20 Nisan 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
BOL ÇEŞİD ve TENt STİL MOBİLYA Almak veya görmek istiyenler HARAÇÇI KARDEŞLER Limited Şirkefi Salonlarıru bir defa gezmekle tatmin edilırler. Istanbul, Fincancılar, Rızapaşa yokuşu No. 59/61/63. Telefon: 22060 17 nci yıl sayı: 5997 umhu riyet ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tatrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kismı: 24299 24290 Cemiyet Davaları SOKRAT YE ZAMANIMIZ Y a z a n : Ziyaeddin Fahri B U G UN Ikinci sahifede Pazar 20 Nisan 1941 Anadoluya gitmek istiyen aileler Hareket günleri bilet numaralarile peyderpey ilân olunacak [ "fc kafHenin cumaya hareketi muhtemet | Yunan ceph İngiliz ordusu Sarsılmadan, yarılmadan mukavemet ediyor Yunan kıtaatı Grebenadan Almaıtları Şimalî Afrikada Şimalî Afrikada Süveys üzerlndeki mücadele bile Akdeniz hakimiyeti bakımından zaten biiyiik bir ehemmiyeti haiz iken Fransız möstemlekeleri iislerinin de araya karısması vaziyeti daha vahim safhalara gidecek veçhile kan$tırabilir. Dediğimiz gibi Fransız üsleri ve Fransız harb gremileri mütareke hükümleri dairesinde kalmak veya Mihverin UtL fadesine geçmek bakunla. nndan Fransanın vaziyeti Ue sıkı surette alâkahdır. ugün için şimalî Afrikanın en ehenuniyetli vaziyeüni Süveyşe karşı bu defa Almanlann iştirak ve idarelerile tekrar edilen Mihver seferinin Mısır hududuna kadar gelip dayanmış olması kejfijeti teşkil ediyor. İngilizler bu mıntakada Tobruğu ellerinde tutarak yeni istilâ ordusuhu Sollum taraflannda durdurmuşlardır. Kendilerinin Mersa Mat' ruh müstahkem mevkiinde toplanmalarına mukabil düşmanlannın da ileri hareketlerinde devam için hazırlıklannı ikmal ile meşgul bulunduklan çüphesizdir. Bu yeni müeadelede Tobnık kale ve limanntın mühim bir rol oynayacağı anlaşılıyor. Fılhakika Tobruğu, denizlerde hakimiyct sahibi İngilizlerin elinde bırakarak ileri hâreketlere devam etmek tehlikeli bir iş olabilir. Girişilecek muharebelerin nasıl safhalar arzedeceği malum olmamasına mukabil Tobnık, taarruz ordusunun gerisinde bir tehdid noktası olarak kalacak ve belki muharebelerin en ziyade kızıştığı bir sırada bu orduyu arkadan vuran bir vazife gorecektir. General Wavell'in Tobruğu bejhude yere elinde tutmadığı ve Sidi Barrani ile Mersa Matruh arasuıda vuku bulacak muharebelerde Tobruğa da ehenuniyetli bir vazife ayırdığı tahmin olunabilir. JJöj le olmayıp da Tobnık sadece düşman ileri hareketini yavaşlatmağa bile memur edilmiş olsa gene mühim bir vazife görecek demekür. Nitekim Alraan İtalyan kuvvetleri bir taraftan Solluma kadar ilerilemiş olduklan halde diğer taraftan Tobıuğa »ıukerrer ve zajiatlı hücumlar yaptnaktadırlar. Deniz hakimiyetine dayanan bir devlet elinde Tobnık zaptolunamıjor ve düşmana bir gaile teşkil etmekte devam ediyor. İngiliz kumandanı aradaki fasüadan istifade ederek Mersa Matruh müstahkem mevkii etrafında bütün tedbirlerini abnağa hrsat ve îmkân bulmaktadır. Libya ile Mısır arasındaki Marmarik çölü yeni muharebe lerin şimdilik perde arkasında bulunan pek çok esrarile mahmuldür. Burada >eniden yeniye sürprizlerle karşılaşacağnnızı tahntin etmckte hata bulunmasa gerektir. Herhalde Tobnık ufukta halin ve yakın istikbalin kuvvetli bir istifham işareti olarak sivrilmiş duruyor. Fakat Akdeniz mücadelesinden bir cüz olan bu Süveyş seferi şimalî Afrikanın yegâne vaziyetini teskil etmiyor Dört beş gün once İngiliz Başvekili Y U N U S NADI (Arkası sahife 5 sütun 2 de) fstanbuia aid kira kunturatları ve ahsab bina vaziyetleri de tetkik olunuyor Vilâyete bağlı dairelerde çalışan dakülolar dun vilâyette MecIıs odasmda toplanarak hükumet nakil vasıtalanla Anadoluya gidecek olanların beyannatnelerini numaralı seyahat biletlerıne geçirmekle meşgul olmuşlardır. Üçer nüsha olarak doldurulmakta olan bu bi. îetlerden kırmız^ı tren, yeşili vapur »çindir ve seyahat edecek olanlar bunlardan birini kaymakamlarda bıraka caklar, ikincisini tren veya vapurla se. yahat ettiklerine göre bu vasıtayı iş leten idareye vereceklerdir. Üçüncü bilet kendılerinde kalacaktır. Bu biletleri doldurmakla meşgul olan daktilo ve memurlar cumartesi olmasına rağmen skşama kadar çahştıkları gibi bugün de (Arkası sahife 5 sütun 5 te) Yunan cephesinde harikulâde bir kahramanlıkla harbeden meşhur Avustralya kıt'alanndan biri... püskürttü! Afrikada Yunan Kralı Muharebe sahasî Alman askerlerinin cesedlerile dolu.« Muharebe bir hazırlık devresi geçiriyor Habeşistandaki son italyan kıt'aları da her taraftan ihata edilmek üzere Kahire 19 (a.a.) Resmî tebliğ: Libyada: Tobruk mmtakasında, keşif kollarımız düşmanı şiddetli surette hırpalamış, Sollumda ıse seyyar kollarımızdan birlsi bir düşman kafileşine mu vaffakiyetle hücum ederek, arasında bir arhlı otomobil de bulunmak üzere biı miktar motörlü vasıta tahrib eylemiijtır. Bu bolgede diğer yerlede, taaroızi kesif kollarımız düşmana yeniden kayıblar kaydettirmiştir. Habeşjstanda: Esas yoldaki hasar. Dessie üzerine ilerlemekte olan kollanmızm hareketini yeniden tehir etmektedır. Daha cenubda, bütün mıntaka larda, ileri hareketimiz, memnuniyet verici bir şekilde devam eylemektedır. Yeniden bir çok esir alınmıştır. Hükumet Reisliğini bizzat kendi uhdesine alacak Atina Valisi Kodzias Başvekil muavini sıfatile yeni kabineyi kuruyor Atina 19 (a.a.) Atina ajansı bndiriyor: Kral. sabahın ilk saatlerine kadar muhtelif şahsiyetlenn mütalealannı dinleditten sonra Atina Valisi U&za Konstantln Kodzias'ı bugun hükumet erkâmnın listesıni tanzime memur etti. Bu istisnaî ahvalde Kral, bizzat mecllsin içtımalarına riyaset edeceği için Kodzias Başvekil muavini sıfatile vazife gorecektir. Yugoslav mağlubiyetinin sebeblerini anlatan Başvekil General Simoviç Habe?istand« hS'aic, bolük tesKm olan Italvan kıtalarmdan.. Viyanada yeni bir paylaşma! Yugoslavyayı taksim edecek konferansa Von Papen de iştirak edecekmiş! General Simoviç izmihlâlin sebeblerini izah ediyor Bern 19 (a a.) Ofi: Berlinde dolaşan şayialara gbre, Yugosla\ya sahasmın yeniden tanzimini hazırlamak için bu§ü/ı Viyanada bir konferans toplanacaktır. Gazette de Lausanne'ın Berlin muhabirine göre, bu takdirde, Berline gitmekte olan Von Papen, bu konseye iştirak için bir müdctet Viyanada kalacaktır. Von Ribbentrop'un halen nerede bulunduğu hakkmda Berlinde hiç bir malumat verilmemektedir. (Arkası sahife 5 sütun 3 te) İNGİLTERE Sürprize meydan vermemek için Yunan ordulan Baskumandanı General Papagos Atina 19 (a.a.) Yunanistandaki İngiliz kuvvetleri umumî karargâht, aşagıdaki resmî deklârasyonu neşretmiştir: İmparatorluk kuvvetleri, bütün cephe boyunca temas halindedir. Düşmanm zırhlı teşekküllerinln ve plyadesinin şiddetli hücumlan geri püskürtülmuş ve birçok esir alınmıştır. Maneviyatı bozuk olan Avusturyalı harb esirleri, kafüeler ve yürüyüş halindeki kıt'alar üzerine hava hücumlarımızm şiddetindeıı şikâyet etmektedir. Almanların gölgesinde yürüyen Irak milleti ve hüku Bulgarlar Üskübe kadar girdiler meti İngiliz kıt'alartm Sofya 19 (a.a. ) D. N. B: iyi karşıladılar Makedonyada Üskübde Tjir MakedonLondra 19 (a.a.) Bugün resmen bildırdiğine gore, İngiliz Irak ittifak muahedesi hükümleri mucibince, büyük imparatorluk kuvvetleri, Irakta münskale yollarmı açmak için Basraya gelmiştir. Yeni Irak idaresi, Seyid Raşid Ali Elgeylâni'nin verdiği ilk teminata sadık olarak tam kolayhklar göstermektedir ve imaratorluk kuvvetlerine kumanda eden İngiliz subayına hoş geldiniz demek ve her türlü tertibatı almak suretile bu İngiliz subayı ile iş birliğı yapmak üzere bir tüksek subayı Basraya gc'idermistir. Geçen harbde İngiliz ve Hindistan askerlerinden iyi hatıralar muhafaza etaıiş olan mahallî halk imparatorluk kıt'alarına hararetli bir hüsnü kabul göstermiştir. (Arkası sahife 5 sütun 4 te ya hareket merkez komitesi tesıs edıl . miştır. Bu komiteye, Makedonyalı Bulgarlarm en mühim mümessilleri dahil bulunmaktadır. Bir bolukten ibaret Bulgar piştarl&n, şimdiden Üskübe muvasalat etmışür. (Arkası sahife 5 sütun 6 da) Basraya bir ordu cıkardı Nakedonya komitası hortladı! •• İngiliz hava taarruzlan Kahire 19 (a.a.) Ortaşark ingiliz hava kuvvetleri tebliği: Libyada: İngiliz ve Avustralya hava kuvvetlerine mensub tayyareler, dün mütemadiyen, düşman motörlü cüzütamlarma ve askerî tahaşşüdlerine hücumlar yapmışlardır. Aralarında bazıları mühimmatla yüklü olan bir çok otbmobil tahrib edilmiş veyahud hasara uğratılmıştır. Diğer cephelerde, tayyarelerimiz. düşmanı hırpalamakta devam etmişlerdir. Şarkî Afrikada, Cenubî Afrika hava kuvvetlerine mensub avcı tayyareleri. Kombolşa tayyare meydanına muvaffakiyetli bir mitralyöz hücumu yapmıştır. Yerde yedi tayyare tahrib edilmiştir. Sciasciamanna tayyare meydanına CArkası sahife 5 sütun 4 te Kodzias bunu müteakıb aşagıdaki beyanatta bulunmuştur: « Başvekil muavini sıfatile yeni hükumet erkâmnın listesini Krala takdım etmek vazıfesini üzerime aldıiım ıçın ilk fırsattan istifade ederek bütün Yunan milletini ve altı aydanberi Yunan silâhlanna şan ve şeref kazandırmış olan ve müşkül şartlar altında emsalsiz mücadeleye ayni kahramanlıkla devam eden mükemmel Yunan Düşmanm bütün gayretlerine rağmen, kıtalarını selâmlamatı kendime bir vazife bilirim. Bu mücadelenin 28 teşriri cephemize hiçbir yerde girilmemış ve evvel 1940 ta olduğu gibi sonuna kadar cenahlanmız hiçbir yerde çevrilme • ayni safiyet, namus ve güzellikte de miştir. vam etmesi için hükumetuı namuskâ Sol cenahımızda harekâtta bulunan fArkası sahife 5 sütun 7 de (Arkası sahife 5 sütun 1 de) Renkli Harita Serimiz Yunanistan haritası Btıçün 6 ncı sahîfemizde Yunanistan harekâtı ve ihtintaller S Yunanistanda hükumet mes"uli\etini de uzerine alacağı anlasılan dost memie^etin fedakâr hükümdan Majeste Georg ve Başvekil muavini Kazır Kordias Yazan: Abidin Daver Yunanistanda harb, 1313 1897 Osmanlı Yunan harbinin cereyan ettiği sahaya gelmiştir. Gazi Ethem Paşa ordusu ile Prens Kostantin ordusunun çarpıştığt yerlerde doğüşülüyor. Seyfullah Paşanın meşhur olduğu, Abdulezel Paşanın şehid düştüğü, Mahmud Muhtar Beyin yalmkılıc suvari hücumu yaptığı, ilk mükefrer ateşli tüfeğüniz olan büyük çaplı mavzerlerle müsellâh livanm çarpıştığı, topçu Ali Rıza Paşanın bütün toplarüe ateş baskını yaptığı Tesalya ovasına giden yollarda ve ovada harbediliyor. Alasonya, Milona, Dişkata, Yenişehir, Tırhala gibi isimler duyuyoruz; yann, Ve, Golostan, Domekeden, Forka(Arkası sahife 3 sötun 4 tei Majino hattını Almanlar bozmuşlar. Enine boyuna yüzlerce kilometrelik bir saha kaplayan istihkâmlann demir aksamını, yeniden eritmek üzere fabrika. lara yollayarak geri kalan çukur ve tumsekleri tesviye etmişler. Buralarda ziraat yapılacakmış. Majinoju Andre'siz hatırlamak mümkiin ounıyor. Bu müstahkem hatta is. mini veren adamdır. Zavallı Andre Magi not! Hajatında olsun, ölümünden soııra olsun ismi bu kadar büyük tezadlara sem bol yapılan, kâh korkak, kâh beceriksiz diye taarruzlara uğramışken bir aralık millî kahraman olarak tebcil edilen başka bir adam, bilmem tarihte mevcud mudur? Şarktan gelebilecek tehlikelere karşı Fransanın müdafaası maksadile Andre Maginot ku\\'etli bir müstahkem hal yapıbnası hususnnda teşebbüse giriş tiği zaman. muaruları, Fransanın Av. rupada en kuvvetli kara ordusuna malik olduğunu ileri sürerek yeni ve ağıt Birkaç söx Andre Maginot masraflara girisilmemesini btiyorlardı Maginot, sonsuz hücumlara maruz kalarak, aylarca, hattâ senelerce süren parlamento mücadelelerinden sonra nihayet fikrini kabul ettirmeğe muvaffak olmuştu. Muarızları kendisine çatmakta gene devam ediyorlardı. Ancak 1938 senesindedir ki o zaman çoktan b'lmüş bulunuyordu . Maginot ismi hürmetle anılmağa başlandı. Bu hat olmasaydı, şimdiye kadar mahvolmuştuk! Diyorlardı Fransızlar. Harb baslayıp da 1939 . 40 kısı esnasında Alman taarruzu vuku bulmayınca. Paris matbuatı Maginot'yu millî kahraman payesine yükseltmeğe kalkıştı. Kemiklerini Pentheon'a yerleştirmek isti yorlardl. Fakat haziran mağlubiyeti üzerine adamcağızın adı gene kötülendi. Bu gibi hatlann hiç bir kıymcti yokmuş. Başka türlü tedbirler abnmalı imiş! Dendi. Ve hâlâ da bir şeyler deniypr. Zavallı Andre Maginot! Se: dala idin, ne de Napoleonvâ kahraman. Sadece vatanını iyiliği için didisen temiz ve Fransızdın. İsmini taşıyan makla çok iyi etmiştin. Bu demirler ve betonlar kendi kendilerine müdafaa edetrî Arkalarında çelik gibi bir de ordu zımdır!. Demedinse, şüphesiz kabahat değil. Vatandaşlarırun, bir gün bütün midlerini o sıram sıram istihkânılara bağlayacaklarını havsalana nasıl sığdırabilirdin? N Dün Ankara ve Izmirde millî küme maçları, İstanbulda İstanbulspor idm an bayranu yapılmışür. Tafsilâtı 4 üncü sahifede okuyunuz.
