5 Nisan 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

5 NİSAN 1941 3 üncü Yıl - No. 1047 Balkanlar- da vaziyet Çok şükür ki Yugoslav- panın gösterdiği aksülâmel Balkanların henür çürüme- miş olduğunu ve Balkanları müdafaa edecek hür evlât. ların hâlü yaşadığını ciha- ma isbat etti. ulgar başvekili Filof Bul- gar ordusunun ve Bul- i her ihtimale karşı hazır bulunduğunu temin ediyor. Böyle bir zamanda bir memleketin en birinci vazifesi bütün ihtiyat tedbirlerini itti - hazdan ibaret olduğu için Bul- gar Başvekilinin sözleri gayri fabii addedilemez. — Bulgarista- nm hiç bir taraftan bir teca- vüz ve tehdide maruz bulunma- dığı aşikâr olmak itibariyle bu | beyanatın — sırf dahilf politika bakımından lüzum hissedilmiş bir nümayiş olması ihtimali kuvvetli; Bulgaristan artık tamamiyle Mihver tarafına geçmiş ve mu- kadderatını onun muvaffakıye- tine bağlamıştır. Mihver politi- kasına ne kadar candan bağlı olduğunu görmek için Üçler Misakı münasebetiyle Bulgar matbuatının izhar ettiği kana- at ve mütaleaları göz önünde tatmak kâfidir. Bulgar hükü- meti namına radyoda Bsöz söy- leyen zat şu noktai — mazarı müdafaa ediyordu: Balkan devletleri — gimdiye kadar büyük devletlerin birer oyuncağı mahiyetinde — idiler. Büyük devletler Balkanlarda RHARE nti Bal Kkan devletlerini birbirleriyle çarpıştırıyorlardı, fakat parsa- yı kendileri topluyorlardı. Buraya kadar Bulgar propa- gandacısı ile müttefikiz. Fakat anun bu doğru mukaddemeden Çıkardığı netice büyük bir Mantık kudretine delâlet etmi- yor. Bulgar resmi propagan - dacısına göre, Yugoslavyanın Üçler Misakına iltihakı büyük | devletlerin Balkanlarda tatbik ettikleri siyasete nihayet — ver- miştir. Balkan devletleri artık bir vâsiye muhtaç olmadan ken- di işlerini kendileri görmelidir- ler. Büyük deyletlerin Bal- kanlarda tatbik ettikleri o fe- na siyasetin ortadan kalkma- gmda ,Bulgaristanın da çok büyük bir rolü olmuş. Bulga- ristan Avrupa sulhu için çalış- tığını cihana bir kere daha is- etmiş. Bulgaristanın — da üm iyle Balkanlar nihayet | yabancı nüfuzlardan kurtul-| Mmuş. Balkan devletleri artık işleri güçleri ile meşgul olarak İktısadiyatlarını inkişaf ettire - bilirler ve kültürlerini yükselte- bilirlermiş!. Beş on cümle içinde bu kadar mantıksızlığı bir araya toplaya- bilmek hakikaten büyük bir marifettir. Balkanlar büyük devletlerin müdahelesinden kurtulmak ve yalnız başlarına | hareket edebilmek isteselerdi | birbirleriyle birleşirler, bir blok teçkil ederler ve Bulgar pro- pagandacısının da işaret ettiği ecnebi müdahele ve entrikasın- dan kurtulurlardı. Halbuki bu- ün Bulgaristan Almanların ellerinden tutarak onları Bak kanların göbeğine yerleştirdi . Üçler Misakını imzalayarak Almanya ve İtalyanın emir ve nüfuzu altına girdi. Onlardan gelecek işarete — göre hareket etmeyi taahhüt etti. Yugoslav- ya da Üçler Misakmın imzala- 'yan devlet adamlarını yere at- Mmasa idi Bulgaristanın açtığı | çığır devam edecek ve Alman-| yanın Balkanlara yerleşmesi bü- tün bütün — kuvvet bulacaktı. Yugoslavyanın eski siyaseti Bal- kanlar üzerindeki vesayete ni- hayet verecek değil, Balkanlar- da Alman hâkimiyetini tesise doğru kat'i bir adım teşkil ede- cekti. Şimdiye kadar Balkan - larda muhtelif nüfuzlar çarpı - gıyordu. Balkanlı devletler bu rekabetten istifade ederek — is- tiklâllerini az çok muhafaza etmeğe muvaffak olurlardı. Fa- kat Bul ın teslimiyeti Al- man hâkimiyetinin Bulgaris- tanda kat'i surette teessüsü ne- ticesini verdi. Yugoslavya da &yni misali takip etse idi Alman hükimiyeti acraya da şamil ola- gak idi. Bulgaristan — devletlerin Bah kanlerdaki o fena siyasetinin op Simoviç Bir Yunan muhabiri- ne beyanatta bulundu “ Bize bu istiklâl gyolunu kahraman Yunan milleti gös- termiştir.,, Atina, 4 (a.a.) — Atina ajan- sı bildiriyor: Katimerimi gazetesi, husust) muhabiri Atina akademisi aza- sından B. Spiro Melasın Yugos- lavya Başvekili general Simo - viçle yaptığı bir mülâkatı neş - retmektedir. B. Melâs evvelâ Yugoslav baş vekilinin siyasi büro müdürü hava albayı B. Mihailoviçle yap- tığı mülâkatı nakletmekte ve bu zatın Umumi Karpte Yunan askerleri ile yanyana harp et - tiğini kaydeylemektedir. Albay Mihailoviç B. Measa şunları söylemiştir: Yugoslav milleti ile ordusu- nun yaptığı hareket, güç değil, bilâkis pek kolay olmuştur. Çün kün bu hâreket Yugoslav ru - hunun inkişafından baska bir şey değildir. Milletin şerefini kurtarmak için bundan başka yapacak bir şey kalmamıştır. Albay Mihailoviç B. Melası başvekil general Simoviçin nez - dine götürmüştür. B. Melas ge- nerale yaptığı vatanperverane hareketin yalnız Yugoslav mil leti tarafından değil fakat bütün (Sonu sayfa 6 sütun 6 da) | Şehrimizde bulunan İktısat Vekili Hüsnü Çakır, dün de tetkiklerine devam etmiştir. Ve- kil, burada bir iki gün daha kal- dıktan sonra Alpulluya gide - cektir. Vekilin beyanatı Hüsnü Çakır, dün bir muhar- Firimize, muhtelif meseleler et- rafında gu beyanatta bulun- muştur. Birkaâ gün için İstanbula geldim. Burada vekâleti alâ- Kadar eden meseleler ve bu me- 'yanda sorduğunuz pamuk ipliği tevzii işiyle de meşgulüm. Biliyorsunuz ki son zaman - larda iplik sıkıntısı. ve bunun fizerinde bazı ihtikâr teşebbüs- leri gördüm. Bunun üzerine ma- lâm kararname çıkarılmıştır. Normal zamanlarda memleketin iplik ihtiyacı kısmen dahili is- 5 sütun 7 de) (Sonu sayfa eeei AU tadan kalkım zerre kadar âmil olmamış bilâkis Balkan- lar için en müthiş bir esaretin| temel taşını atmıştır. Bulgaris- tanın cihana bir kere daha is- | bat ettiği şey şeref ve istiklâlleri uğrunda — mücadeleye atılmak kuyvetini kaybetmiş milletlerin | esaret altında vaşamaza n.ıhw | küm kalacaklarından ibarettir. | | — Çok gükür ki Yugoslavyanın | gösterdiği aksülâmel Balkanla- | raın henüz çürümemiş olduğunu ve Balkanları müdafaa edecek hür evlâtların hâlâ yaşadığını cihana isbat etti. Eğer bir gün Bulgaristan kurtulabilecek ise Sırp - Hırvat anlaşması Maçek Başvekil Muavini olarak ye- ni kabineye girdi Belgrat, 4 (a.a.) — Avala a- idan : Başvekil muavini B. Matchek, bu sabah Zagrebten Belgrada gelmiştir. Mumaileyhin payitah- ta muvasalatı, Sırp - Hırvat ve Slovenler arasındaki kardeşçe tesanüdü gösteren hararetli nü- mayişlere vesile teşkil etmiştir. Hükümet erkânından birçoğu B. Matchek'i istasyonda karşıla - mışlardır. Kesif bir halk kütlesi Hırvatların şefini alkışlayordu. Beraberinde Soubatchitch ile profesör Krbek bulunan B. Ma- tchek alkışlar arasında oteline gitmştir. Maçekin Hırvatlara beyanmımesi Belgrat, 4 (aa.) — B. Ma- çek dün bir beyanname neşrede- rek bütün Hırvatlardan kendisi- ne müzaharet edilmesini istemiş tir. B. Maçek beyannamesinde general Simoviçle işbirliği yap- mak niyetinde olduğunu söylü - yerek demiştir ki: Meseleyi uzun boylu düşün - dükten ve tetkik ettikten sonra son anda sulhu koruyabilmek i- çin Yugoslav hükümetine tek - rar iştirak etmek kararını ver- dim, Hükümete iştirakim üze - rine Hırvatların müktesep hak- ları yalnız temin edilmiş değil ayni zamanda artmış olacaktır. Muvaffak — olabilmekliğim için bütün Hırvatların nizama hür - met ve asayiş ve süküneti mu- hafaza etmek suretile bana yar- dım etmeleri lâzımdır. Silâh altına alınanların veri- (Sonu sayfa 5 sütun 2 d Matsuoka Hitler mülâkatı Berlin, 4 (aa.) — Matsuoka, bugün öğleden sonra Hitler ta- rafından kabul edilmiştir. Bu Von Ribbentrop ta hazır. bulunmuştur. Bu akşam Moskovaya hareket edecok Berlin, 4 (a.a.) — Matsuoka, öğleden soura Berline gelmiş (SBonu sayfa un 4 di İktisat Vekilinin 'gazetemize beyanatı Vekil: “Muhtekirlere karşı çok şiddetli hareket edilecektir,, diyor İlkcta: Vekili sat Hüsnü Çakır bunu münhasıran Yugoslavya- nin gösterdiği tanetine ve ahlâki büyüklüğe borçlu olacaktır. Bulgarların Balkanlılara sürdüğü karayı Yu- goslavlar yıkadılar, Bulgar — komşularımız lâyık oldukları mevkii buldular tık Balkanlıları rahat bıraksın- lar ve onların işlerine karışma- sınlar. Bizler takip edeceğimiz (| » mesleği kendimiz tayin edebili- riz ve hür vatanlarda müstakil yaşamağa nasıl hak kazanıldığı- Di icap ederse - gösteririz. Hüseyin Cahid YALÇIN GÜNLÜK SİYASİ HALK karakter me - | Ar-| 4 günde Sitalyan Destroyeri battı Londra, 4 (a.a.) — Şarkt Hindistan başkumandanlığı- nın bildirdiğine göre Suudi- Arabistan açıklarında iki İ- taiyan destroyeri kendi mü- rettebatı tarafından batırıl- mış ve dün batar bir halde bırakılan İtalyan destroyeri de şimdi batmıştır. Bu su- retle son günlerde Kızılde- nizde batan İtalyan destro- yerlerinin adedi beşi bul- Mmuştur. Leoni 1 nisanda tayyare- ler tarafından ve Sauro ile Danielemanin de 3 nisanda deniz kuvvetleri tarafından batırılmıştı. Mürettebatı ta- rafından batırılan iki des- troyer Pantera ve Tigredir. Bunlardan biri kapaklan- mıştır. Enkazı su sathından biraz yüksek görülmektedir. Diğeri suyun dibine dalmış-i tır. Direkleri ile bacasının bir kısmı gözüküyor. Bu destroyerlerden toplanan bir miktar harp esiri karaya çı- karılmıştır. j GAZETESİ Bulgaristan hâdiseleri Köylüler beş Alman askerini öldürdüler Belgrat, 4 (a.a.) — Reuter: Yugoslav hududu civarında Milnadolna köyünde vuku bulan bir kargaşalık esnasında Bulgar köylülerinin beş Alman askeri öldürdükleri öğrenilmistir. Bil- dirildiğine göre Almanların tar vır ve hareketleri o kadar ta - hammül edilmiyecek bir derece- ye varraıştır ki köylüler toplu bir halde isyan ederek Almanla- ra hücum etmişlerdir. Hâdiseyi mütcakip köye karşı vahşiyane mukabelede bulunulduğu bildi - rilmektedir. Alman tazyiki çok artıyor Londra, 4 (a.a.) — Timesin diplomatik muhabiri, Almanya- nın Yugo:lavyaya mnhtemel hü- cumu hakkında diyor ki: Almanlar, süratle Bulgarista- nı hücum üssü haline getirmek- tedir. Alman fırkaları, Yugoslav hududu boyunca tahasşüt etmiş bulunmaktadır ve Almanlar, pek yakın olccağmı tahrein ettikle- Ti hücumlarda Bulgarları da yanlarına a'acaklarınmı hesap ey- lemektedirler. Sözüne manılır membalardan (Sonu sayfa 5 sütun B de) | Yeni Macar kabinesi Dün Amiral Horti önünde yemin ettiler Budapeşte, 4 (aa.) — Bar dosay kabinesi Naip Horty * n Bir in ilk toplantısını Ş tabmnini 4 (aa.) — Bir hususi muhabir - bildiriyor: Kont Telekinin ölümünden bahseden bitaraf mahfiller bu bu ziyaın umumi vaziyet üze- rinde akisler vapacağımı tah- min ediyorlar. (Sonu sayfa 5 sütun & de) PT ST GĞİIĞ LAŞ I_BA KTA Hükümet darbesi Başvekil istifa etti Kral naibi Bağ- dattan ayrıldı Londra, 4 (a.a.) — Reuter a- Jansı bildiriyor: İtimat edilir. kaynaklardan öğrenildiğine göre İrak Baş- vekili Taha Elhaşimi, sivasi vaziyetin iyileşmesini elde ede- mediğinden dolayı istifa etmiş- tir. Bunun üzerine parlâmento tatil edilmiş ve kral naibi hü- (Sonu sayfa 5 sütun 1 de) VEREİLLİ S n VP ATERRP —HARP—, VAZiYETI Bu harbin hususiyetleri Bu harbin en büyük husu- siyeti, mütearrızın az zayiat mukabilinde müdafii büyük | zarara — uğratmasında, arazi kazanmasında ve büyük mık- Y tarda esir alarak zaferler el- de etmesindedir. Moskova hezimeti ve Wa- terlo felâketi istisna edildiği halde, Napoleon daima m kudretiyle — hasmını ni düşünmüştür İ hlieffen plânı, hasım or- | dusunun, nerede yaklanırsa | ve neye mal olursa olsun, im- hasını istihdaf ediyordu. (Bonu sayfa b sucun 1 de) U —— —— ” Kont Teleki- nin intiharı Ulus gazetesinin bu kusustaki tefsiri Ankara, 4 (Telefonla) — Bu gün Ankarada çıkan Ulusun baş makalesini yazan Falih Rıfkı Atay, Macar Başvekilinin inti < harı hâdisesine temas ederek, Kont Telekinin güç vazifesini devam ettirmiye kuvvet bulama-, dığından bu akibeti tercih ötti- ğini yazmaktadır. Mihvere göre intihar, Yugos- lav buhranı sırasında vukua gel- Mmiştir. Kendisini öldüren adam- üçiü paktla memleketini genişle- ten bir başvekildir. Eğer üze - rinde bu imzanın külfeti olma- saydı belki de istifa ile iktifa ederdi. Çü Macaristan mu- ahede tadilciliği ile maruftur. Halbuki o Macaristan ki, ta- Hini mihver politikasına bağ - lamıştır. Anlaşılıyor ki, Kont 'TTeleki, daha şimdiden memle - ketin menfaat ve şerefini tezat halinde görmüş olduğundan ha- yal sukutuna uğramış ve yeisin ve ıstırabın son silâhını kullan- mıştır. Bu hâdise, yeni nizam vahde- tinin tazyik karşısında için i- çin kaynayan bir inkiyat olduğu telâkkisini kuvvetlendirecektir. Bir rivayete göre, Macaristan Yugoslavya ile münasebetlerini kesmek, ve Yugoslavyanın par- çalanması için Macaristanın ha- rekete geçmesi talep edilmiştir. Nasıl Belgrat darbesi, Yuna - nistana sevkedilmek istenen Yu- goslav vatanperverlerinin isyanı ise, Kont Telekinin intiharı da Macar vatanperverleri Üzerinde husule gelen tezahürün bir ifa- desi gibidir. (Sonu sayfa 6 sütun 7 de) SABAHTAN SABAHA AFRİIKADA Bekka rali Afrikada anların yürüdükleri etini bildirdiği ileri harek ve İ-| BAA U Ş Ehomiyenene ! Hareket Bot mbawîv: lerin tahliye ettiklerini istikameti gösterir hurita | Aylardanberi Afrikadan ge- talyanlar yalnız gerilemek ve İngilizlerin yalnız esir vermekle meşgul oldukları Maa RNuruosmaniye, No. 84 İstanbul Telgraf: YENİ SABAH İstanbul Her yerde 5 Kuruş İDARE YERİ TELEFON: 20795 rifte İmtihan program- ları tesbit edildi Öğretmen ve talebenin tabi ola: Mekteplerde bir. — Yazısı Türk - ticaret anlaşması cakları imtihan şartları imtihan manza rası ikinci sahifemizdedir — Alman Bu hususta teati edilen notaların tasdik lâyihası Ankara, 4 (Hususf Muhabi- rimizden telgrafla) malları karşılığı hesabındaki Alman matlubatın- dan yapılacak değişiklik ve Al- manya ile Türkiye arasında ti- cari mübadelelere ait bulunan hususi anlaşma hakkında Al - manya sefareti ile teati olunan notaların tasdikine mütedair o- meelise verildi lan lâyiha meclise gelmiş bulun maktadır. Bu liyiğı Meclisin hariciye ve iktısat encümenleri- ne berayi tetkik havale edil - miştir. Bundan baska tabiiyet muamelâtından alınacak olan harçlar kanununun 8 inci mad- desinde yapılacak değişiklik hakkındaki lâyiha da bugün Meclise gelmiştir. Taksi şoför ve sahipleri Koordinasyon heyetinin askere gidenler hakkın- daki mühim kararı Ankara, 4 (Telefonla) — As- keri hizmete çağırılan otomobil sahiplerinden bazıları otomobil- lerini satmaktadırlar ve terhis edildikten sonra yeni otomobil aldıkları takdirde, koordinasyon heyetinin bir kararı mucibince, otomobil işletebilmek için yeni plâka alamamaktadırlar. Koordinasyon heyeti, yeni bir kararla, askertikten avdet eden otomobil sahiplerinin, eskiden çalıştıkları yerde çalışmak - ve| Başvekâletin tasvibini almak şartile eski otomobillerini veya yeni aldıkları otomobilleri işlet- mek hakkını haiz olacaklardır. Bir ileri Bir de geri Bingaziye Dünkü Meclis toplantısı Cami ve mescitle- rin tasnifi hakkın- daki lâyiha kabul edildi Ankara, 4 (a.a.) — Büyük Millet Meelisi bugün Refet Ca- matezin başkanlığında toplana « rak cami ve mescitlerin tasnifi- 'ne ve tasnif harici kalacak cami ve mescit hademesine verilecek mühassasata dair kanunun bi - rinci maddesine bağlı bazı fık- ralar ilâvesine ait kanun lâyi- hasını kabul etmiş ve devlet de- miryolları ve limanları işletme umumi idaresi memurları teka- üt sandığı hakkındaki kanunla- ra bazı maddeler eklenmesi — ve bazı maddelerin değiştirilmesine ait kanun lâyihasının da encü- mene verilen bir maddesi harig olmak üzere diğer maddelerinin müzakeresini bitirmiştir. İMüsabakamız: MÜSABAKANIN ŞEKLİ Bu parçayı kesip suklayınız. Son parça neşredildikten — sonra bu parçalar bir araya getirilmek suretiyle meydana çıkacak resmi, vazıh adresinizle birlikte idare- mize göndermek bahar müsaba kamıza iştirak İçin kâfi gelecek- dir. '.*anıî;& l (Bonu sayfa 4 sütun 4 de)