5 Nisan 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Başmuhar VATNEVİ — Cağaloğlu, Yoelefo 5 NİSAN CUMART Balkaniar Monreosu ğinin temelini hazırlamıya yarıyan bir tokmaktır. Yazan: Ahmet Emin YALMAN A rifiye köy enstitüsünde kü- Çük bir ahbabım var, ad Muhiddin... Birkaç ay evvel ens Ntüyü ziyaret ettiğim srada Mu- ddinle ahbap olmuştuk. O sırada Almanlar Ramanya- Ya yeni girmişlerdi. Ben de Mu- iddinie konusurken sormuştum: — Almanların Romanyaya gir. Mesine ne dersin? Küçük yavru, asil Türk ruhunu he güzel kavradığı € temsil et Hiğini gösteren bir celâdetle şu ce Vabı vermişti: — Bunlar davetsiz misafindir müm kendi evime «Tanrı miza- | İriyim> diyerek davetsiz bir mi: elit gelirse bakarım, fena niyeti Yokaa yiyecek, içecek veririm. Fa kat bir millet kendi evime davet- | #z misafir sokamaz. Benim yur- duma davetsiz bir misafir girmek | istese ben ölmeden o, toprağıma “Yağını basamaz.> Muhiddinin, davetsiz misafir ve yle bir misafire bir milletin yap Bo lâzım gelen muamele hak- Hadeki fikirlerini bütün Balkan- ilar hep bir arada benimsenyfe olsalardı bugün Balkanlar baştan başa hür ve mesut ülkeler man- | Zarasını gösterirdi. Balkanlılar | '): scslerini çok uzaktan dinler- | Ç ve harp zamanını iktisadi ve ?'""l sahalanda yarın için ça- * #makla ve hazırlanmakla geçi- | Trlerdi. Biz kendi hesabımıza tehlike- T pek iyi gördük. Komşularımı- A da göstermek isledik. Kulak Yermediler. Komanga, bugün Bul a için yaplağını biz kendi- 58e dostça tavsiye ettiğimiz za- 'ı:ı“ yapsaydı, Bulgaristan da tutsuz hırslarına biraz gem Vu- Böibeydi bugün Romsaya da. .“'uıy astan da işgal allında bur f"'*-ı. Yunanistan harp musi- Stleri geçirmez, biz ve Yugos- | MA harp ibtimallerine maruz | azdik. Balkanlarda başlıyan labaz paktı ile orta şarka | ,:fıı devam eden birlik man-| öt karşısında hiç bir davetsiz ı':ln Balkanlara ayak basmak bir getini göstermez, hattâ böyle 'ves bile duyamazdı. üçükin Balkan milletleri Beln bu gekilde masun kalma-' ( mniyet içinde sükün ve sa- kü Ş* Yaşamağa İâyaktırlar, çün- Ünüşü yabancı büyük milletlerin Tİ ve oyuncakları — sıfatile İ felâket çekmişler, bütün zor- Sah Ti mezaifmalarına, bütün — yüksek Hün, “lerine rağmen bu yüzden hd *eviyesinden geri kalmız | daalTr Seyfeddinin bir bikâye- daka Sdumduz. Bir Aravut '”âind ine göre akı, insanın aarlı duran bir çiviymiş, Tine GR içine sokulması için üze- telinii tokmak indirmek lâzım ğ ,_E Blkaşhlamı akdım bopka 'ek için de Almanlar - tok- Sl., “Zifesini görmekle meşgul. te Ki Tarihçi bir gözle vaziye- "FA Tsak şu hükmü verobili- Magipnanlar Balkanlara düşman oı'::lmııleıdu. Fakat haber- 'dan dostça bir — vazife lar. O da bamı Balkan Srine istilâ felâketini çek- '—_" diğer bazılarına harp ih- STinin acılığını tattırmak, birden yarına, hattâ bu- Takay * birlik ihtiyacını duyur- faa ikalıların nasıl bir Mon SAa ariyesi varsa biz. der 'ek Buk Balkanlılarındır. - diye- 0 Alans ve Radyo Gazetesi * nn Hariciye söylemektedir. Kören * yaa *ı. Brükeer, küı X Mtar Ahmet Emin YALMAN 4136 — Yolgraf VATAN İsi teca- | — n Monreosunun teme- | — Nn""—nşs.ııııııx _s_"',l'vf'o-——'" GT M ririz Molla Fenari 8. $3 1941 ESİ İktısat Vekilinin Gazetemize Beyanatı | 'f""*'m ; Bulgaristan Alman Hücum Üssü Olmuş Belgrat, Zağrep ve Lubliyana Açık Şehir Olacak Londra, 4 (ALA.) — Times'in dip- kematik muhabiri, Almanyanın, Yu- goslavyaya muhtemel hücumu hak- kında diyor kit Almanlar, — süratle hücuüm ümsü haline Bulgaristanı getirmektedir. V Akman fırkaları, Yugoslav hududu bayunca, tahaşgüt etmiş bulunmak, tadır ve Almanlar, pek yakın ola- cağını tahmin ettikleri hücumlarda Bulgarları da yanlarına alacakları- nr hesap eylemektedirler. Sözüne inanılır membalardan Lan draya gelen husust haberler Sofya» da olan bitenlerin hakiki manzara- snı göstermektedi Bir kaç hafta, Almaslar, Bulga- (Devamı: Sa. 5, Sü. 6 da) *$ ine Göre Günün En Mühim Hâdiseleri Nezareti, Türk - Alman — münasabatlerinin nor- B ilderi ve Yugoslavya Başvekil Muavini Maçek, — Bek tozahüratla — karşılandı. Bir hükümet darhesi yapıldığı anlaşılmaktadır. bir harp vukuunda Belgrai, Zagreb — ve Lubilana- ir ilâa edeceğini bildirdi. » Gaha münalt bir yerde müharebeyi kabul etmek üze- .*_;':“Aıııı-ı—u—ı—ıı_ teşekkülleri — karşısında 1 takliye cttiler, N__“ıhı—n beş Alman askerimi öldürdüler. —__I—ı—uııııuı-_v-—- meyredeceği haber — veril- Fiyatı: 5 Kuruş Vekilimiz, Endüstri İşlerimiz —| Hakkında Malümat Verdi — | Vekil, Alpullu Şeker Fabrikasını Tetkik Edecek İktısat Veklli Hüsnü Çakır, dün tetköklerine devam etmiştir. Yarın Alpulluya giderek şeker fabrıkasın. Ga da tetkikler yapacaktır. İktısat Vekili, dün bir muharriri. hakkında beyanatta | mize tetkikli bulunmuştur: Bir kaç gün için Zstanbula gel- dim, Pamuk ipliği tevzi işi ile meş- | Bul oldum. Son zamanlarda biraz ip: lk sdkamtısı olmuş ve bazı ihtikâr Bareketleri görülmüştü. Fakat kıs- men dahili stoklarımızdan, kısmen de ithal ile bunun önüne geçilmiş- tir. Yeni kararmame ile iplik fiyat- (Devamı: Sa. 5, Bü. 1 de) Yugoslav Başvekili Dedi ki: Takibedîcân_iz)'olu Bize Kahraman Yunanlılar Gösterdi Atina, 4 (A.A.) — Âlina a- v P Maçek Bir Beyanname Neşretti Maçek Be'yratta Büyük Tezahüratla Karşılandı Belgrat, 4 (AA) — B. Ma- çek dün bir beyanname neşrede- rek bütün Hırvatlardan kendisi- ne müzaheret edilaresini istemiş- tir. B. Maçek beyannamesinde General Simoviç'le işbirliği yap- mak niyetinde olduğunu söyliye- rek demiştir ki: «Meseleyi uzunboylu — düşün- dükten-ve tetkik ettikten sonra #on anda sulha koruyabilmek için Yugoslav hükümetine tekrar işti- Yak etmek karatıme verdim. Hü- kümete iştirakim üzerine Hırvat- Jarın mükteseb hakları yanlız te- min edilmiş değil ayni zamanda artmış olacaktır. Muvaffak - ola- bilmekliğim için bütün Hırvatla- jansı bildiriyor: Katimerini — gazetesi, — hususi | muhabiri Atina Akademisi aza- | sından B. Spiro Meles'ın Yugos- | lavya Başvekili General Simoviç. | le yaptığı bir mülükatı — neşret> mektedir. - aa B. Molus Generale yaptığı va- |tanperverane — hareketin — yalnız Yuyoslav milleti tarafından değil Fakat bütün Avrupa milletleri ta. rafından altm harflerle tarihe ya. zılacağını söylemiştir. Başvekil Simoviç şu vermişti e— Sözleriniz beni mütehey- (Devamı Sa. Ö, Sü. 7 de) #ğgt cevabı Yazan : | AKA GÜNDÜZ rm nizama hürmet ve asayiş ve süküneti muhafaza etmek sureti- le bana yardım eteneleri lâzımdır, «Silâh akına alınanların — ve- rilen emirlere aynen ve derhal itaat etmeleri icap ettiğine sureti hemahesade işecet ederim.. Vazı yed edilen sığır ve teçhizat bedel. leri belediyeler tarafından tesvi- ye edilecektir. Hırvat devlet ve hükümeti bu bedellerin ödenme. sini tekeffül ederler, Bu vaziyet muvakkattir. Hırvat milleti ar kamda olduğu müddetçe vazife- mi kuvvetle ifa edeceğim.> Belgrat. 4 (AÂ.) — Avala (Devamı; Sa. 5, Bü. 5 te) — —a —— Ş | Prinçip'in Yugoslavyası 1914 senesi haziramımın 28 inci gönü idealist Sup — delikanlısı, milli kahraman Prinçip, Saraye- vo'nun belediye dairesi önünde Avusturya - Macaristan İmpara- torunun Veliahdini bir kurşunda yere serdi. Geçen Dünya Harbi- ni bu kurşun patlatık Dört yıl sonra da, orta ve ce- nubu şarki Avrupasını asırlarca kas kas kavuran, Türk düşmanı Hababurg saltanatı yıkıldı ve Avusturya - Macaristan İmpara- torluğu bir daha kıpırdayamaya- cak surette dağıldı. Dözt paygamberi birden hoş- ut eyleyen bu çikte yakılış dahi © mukaddes kurgunun sayesinde. dir. Yine o yalın içinde idi ki Yu- göslavya devleti Homirüs'e ya- kışır bir destanın ortasında doğ- du. O destan büyüktür. O destan bugün dövüşen Yunanlıların deş- tanı kadar haşmetlidir. Bir avuç Sırp ordüsu Fransuva — Jozef'in çığ ve sel halinde akın eden or- dularını yerden yere serdi ve im: dada gelen Kayzer ondularına (Devamti Sa. 5, Sü. 5 te) — VÂAÂATAN SIYASI SABAH GAZETESİ Türk - Alman Münasebatının Normal Olduğunu Bildiriyor Berlin, 4 (A.A.) — Ya- rı resmi bir membadan bildiriliyor: Türk Alman münasebet- leri hakkında yabancı gezeteciler -tarafından sorulan suallere Alman Hariciye Nezaretinde bugün aşağıdaki cevap verilmiştir: "Türk - Alman münase- betleri normaldir..,, Ulus'ta Falih Rıfkı Atay'ın Başmakalesi Telekinin Intihar Hâ- disesi, Yeni Nizam Vahdetinin, — tazyik karşısında İçin İçin Kaynayan Bir Inkiyat olduğu telâkkisini kuv vetlendirecektir. Aükâra; * (Telefonla) — Bugün Ankarada çıkan Ulus'un başmakale- Sinf yazan Falih Refkı Atay, Macar Başvekilinin intihar hâdisesine te- mas ederek, Kont Teleki'nin — güç vezifesini devam — ettirmiye kuvvet bulamadığından bu âkıbeti — Lercih ettiğini yazmaktadır. | Mihvere göre intihar, Yugoslav *buhnnı sırasında vukua gelmiştir. Kendisini öldüren adam, Üçlü pakt- la memleketini genişleten bir bayve- ildir. Eğer üzerinde bu imzanin külfeti olmasaydı belki de istifa i- le iktifa edendt. Çünkü Macaristan, müahede tadileiiği ile maruftur. Halbuk! 6 Macaristan ki, taliini mihver politikasına bağlamıştır. An- laşılıyor ki, Kont Teleki, daha şim- diden memleketfn menfaat ve şere- finl tezat halinde görmüş olduğun- dan hayal sukuütüna - uğramış ve yeldin ve imtırabin sön ailâhmı kul- lanmıştır. Bu hâdise, yeni! nizam vahdetinin tazyik karşısında için için kaynayan bir inkiyat olduğu telâkkisini kuve vetlendirecektir. Bir rivayete göre, Macaristan Yus göslavya ile münasebetlerini — kes- mek, ve Yugoslavyanın - parçalan- ması için Macaristanın harekete geçmesi talep edilmiştir. Nasri Belgrat darbesi, Yunanista. 'na sevkedilmek İstenen Yügoslav va- perverlerinin isyanı ise, Kont Te- 'nin intiharı da Macar vatanper- tel verleri üzerinde husüle gelen teza- hürün bir ifadesi gibidir. Şurası muhakkak ki, Macaristan arasmda narmal iş bir. Hiği olduğuna inananlar azalacak ve raihverte, eğer tazyik, Macaristanda — mihver gönülülerini iktidara getirse dahi, muvakkat olduğu kansati zihinler- Gen silinmiyecektir. Üçlü Paktın | İlk Kurbanı Londra, € (A-A.) — Reuter afan. | #man diplematik muharriri yazıyor; | (Devamı: Sa 5, Sü. 4 to) —-4 Irakda Hükümet Darbesi dolayı istifa etmiştir. Bunun üze- rine parlamento tatil edilmiş ve Kral Naibi hükâümet merkezinden Raşit Ati olan bazı nazırların ik- geçirmesi — sarahaten gayrinizamidir. Büyük Britanya hükümeti şimdi yeni İrak hükü- metine karşı olan vaziyelmi mü- talâa etmektedir. Yıl: | — Sayı: 222 | tayyare Musavva BurasınınTeslimi| İstendi Aşmara Mıntakasında Alınan Esirlerin Sayısı Üç Bini Buldu Miesso da | İngilizlerin Eline Düştü Londca, 4 (AA.) — Revter ajaasının Eritre muhabiri bildiri- yor: Beyaz bayrak tağıyan bir İn- giliz subayı Musavva'ya gönderil- | miştir. Bu subay Asmarada bu- | hanan sivil halkan iaşe edilebilme- | si için limanan İngilizlere iyi bir halde teslim edilmesinin tüzumlu olduğunu İtalyonlara tebliğ et meğe memurdur, * Londra, 4 (AA.) — Renter Tajansının muhabiri Eritreden bü diriyor: | Musavva şehrinden teslim ol ması talep edilmiştir. Cevap bu- gün beklenmekte, Miesso Alhındı Nairabi. 4 (A.A.) — Dün ak. İsam neşredilen remmi — tebliğde | Mictso'nun işgalirmden sonra İn |giliz İmparatorluk kuvvetlerinin ilerlemeğe devam eltikleri bildi- rilmektedir. Micsso, Adisababa- nın 290 kilometre kadar şarkın- daki yollarıa iltisak noktası üze- rinde bulunan “mühim bir şebir- dir. | Asmara Esirleri Hartum, 4 (A-A.) — Alıman bazı malümdta göre Masssua'da 40 vı(pııı bulunmaktadır. Arresa Tarihten YaErakİar Nemçeliye Teslim Olmıyan Sırp Voyvodası Bugün 3üncü Sayfamızda Hava yolile de Şimali Afrika Bingazi İngilizlerce Tahliye Edildi Halyanlardan Alınan Bütün laşe ve Harp Malzemesi Imha Edildi Ingilizler Harbi İstedikleri Yerde Yapacaklar Kahire, 4 (AA.) — İngilz bususi tebliği: Emirlerinde bir çok tank bu- lunan mühim İtalyan ve Alman kuvvetlerinin ileri hareketi kar- şasında — harbedeceğimiz — sahayı kendimiz intihap etmek hususun- da Sidi Barrani de o kadar mu- vaffakiyetle tatbik ettiğimiz hattı harekete imtisalen hafil setir müf- rezelerimiz çekillmiş ve muayyen noktalara sevikedilmişlerdir. Bu çekiöüme hareketi yapılırken Bin- gazi şehzi tahliye edilmiştir. Şe- hir tahliyesinden evvel iğtinam ettiğimiz bütün iaşe maddeleri ve harp mealzemesi imha edilmiştir. Askerlik bakımından kabili "mü- dafaa olmıyan Bingazi tarafımız. dan bir Eman olarak ta kullarıl- mamıştır. Münakale yolunun esa- sen uzun olmasına rağmmen hattın Uuzaması pahasına da olsa düşma, nn 1940 ağustosunda yapılığı gi bi bir propaganda müuvaffakiye- tini temin etmek istediği aşikâr- dır. Çökilen kıtalarımız düşenana insanca ve tank itibarile ağır za- yiat verdirmişlerdir. elti 1 Yüi 4 Fi Hitler'le Matsuoka Görüştüler Berlin, 4 (ALA.) — B. Mat- suoka, bugün öğleden sonra B. |Hitler tarafından kabul edilmiş- tir. Bu görüşmede B. Von Rib- n Sa. 5, Sü, 5 te) /8/ Çizen Bir Tam İlk, orta okullarla Jliseler ve| yüksek tedrisat müesseselerinde | derslerin nisanın 16 wmcı günü ke- | silerek imtihanların 14 mayms ak. | şamına kadar ikmal edilmesi hu- | sustmdaki son karandan — sonra | hazırlanan tamim düm bütün ©- | kullara gönderilmiştir. İlk okullar için pazartesi günü Maarif müdürlüğünde toplanıla- caktar. Ve ekalüiyet mektepleri yardirektörleri de bugün saat 11 | Edebiyatın Mes'uliyeti Bahsi Yazan: REŞAT NURİ Münevver bir döstum — Fransayı, Fransiz — edebiyatının — batırdığını söyleyince şaşırdım kaldım, Bak hele' Demek Montaigne'ler, Voltaire'ler, — Huzo'lar, — Anatol Frans'lar, Gide'ler sinsi sinsi mem- deketlerinin mezarlarını kazmıştar. Biz bunu vaktile memleketimiz- de framsızca okuyaa erkeklerin, u- bentrop da hazır bulunmuştur. Mekteplerin 941 Yılı Ders Kesimi Dün Bütün Okullara Hareketlerini im Gönderildi de toplanarak vaziyeti tesbit ede- ceklerdir. Ecnebi mektepleri ikmal etmiş olanlarla, belge'li talebelerin im- tihanları İstanbul ve Bayoğlu ci- hetinde bulunanları - Pertevniyal ve İstanbul kız lselerinde, karşı tarakta olanlar da Haydampaşa ve Kız kiselerinde imtihana girecek- lerdir. (Devamı Sa, 2, Sü, 8 te) ——— —— GÜNÜN SESİ Zzan topuk ve açık a Çinlarm yaptığını büyerlek Do mek Framsada da bu işi alttan al- fa edediyatçılar başarıyoruuş. Kendisine wual sormadığım halde münevver dostum bu hakikali, Fransadaki ea salâhiyettar ağzım, Mareyal Potain'in söylediğini İlâve ekti. — Petain, bunu ve vakit süyle- di? — Fransadu iş Başına geçincet — Edebiyattır diye tasrih etti mi? Münevver dostümün Dü noktada hatırası müphemdi. — Keltmeyi söylediğini katiyetle temin edemiyoceğim. Fakat Pran- sanın ahlâk bozuklağu, — herkesin ayrı havadan çalması, halkın eğ- lcnce ve sefahate dalması yüzün. (Lütfen sayfayı çeviriniz)