalıyorsa genç çok yeni bir millet eğer duruyorsa ihtiyar sa yilır. Zengin Fransanın en sakat tara. fı durgünluğudur. Biz durduğumuzu değil çoğaldığımızı göstereceğiz. Bu yarmımızı göstermek olacak. Sekiz yıl önce ilk defa güfüsümüze saydık, En sivri düşünceler bile hizi en çok sekiz milyon olarak kestiriyor. du. On dört milyon çıkmen biz sevin - dik ve düşman düşündü. Şimdi birkaç milyon daha artmış olarak çikarsak... bir gün bizi düşman hiç düşünmiye . cek, düşünmeyi aklına getirmiyeceği içim. Milletlere asıl yaşamak hakkı veren | korku duymamak değil korku vermek | #ir, Gelen düşmana karşı birimizi en aşağı Iki sayabiliriz; İstiklâl harbinin destanları yer yer gösterdi, sıklaştı - ğmız zaman birimiz on da oluyor.Şim di bile korkumuz yok. Fakat her ge - Ten yıl bizi her geçen yıldan daha ka- Tetalık bulursa. azken bile korkunç olan o zaman ne olur? Bütün silâh. Yardan ffsttin silihrmız kalabalığımız - Şehir Tiyatvosu &r. Biliyoru?, milletlerin o gücü yainız kalabalığı ile ölçülseydi Çinle Hint dünyanm umacısı olurdu. Bizim impa- ratorluk şimdiki bizden kaç defa bü - yük kaç defa gövde çürük iç iki defa çürüklüktür. Fakat eliee gövde içinde de hangi iç kuyreti büyük bir sey yapabilirdi? Hez iç, hem dış, bu sayım günü, iki. sinden de imtihana çekilişimizin gü - tatletiğin Mimediğini (kimse bilmez, Karalama rakam kavaniretır, Aydınlı, #a statistiğin o doğrusu ile çıkacağız, Bu sayım günü biri yale saymıya Tenezzüh tehiri çoklukken çöktü, iri! | 0. wW 00 | cak'tartacak da. Hayatın her alanın » daki duruşumuz nedir? Bunu bugü » nün cetvellerini dolduran sütunlar | öğretecek. Zararlı bir yerde fazla mı| çıkmışız, bellli ki budamak, (faydalı bir yerde kısa mı kalmışız, gene belli! ki boy vermek gerek. ” Böyle bir güne “ısayım günü,, den - mesi yapılan işin yarısmı bile söyle - miyor. Bugün yalnız sayı ile “kemmi- | yetimiz,, değil her birimizin ne olduğu | ile “keyfiyet,imiz de ölçülecektir. O - kur yarar olduğumuzdan meslekle -| rimize kadar her şeyimizi bu sayımla anlıyacağız. Çukur tarafımızı da gös -| terse her şeyden önce kendimizi bile - lim. Kendimizi bilmek ne yapacağımı» 7 bilmektir. Heyecan... Korku i ve sergüzeşt filmleri sevenlersi H ALKAZAR | Sinemasında 3 gündenberi 5000 kişi tarafından görülüp takdir edilen ŞANDU SiHiRLi ADA: 2 devre 14 kısım birden 5! İ Küçükpazar Gençler Birliği Gezisi 6 ». 10 « 935 pazar günü- ne bırakıldığı bildirilir. 10 ve 15 liraya KIŞLIK PALTO VE PARDESU e 20 ve 25 liraya ISMARLAMA Safi yün ve dayanıklı 9 Müntahap çeşitli, yerli'kumaş « lardan en son moda, iki provu-| / hı temiz malzeme, iyi iş yapılır. Ankara caddesi Orhan Bey hanı birinci kat Terzi Halil Kâmil TEPEBAŞI ŞEHİR TİYATRO. SUNDA İstanbul Belediyesi Birineiteşrin 1 sa 1 20 de Ölçüye öl- çü, 2 çarkamba 20 de Ölçüye ölçü, 3 perşembe 20 de Öl. süye ölçü, 4 cuma 20 de Diçliye ölçü, 5 cumartesi 15 de Çocuk Uyatrosu, 5 cumartesi 20de li Yarasa, 6 pazar sa | bah 10 dn Çocuk tiyatrosu, 6 pazar 15 de Yaran, 8 pazar 20 de Yarnan İstanbul 7 nel fern memurluğundan: Bir borçtan dolayı mahcuz olup sn! Ulmasına karar verilen Garola mar - kalı kamyon Küçükçekmecede çarşı içinde 30 — 9 — 993 gününe gelen pa- | rilmiştir: © oğlu Musa, Vahit oğlu İbrahim ve 'HARER — Akşzm Postası Atatürk'ün teşekkürü Ankara: 27 (A.A.) — Cumur baş - kanlığı genel sekreterleğinden bildi - Dil bayrammdan ötürü yurdun her yerinden gelen ve yurttaşların sevinç. | lerini gösteren kutlama yazılarına te. şekkürlerini iletmeye, Atatürk. Ana - dolu ajansını ödevlemiştir. yg yy Kya Yugoslavya ingilizlere tayyareler ısmarladı “Niyuz Kronikl,, yazıyor: Yugoslav hükümeti İngiltere - nin Relsroys fabrikasına 250 bin sterlinlik tayyare maki- nesi rsmarlamıştır. e Makineler Derbide yapılacakıtr, Bundan önce Yugoslavya, tay - yare makinelerini Fransadan a - lıyordu. Izmirde Tren kazası İzmir, 27 — Dün sabah saat” 8,30 da İzmirden Aydına hareket eden Aydın treni Gaziemir istas - yonunda bir kazaya sebep olmuş. tur, Nakliye kamyonu yoldan ge- çerken tren kamyona çarpmış ve içindeki yolculardan üç kişi ağır surette yaralanmıştır. Kamyon da parçalanmıştır. Yaralananlar Ödemişli Mehmet Mehmet'tir. Musanın yarası ba - şında ve kolunda, İbrahimin ar » kasmdadır. Derhal hastaneye kaldırılan ya ralıların vaziyeti çok: tehlikelidir. Kazadari sonra Devlet Demiryol. ları idaresi şefleri ve adliye tah - kikata elkoymuşlardır. Son dakikada aldığımız malü . maa göre yaralılardan ikisi öl - müşlerdir. Girit işçileri krallık aleyhinde Atina, 27 — Hanyadan gelen haber- lere göre Giritteki işçiler yeniden baş kaldırmıslar ve polisle aralarında kan | lı çarpışmalar olmuştur. Bütün Girit işçileri kralın getiril - mesini protesto makkadiyle 24 saatlik bir grev ilân etmişlerdir. Ankara üniversi- tesinde Macar profesörleri | Budapeşte (Özel aytarımız»| dan) — Resmi mabafilden öğren diğime göre Ankarada kurulan ye ni üniversite için biri tarih,. biri sanat tarihi, biri de dil mütehassı- sı olmak üzere Macaristandan üç! bilgin çağırılacaktır. | Birkaç gün evel Budapeştenin! meşhur Pazmany Peter üniversite. | sinin 300 üncü yıl dönümü kutlu- lanmıştır. Bu ünivezsite 1635 yr- Imda rahip Pozmany tarafından kurulmuştur. Hukuk, mülkiye, tıp, eczacı, felsefe, fizik, tabiiye, ka-| tolik ilâhiyat kısımlarını havidir. Bu münasebetle Macar parla. mentosunun büyük kubbe © salo.: nunda üniversite rektörü Korniş-! Grula'ın başkanlığında büyük bir tören yapılmıştır. Vegh YENÖ HABER Istanbulun en çok satılan hakiki akşam gazetesidir zartesi sant 9,30 10,30 « kadar birinel aşık arttırma suertiyle satılacağı İlân stunur, ilânlarını HABER'e verenler kâr ederler, e : İ ve Bay Rahmi yapmışlardır. Re-| j sat imtihanda cevap verememis,| Bu vatan için 2 EYLÜL — 1095 alil olan bir yurtdaşın oğluna Mekteplerimizde mutlak yer olmalı! Yatı mekteplerinde n o mekteplere hatır eden yer yok? Acaba ve gönülle alinmış talebenin sayısı kaçlır ? (Baş taraf: TI incide)| rek biricik oğlumu okuttum, Bugün artık takatım “kalmadı. On üç yaşm- daki oğlumu bit yatı mektebine yatır- | sınlar diye Kültür direktörlüğüne baş | vurdum: Yer yoktur, olamaz cevabını | aldım. Bana olan olmuş, fakat oğlu - mun hali ne olacaktır?.. Reraber mi dileheceğiz. Bu da elimden geliiez, Divrikli Ibrahim oğlu Haydarın e- lindeki tezkereyi ookuduk. Bu harp! malülü vatandaş ayın 26 ncı günü Kül tür direktörlüğüne başvuruyor ve ay- ni gün, “derhal “tahriren şa ce vabı alıyor: “26 — 9 — 935 günlü dileğinize kar. şılıktır: Bu mektebe talebe alınma - dığndan dilekçenizin kabulüne im - kün yoktur. İmza: Kültür Direktörü,, Evvelâ, direktörlüğün bu çabuklu- Zuna şaştık. Biçare bir vatandaşın is- teğine, dakikası dakikasına cevap ver- mesi bizi şaşırttı. Öyle ya, verilen her hangi bir istidaya aylardan sonra ce- vap almağa alışık olduğumuz için bu hız bizi hâyrete düşürdü. Ve bira - yağı topal, karnı yaralı bir çocuk babasının dileğine, . ceffelkalem, s0 - Ahmak talebe- nin öldürdüğü öğretmen Meğer ona yardım da etmiş! İzmirde beyinsiz ve tenbel bir! talebenin zavallı bir muallimi öl: dürdüğünü geçen gün «yazmıştık. Bu feci vak'aya, dair, 4zmirden! bugün gelen Yeni Asır gazetesin- de şu tafsilât vardır: Muallim Bay Haydar mektebin resim öğretmenidir. Kendisi muk- tedir bir gençti. Evlidir. Bir de minimini yavrusu vardır. Katil Re- şat mektebin birinci senesinde üs- tüste iki sene smıfta kalan Mer- sinli'bir çocuktur. Hesap ve hendese muallimi Bay Sıtkısaskerlik hizmetini yap- mağa gittiğinden ikmaı imtihanı- nı mektep idaresinin. tensibiyle öğretmen Bay Haydar, Bay Sabri, merhum Haydar kendisine resim! öğretmeni olmak suretiyle hatlar! tarif yollu yardımlarda da bulun- muştu. Büna râğmen muvaffak olamıyan Reşat sınıfta kalmıştır. Reşat leyli meccani'idi. İki sene sinifta kalması dolayisiyle mek- tebin nizamlara tâbi olarak ü- çüncü sene Ücrete tâbi tutulmuş- tur. Vak'a günü sabahleyin mektep idaresi Reşadı çağırarak Mersin- deki ebeveyni yanına dönmesini ve onların muvafakatını temin et. tiği takdirde ücretli olarak oku- makta devam edebileceğini bildir. miştir. ş Reşat parası olmadığını söyle- yince kendisine 350 kuruş © para verilmiş ve bir de nısıf bcretle bi- let alınmıştır. Reşat akşam üstü mektepte do- laşmakta ve Buy Haydarı bekle- mekteymiş, Hiç kimsenin bir şeyden ma- lâmatı yoktu. “Bay Haydar da nö- betçi arlkadaşlariyle vedalaştp © ve gitti, Evinde tavuk besleyen Bav Haydar birkaç yumurta ala- Tup dinlemeden hemen cevap verilme. sine de daha çok şaştık, Kültür direktörlüğünün genel 6808 özel 4542 numara ile verdiği bu cevap zaruri olabilir, fakat bedava yatı mek İ teplerine böyle bedbaht vatandaşların okuma yaşındaki oçocuklarmı almak, onları herkesin çocuğundan evvel ko » rumak daha zaruridir. O yatı mektep. lerinde yer neden - yoktur? Acaba o mekteplerde hatır ve gönülle alınmış talebe sayısı kaçtır?.. İşte böyle yara- Mı, ayağı eli tutmaz bir vatandaş bas- vurduğu zaman, kültür direktörlüğü evvelâ bunu tahkik O etmeli ve herne suretle olursa olsun, böyle vatandaş - larm çocuklarını o kayırmalıdır. yy Ky yyl Serseriler yatağı Ragastânın oğlu Serseriler Yatağı ve Ragastanın oğ- lu romanları ciltlenmiştir. En geç bu akşama kadar alınması rica olunur. yy yg yy yg Bir afyon kaçakçısı tevkif edildi Sekizinci ihtısas mahkemesi bu sabah bir afyon kaçakçısını tevkif etmiştir. Kösele ve deri ticaretiyle meş - gul olan ve bundan bir müddet ev vel afyon kaçakçılığı da yaptığı tespit edilen Nesim Çipati kendi - sine avukat tuttuktan sonra orta » dan kaybolmuştu. Nesimi bulamı - yan sekizinci ilitısas istintak hâ - kimliği bu kaçakçıyı avukatın - dan istemiş ve avukatı da uzun bir aramadan sonra bularak bu sabah mahkemeye getirilmiştir. Nesim, derhal verilen bir kararla tevkif edilmiştir. yl a Bağcıların toplantısı İzmir — Manisa havalisindeki bağcılar vaziyetlerini konuşmak için Yozgat saylavı Avni Doğanın başkanlığında bir toplantı yapmış lardır. Bu toplantıda bircök say - lavlar ve üzüm satın almak için İş ve Ziraat Bankalarınm müştere - ken teşkil ettikleri sosyete direk- törü İsmail Hakkı hazır bulunmuş lardır. Bu münasebetle bağcılığı mızın ilerlemesi, bağ sahiplerinin muhtelif ihtiyaçlarına karşılık vermek icin alacak tedbirler gö- rüşülmüştür, mm ii rak tekrar mektebe döndü ve yu- murtaları aşçıya verdi. Bu defa eve dönüşünde mektebin yanında- ki köprülü sokağında, ( dirsekte bekliyen katil Reşatla karşılaştı. Katil Reşat sağ taraftan tabanca- sını çekti. Kafa tasından ve şa- kağından yaralanan zavallı Hay- dar yere serildi. : Civar kalabalılc olması hasebiyle hemen yetişile - rek yaralı memleket hastanesine kaldırıldı. Burada sarfedilen bü- tün gayretlere rağmen (fedakâr öğretmeni kurtarmak kabil'ola - madı. Bu hâdiseyi tekrar derin tees- sürlerle yazarken keder gören ai. lesine ve kültür arkadaşlarına baş sağılı sunarız.