28 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugiin: 2 nci sahifemizde: Anadolu notlan Reşad Nuri Güntekin. Siyasî lcmal. Alman Leh Macar ittifakı haberleri. 4 üncü sahifemizde: Ege mmtakasmda yapılan kazılann gösterdiği hakikat. 5 inci sahifemizde: Yeni Türkiyeyi tanıtmak için yaptıracağımız filimde hangi artistlerden istifade edebiliriz Ahmed Hidayet. 7 nci sahifemizde: Çocuk sahifesi. umhuri Onbirinci yıl sayı: 4085 Teıefon: Başmuharrtr ve evi: 22366 rahrlr bryetl: 24298 Idare ™ m , „ „ » » ^ T g S S ^ SSSÜfSS » » » t * * * * «. TB matbaa kısmfle Matbaacılık ve Neşrlyat Şırfcetı 24299 24290. Cumarfesl 28 Eylul 1935 Ben yemek bekliyorum, onlar yarenlfk ediyorlar. j Uluslar Kurumunun son Kararı karşısında Cenevrede ümid yok! Iuslar Kurumu, Italya Habeş anlaşmazlığını Beşler komite sinden sonra Onüçler komite sine gönderdi. Avrupalılarca uğurlu sayılmıyan bir sayı ile kurulmuş olan bu yeni komitenin ödevi, anlaşmazlığm hall için iki tarafa tavsiyelerde bulunmak üzere bir rapor hazırlamaktır. Fakat, bu tavsiyeler, sadece bir nasihat değildir; Onüçlerin raporu konsey tarafmdan müttefikan kabul edildiği takdirde kat'i bir karar mahiyetini alacaktır ve iki taraf ta bu kararı dinlemeğe ve harbetmeme ge mecburdurlar. Bu karan dinlemiyerek harbetmek istiyen taraf hakkında zecrî tedbirler tatbik edilir. Bu suretle Uluslar Kurumu, zecrî Paris 27 (Özel) tedbirlere doğru bir adım daha atmış omadaki Fransız gazetecilerine bir diyev veren Musolini şun oluyor. Kurum 4 eylulde açılmış, 6 eyIarı »öylemiştir: lulde Beşler komitesi teşekkül etmiş, 18 eylulde, Beşler komitesi kararını Italya « Her şeyi düşündüm, her şeyi hesab ettim, her şeyi hazırladım. ile Habeşistana bildirmiş, 21 eylulde İki yüz bin İtalyan çocuğu ulusal haysiyetimizi korumak için doğu Italya, Beşler komitesinin kararını red Afrikasına gitmjşlerdir. Onlar her çeşid fedakârlığa, her çeşid kahdetmiştir. Bunun üzerine 26 eylulde ramanlıklara, hatta icabında ölmeğe hazırdırlar. Onüçler komitesi kurulmuştur. Onüçler Eğer bize «Sulhu mu, yoksa hayatınızı mı tercih edersiniz?» diye komitesinin nihayet 1015 güne kadar soracak olurlarsa, hayatı sulha tercih ettiğimizi bilâtereddüt söy • j(lngiltereye göre bir haftaya kadar) bir liyeceğiz.» îormül bularak İtalya ve Habeşistana Ibildirmesi lâzımdır. Bundan evvel ken disine arzedilen anlaşmazlıklar karşısın'da çok ağır işliyen Uluslar Kurumunun Cenevre 27 (Özel) Uluslar Kuîtalya Habeşistan işinde hayli hızlı gittiği görülmckle beraber Fransanm tesirile rumu paktının 15 inci maddesinin 4 üncü yakit kazanmak istediği de anlaşılıyor. fıkrası mucibince kurulan Onüçler ko Türkiye, Ingiltere, Fransa, Sovyet mitesi bu sabah ilk toplantısını yapmıştır. Rusya, Arjantin, İspanya, Portekiz, Konsey başkanı Dinazonun teklifi üzerine lAvustralya, Lehistan, Danimarka, EkuBeşler komitesi başkanı ve İspanyol deVator, Romanya ve Şıli delegelerinden legesi Madariaga yeni komiteye başkan teşekkül eden Onüçler komitesinin İtal seçilmiştir. yanın kabul edeceği bir hal sureti bul Bundan sonra komite Habeşistanın "taıası ihtimali var mıdır? Buna pek ihti İtalyan Habeş hududundaki durumu "mal verilemez. Çünkü, ftalya, Habeşis tetkik etmek üzere bir heyet gönderil tanı süel işgal altına almak yolundaki mesı hakkında 25 eylulde yaptığı müracaati tetkik etmiştir. Komite bu müna , teklifinde .ışrar etmektedir. I orcfuIarmT aTramadıgl bu kararı onüçler kog Onüçler ko 30 kilometro geri çeken Habeş hükumemitesi nasıl alabilir? Uluslar Kurumuna tine bir teşekkür telgrafı gönderilmesine mensub bir devletin, gene Kurum aza karar vermiştir. sından diğer bir devletin topraklannı bir Bir tetkik heyeti gönderilmesi mesetakım bahanelerle isgal ve istilâ etme esine gelince, komite bu meseleyi bütün sine konseyin razı olması, Milletler Ce cephelerden tetkik ederek bir karar ver miyetinin iflâsı demek olur. Aausolininin Habeş davan hakMtnda mek üzere Fransız, îngiliz ve İspanyol söylev Verirken alınmtş son resim • Dün gelen, telgraflar, Sovyet Rusya, delegelerinden mürekkeb üç kişilik bir lerinden biri rTürkiye ve Romanyanm Beşler komitesi eksperler heyeti kurmuştur. sekizinden evvel hazırlıyamıyacaktır. tarafmdan Italyaya karşı yapılmış olan Onüçler komitesi bu kararlardan son Bu müddet zarfında yeni konuşmalar yateklifleri mübalâğalı bulduklarını bildi riyor.Onüçler komitesinin diğer azası a ra, bugünkü toplantısına nihayet vermiş pılması ihtimali fazla olduğu ve Beşler ileri sürül rasında da İtalyanın Habeşistanı süel h% Komite yarın sabah toplanarak U komitesinin lâğvedilmediği İşgal altma almasını hoş görecek kimse uslar Kurumu andlaşmasının 15 inci mad m*ktedir. çıkacağı, hele bu yolda bir ekseriyet ha desinin 4 üncü fıkrası mucrbince kendisine Türkiye, Rusya ve Romanya ile yüklçnen işi yapmağa başlıyacaktır. sıl olacağı beklenemez. Beşler komitesinin raporu Uluslar Kurumu mehafiline göre, ODemek ki Onüçler komitesinin, son Cenevre 27 (A.A.) Royter ajanilkteşrinin 'durumu îtalya lehinde değiştirecek bir nüçler komitesi raporunu (Arkan 8 inci sahifede) karar alması ihtimali yoktur. Şu halde, bu yeni komite işini bitirdiği zaman, harbin önüne geçebilmek için, îtalyanın gen çekilmesinden başka çıkar yol görünmüyor. Musolini: Onüçler komitesinin kat'î tavsiyeleri Göring ile Gömböşün konuşmalarınai Italyaya Beşler komitesinin teklifle Almanyaya geldiği gizli tutulan Leh rinden daha az müsaid olacak! heyeti de iştirak ediyor «Her şeyi düşündüm, her * şeyi hesabladım, her şeyi hazırladım» diyor 13 ler komitesi dün ilk toplantısını yaptı, İtalyan kabinesi bugün durumu gözden geçirecek Üç devlet erkânıharbiyeleri arasmda da gö'rüşmeler yapılmış, yakında bir Üçler andlaşması ve bir hava misakj imzalanacakmış Paris 27 (Özel) Misafir Macar Başbakanı General Gömböş bugün öğIeden sonra doğu Prusyada Dinstogo şehrine giderek General Göringi şato unda ziyaret etmiştir. Bir müddettenberi Berlinde bulunan ve Almanyaya geldiği gizli tutulan Leh heyeti de General öring tarafmdan Dinstogoya davet edilmiştir. Lehistan Sü Bakanı vekili General Fabrizi ile Lehistan parlâmentosu dış işleri encümeni başkanı Prens Radzivil bu heyete iştirak etmektedir. Macar Başbakanınm refakatinde de Macaris an Dış İşleri Bakanlığı siyasal işler şubesi direktörü ile basın genel direktörü vardır. AlmanLehMacar ittifakı için görüşmeler Türkiye, Rusya ve Romanya delegelerinin Beşler komitesi tekliflerine itirazları toomitesi başkantığma len Madariaga seçL İtalyan gazeteleri ise, «Cenevrenin gülünc tekliflerinden sonra, faşist Ital ya bütün hadiselere karşı gelmeğe hazırdır. Italya, menfaatlerini ve haklarını tamamen korumasını bilecektir. Bundan ö'türü Afrikaya asker sevkiyatı devam etmektedir.» gibi sözlerle İtalyanın, tuttuğu yolda ısrar edeceğini anlatmak istiyorlar. Italya, Uluslar Kurumunun zecrî tedbırlerine ve nihayet İngiltereye de meytfan okuyarak Habeşistanla harbe ce saret edebilecek midir? Akıl ve mantık, italyanın işi bu dereceye kadar götür memesini âmirdir. Bütün dünya efkârı umumiyesinin şimdiden takbih ettiği bir harbe girişmek ve arkasmdan Ingiltere ile de çarpışmağı göze aldırmak, çok tehlikeli bir iştir. îtalyanın, Onüçler ko mitesinin karan karşısında nihayet ateşe atılmaktan vazgeçmesi beklenebilir. Fakat, tarihte, bazan atılan yanlış bir adımdan geri dönülemediği de görülme ABİDlN DAVER (Arhası 3 üncü sahifede) IIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIHIHIMI,,,,,,,,,,,,,,,, IIIIIIIIIIIHHI,,,,,,,,,, Habeşistan ilk hamlede 1083000 asker çıkaracak Siyasî mehafilden alman haberlere göre, Alman, Leh ve Macar erkânıhar • biyeleri arasında uzun zamandanberi konuşmaların neticesi olarak yakında bu üç devlet arasında siyasal ve süel mahit «, bir üçler anlaşması (ittifakı müselles) Alman Devlet Reiri Hitler, Alman imzalanacaktır. orduMU bafkanlarile beraber son tnanevralarda Bundan başka bir de hava paktı imzalanacağı ve bu işle meşgul olmak üzere Macar Başbakanı General Gömböş yaAlman Hava Bakanı muavini General nn Berline giderek Hitler ve Alrrçan Milşin Varşovaya da uğramak üzere hükumeti ileri gelenlerile görüşecektir.* bugün uçakla Peşteye hareket ettiği haNeler görüşülüyor? Paris 27 (Özel) Yeni Ispanyol ber verilmektedir. Berlin 27 (A.A.) Havas ajansı kabinesi dün ilk toplantısını yaparak arsıBu münasebetle Macaristandajsirçok aytan bildiriyor: * "ubjiai durdrnu tetkik etmiş, bu münaSe hava, iıtasyonlan kurulacagı ve. harjj Görinc tarafmdan geyik avına çağırıbetle İtalyan Habeş anlaşmazlığını da lan M. Gömböş, dün yanında Macar (Arkan 8 inci aahifede) siyasa adamları bulunduğu halde, Al man Litvanya sınınnda bulunan Me tnoniene gelmiştir. Lehistanın Berlin elçisi de, son zamanlarda, Memoniende, Göring ve Lehistan Sü Bakanlığı yönetgerile birlikte avlan mıştır. îskenderiyede bir îtalyan Diğer taraftan M. von Ribbentrop, zabiti tevkif edildi birinciteşrinde Lehistanda ava çıkacaktır. Bu, Alman diplomatik faaliyetinin başLondra 27 (A.A.) Royter ajanlangıcına bir işaret gibi görülmekte ve sının Maltadan istihbarına göre bir İtalLehistanla Çekoslovakya arasındaki geryan denizaltı gemisi ada sularında görülginliğin, Sovyet tesirinin ve nihayet îtalmüştür. Geceleri 12 projektör denizi ayyan Habeş anlaşmazlığının ortaya çıkardmlatmaktadır. dığı meselelerin Memonien görüşmelerin(Arhan 8 inci aahifede) de mevzuu bahsedildiği veya edileceği Zecrî tedbir almırsa İspanya müstenkif kalacak • Yeni ispanyol kabinesi nin dün verdiği karar Son dakika: Maltada bir İtalyan denizaltı gemisi 12 adada İtalyan tahşidatı Alman gazetelerinin nesriyatt Başbahanı General GombBş çıktığı takdirde bu istasyonlann Alman uçaklan tarafmdan hava üssü olarak kullanılacağı söylenmektedir. Bütün bu hazırlıklann Sovyet tehli kesine karşı olduğu temin edilmektedir. Almanyada altı gün kalacak olan Yağmurlar kesildi, fakat çamurlarm kuruması Adalara 15 bin asker zamana muhtac oldugundan harbin • on beş çıkarıldı, tahkimat günden evvel başlamasına ihtimal verilmiyor devam ediyor Atina 27 (Özel) Bugünkü gazeteler Oniki adalarda Italyanlann yapbgı süel hazırhklar hakkında nazan dikkate değer haberler vermektedirler. Bu haberlere göre Astropalo adasma 15,000 îtalyan askeri çıkanlmıs ve adanın tahkimine başlanmıştır. Başka bir adaya 350 askerle 25 deniz uçağı çıkanldıgı, Rodos adasına da gece gündüz asker çıkarılmakta olduğu ayrıca haber verilmektedir. Paris 27 (Özel) İtalyanlarm Oniki adalarda süel hazırhklarına devam ettikleri haber verilmektedir. Bu adalann çoğunda tahşidat yapılmaktadır. Kalimnos adasında deniz uçaklan, harb gemileri ve torpito lar toplanmıştır. Berlin 27 (A.A.) Resmî çevenîer, Almanya, Lehistan ve Macaristan ara sında başlıyan görüşmelere dair hiçbif şey söylememektedirler. Bununla beraber, «Correspondance Diplomatique» gazetesi, dün akşamki sayısında Sovyetlere karşı şiddetli hücumIarı ihtiva eden bir yazı neşretmiştir. (Arkan 3 üncü sahifede) IIIMIItllltllllllMMIfllllllfllllllllflllllllllllltHtilllllMMIIIIIinilinilllllllltlllllHIHIIIIIIIIIIMIllllllMIHinilHIIIIIMIIHIIIIIIIMIIlllMlillflllllllllMllltllllA Atina Şarbayı geldi M. Koçyar, Balkan olimpiyadmda birinci gelecek takıma verilmek üzere bir kupa getirdi Atina Şarbayı M. Koçyar dün uçakla Atinadan İstanbula gelmiştir. Şarbay Muhittin Üstündağ, Atina Şarbayını Büyükderede karşılamış ve birlikte Perapalas oteline gelmişlerdir. M. Koçyar, Muhittin Üstündağın misa firi olarak on gün İstanbulda kalacaktır. M. Koçyar dün kendisile görüşen bir muharririmize demiştir ki: HIÇ Bir kadın hayatından bahseden kadııı göröşü, kadm duyuşile yazılmış roman tkî Habeş muharibi lan tamamile hazırlanmıştır. Bu plânlara göre harb başlar başlamaz Habeşis tanın çıkaracağı kuvvetler hakkında bir fikir vermek kabildir. Habeşistanın elinde 1,083,000 mu harib vardır. Ogadende 35,000 kişi, Harrarda 40,000, Boranda 10,000, Arussede 40,000, Lidamoda 48,000, Valamoda 40,000, Kambatada 30,000, Gurageda 55,000, Jimnada 47,000, Kuloda 35,000, Konsoda 20,000, Ma Habeş muhariblerine saçlarını uzatmaları emri verildi Taymis gazetesinin (Adisababa) muhabiri Habeşistanın seferberlik plânı hakkında şu malumatı göndermiştir: «Habeş mehafili şimdilik seferberlik ilânının basirete muvafık olamıyacağı kanaatindedir. Lâkin seferberlik plân Süad Dervişin en olgun eseri Yarın baslıyor (Arkan 8 inci sahifede) c İstanbula ilk defa geliyorum. îl bay ve Şarbayınız Muhittin Üstündağ ve arkadaşlarından gördüğüm pek sa mimî misafirperverlikten dolayı çok memnunum. Burada on gün kaldıktan sonra gene uçakla Atinaya döneceğim. İstanbula, Balkan atletizm olimpiyadı Atina Şarbayı tstanbul birincisine verilmek üzere Atina şehriŞarbayile beraber nin hediyesi olan kupayı getirmek için îlbay ve Şarbayınız Muhittin Üstün Londra, 27 (Özel) Bu akşam geldim. Bu vesile ile Atinalıların İstandağı Atinaya davet ettim. Kabul ettü geç vakit Cenevreden ahnan haberlere bullulara selâmını getirmek fırsatını da Muhittin Üstündağ, Atinaya geldiği vagöre Almanya Uluslar Kurumu tarafm elde ettiğim için çok memnunum. kit Atinalıların kıymetli misafiri ola dan kendisine altm esası üzerinden müİstanbula gelen Yunan atletlerine bu caktır.> him miktarda ödünç para verildiği tak rada gösterilen misafirperverlik bizleri Atına Urayı üyelerinden M. Lanbri dirde yeniden Uluslar Kurumuna gire çok mütehassis etti. Bunun için neka nakos ta M. Koçyarla birlikte îstanbula ceğini bildirmiştir. dar teşekkür etsek azdır. gelmiştir. Almanya Cenevreye dönüyor mu?