5 Nisan 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

S Nİsan 1941 CUMKURÎYET 8 Iktisat Vekilinin beyanatı Hüsnü Çakır muhtelif meseleleri dün gazetemize izah etti (Baş tarafa 1 ind sahifede) flıtiyaci kısmen dahilî Utihsalden ve kısmen de ithalât ile karşılamrdı Bugün bu ihtiyac daha fazla artmıştır. Çünkü pamukipliğine, torba gibi şimdıye kadar görmediği bir takım vazifeleri de yaptırmak icab etmiştir. Kararnamenin maksadı elde edilecek pamukipliğini ihtiyac erbabma bir nispet dahilinde tevzi etmektir. İhtiyacın tayini için de bir takım umumî ölçuler kabul eftik. Dokuma fabrikalan verdikleri muamele vergisi esasına göre iplik alacaklardır. El tezgâhlarmm bilfiil çahşmak şartile mahallî hükumetin vasikasına bağlanması asıl ittihaz edilmiştir. Yalnız kooperatife dahil omnlan bu kayıddan istisna ettik. Su kadar ki, kooperatif ortak'arı ar^nda tevziatın maksada uygun şekilde cereyam şarttı Aksi takdirde bunlar hakkında derhal münferid tezgâh muamelesi yapinak mukarrerdir. Görülüyor ki bütün memlekete ?anil binlerce ihtivac erbabınm vaziyetlerini ve muhtac oldukları ipliklerin her nevinden miktarlanm tespit etmek ve bunları bir nispet dahilinde her ay tevzi edip rriRhalleripe sevketmek gibi oldukça dagımk bir işin tertib ve tnnziıri mevzuu bahistir. Kararname tatbikatına henüz başlanmıştır. Binaenaleyh başlangıcda b?zı noksan ve aksaklıklann vukuu mümkündür. Bunlar tashih edilmekle beraber şimdiye kadar izam edilecek bir Cİhet görmedim. Her halde kararnarne tatbikatına baslandığmdanberi vaki olan tektük sikâyetlerin hiç birinde yalsuzluk ve suinivet iddiası dermeyan edilmemiştir. ihtivac erbabı da şu clhetl bilmelidir ki maksad, mevcudu Dıtiyaca kâfi olmıvan bir maddenin adilâne tevziidir. Elimizde mebzul miktarda iplik olsaydı esasen böyle bir tedbire lüzum hasıl olmazdı. Bir taraftan dahilî istih'sli arttırmaktayız. DiŞer taraftan da Ticaret Vekâletince haricderi iplik celbine tevessiti edilmiştir. Bütün alâkadarlann BÖS+Arecekleri anlavıs ve tedbirl az zamanda kolavhkla ve intizamla tatbikı mümkün kılacaktır. ^ura^na sureti mahstı«ada işaret etmek isterim ki umumun sıkıntı ve ıztırabım kendı kazanmak hırslarına vesile ittihaz etmek isteyenlere karşı sert ve şedid davranılacaktır. Yünlü kumaş fabrikatörlerile son günlerde Ankarada görüştüm. Devlet fsbrikaları mamulâtının fiatlarına ancak uymak suretile normal bir kâr haddi dahilinde kalmak lüzumunu takdir v€ ifade eden fabrika sahibleri içinde bulunduğumuz şartların kendilerine yüklettiği millî vazifeyi de memnuniyeti mucib hh şekilde ifa etmişlerdir .Vekâlet bunun filiyatta aksini bittabi takib etmektedir. Devlet fabrikalannın yünlü mamulâtını tercihan Yerli Mallar Pazanna tevdi ettiriyoruz. Bundan maksad mümkün olduğu kadar müstehlike yaklaş maktır. Maamafih, pamuklularıraızda yaptığımız gibi yünlü kumaşlan da ötedenberi devlet fabrikalannın yerli kumaşlarının satışını yapan ve bu işlerle meşgul olan müesseselere tevdi etmek imkânı hasıl olacaktır •Türkiye demir ve çelik fabrikalannın en yakın bir zamanda piyesanın da ihtivacı olan demiri karşılayabileceğini ümid edivonım. Fabrikalar, bugün saç, potrel, köşebend, çubuk ve gair nevilerde her nevi hpdde domiri memleket ihtiyacı için vermektedir. Basma, yün ipliği ve kamgarn îpliği ihtiyacını da karsılamaŞa çalışıyoruz. Esasen bu sahalarda istihsalâtımız istihlâkten noksandır. Fakat fahrikalanmızı azamî istihsal proeramı ile çalıştırarak arsrfaki farkı azaltroonız. Meselâ mart aymda dahilî pamuk ipli s i istih^p'âtım'zm azamî 850 ton olacathnı tahmin ederken bu rjrogram saye•inde Î000 ton pamuk inli?l elde ettik. Bu şekilde istihsal yüzde 15. nispetinde artanbnıc+ır. S»V«re yapıian z*m Seker fiatlannı bazı düsüncelerle arttıdık. Bu arti'tan beklenen favdalann hasıl olacağını ümid ediyoruz. Bundaki ffave çeeen sene yapılmış olan zamdan beMenen eavenin avnidır.» Yünlü kuma; sanayü Yerli kumaş satan müesseseler Demir ihtivacı Fazla istihsal Deniz mücadelesinde tayyare unsuru (Başmakaleden devatn) İngilis adalanna karsı tatbik olonan tahribkâr mukabil abluka hakikaten müessir olabibnek için ayda batınlan tonaj miktan asgarî hesabla milyonu behemehal gecmek ve hele Amerikan müdabalerinden sonra mutlaka lâakal bir buçuk milyonu bulmak lânmdır. Şimdiye kadar bn rakamlara nzaktan uzağa bile yaklasılamamıstır. Harbin en hayatî mücadelesi İngiliz adalan etrafında devam ediyor, ve karfilıkb olarak. Bu harbin en müessir <dlâhı olan tavyarecilikte İnçiltere hasBunın her darbesine fazlasile ve müessir surette mukabele ediyor. Henüz adedce müsavat teminine imkân bıılunmamış olmakla beraher İnşiltere silâh ve malzeme faildvetile mücadeiede gittikçe daha müessir bir rol oynamaktadır. Almanya harbi içinde hulundujnmnz 1941 yılı sonuna kadar bitireeeğini ftân etti. Bolld bnnnn böyîe olmasmn ihtiyacı da vardır. tnpiltere Ise bn yılı hasmınm muvaffakivetsirlİEİle gerirmelr gayesini takib ediyor gHrüniiyor. Rlhakika İngiiiz Amerikan müsferek cepbesi bu yı! bovıinda miifcmadiven knvvetlenecek ve Anelo Sakson kafî foikiyeti 1942 de tahakkuk edecektir. İki tarafm silâh ve malreme kavnaklarma göre Mihver harbin çahuk neticelendlrilmesine muhtac ve mecbnr, Anglo Sakson âlemi ise icab ettiği kadar uzablmasına taraftardır. Anelo Sakson cephesi 1941i az çok muvaffakiyetİPTİe. ber halde hezimetsiz geçirmeğe itina ediyor, 1942 den itiharen galib ftelmek yo'ina dökülmek icîn. AMERIKA (Baş tarafa 1 ind sahifede) rileceği de ayrı bir nota Ue tebliğ edilmiştir. Berlin, Amerikan iddialanru n v f m t n buluyor Berün 4 (a.a.) Yanresmi bir tebliğde deniliyor ki: •Berlin siyasî mahfillerinde beyan o lunduğuna göre Amerikan limanlarmda bulunan Alman ve İtalyan vapurlarına sabotaj hareketlerine mâni olmak raaksadile el konulduğu hakkında Va^ şingtonun ileri sürdüğü iddialar tamamile manasızdn, Bir vapurun kaptanı veya sahibi, baska vapurlan veya limanı hasara uğratmamak sartile vapuruna istediğini yapabilir. Hususile bu kaptan, gemisinin düşman tarafından musadere edileceğini sezerse, bu gemiyi kullanılmıyacak bir hale koymak onun hakkıdır. Baş müddeiumumî Jackson'un son beyanatı, Amerikalıların kendilerini hu kuku düvel kaidelerile kat'iyyen bağh görmediklerini anlatıyor.» Almanya mukabele bilmisil mi yapacak ? Berne 4 (a a.) Ofi: Tribune de Geneve gazetesinin Berlin muhabiri bildiriyor: «Beriindeki bitaraf müsahidleria tahminlerine gore, Alman vapurlaruun musaderesi ve mürettebaUmn tevkifi hakkında Alman hükumetinin Vasington nezdinde yapüğı protestoyu, çok muh temel olarak, Amerika Birleşik Devletlerine karşı mukabele bilmisil tedbirlerinin alınması takib edecektir.» Zürihde çıkan Die Tat gazetesinin Berlin muhabiri ise ayrıca sunları ilâve etmektedir: «Almanya, Mihver gemilerini musadere etmiş olan Cemıbt Amerikan devletlerine karşı da mukabele bilmisil tedbirleri alabilecektir.» Brezilya da bir ftalyan lilepini mnsadere etti Rio de Janeiro 4 (a.a.) Brezilya polisi, icra mahkemesinin bir kararına tevTayyarelerle tancssud ve takib oln Eikan, Rio limanırda bulunan 6,131 tonarak denizaltılann hücıim ettikleri se nilitoluk İtalyan Teresa şilepini musami kafilclprinin himaveleri şimdikine dere etmiştir. pîshetle daha riyade knvvetlendirileceği Amerika 4750 bombardtman sünhesirdir. Biz pek yakmda simdive tayyaresi ve 30 bin tayyareci kadar daha ziyade harb gemilerile yahazırlayor pılan himayeve e<>aslı ve devamlı snVasington 4 (a.a.) Millî Müdaffa rette yeni bir nnsur daha ilflve olnnacalinı mtıhakkak savıvoruz: Tayyare. için mümessiller mecUsi tarafından kabul edilen 4 milyar 393 milyon dolarlık Bilhassa Amerikadan relen eemfleri tahsisata aid kanun lâyihası âyan mecMihver tayyareleri Fransız sahitierinden lisi tarafmdan da tasdik edilmiştir. 400 mile kadar eiderek karsılamaktadırProje simdi imza edilmek üzere Beyaz lar. Düşman tarafından bn silâhm bu saraya sevkedilmiştir. Malum olduğu ükadar eeniş bir hareket sahasına kndar zere bu tahsisatla 4750 agır ve orta bomsalmmakta oimasma mukabil İnviltere bardıman tayyaresi mubayaa edilecek i'e Amerikanm kafileleri harb gemile ve senede 7000 pilot yetiştiren şimdiki rine ilâveten o kadar ıi7ak'ara gönde teşkilât 30,000 pilot yetiştirmek üzere r'lecek kendi tavyareieriTe de himaveve geni^^tilecektir. Bu para ile donanmaya liizum görmeleri ve böylelikle vakında da 12 yardımcı gemi ve bir çok mühimh'raaye nsnlıinün bn vcni sekil'e tak mat ahnacaktır. viye edilmesi ibtİTnaH eok palibdir Btı yeni usul savesinde Atlantik nzeHnde VEFAT de sert tayyare çarpışmalanna şahid Sadrı esbak Saffet Paşa ve Suphi olacaŞımre tabiidir Paşa hafidesi, Sadrı esbak Kadri Paşa Muhakkak olan sudur: KafHeterin gelini ve Teşrifatı Umumiye Nazın merharb eemilerine îiâveten tayyare'erTe de hum İsmail Cenani refikası, Bükreş elhimayesi mukabil ablukavı tesiMi su çisi Hamdullah Suphi Tanrıöverin yerette müşkülâta uğratacsk ve İnsilte ğeni, Yedigün mecmuası sahibi Sedad renin haricle mnvasalasımn kesibnesi Sima\Tnin teyzesi, Shell şirketi kâübi gavretini en d^ğru ifadesile suya dü umumisi Kadri Cenaninin validesi salihaü nisvandan Havva Seniye Cenani çürecektir. YUNUS NADt duçar olduğu hastalıktan şifayab olamıyarak Kanhcadaki salihanesinde irtihali dari baka eylemiştir. Bu gün Kanlıca Konferans camiinde ikindi vaktinden sonra namazı Sişli Halkevinden: kılınarak, cenazesi Kanlıca kabristanına 5 nisan 1941 cumartesi günü sa defnedilecektir. Allahtan rahmet diler at 21 de Halkevimizde profesör a ve kederli ailesine beyanı taziyet edevukat Bay Ha§im Refet Hakarar ta riz. rafından (dünya ahvali karşı^ında Vasiyeti mucibince eelenk getirilmeTürkiyenin durunru) mevzuunda mühim blr konferans verilecektir. mesi rica olunur. Not: Köprüden 14,30 da müaaid vapur Davetiyelerin Halkevl bürosundan vardır. alınması rica olunur. (Baş tarafa 1 ind sahifede) mıntakada muvakkaten ileri yürüyü şümüzü tehir etmiştir. Diğer taraflarda harekâtımız muvaffakdyetle inkişafa devab etmektedir. Habeşistan: Bütün mıntakalarda ileri yürüyüşümüz memnuniyet verid bir Belgrad 4 (a.a.) Avala ajansından: tarzda devam ediyor: Basvekil muavini Maçek, bu sabah Alman motörize birliklerine Zagreb'den Belgrada gelmiştir. MumaşiddetU bir hava taarruzu ileyhin payitahta muvasalatı, Sırb Kahire 4 (a.a.) Ortaşark Ingiliz Hırvat ve Slovenler arasındaki kardeşçe tesanüdü gösteren hararetli nüma hava kuvvelteri karargâhmın tebliği: Libyada: İngiliz bombardıman tayyayişlere vesile teşkil etmiştir. Hükumet releri, 2'3 nisan gecesi Mersabrega mınerkânmdan birçoğu Maçek'i istasyonda karşılamışlardır. Kesif bir ha!k kütlesi, takasmda düşmanm motörlü nakliye kolları üzerine çok şiddetli bir taarHırvatiarın şefini alkışlamıştır. ruzda bulunmuşlardır. Tajjarelerimız, Beraberinde Soubatchitch ile Profesör düşman arabalan arasına düşerek patlaKrbek bulunan Maçek, alkışlar arasın yan ve bir çok arabaya ateş veren bomda oteline gitmiştir. baları attıktan sonra alçalarak diğer bir çok arabalan da mitralyöz ateşile durRacJ vn Maçek yemîn ettî durmuşlardır. Trablus üzerine de muBelgrad 4 (a a.) «Ofi» Bu sabah «Macaristan Başvekili Kont Telekivaffakiyetle neticelenen bir akın yapılnin intiharı, delâiet ettiği mana itiba saat 10 da Maçek ve İaşe Nazın Kosa mıştır. noviç, Nazır sıfatile yemin etmiş'.erdir. rile mühimdir. Başvekilın bırakuğı Oğleden sönra Nazirlar Heyeti toplaBingazinin tahliyesini bildiren mektubdan anlaşıldığına göre, Macaristan son günlerde buyük bir tazyik kar nacaktır. Bu içtimada, hükumetin betngiliz tebliği şısında bulunuyordu. Almanyanın Ma yannamesi hazırlanacak ve beyanname Kahire 4 (a.a.) İngiliz umumî kacaristandan neler ıstediği sarahatle ma bu aksam veyahud gece neşredilecektir. rargâhı tarafından dün neşredilen hulum olmamakla beraber, hâdiselerin de, susî tebliğ: Hırvat liderinin beyanatı lâletile, Almanya Macaristanı Yugos«Emirlerinde bir çok. tank bulunan Belgrad 4 (a.a.) Avala ajansı billavyaya karşı bir hareket üssü olarak mühim İtalyan ve Alman kuvvetlerinin diriyor: kullanmak istediği tahmin ediliyor. ileri hareketi karşısında harbedeceğimiz Hır\at çiftçi partisinin reisi Maçekle Gerçi Almanya, Macaristandan asker ve sahayı kendimiz intihab etmek husumalzeme geçiriyordu. Fakat Macarlar Hurvatistan Valisi Subaşiş, Parti reis sunda Sidi Barranide o kadar muvaftransit suretile yapılan bu sevkiyatta muavini Koşutiç ve umumî kâtib Kro fakiyetle tatbik ettiğimiz hattı harekete belki bir mahzur görmüyorlardı. Ilal neyç'in iştirak ettikleri toplantı dün imtisalen hafif setir müfrezelerimiz çebuki şimdi Almanya Macaristanı Eu Zagrebde yapılmıştnv Maçek General kilmiş ve muayyen noktalara sevkedilmanya gibi bir hareket üssü olarak Simoviç kabinesinde Basvekil muavin mişlerdir. Bu çekilme hareketi yapılırliğini kabul etmiş ve bu münasebetle ken Bingazi şehri tahliye edilraiştir. kullanmak iatiyor. Ahiren Yugoslavya ile bir ebedî dost gazetecilere şu beyanatta bulunmuştur: Şehrin tahliyesinden evvel iğtinam etti« Hazreti İsanın sözlerini hatırla ğimiz bütün iaşe maddeleri ve harb luk misakı akdetmiş olan Macar Ba$vekiü, Almanyanın bu talebini Maca yorum: «Sulhu bina edenler mes'utf malzemesi imha edilmiştir. Askerlik baristanın istiklâli ve millî şerefile kabili kimselerdir. Çünkü onlar Allahın sev kımından kabili müdafaa olmıyan Bintelif addetmediğinden intihan tercih et gili kullandır.» Beşeriyet için ilâhî bir gazi tarafımızdan bir liman olarak da miştir. Macar gazetelerinin neşriyatında mevhibe' olan sulhu kurtarmak için her kullamlmamıştır. Münakale yolunun ebu nokta bilhassa tebarüz ettirilmek şeye teşebbüs etmeyi on senedenberi sasen uzun olmasına rağmen hattın ubana itimad eden millete karşı vazife zaması pahasına da olsa düşmanın 1940 tedir. Diger taraftan geçenlerde Rumanya bildim. Vali Subaşiş Ue Parti reis mu ağustosunda yaptığı gibi bir propaganBaşvekili General Antonesko tarafından avini Koşutiç'in ve Hırvat Nazırların da muvaffakiyetini temin etmek isteirad edilen manidar bir nutkun mak bana verdikleri izahattan, Basvekil Ge diği aşikârdır. Çekilen kıt'alanmız düşsadı da şimdi anlaşılmaktadır. Malum neral Simoviç ile Hariciye Nazın Nin mana insanca ve tank itibarile ağır zaolduğu üzere, Antonesko nutkunda hak çiç'in bana gönderdikleri mesajlardan, yiat verdirmişlerdir.» sızlıkların tamir edileceğinden bahset Sırb ve Sloven şeflerinden aldıgım mekAlman tebliği miş ve haksızlıklar tamir edilmedtkçe tublardan hasıl ettiğim kanaate göre Berlin 4 (a.a.) Resmî tebliğ: Rumanyalıların mücadeleye devam ede Sırbistanın şimdiki şefleri ve Sırb milHususî bir tebliğle bildirilmiş olduğu ceklermi söylemijti. leti sulhu istemek hususunda benim kagibi, Alman ve İtalyan müfrezeleri, ŞiAntonesko, Almanların teşvikile söy dar samimidirler. Son günlerde toplamalî Afrikada, MersaelBrega'da mağlenen bu sözlerle Macarlan tehdid et nan bütün müşküllere rağmen müştelub edilen İngilizlerin takibine. 2 nisanda mek istemiştir. Antonesko demek is rek bir işbirliği ve müşterek gayretler devam edilmiştir. Agedabia ahnmış, Zutemiştir ki Transilvanyayı Macaristana sayesinde sulhu koruyabileceğimize ve euna'ya varümıştır. Düşman, âcilen şivermekle yapılan haksızlık tamir edile geçirmekte olduğumuz vahim ve nazik maie doğru ricat etmektedir. Alınan ebilir. Son hadiseler Rumen Başvekilmin ânlardan doğan güçlüklerin hafifleülesirlerin ve nrhh ve zırhsız kamyon gabu sözleri sırf Macarlan tehdid için bileceğine eminim. naiminin miktan pek büyüktür. Bizim söylediğini ispat etmiştir.» Diğer taraftan işbirliği sayesinde Hır kayıblarımız, fevkalâde azdır. Kontes Teleki sağ 3 nisanda, Almanİtalyan kıfaları, ilevatların mükteseb haklarına riayet ve Budape$te 4 (a.a.) Macar ajansı bu hakların takviye e'iilmesi emniyet ri hareketlerine devam ederek Gemibiidiriyor: altına almdığı gibi bunların daha da nes'e varmışlardır. Düşman, ricat ederKonte* Teleki'nin öldüğune dair dokökleşeceği anlaşılmıştır. En müşkül ken, kendisinin bildirdiği veçhile, Binlaşan şayialar asılsızdır. Bir müddetdevirlerde işbirliği yaptığım ve son in gaziyi de tahliye etmiştir. tenberi hasta olan Kontes Teleki hastihabattaki müşterek listede reisleri bu«Bingazinin tahliye*! fntrüizleri tanede tedavi altındn bulur>makt»<''r. lunduğum şahsiyetlerle beraber tekrar telâşa düşürmemistir» Yeni Basvekil yemin etti çalışmaklığım vazifemin ifasını kolayLondra 4 (a.a.) Daily Express gaBudapeşte 4 (a.a.) Bardosay kabi laştıracaktır. Bundan eminim.» zetesi şunlan yazıyor: nesi Naib Hortv önünde vemin ertikten Maçek Hırvatlardan muzaheret General Wavell İngiliz miHetinin o sonra bugün oğleyin ilk toplantısmı dereee rtimarknı'kazanmı?tır ki Bingaistedi vaonv.ştır. Belgrad 4 (a.a.) Maçek dün bir zinin tahliyesi Ingilizleri fazla telâşa beyanname neşrederek bütün Hırvatisr düşürmemiştit, Filhakika Bingazinin isdan kendisine muzaheret edilmesini is tirdadı askerî olmaktan ziyade siyasî bir temiştir. Maçek beyannamesinde Gene muvaffakiyet teşkil etmektedir. Bugiin ral Simoviçle işbirliği yapmak niyetin alınacak diğer tertibat bulunduğu şüphesizdir. de olduğunu söyleyerek demiştir ki: General Wavell, yıldınm sür'atile bı« Silâh altına alınanlann verilen ekişaf eden harekât esnasmda SidiBarBerlin 4(aa..) Bir nususî muha mirlere aynen ve derhal itaat etraeleri icab etüğine sureti mahsusada işaret e rani'den Bingaziye kadar bütün membir bildîriyor: tngiliz ve Amerikalıların müdahaiesi derim. Vaz'ıyed edilen sığır ve teçhi leketi temizlemiş, mühimmat ve benzin ne müsamahası ve Balkanlardaki Yu zat bedelleri Belediyeler tarafından tes depolarile vapurlan ve askerî bir kıygoslav diplomatlarmm Balkanlarda ve viye edilecektir. Hırvat devlet ve hü met ifade eden ne varsa her şeyi orAmerikada Alman aleyhtarı faaliyetleri kumeti bu bedellerin ödenmestni tekef tadan kaldırmışür. İngilizlsr bu haredolayısile Alman Hariciye Nezaretinin fül ederler. Bu vaziyet muvakkattir. kâtta İtalyan ordusunun dörtte üçünü Yugoslav hükumetine karşı duyduğu Hırvat milleti erkamda olduğu müd imha etmişlerdir. General Wavell bu iğbirar neticesinde vaziyet perşembe detçe vazifemi kuvvetle ifa edeceğim.» gün İtalyanlarla onlan takviyeye gekn Almanlara ancak artıklan bırakmış bugünü saat 14 te çok vahîm bir "jekil alBelgrad, Zagreb, Lubliana açık lunuyor. mıştı. Berlin Ü<lü Pakta tecavüz cdilşehir ilân edilecek di8i kanastindedir. Abnanlar, Wavell ordusunu Belgrad 4 (a.a.) Avala ajansı bildenemek istemişler! Dun aksam hafif bir yatışma hissediriyor: Daily Expres'in askerî münekkidlne dilmiştir. Alman Hariciyesinin yen taAşağıdaki tebliği neşre mezunuz: göre, Mihver tarafından yapılan bu aslimat aMıSı anlaşılmaktadu1. «Hali hazır vaziyetin icab etürdiği keri hareketin gayesi General WavelKn Kont Teleki'nin ölümünden hah=erlen tedbirler cümlesinden olarak Yugoslav Trablusta ne kadar kuvvete malik bubitaraf mahfiller bu ziyaın umumî vahükumeti, Yugoslavya harbe girdiği tak lunduğunu mümkün mertebe sıhhate zivet üzerinde akisîer yapacaŞını tahdirde Belgrad, Zagreb ve Lubliana'nın yakm bir şekilde öğrenmekten ibarettir. min ediyorlar. müdafaa edilmemesine ve oçık şehir «Bingazinin tahlivesi zaten Yugoslav sefiri Ribbentropla ilân edilraesine karar vermiştir. Yugosmnkarrerdi» lav hükumetinin sarfetüği sulhperveratemas etmemU Cünkü Gereral Wavel bu halrb sahne Berlin 4 (aa.) Yarıresmi bir mem ne gayretler, temenni edilen ııetieelerin sinde ne kadar çok kuvvete sahib buistihsalini temin edemez de harb hali badan bildiriliyor: lunursa diğer muharebe sahalannda AlYugoslavyadaki vaziyet hakkında, bu vuku bulursa Yugoslavya hükumeti bu manlara karşı o kadar az asker cıkarakararmı muharfb ve alâkadar devletgün Alman Hariciye Nezaretinde umubilecek demektir. Bu mıntakadakl tnmiyetle, şeraitte şimdiye kadar değişik lere mutad vasıtalarla hildirecektir.» giliz askerlerinin Bintrazinin ileri karalik vukua gelmediği fikri ileri sürüıBelgradda ışıklar söndüriildü kollanndan geri çekilmiş ohnası bir müştür müddettenberi Bingazinin tahlivesinin Belgrad 4 (a.a.) Beleradda d'in akDiğer taraftan, bugün Berlin resmî ve yanresmi mahfillerinde, Yugoslavyada şam saat 21.15 te elektrik cereyam ke gayet gizli olarak hazırlanmış bulunduki hadiseler hakkında bir hüküm ver silmiştir. Radyo üç defa halkı karart ğunu göstermektedir.» «Alman ordusu ne kadar dağılırsa mek hususunda çok ihtiyatkâr davra ma tecrübesi yapmağa davet etmiştir. o kadar iyidir» nılmıstır. Yalnız, mutlak surette elzem Rumanyadaki Yugoslavlar Londra 4 (a.a.) Röyterin diplomatik memurlar haricinde, Ahnan elçiliğinin çağınbyor muharriri Bingaziye yürüyen Alman bütün diğer memurlannın Belgradı Bükreş 4 (a .a.) Stefani ajansın askerlerinin miktan hakkında henüz terketmiş olmaları keyfiyeti tebarüz etdan: malumat plmadığmı kayderek Almantirilmiştir. Alman elçisi Von Heeren'in Bükreşteki Yugosla\'ya sefsreti bu yanın Libyaya külliyeüi miktarda asker Belgrada avdetinin taröıi hakkında sorulan bir suale, Berlinde bu hususta sabah Rumanvada bulunan Yugoslav getirip, sonra da bunları besliyecek fkhiç bir şeyin bilinmediği cevabı veril tebaasına derhal Rumen topraklannı tidarda buhmup bulunmadığını tetkik terkederek Yugoslavyaya donmeğe da ederek diyor ki: raiştir. « Denizlere hâkim olmadan ve haYugoslav elçisi Andriç'in Alman Ha vet etmiştir. riciye Nazın Von Ribbentrop'la temas rına karşı gösterilen kusursuz tavru ha valarda üstünlüğü elde etmeden bunu etmemiş olduğunun kat'iyıfetle söylene reketten dolayı samimî teşekkürlerini yapmak pek az kumandanın General Wavel ayannda bir muhasım karşısında bileceği de ayrıca ilâve olunmuştur. bildirmiştir. tevessül edebileceği tehlikeli bir şey Maçek'in Belgrad hükumetine girmeİtalyanlar Zara'yı tahliye ediyorlar olur. si hakkındaki haber. Alman hukumet Zara 4 (a.a.) «Stefani» Sivil ahali Bu arada. Libyada Almanlar ne kamerkezi siyasî mabiillerinin fikriııi değiştirmemiştir. Maçek'in hükumete giri şehri tahliye etmeğe başlamışnr. Çocuk, dar fazla bulunurlarsa baska yerlerde şinin içyüzünün ve ne gibi şartlarla ve hasta, ihtiyar ve kadınlardan mürekkeb o kadar azalırlar. Ve münakale yolları ne pahasına girmiş olduğunun Berlinde 3.000 kişilik bir grup Ankon'a hareket ne kadar fazla uzamrsa vurulabilmeleri o kadar artar. tafsüâtile malum olmadığı, bugün bu etrniştir. Bundan baska iki bin kişi daha dün Tabiatile düşman, kendi propagandarada bildirilmiştir. Bu bahisle alâkalan uğrunda Bingazinin tahliyesini istisdar olarak, Yugoslav devletinin dahilî akşam şehri terketmiştir. mar edecektir. Fakat bu 140.000 İtalyasiyaset meselelerinin Almanya için muSplit konsolosunun tesekkürü nın esir alındığı ve muazzam miktarda talebat me\iuu teşkil edemiyeceği hakBelgrad 4 (aa..) Split'ten Avala harb malzemesinin de tahrib olunduğu kındaki malum noktai nazar ancak bir ajansına bildirilmiştir: İngiliz zaferine kıyas edilemez.» kere daha tekrar edilebilir. Yalnız BerSplit ttalyan başkonsolosu Tuei Arlinde şu cihet yeniden müsahede oluduini. refakatinde mua^ni olduğu halnabilir ki Hırvat milleti, mihvere karşı de saat 11,30 da Valiyi ziyaret etmiş ve sempatisini gizlememekte devam etmektedir. Hırvatlann, Belçrad sokak Split'te bulunan İtalyanlar tahliye edilanndaki taşkmlıklara ve Belgradda bir lirken halkın ve resmî makamlann göszümrenin entrikalanna karsı antipati terdiği dürüst ve nazik hareketten dosinde, her halde hiç bir degişiklik yok layı hararetli teşekkürlerini biîdirmiştir. Başkonsolos bu mmtakada İtalyan (Baş tarab 1 inci sahifede) tur. tebaasına fena muamele edildiği hak istiklâl ve şerefimizin muhafazasmdan Alman konsolosu kusursuz tavır kında bazı yabancı radyo istasyonları başka hiç bir gaye takib etmemektetarafından verilen uydurma haberlerden dir. Biz bunların her ikisini de azim ve ve harekete tesekkür etmiş Belgrad 4 (a.a.) Alman konsolosu dolayı teessürunü beyan etmiş ve bu şiddetle müdafaa edeceğiz. KomşulanBelgradı terketmeden evvel Valiyi zi haberlerin İtalyanlar ve bilhassa baş mızla dost kalmıya hazmz, fpkat bu yaret etmiş, vilSyet hududlan dahilinde konsolosla memurlan tarafından işaa dostluğun muhafazası sadece bizim elimizde değildir.» gerek şahsına, gerekse Alman tebaala ediknediğini resmen beyan etmiştir. Kont Telekiyi Yusoslav birliği ölümegötüren sağlaıtılaştı sebebler Libyada Almanya Yugoslavyaya hücum için Macaristanı bir hareket üssü olarak kullanm?k j,«tiyordu ANKARA (Baş taran 1 inci sahifede) Miesso'nun zapb Nairobi 4 (a.a.) Dün akşam nefredilen resmî tebligde Miessonun ifgalinden sonra İngiliz imparatorluk kuvvetlerinin ilerlemeğe devam ettikleri bildirilmektedir. Mıesso, AddisAbabanın 290 kilometre kadar şarkındaki yollarm iltisak noktası üzerinde bulunan mühim bir şehirdir. Tebliğe nazaran son 10 gün içinde cereyan eden harekât esnasında hava kuvvetleri düşman münakale yollarile Londra 4 (a.a.) Hava Nezaretinin müdafaa hatlarının gerilerine muvaffatebliği: kiyetli hücumlar yaparak kıymetli yarBu gece, havanın müsaadesizliğine rağ dımlarda bulunmuşlardır. men, bonibardınjan servisine mensub 2 İtalyan destroyeri, mürettebab kuvvetli bir hava teşekkylü Scharnhorst tarafından batınldı ve Gneisepau düşman muharebe kruvaLondra 4 (a.a.) Şarkî Hindistan zörlerinin jiemirli bulunduğu Brest denij başkumaj)danlığınm bildirdiğine göre üssüne yeniden hücum etmiştir. Hedefin Suudî Arabistan açıklarında iki İtalyan üzerindeki, sis ve kesif bulutlaı; neticedestroyeri kendi mürettebatı tarafından lerin görülmesini guçleştirmiştir. Fakat batırılmış ve dün batar bir halde bıra büyük çaptaki bombaların havuz kenakılan İtalyan destroyeri de şimdi bat nna düştüğü ve lhnanda bir çok yangıo mıştır. Bu suretle son günlerde Kızılde çıktjğı görülmüştür. nizde batan İtalyan destroyerlerinin aRoterdamdaki petrol depolarma v»J dedi beşi bulmuştur. Ostende havuzlarına daha küçük mikMusavvanın teslimi istendi yasta hücumlar yapılmıştır. Bu hare Londra 4 (a.a.) Reuter ajansı mu kâttan dört tayyaremiz dönmemiştir. habiri Eritreden bildiriyor: tngiltereye taarruz Musavva şehrinden teslim olması toLondra 4 (a.a.)" Alman tayyarelerl, leb edilmiştir. Cevab bu gün beklen dün gece Ingilterenin garbında bir şehre mektedir. taarrus etmişlerdir. Yüksek infilâklı Şehre bir elçi gönderildi bombalar bazı hasarlara sebeb obnuştur. Londra 4 (a.a.) Reuter ajansının Yangın bombalarile çıkarılan bütün Eritre muhabiri bildiriyor: yangmlar dört saat süren akın bitBeyaz bayrak taşıyan bir ingiliz su meden evvel söndürülmüstür. bayı Musavva'ya gönderilmiştir. Bu suDüşman tayyarelerinin faaliyette bubay Asmara'da bulunan sivil ha'kın iaşe lunduğu İngilterenin muhtelif noktalaedilebilmesi için limanın Ingilizlere iyi rında şimdiye kadar bildirilen ölü ve bir halde teslim edilmesinin lüzumlu yaralı miktan büyük değildir. olduğunu İtalyanlara tebliğ etmeğe meGece ingiliz avoı tayyareleri bir düşmurdur. man bombardıman tayyaresini. düşürHabeşistandaki İtalyan ordasunda müşlerdir. Eritrede Brest tekrar bombalandı İki Alman zırhlısının balunduğa havuzda yangınlar çıkarıldı Londra 4 (a.a.) Reuterin şarkî Habeşistandaki İngiliz kuvvetleri nezdinde bulunan hususî muhabiri bildiriyor: Son günlerde Harran eline geçiren ingiliz kuvvetlerine karşı mücadele eden İtalyan müstemleke ordusunda bir isyan çıkmış olduğu, dün Harrarda ifşa edilmiştir. Bu isyana, iki müstemleke piyade alayı iştirak etmis. ve bu alaylarla diğer bir müstemleke kıt'alan grupu ve iki topçu bataryası arasında çarpışma vukua gelerek kan akmıştır. Bu iki alayı teşkil eden cüzütamlar dağıhnış ve 13 üncü İtalyan güzide kıtaat livasmın maneviyatı temamile bozulmuştur. Bu hidise, Madra boğazuun garbında İngilizler tarafmdan teşdid edilen ordusunun vaziyetindeki vahameti idrak eden İtalyan Başkumandanı General Sesimone'un, Harrar Snfinde son bir mukavemet hattı teşkil için mezbuhane gayretler sarfetmekte iken vukua pelmiştir. isyan Berlin Bekad «*r?in!ik Berlin 4 (a*.) Alman ordulan başkumandanhğının tebliği: Denizaltı gemileri, Şimali Atlantikta ceman 88,616 tonilâto hacminde düşman gemisi batınruştır. Bu gemilerden ce man 58,000 tonilâto hacminde bulunan 10 tanesi, kuvvetli bir himaye altında kafile ile İngiltereye doğru giderken torpillenmiştir. Bunlardan başka, 12 bin tonilâtoluk bir vapur da hasara uğratılnuşür. ingiliz sularında ve Akdenizde g««ıilere karşı hava kuvvetlerinin hücumları, dün de muvaffakiyeüer kaydetmiştir. Skoçyanın garb sahili açıklarında, muharebe tayjrareleri, ceman 10 bin tonilâto hacminde iki silep bahrmışlar ve başka iki vapuru da ciddî hasara uğratmışlardır. Giridin garbında, hava dafi bataryalarını muhtevi bir kruvazör ve bir torpito muhribi tarafından himaye edilmiş vaziyette seyreden bir kafileye hücum oEritre ve Habeşistandaki tn^iliz lunmuştur. Büyük bir nakliye gemisindo iki bombanm tam isabetini müteakıb, ordulan irtibab temin ettiler Hartum 4 (a a.) Öğrenildiğine göre yangın çıkmıştır. Bu gemi, pek muhteAsmara'dan Kızıldenize, doğru ilerile mel harab olmuştur. mekte olan îneiliz keşif kolları, İtalyanlann ric'at ederken yollan tıkadıklartnı görmüşlerdir. İtalyanlarm Asmara'>n tahliye ederken liman tesisatını (Bas tarafı 1 mci sahifede) tahrib etmek ve limanda bulunan va ETagenye*ye vanp taarrnzlarmı dnrdurpurlan batırmak üzere vakit kazanmak duktan sonra Llbyadan basks yerlere için bu maniaien meydana getirdikleri kıivvet nakletmişlerdîr. Bunlann kıszannedilmektedir. Alman bazı ma'u men Habeşistana ırittikleri malumdur. mata göre Musavva'da 40 vapur bu Blr kısmınuı da Balkanlarda kulianıllunmaktadır. Aıresa mmtakasından iler mak üzere emre amade buhinduruldulemekte olan İntfliz kuvvetleri Asmara ğu tahmin edilebilir. dan giden keşif kollarfle Asmara'nın 80 2 Almanlarla İtalyanlar, Libyada kilometre cenubunda bulunan Adieri kaLan hafif İngiliz kuvvetlerine karsı de teması tesi'î etmiş ve vaktile İtal taarrus* gecebileeek kadar bir knvveti yanlar tarafından esir ahnarak buraya Trabhısgarb» gecirmiMerdir. Bu nakligetirilen 150 İngilizi kurtarmıslardn. T»h. İn«ili» denisaltı gemiierinin taarA<rmara rmntakasında şimdiye kadar 3 ruzlarile bazı zayiata nğramalannt r«ğbin esir sayılmıştır. Diğerleri bir taraf men. gece karatilığinda başarmağa mutan toplanmakta, bir taraftan saplmak vaffak' oimnslsrdır. tadır. 1 Bununla beraher Trablusearba Keçirilen knvvetlerin, büyük olduğu tahmin etnlemeı. Daha livade İngilizlerin Libyada pek «avrf MTÜlder bıraktıklannı kabnl etmek dogra elur. 4 İnçilİTİerin Trablusearfcı Istilâ ederek Lrhya me^eîesini koktmden hal(Baş tarafa 1 ind sahifede) letmeleri askerlik bakımınflan daha Bulgaristanda sukuto hayııl başladı <ft>?ra omrdn. Faknt, bazan siyaset *evLondra 4 (a.a.) Timesln diplo kvlceyşe de emreder. Libya taarruzn ise matik muhabiri, Almanyanın Yu hem sevlralceyşi, hem siyasî sebeMe goslavyaya muht^mel hücumu hak durdunılmuştur. Sevkulceyşî sebeb, Habe» ışiri bir an evvel halletmektir: sikında diyor ki: «Almanlar, süratle Bulgaristam yasl sebeb i««, Balkanlar» yardım ethücum üssü haline getirmektedir. mek Için elde Imvvet butondurmslrîır. Alman fırkaları, Yugoriav hududu Bu kuwetWdîr W Ytmanistanm mubayunca tahaşşöd etmlş bulunmak kavemet ırhunu takviye etnus, Yusostadır ye Almanlar. pek yakın olaca lavyava Mihver boyundnnıtuBn «fV'p ğını tahmin ettikleri hücumlarda atacak cesareti vermiştir. Bunlar. TrabBulgarlan da yanlarına alacakları hısçarbnı isenlinden daha mühim ve nı hesab eylemektedirler. d*ıM acefe edihnek 1i>mı geten kazancSözüne inanılır membalardan lartfar. Londraya gelen hususi haberler, 5 libva harckâh dtrrdnrulduktan Sofyada olan bitenlerin hakikî man sonra bnrada mevcud kuvvetleri yanzarasmı göstermektedir. yanya t»k«:im etmeyip büruk kısmmı Bir kaç hafta, Almanlar, Bulg3 almak. küçük fakat serl kuvvetleri bırtstana, komşularmdan istedikleri rakmak «avet do«nıdur. Çünkü her taher şeyi alacaklan hakkında vaid rafta kuvvetH olmak isteven bilâkis her lerde bulunmuşlardır. Bunu müte tarafta avrf kalır. TJbvadan ahnan kuvakıb. Yugoslavyanın, mülkî tamamiyetinin olduğu gibi kalacağı va vet'»rin. frönderiHiklerl sarkî Afrikada, idile üçlü pakta iltihakı vukua gel vazifelerini sfir'atte nitirip «»rbest kalamiştir. Bulgar askeri şefleri ve müf Mlmek irin, harm sayıln Wr miktarda rit milliyetperverler. aldatıldıkları ol^alart ISzımdı. Pıı karar, doğru+ır. S Almanlarla ttalvanlar, şimali Afnı söylemişler ve resmen Alman hükumetine bildirilen taleblerde bu rikada havanın ısınmp"îina rajmen bn hprekpte baMamakta !neilî''eri. Habelunmuşlardır.» sistandan burava kuvvet ceknıp&e mecBelediye talimatnamesine hur etmrk ve aynı ramanda BMkanlara İn»'!'» h'l'VUri eönderilwe«nne mâni aykırı hareket eden esnaf olmsV «»'bi c'*<e Wr ra^e fnkib edivorDün yapılan kontrol esnasında l»r. M'hver devletleri tnı*<lirierin deniz Taksim nahlyesi dahilinde yed: muhtelif esnafın Belediye talimat hakim'^etînden tstifade ederek libvava namesine aykırı hareket ettikler tı>!a bir zamanda. kendUerinden daha görülerek haklarında ceza zapt f»7İa ssker «fönderebnecekler>ni Wldikleri için. bn taBTiiTtın hedefi Süveyşe tanzim edilmiştir. Alman tebliği HARB VAZIYETI Bulgaristanda karışıklık Bundan başka, tramvaylara at 7 General WaveTl. ileri kııvvetlerini lamak suçundan 9 kisi, seyrüsefer talimatnamesine aykın hareketten mRMîıh e+firmeden eeri cekecek ve A'5 şoför, iki araba sürücüsü ceza manlarla İtalvanlarm mııva«saTa hat'n lyice nzadıktan ve kendisi de üstün landır'imıstır. GrL Simovîç diyor ki: İstanbu! Borsası, 4/4/1941 Londra 1 Sterlin 5,22 Nevyork 100 Dolar 132. 13220 Cenevr* 100 tsv. Fre. 30,79 Attaa 100 Drahmi 0.995 Madrid lOOPeçeta 12,89 Belgrad 100 Dinar 3,1625 Yokoha. 100 Yen 31,0175 Stokholm 100 İsveç K 30,6275 ESHAM T8 TAHVİLÂT Sıvas BSrzumu (üçüncü tertib 19,53 19,50 T. c. Merkez Bankası hisse senedi 110.50 kuvvetler cpmettikten sonra, en mnnasib fördü^ü yerHp ve zamanda tekrar taamıza eececeVtir. g Simalî AfTİkf'a. İn"ilİ7İeT için tek mühim hedef Süvevı>tir: Siivevsl mfidafaa etmek için. Imh ederse, Mer^amatmha ktu*ar eekiiebillrler ve senra da orada 9 hirindkanun 1M0 darbe"!İn'tı iVîtırS t»Vmi pik»raW'irler. Bn mü*»Va ile İn*ilM««rin mnHaka Mersamatmha kadar oekileceklerini iddia etmek IstemivornT. E*a«en Almanlarla İtalvsnlarm FP««rePveMeıı itiharetı sirks doğrn 104M kilf»ne're meMfeyi katetmelerl da kolay değUdîr. ***