5 Nisan 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TELGRAF: TAN, NİSAN 1941) Al i Devlet Fabrikalarının İstihsalâtı Azami Haddine Çıkarılıyor Balkanlarda Harp Başlıyor Balkanlarda har diplomasinin laması, Al- ir mağlüb ilebilir, Şir tamamlamışlardır. zan kuvvetleri z Yuzaslay M. Zekeriya SERTEL ya korktuğuna uğ- Tuyor, Balkanlarda yeni bir harp cephesi açılıyor. Hitlerin yalnız bir cephede), harp prensibi hâdiselerin seyri tini. kaybetmiş bulunuyor. Almanya bir taraftan garpte en büyük düşmanı Ingil- lere ile dövüşürken ve orada kat'i bir tanrruza hazırlanırken, Balkanlarda da yeni bir harbe girmek üzere bulunuyor. Balkanlarda barbin başlaması, Alman diplomasisinin bir mağ: lâbiyeti olarak telâkki edilebilir Almanya, sulh, yoliyle Balkan devletlerini ninni bağlamak ve sonra bir darbe ile Yünanis - tanı yere sererek, yorulmaksızın cenubu şarki Avrupaya hâkim olmak istiyordu. Yugoslavyada husule gelen aksülâmel onun bu plânlarını suya düşürdü. artık bütün emareler Almanların | bu siyasi mağlübiyeti kabul e- derek askeri harekete hazırlan - dıklarını gösteriyor. Alman mo törize kuvvetleri Yugoslav hu - duduna doğru yürüyorlar. Dün Alman kumandanı Bulgaristan - daki ordularına İngilizlere taar - Tuz için vakit geldiğini bildir - miştir. Yugoslavyadaki Alman diplomasi erkânı Belgradı terk için emir almış bulunuyorlar. Yu goslavlar da, Hırvatlarla milli birliklerini tamamlıyarak şimdi seğerberliklerini tesri ediyorlar. Yugoslavya esir olmaktan ise harp etmiye karar vermiş görü - nüyor. Şu halde Balkanlarda barbin başlamam artık bir gün meselesidir. Bu meselede daha şimdiden Româ ile Berlin arasında bir gö- rüş farkı belirmiştir. Mussolini Yugoslavya ile harp edilmesine muhaliftir. Çünkü Arnavutluk - ta 350 bin askeri vardır. Yugos- lavya harbe girdiği takdirde bu kuvvetler, Yugoslav ve Yunan kuvvetleri arasında sıkışmış ve nevmit b'r vaziyete düşecekler - dir. Arnavutluktaki Italyan or - dusunun mahyı demek, Afrika- da zayi ettiği kuvvetlerle bir - likte 600,000 kişilik birinci sınıf bir harp kuvvetinin ortadan kalkması demektir. Bu ise Ital - yayı artık muharip bir devlet olmaktan çıkarmıya kâfidir. Fakat Almanya Italyan ordu - larının harp kuvvetlerine güven- mediği için Mussolininin bu Şşi- küyetlerine ehemmiyet vermi - yor. Arnavutluktaki Italyan or- dusunun mahvı pahasına da olsa Yugosavyayı cezalandırmak İsti- yor, * * arada Bulgaristan ve stanın da vaziyetle- yandır. u ri dikkate Ş Macaristan ve Bulgaristann Yugoslav topraklarında (gözleri vardır, Almanya Yugoslav hudu duna Macaris.an üzerinden as - ker sevketmeden evvel Macar ri- calini Berline davet ederek on - ların muvafakatini almıştır. Fa - kat Berlinden dönen Başvekil Teleki evvelki akşam ansızın in- Bu intüyer ihtiyar Macar Başve in,son ZAİM. larda siyasi hâdiselerin tesiri ai. ta 4 ADE Bar, DU İŞ Şimdi) İSTANBUL FON: 24210, 24718, 24319 LTINCI YIL — No, 9027 5 KURUŞ 1 İktisat Veki Vekili, Bu Maksatla ji Tedbirler Alındığını Söyledi Iktisat Vekili Hüsnü Çakır Matsuoka Tekrar | Hitler'le Görüştü Berlin, 4 (A.A.) — Matsuoka, öğleden sonra Berline gelmiştir. Berlin siyasi mahfillerinde öğre. nildiğine göre, Matswka, Ber - linde bir buçuk gün kalacak ve yarın akşam, Moskova tariki ile olârak yeni görüşmelerde bulu. nacaktır. * Berlin, 4 (A.A) — Matsuoka, rafından kabul edilm görüsmede hazır bu Miursuştarr ır | Tokyoya hareket edecektir. Mat, /UK tevziinin maksada uygun şe- #öoka, Berlinde, pek muhtemel | Kilde yapılması:şarttır. Aksi tak- | Busün öğleden sonra: Hitler ta- lerce ihtiyaç erbabının muhtaç Bu |oldukları her nevi Von Ribbentrop da| tarlarım tesbit etmek, ve bunları | GÜNLÜK SIYASİ HALK GAZETESİ Bir kaç gündenberi şehrimiz- de bulunmakta olan Iktisat Ve- kili Hüsnü Çakır, dun Etibankın Istanbul şubesinde meşgul ol - muş ve tetkikler yapmıştır. Ikti- sat Vekili, dün kendisiyle görü- şen gazetecilere muhtelif işler hakkında beyanatta bulunmuş, pamuk ipliği W dair 60 rulan sual vaben şunları söy- lemiştir. iliyorsunuz ki, son günler- de hissedilen iplik sıkıntısı ve bununla alâkadar bazı ihtikâr te- şebbüsleri neticesinde malüm ©- lan kararname © çıkarılmıştır. Normal zamanlarda memleketin iplik ihtiyacı kısmen dahili istih- salden ve kismen de ithalât ile karşılanırdı. Bugünkü şartlar al- tında bu ihtiyaç daha ziyade art- mıştır. Kararnamenin neşrinden maksat elde edilecek pamuk ip- ay ihtiyaç erbabına bir nis- bet dahilinde tevzi etmektir. Ih- tiyacın tayini için de bir takım e ölçüler kabul edilmişir. kuma fabrikaları verdikleri sine, vergisi esaslna göre ip- lik alacaklardır. El tezgâhları bill çalışmak şartiyle mahalli hükümetin vesikasına bağlanarak iplik alabileceklerdir. Yalnız ko- operatife dahil olanları bu ka- yıttan istisna ettik. Şu kadar ki kooperatif ortakları arasında İp- dirde bünler hakkında derhal İdiğerleri gibi münferit tezgâh müamelesi yapmak mükarrerdir. Bütün memlekete şamil ve bin | ipliğin mik- (Sonu s0$ Suğu İngiliz hava kuvvetleri, Brest Üssüne Yeni Bir Hava Akını Yapıldı İki Gemisinin Bulunduğu Havuza İsabetler Oldu Londra 4 (A.A) Hava Ne- zaretinin tebliği: Bu gece, hava- İ nin müsaadeğizliğine rağmen bom bardıman servisine mensup kuv- vetli bir hava teşekkülü Scharn- horst ve Gnelsönau düşman mu- İharebe kruvazörlerinin demirli İbulunduğu Brest deniz üssüne iyeniden hücum etmiştir. Hede fin üzerindeki sis ve kesif bu- lütlar neticelerin güçleştirmiştir. Fakat büyük çap bombaların havuz kenarına ü ve limanda bir çok yan- (Sonu: Sa 5; Sü 4) Alman (Harp | yedek parçalar Deminyonlarda tesis edilen bir tayyare imalâthanesinde ae rülmesini| | yetiştirmek © üzere İngilterenin Irak Kabinesine Karşı Vaziyeti Irak (o Parlâmentosu Tatil Edildi. Naip Bağdat'tan Uzaklaştı Londra, 4 (A. A.) — “Reuter” İtimat edilir kaynaklardan öğre- nildiğine göre, İrak başvekili Ta. ha Haşimi, siyasi vaziyetin iyileş- mesini elde edemediğinden dola- yı istifa etmiştir. Bunun üzerine parlâmento tatil edilmiş ve Kral Naibi, hükümet merkezinden av rılmıştır. Bunun neticesinde baş- larında Raşit Ali olan bazı nı tidarı ele geçirmesi sara- haten gavri nizamidir. Büvü! Britanya hiikümeti şimdi yeni I- rak hükümetine karşı olan vazi- Yugoslav | Başvekilinin Beyanatı "Milli İstiklâl Şerefimizi Azimle Müdafaa Edeceğiz,, a Komşularımızla Dost Kalmağa Hazırız ve "Fakat Bu Dostluğun Muhafazası Sadece | Bizim Elimizde Değil,, General Sirhoviç Atina 4 (A.A) — jansı bildiriyor: “Katemerini,, gazetesi, hususi muhabiri Atina akademisi azasından . Spiro Me- las'm Yügoslavya Bâşvekili Ge- Deral Simoviç'le yaptığı bir mü- lâkatı neşrettmektedir. Melas, Generale yaptığı vatan- perverane hareketin yalnız Yu- goslav milleti tarafından deği fakat bütün Avrupa milletleri tarafından sltın harflerle tarihe yazılacağını söylemiştir. Başve- kil Simoviç şu cevabı vermiştir: (Sonu: Sa $; Si 8) Belgrat'ta Hükümetin Beyannamesi Bekleniyor — Yugoslav Ordusu Terhis Edilmiyecek ——— Maçek, Yemin Etti Belgrad, 4 (A. A.) — “Ava- la” Başvekil muavini Maçek, bu sabah en o Belgrada gel miştir, Mumaileyhin payitanta muvasalatı, Sırp - Hırvat ve Sio- venler arasındaki kardeşçe tesa- nüdü gösteren hararetli nümayiş. lere vesile teşkil etmiştir. Hüxü met erkânından bir çoğu Maçek'i istesyonda karşılamışlardır. Ke- sit bir balk kütlesi, Hırvat şefini alkışlamıştır. Hırvat nazırlar yemin etti Belgrad, 4 (A. A) — “Of bu sabah saat 10 da Maçak ve ş€ nazırı Kosanovileh, pazır si- İatiyle yemin etmişlerdir. Öğle- den sonra nazırlar heyeti top caktır, Bu içiimda, hükümetin beyannamesi hazırlanacak ve be- yânname bü akşam veyahut gece neşredilecektir. Maeçek'in beyannamesi Belgrad, 4 (A. A.) — Maçek dün bir beyanname neşrederek| bütün Hırvatlardan kendisine müzaheret edilmesini istemiştir. Maçek beyannamesinde General Simoviteh'le işbirliği yapmak ni- yetinde olduğunu süyliyerek de- miştir ki: “Meseleyi uzun boylu düşün- dükten ve tetkik ettikten sonra son anda sulhü koruyabilmek için Yugoslav hükümetine tekrar iş vetini mütalea etmektedir. (Sonu: Sa ö; Sü 4) Çocuğunuza va c kiymetli hediye X Çocuk Ansiklopedisi Olabilir. Cünkü bütün hediyeler unutulabilir. Fakat ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Çocuğun bütün hi da izini bırakır. FIYATI (6) LIRADIR. Habzzistanda Italyanlâfı mütemadiyen iz'aç eden Habeş muhariplerinden İ'> kaçı Bulgaristan Hücum Üssü Vaziyetinde Times'e Göre Almanlar, Bulgar | Müzaharetini de Hesaplıyormuş ! Londra, 4 (A. A.) — Times'in diplomatik muhabiri, Almanya” nın Yugoslavyava muhtemel hü- hakkında diyor ki “Almanlar, süratle Bulgarista- m hücum üssü haline getirmekte. | dir, Alman fırkaları, Yugoslav hududu boyunca tahaşşüt etmiş bulunmaktadır. Almanlar, pek ya kın olacağını tahmin ettikleri hü- çumlarda Bulgarları da yanları- na alacaklarını hesap eylemekte- dirler. Sözüne İnanılır membalardan Londraya gelen hususi haberler Sofyada olan bitenli hakiki manzarasını göstermektedir: (Sonu: Sa 5; Sü 4) Teleki, Alman Tazyikine Kurban Gitti Berlin, Yugoslavya İle Kesmesini İstemiş! Münasebetlerini Yeni kabine âzasını kabul eden Naip Amiral Herry Londra. 4 (A. A.) — “Reuter”: ajansının diplomatik muharsiri yazıyor: Macar Beşvekili kont Teleki üçlü paktın birinci Ma kurbanıdır. Kont Teleki müşkül ve betbaht vazifesine devam ede- EE e e Nİ ve “ue Askeri Vaziyet ll ingilizler LİBYADA ALMAN | TAARRUZUNUN HEDEFİ (O NEDİR? | (Askeri muharririmiz ya Şarki Afrizada İngiliz ileri | ma el | Harekât Fevkelâc > Sür'atle İngilizler Lehine İnkişaf Ediyor İ| Kahire, 4(A.A)) — Dün akşam İl neşredilen -resmi-wbin- |Bingazinin Ingiliz kuvvetleri te- | rdusu, taarruzunun ilk bi İrafından tahliye edildiği bildiri- lesinde Şimali Afrikadaki İal - İİmektedir. an kuvvetlerini | rah i Bingazi'den Çekildi Habeşistanda öm tahliye etmiş daha gerilerde hatlna çekilmiştir mânası nedir ve m netice verebilir? Meselenin esası gudür Alman v6 İtalyan faik in tankların iştirakiy- ptıkları büyük bir taarruz karşismda vuku bu'muştur. Ingilizler, Bingazideki bütün iaşe ve £ aepolarını tahrip ettikten sonra şeh u- zaklaşmışlardır. Kahire'nin mülaldası Kahire 4 (AA) — “Reuter, Askeri sözcü, Libyadaki vaziyet hakkında aşağıdaki beyanatla bulunmuştur. Almanlar istedikleri kad. lerleyebilirler. Biz harp mey nımızı kendimiz intihap ederiz. göcen sonbaharda Gra- vakit de öyle yap- o, bizim hazırladı- rrilere kadar geldi, Çöl lâyetini zaptattikten sonra, Trab- hungarba doğru ilerlemiye Afrika uha bir takım umum | on: Sa 5; 8 7 Türk - Alman Münasebetleri Berlin 4 A.A.) — Yarı bir menbadan bildi Alman münasebeti yabancı gazeteciler tarafında; sorulan suallere Alman Hariciye diğer kara harplerinin Nezaretinde bugün aşağıdaki ce- | e birine benzemez. Çöl harbi vap verilmiştir: “Türk - Alman |bir deniz harbine benzetilebilir. resmi | Nasıl & (GÜNLER GEÇERKEN Mekke Mollasının Oğlu Refik Halid “Sen Mekke molasının oğlandan daha sözünü kullananlar, fakat o sözün da Yazan: Şe getirinei nler çoktur. Daima yazdığım gibi -her koydukları karakterler, eğlenceli mevzular iti- sergüzeşileri, Moliöre'in piyesleri ve tipleri ka- dar zengin, zarif, en mühim ciheti, hap haline sokulmuş kom- prime olan ve istenince kocaman bir hikâye yapılmasına mü- sait bulunan. bu fıkraları unutulmaktan korumak, folklor ba- kımından şimdiki nesilden daha bilgiç sandığım bizlere bir va- da kaldığımız zaman tekrarlarız? geçirip söylemeye dilimizin varmadığı yakışık almaz isteği se- zerek, emelimizi anlamamakta ısrar edenlere, arzumuza uygun bir nasihat verir ve başkaları bu nasihate itiraz ederse... Gö: yorsunuz ki fıkra, oldukça karısık ve nadir bir halet ve bir du rumun tahlili olmak itibariyle de dikkate lâyıktır. doymamıs gayet yaşlı bir ana, bunun da bir genç ağn varmıs; çocukeağız ünasına ne kadar hizmet etse hâkipây olsa kadın yine memnun olmaz, kımı helâl etmemi” dermiş. Delikanlı bu hakkı helâl ettirir iyle kocakarıyı sırtına yüklemiş, yayan olarak Mekke yolunu tut- mus. Nice zahmetlerden sonra nihayet, uzaktan kâbe görlinmüş, tam bu sırada karşılarına da bir adam çıkmış: — Ben Mekke mollasının oğluyum. demis, höyle bu halde nereve gidiyorsunuz? — Anama hakkını helâl ettirmek için sırtımda hacca götü- miyeceği için intihar etmiştir. Bu vaziyet, Yugoslavya ile münase- betlerini kesmesi için Macaristan üzerine Almanların yaptığı taz- tirak etmek kararını verdim. Sonu; Sa $; Sü 6 vikin neticesidir. (Sonu: Sa 5; Sü 2) rüyorum. — Canım, böyle yapacağına kadıncağızı bir ere verseydin... ız etmiş: — Aman, demiş, yetmişinden sonra anam — Yavrum, demiş, sen Mekke mollasının oğlundan daha mı iyi bilirsin?
