16 Temmuz 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

16 TEMMUZ — 1935 ——— AAA — Cami avlusu yerine ne koyduk? Yeni yapılan apartımanlı ma Yavrularımızın nefes alacağı y Eskiden, mahallelerden yalnız| üfeli eşekler ve at, öküz araba- & teçerdi. Otomobiller geçmez-| . | Eskiden, aşağı yukarı her evin| bahçesi vardı. Geniş sofaları, Lı[rW faboşları vardı. Şimdiki gibi, da-| Tacık daracık apartımanlarda o - turmazdık. | Eskiden, pek küçük ve bahçesiz| *vlerde oturan çocuklar bile, oto-| Mobilsiz sokaklarda oynıyabilir -| lerdi. Hem, her mahallenin, bir,| iki, üç tane camii olurdu. Cunile-' Tin de avlusu vardı. Orada iptidal tarzda bile olsa, gene, kendi ken- diliğinden bir çocuk bahçesi ku- Tulurdu. Dahası da var: Eskiden, mektep, dört yı;ındı: tört aylıkken başlardı. Şimdi yedi Yaşında başlıyor. Halbuki, güney .'*““upı memleketi olduğumuz İÇin, yedi yaşında mektebe başla- Mak bizim bünyelerimize elveriş- hi değildir. Hattı üstüvaya biraz daha yaklaşınca nebatların geliş- Mmeleri nasıl daha çabuk oluyorsa, İnsanlarınki de öyledir. Arabis- tan'da 9 ve Afrikada 6 yaşında Evleniyorlar. Onun gibi, İsveçte| bir çocuk 7 yaşında tabsit Çağına en, bizde'4 yaşında 4 aylık| sıyor. Aradaki seneler, rde, yahut otomobilli| çabalamak-I ! i apartıman ynamağa Parlamentolar kon- feransına giden delekelerimiz R" ayın yirmi altıncı Yükselde toplanacak olan arsı - Ssal parlâmentolar konferansı - 4 günü Ürkiyeden gidecek delege €yeti seçilmiştri. p""'âmnclolır konferansına gi- ı,;î;"* heyetin parlâmento aza - g._.ı;"_ mürekkep olması lâzım - iğine göre, gidecek olanla - " hepsi saylav olmak üzere Es - Nayman, baylardan Fazıl Ah- ,_,d' Falih Rıfki Atay, Ali Mu - ferdir. ddbdâelerimîı bir iki güne ka - | Rig Tahtelif - yollarla Brüksele '*ceklerdir. 'B_fhn Nayman tayyare ile git- Bi düşünemktedir. E —— Shafa bankası his- sedarları tekrar toplanıyor T“n"de bulunan Esnaf Ban - de nn genel toplantısı fevkalâ - | Olarak bu ayın 30 unda tekrar Mlacaktır, Bu toplantıda ban - k.;":ıklılırmı ve borçlularma t alınacak durum için tasfiye k,' Stinin istediği salâhiyet hak - bir karar verilecektir. —— — Düzeltiş & :İıık(i sayımızım üçüncü gayfasın - rv'ıı Üniversitede dil kursları kaldı - ,,'n':“*v- başlıklı yazı Kültür Bakanlı- "lh'ı bir tebliği değli, hususi gazete *TİĞir, Yazınm başındakl! “Kül - Bakanlığından, kaydı bir tertip Tası alarak vanlralıkla oraya Zİr- r ha hallelerde yer yoktur! Cocuk bahçeleri, ancak pek ıeı:gin aile çocuklarına müyesser- dir... Yangın arsaları gittikçe aza- lıyor. Yerlerine apartıman dolu- yor.. Eski cami avlusu yerine bile bir kurul (müessese) koyamıyo - ruz!... Bunu düşünmek ve çare! | ni bulmak zamanımız gelmiştir | geçiyor bile... İlk gelişme (inkişaf) zamanını böyle aylak geçiren çocuk, artık, mektebe girince de, bir diıiplineı (zaptü rapta) uyamıyor. Avare a-| lışmış, avare devam ediyor. | Bir gazetede, pek kısa bir za- man içinde kaç tane Kültür Baka-| nının (Maarif Vekilinin) deği,!ir' ği gösteriliyordu Bundan da ma-| arifimizin bozuk olduğu sonucu | (neticesi) çıkarılıyordu. | Dış işlerimiz, ivi gidiyor. Tev-w fik Rüştü Aras, bütün memleket- lerin Dış Bakanlırı arasında en| eskidir. Bu balaımdan, kü!lüıı (maarif, hars) hakkında fikir yü- rüten arkadaşrmızı baklı bulabi - liriz. Kültür işimiz yayet pek bozuk- sa, unun esaslı a -heplerinden bi- ri dö yedi yaşında mekteba getiri-| len çocukların kötü ev:erimizde,! kötü apartımanla ımızda, kötü so- kaklarımızda, kötü mahalleleri - mizde azması, bozulmasıdır. İşi pınarından düzeltmeli! - ava-no). | | Nüfus yazımı için | hazırlıklar Kaymakamlar — dün vilâyette toplanan binaların numaralan - ması işini gözden geçirmişlerdir . Temmuz nihayetinde bitmesi ka- rarlaşmış olan numaralama işinin ancak on beş Ağustosta sona ere- ceği anlaşılmıştır. On beş Ağus - tostan sonra nüfus yazımı işlerin- de kimin çalışacağı tesbit oluna - caktır. ——o— Köprü bu sabah açılmadı Galata köprüsü bu sabah açıl - mamıştır. Köprü perşembeye ka - dar açılmıyacaktır. Köprünün gözlerinden Eminönü tarafındaki göz de kapandığın - dan dün küçük deniz taşınma va- sıtaları Karaköy tarafındaki göz - den girip çıkmışlardır. Gözün her iki tarafındaki me - murlar intizamı temin etmişlerdir. | Perşembe gününe kadar Haliçten büyük vapurlar çıkamıyacaklar - dır. —— Meyvahoşdaki dük- kânları belediye yıkacak Meyvahoştaki kırk — dükkânı | kabzımallar boaşltmayınca bele- diye icraya baş vurarak dukkuı . Jarm boşaltılmasını istemişti. rde kabzımalların bir Son günle!l N n kısmı yeni hâlde dükkân kirala « dıkları için bu anlaşmazlık — sul- han halledilmiştir. Belediye Meyvahoştaki eski dükkânların yıktırılması işini ek- siltmeye koymuştur. Meyvahoş . t İti . saenlel ir. | ni çıkarmıştır, | çalan düdük borulduğu için be - Ihraca maddelerimiz | değerlendi Ticaret odasının hesapları bunu gösteriyor Tecim Odası bu yılın ilk üç ay- lık toptan eşya fiyatları endeksi- Toptan eşyanın, dolayısiyle İs- tanbulda hayatın ucuzluk ve paha hlık nisbetini gösteren bu endeks bu yılm ilk üç ayında toptan eş - | ya fiyatlarının İstanbulda geçen yıl fiyat vasatisine göre yüksel - diğini göstermektedir, | Yani şehrimizde geçen yıla na- zaran bir pahalılaşma olmuştur. . Tabii toptan eşya fiyatlarında - ki bu yükselme, perakende eşya fiyatlarında daha fazla — olarak kendini göstermaiş ve phalılık o nisbette şamil olmuştur. Endekse göre toptan eşya - fi - yatlarındaki yükseliş yalnız çıkı (ihracat) ve dahilde istihsal ve dahilde istihlâk edilen eşyadadır. Yoksa giri (ithalât) eşyasında ge- çen yıla göre, bu yılda bir düşme görülmektedir. Fiyat yükselişi en çok gıda maddelerinde, keyif verici mad - delerde olmuştur. Galata ıiâeslnln ötmiyen düdüğü Galata kulesinde öğle vakitleri lediyeniüi; Mütââkhkidi “hakyörine| verdiğini, ve mukavelesini feshet- tiğini yazmıştık. Müteahhid, be - lediyeye yeniden —baş vurmuş, düdüğü muntazaman iİşleteceğini ve bunu kesin bir surette üzerine alacağını söylemiştir. Bu husus - ta inceleme yapılmaktadır . Iş mahkemeye gitmeden kota - rılırsa (hhalledilirse) düdük ya - kın bir zamanda gene işleyecek - tir. —o— Bern elçimiz Istan- bula geldi — * Bern elçimiz ve Uluslar Kuru - mu Türk delegesi Cemal Hüsnü dün şherimize gelmiştir. Cemal Hüsnü, bir buçuk ay kadar şeh - rimizde ve Ankarada kalacaktır. ŞEHRİN DERDLERİ 'Suadiyeliler neler istiyorlar? perşembeye açılıyor yır şeklinde Bu yli, serginin sadece bir pana- olmamasına çalışılacak Ulusal endüstri (milli sanayi) birliğinin her yıl, bir yıl evvelkin- den daha iyi bir şekilde olarak açtığı İstanbul Yerli Mallar Sergi- si bu yıl da, önümüzdeki perşem- be günü açılıyor. İlk defa tam bir sergi hususi - yetini haiz olarak kurulduğu bil - dirilen bu yılki sergi için büyük bir açılış töreni hazırlanmıştır . Prograraa göre sergi perşembe günü saat 17 de davetlilerin ö - nünde Kamutay Asbaşkanı (reis vekili) Nuri tarafından açılacak tır. Serginin açılışı dolayısiyle ev - velâ Ulusal Endüstri Birliği Baş- kanı eski İstanbul saylavı Vasıf bir söylev verecek ve bunu Nuri « nin açış söylevi taikp edecektir. Bu yılki sergide — bilhassa on bölümden mürekkep olan büyük endüstri pavyonu göz almaktadır. Bizde sanayiin kudretini göster « mek için yalnız nümune gösteri « lecek olan bu pavyonda — toprak, tahta, maden, dokuma, — kâğıt ve teferrüatı, deri ve mamulâtı, gı - da, kimya ve müteferrik — diğer sanayilerin tekâmülü — gösteril - mektedir. Diğer pavyonlar da bu yıl ilk defa olarak müşterek bir dekor altında kurulmuştur. inhisarlar 10 yılda dev- Evvelce yazdığımız gibi bu yıl tekitlerin (inhisarların) — bizim memleektte devlet eliyle kurulu - şunun onuncu yıl dönümüdür. Yabancı bir şirket yıllarca tü- tün işini, dolayısiyle çiftçiyi, hal » kı, devleti istismar ettikten son- ra 925 yılında ilk defa tütün in - hisarı kurulmuştu. Daha sonra 926 yılı Nisanında ispirto ve ispirtolu içkiler inhisa - rı, 927 Haziranında tuz inhisarı ve daha sonra av vergileri inhisa- rı kuruldu ve bunlar souradan hep beraber tekitler genel direktörlü- ğü haline konuldu. 925 « 926 yılında tütün inhisa - rının safi geliri 16.149.000 İirayı bulmuştu. Bundan sonra gelir yıl- dan yıla yükselmiş ve 929 - 930 yılında 25.405.000 lira olmuştur. Fakat bir rekor teşkil eden bu ge - lir elde tutulamamış sigara ve tü- tün fiyatlarında yapılan indirme- lerden — sonra 933 yılmda 18.108.000 liralık safi bir — gelir devlete verilmiştir. Bu yılın gay - ri safi geliri 35.572.000 liradır. İspirtolu içkilerin geliri de yıl - lete ne fayda verdiler dan yıla yükselmiştir. Bunun için şu rakamları göz önüne koymak kâfidir İnhisarın başladığı 926 Mayı - sında ispirtolu içkiler — inhi->- 615.000 lira getirmişti. 931 yılının geliri 9.110.000 liradır 927 - 928 yılında 8.598.000 lira olan tuz inhisarı geliri 838 yılıcı da 7.789.000 lira getirmiştir. Belediye Hallci işlet- meğe hazır Haliç Sosyetesi mukavelesinin Feshi için Ekonomi Bakanlığınca hazırlanan kararnamenin bakan - lar kuruluna verildiğini dün yaz « mıştık, w Belediye, şehir meclisi dağıl - madan evvel bu durumu göz önü- ne almış, yirmi bin liralık bir tah- sisat ayırmıştı. Fesih kararı bil « dirilir bildirilmez belediye he - men işletmeyi üzerine alarak bu - günkünden daha iyi bir şekilde teminine çalışacaktır. Sosyetede çalışan memurların çoğundan is- tifade edilecek, çıkarılanlara da tazminat verilecektir. Suadiye günden güne kalabalıklaşan ve imar edilen güzel bir sayfiye yeridir. Buralarda — oturan halkın, semtlerinin daha ziyade güzelleşmesi, eksiklerinin ta - mamlanması için neler düşündüklerini öğrenmek iste - dim. En eski Suadiyelilerden Muhsin Bey köşkünde otu- ran öğretmen (muallim) Cafer Erbilgil Suadiyenin ih- tiyacını, ve tenkide değer noktalarını şöyle hülâsa et- tiz — lik şikâyet edilecek şey tramvaylardır. Bu tram- vayların bazıları tamamile birinci — mevki, bazılarının da yarısı birinci, yarısı ikinci mevki!.. Fakat buna da- ir arabaların üstünde hiçbir işaret olmaması birçok müşkülâta sebebiyet veriyor. Cebinde yalrız ikinci mevki ile gidecek kadar parası olanlar kalabalık, ve yağmur esnasında içinde ikinci mevki yer vardır. diye Bazan yalnız birinci mevki bulunan tramvaylara bin - mek mecburiyetinde kalıyorlar. lİçerde çıkacak gürültüyü ve — müşterinin çekeceği sıkıntını düşünün, Sonra pazar günleri kalabalık ol - duğu gözönüne alınarak — Bugünlerde sık sık tramvay geçiriyorlar, Fakat ne yaparsınız ki bunların hepsi bi- rinci mevki. Bunun önüne geçmek, bu hatta işliyen tramvaylarda bol bol ikinci mevki bulundurmak, içinde ikinel mevki per'olan ayları - başka renge boyamak gibi bir fark yapmak, ve Suadiyeye kadar çift gelen tramvay haltını Bostancıya kadar da çift olarak uztamak lâ « zumdır. İkinci şikâyet yeri Suadiye tren istasyonudur. Bu- rada bir taraftan öbür tarafa geçmek için tren yolu » nun ortasında her zaman açık duran, uzaktar Ö , zi n Erı n rüldüğü zaman kapatıları bir kapı — vardır. İç tı: !:,i'ılı sfmdıycy! Biribirine Bağlıyan, trenden inen ve trene binenlerin bir taraftan öbür tarafa geçmelerini temi: . eden hep bu kapıcıktır, z B B:ııürxm;ıı !ünde binlerce kimsenin geçtiği bu ı:pırd" ü nde lı.ıık:ıpıdım geçmek yasaktır,, lJevhası T ,,r,;da: chpclın:! Bbu ne lâhna turşusu! Ya o leve Beşln ; dırılmalı, yahut ta kapı - kapatılmalıdır. e ı"" ör tarafından öbür tarafına — geçmek için A _unrh — yapılması kolay olduğu halde — ya » Nİ , Ğ1 D gira göre bu levhanın kalkması herhalde lâ « Suadiyenin su, ışık ve yol i ' dertleri bundan sonra ge- gııor. Bu işler halledildiği takdirde Suadiye az zaman. 'a çok şenlenecek ve güzelleşecektir. aa e - — İ