20 Şubat 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Haydarpaşa Lisesi Edebiyat muallimi MİTHAT SADULLAH SANDER tarafından hazırlanan: Lugatçeli ve izahlı, resimli A N T 0 L 0 Jİ Divan edebiyaündan seçme nâzımlan izahlarile beraber muhtevi olan birinci cildi çıktı. Bütün edebiyat meraklılanna ve bılhassa lise onuncu sınıf talebesine tavsiye ederiz. Fiah 50 kurus. TEFEYYÜZ KİTABHANESİ 17 nci yıl sayı: 5938 umhuri ISTANBUL CAĞALOCLU RAMİZ Bugün çıkan K A R İK mecmuasmda nefis bi SİYASİ PANO Perşembe 20 Şubat 1941 Nesretti. Bütün müvezzilerden K A K İ K A T Ü B Telgraf ve mektub adresl: Cumhunyet îstanbu) • Posta tutusu: îstanbuL Na 246 TeJefon Başmuharrir: 22366. Tahnı beyeti: 24298. Idare ve matbaa Inmv 24299 24290 SOFYADA HARARETÜ NEŞRİYAT "Zora,, ya göre Bulgaristan, habersiz olarak Egede mahrec alacağı zaman da Turkıye ıtıraz etmemelidir! Sofya 19 (a.a.) Reuter ajansı bildiviyor: İki memleket arasındaki yirmi senelik dostluğu temhir eden son Türk Bulgar anlaşması Sofyada umumi bir memnuniyet uyandırmıştır. .[Arkast sahife 5, sütun 4 te] Son anlaşma etrafında LONDRADA TEFSİRLER GENİŞÜYOR Times diyor ki: " Bulgaristan istiklâli ni muhaf aza edemezse Bulgar taahhüdünün 1 urkıye ıçın bir kıymeti yoktur,, Londra 19 (a.a.) Reuter: Buyuk Ingıliz gazeteleri bugün TürkBuigar paktı hakkında tefsıratta bulunarak bu vesıkanın şümulünün tatbıkatta oldukça mahdud olduğunu kaydetmektedirler. Taymis gazetesi paktı umumî Balkan vaziyeti çerçevesinde mütalea ve tetkik eylemektedir. Gazete Rumanyaya karşı yapılan sinir harbinin şimdi Bulgaristan ve Yugoslavyaya tevcih edildiğini müşahede ve tespit eyledikten sonra diyor ki: «Bulgaristan, tabiî kaynaklan itibarile Rumanyadan daha az kuvvetli olmakla beraber daha sağlam davranmıştır. Fakat pazartesi günü Ankarada imza edjlen dostluk paktmın Bulgarlar tarafından bir mukavemet jesti olmaktan ziyade son ümidsizlik ve helecan jesti olmasmdan koıkulur. Bir anlaşmaya Bulgaristanm selâmeti için henüz bir esas olabileceği anda varmış olmaması Türkiyenin hatası değildir. İş beraberliğinin henüz vakitken yapılması TArkası sahife 5, sütnn 3 tel Bütün Habeşistan cephelerinde mütemadiyen ric'at eden İtalyan kıt'alarmdan birid.. Filî hizmetini yapatı " erlerimiz • Bulgar Kraiı Majeste Boris Bulgaristan Başvekili Muhtac olanlardan hepsinin ailelerine yardım edilecek Ankara 19 (Telefonla) Filî askerlik hizmeti ifa etmek üzere silâh altına alınan muvazzaf erlerin muhtac ailelerine de yardım yapılıp yapılmıyacağı hakkında bazı yerlerde tereddudler olduğu anlaşıldığından, alâkadarlara bu hususta yeni direktifler verildi. 1111 sayılı askerlik mükellefiyeti kanununun muhtac asker ailelerine yapılacak yardımı ihtiva eden 7 nci maddesinde askere gidenler arasında ihtiyat veya muvazzaf gibi bir tefrik yapılmıyarak kırk günden ziyade müddetle askerde bulunanların ailelerine yardim yapılacağı tasrih edilmiştir. Bu sebeble filî askerlik hizmetini ifa etmekte bulunanların da muhtac ailelerine yardım yapılmasının temini alâkadarlara bildirildi. Amerika 20 harb gemiside verecek Mecliste mühim Bir mülâkatın izahat verdi muhtemel «Bir daha beyan ederim içyüzü Fransantn mağlubiyetinden lıpanya memnun olur mu? Bu faciarun son seklile tahakkuku düşünülmediği zamanlarda 1>panya Fransaya. karçı belki bir Sofya 19 (a.a.) D. N.. B. Bugün dereceye kadar lâkayd olabilir Bulgar meb'usan meclisinde celsesinin di. ttalyan fasizmi de Fransanın açılışında kürsüye gelen Başvekil Promağlubiyetinde kendi yıldızının fArkası sahife 5 sütun 3 tel yükselisini ve parlayışmı tasavvur edebilirdi. İjte Fransa mağlub ve perişan yerde yahyor. Şimdi bu facianın Ispanya ve ftalyaya tesiri, kendilertni de sürükleyip götürmek tehlikesi arzeden bir çöküntü hissi olsa gerektir. Aklı başında bir îspanya ve iz'anma malîk bir Itaîya için eğer ortada bir Fransa kalmamışsa onu yaratmağa çaiısmanın kendi millî mevcudiyetleri ve en hayatî menfaatleri iktıza sından olduğunda süphe yoktur. ki Bulgarisfan kimseyi tehdid veya laarruz niyetinde değildir» gönderdiği mektub Buhrana sebeb toptancıların fazla kâr tetkik edilmektedir temini ıçin canlı hayvan getirmemeleridir Kasab dükkânlarında M* Matsuokanm Ingikoyun eti bulunamıyor liz Hariciye Nazırına Japonya umumî bir sulh Lüxumsux bir buhran teklif ediyor ivijerada Mussolini ile Franko arasında vuku bulan mü lâkatta neler konuşulmuş oldîıgunu kimse bilmiyor. Dahilî İspanjol cidaiinde İtalya ile Almanyanın General Franko'ya yapmış olduklan yardıma karşılık olarak şimdi İspanyadan mıhver lehine hizmetler beklenildiği Mussolini Franko mülâkatı etrafındaki farazijelerin temelini teşkil ediyor. GeçirUmekte olan büyük buhran içinde yakm maziye aid bu hatıralar tazelenirken yakin istikbale.müteallik vazifelerden bahsedilmiş olduğuna şüpbe yoktur. Fakat acaba konuşma mevzulan yalnız şimdiki harbin malum çerçeveleri dahilinde mi cerejan etmiştir? Kimsenin aklna gelmiyen başka meselelere, jiıudiki halde uzaktan uzağa da olsa, hiç teınas edilmemiş midir acaba? Bususüe General Franko'nun Mussolini ile görüştükten sonra Mareşal Peten'e mülâki olması birdenbire iiç Lâtin milletini a'âkadar eden bir vaziyeti gozler önüne gelirse yerinde sayılmaz mı? Düşüute biraz anormal görünür amma hak'kî vaziyete büyük ölçüde uygun bulunması hasebile bütün bütün gayrivarid telâkki olunamaz. Amiral Darlanda Pariste Alman makamlarile temasta Kahıre 19 (a.a.) Ortaşark İngiliz Birleşik Amerika kuvvetlerinin İngiltere ile taksim etmeğe matuf bir karar kuvvetleri umumî karargâhımn tebüği: Habeşistanda Habeş vatanperverleriverileceğinin bildirileceği rivayet edilmektedir. Daily Mail gazetesinin Va nin Gojjam bolgesindeki vaziyetlerı sington muhabiri, Londraya göndermiş memnuniyeti mucıb bir şekilde mütemadiyen inkişaf etmektedir. Knjabara olduğu bu habere ilâveten diyor ki: «ReiMcumhur Ruzvelt, İngiltereye en zaptedilmiş ve buyuk miktarda esir :ı 20 harb gemisi satmağı veyahud ahnmıştır. İtalyanların Piccolo Abbai karakolu da işgal edilmiştir. kiralamaöı taahhüd etmiştir. İtalyan Somalisinde Juba nehri hattı Amerika Reisicumhuru, bundan başka halihazırda Amerikan torpito muh boyunca cpreyan eden harekât ilerleriblerinin 24 ilâ 30 ay yerine 12 ilâ 15 mektedir. Diğer cephelerde vaziyet değişmeay zarfında inşa edilmekte olduklarını miştir. bildirmiştir. Tana gölü mıntakası çevriliyor İnşaattaki bu tezayüd sür'atinin Amerikanın eskisi kadar muhribsiz kalmak Londra 19 ^a.a.) Kahıre teblığınde :ehlikesine maruz kalamdan bu nevi ismî geçen yerler haklcmja aşağıdaki harb gemilerini vermesine medar ola maludat verilmektedir» cak anasırdan biri olduğu intibaı var Enjabara, dünkü tebliğde bildrildiği veçhile İtalyanlar tarafından tahliye dır.. Amerikan askert muharrirlerinden edildiği haber verilen Dangilanın 30 fArkası sahife 5, sütun 1 de] kilometre cenubundadır. Piccolo Abbai, Tana gölüne dökülen küçük bir derenin ismidir. Bu dere kenarında İtalyan karakolunun ayni ismi taşıdığı anlaşılmaktadır. " Bu kelimenin manası «küçük mavi NU dir. Londranın salâhiyettar mahfillerinde bildirildiğine göre İngiliz kuvvetleri Gondara giden yol üzerinde bulunan Vahui üzerine yürümektedirler. İngilizler Tana gölüne tabiî olarak e[Arkası sahife S, sütun 5 te] girmiş sayılabifiriz ve arasında seri bir sulh Libyaia Cerabub buna hazırız» diyor vahasının muhasarası akdine çalışıyorlarmış Londra 19 (a.a.) Büyük BritanAtina 19 (a.a.) Matbuat Nezareüyaya ödünç olarak veya kira suretile ve Kerende muharebe nin radyo ile neşredilen bir tebhğinde harb malzemesi verilmesi hakkındaki denilmektedir: kanunun tatbik mevkiine konduktan son safhasında şöyle şubatta başlayan^ Yunan taarruru 13 sonra derhal Vaşington hükumetince Wilki doğruyu söyle Garb cephesinde iki Merkezdeki 11 inci diği için muhaliflerin mevki daha zapteden İtalyan ordusu ağır hücumuna uğradı kuvvetler Tana gölü zayiata uğradı mıntakasını ihata Ticarel Nazın «Biz harbe Almanlar, iki muharib ediyorlar Habeşistanda harb çok şiddetlendi italyanların fimidsiz bir müdafaası Bir Alman askerî heyeti Yişiye gcldi İtalyanların şiddetli muannidane mu kavemetine rağmen devam etmektedir. Muhtelif noktalarda bütün İtalyan mukabil hucumları tardedilmiştir. İtalyanlar her gün yeni müstahkem mevziler terketmekte ve İtalyan başkumandan lığı elindeki bütün takviye kıfalarıra cepheye sevkederek vaziyeti kurtarmağa ve mukabil hücumlara geçmeğe çalıs maktadır. Bu arada Yunan ordusunun harekâtı, kararlastınhnış olan plânlar dahılinde inkişaf etmektedir. Cephenin merkez kısmında Yunan taarruzu son derece memnuniyet verid bir şekilde devam etmektedir. Askerî e' hemmiyeti haiz ve civarda bazı jreni tnevxiler işgal edümiştir. Daha şimalde ileri Yunan kıt'aları düsmanı mevzılerinden tardetmiştir. İtalyanların zayiatı, umumiyet itibarile çok ağırdır. *** Atina 19 (a.a.) Atina radyosunun bu akşam askeri harekât hakkında aşağıdaki tafsilâtı vermiştir: Yunanhlar, cephenin merkez bölgesinde birçok mürtefi mevziler zaptetmiş ve iki noktada düşmana ağır zayiat verdirmiştir. Sahil nuntakasında İtalyan komutanlığı, birçok mukabil hücumlar emri vermiştir. Bu gece bir mukabil hücumu, daha bidayetinde durdurulmuş ve düşman hücum kıt'alan hatlarımıza (Arkası sahife 5 sütun 6 da) Japon Hariciye Nazuı M. Matsuoka Londra 19 (a.a.) Reuterin diploVaktile kasab dükkânlarında müşteri bekliyen koyun etleri matik muhabiri bildiriyor: Iki gündenberi şehrımızde başgosteJapon Hariciye Nazın Matsuoka, İnren koyun eti azlığı dun de devam etgiliz Hariciye Nazın Eden'e göndermiş miştir. Evvelki gün mezbahada çok az olduğu hususî hir mesajda, yalmz Ukoyun keSildiğinden dün kasabların zakşarkta değil, fakat dünyada her nebazılarında hiç koyun eti bulunmamış, rede olursa olsun normal şartlan yenibazılarında ise evvelki gunlerden kaden tesise yarayabilecek bütün bir hattı lan koyun etleri öğleye kadar satılahareket ittıhaz etmeyi teklif eylemekrak akşama doğru koyun eti kalmatedir. Vaktile dahilî cidaiinde General Fran mıştır. Japon Hariciyesinin sözcüsü M. İşiiKasablarda kuzu eti geçen senelere ko Ispanyasına yardım etmiş olan Italnin bir gazeteciler toplantısmda yapmış nazaran az olmakla beraber günün ihyan faşizmi, muvaffakiyet takdirinde olduğu teklifin bu suretle resmî bir Fransayı Pirene taraflanndan da tehdid tiyacını karşüamakta, sığır eti ise olmahiyet alması, halen bu teklife. tâli bir dukça bol bulunmaktadır. Fakat koyun ederek adamakıllı çember içine almnuş memurun ileri sürdüğü bir teklife atfoetinin bulunmaması dolayısile nark çok sıkışık bir vazi>ete sokmak istiyorlunacak ehemmiyetten çok başka bir ekonulmamış olan sığır ve kuzu etledu. Yalnız Pirene hududlaruıda da deemmiyet vermektedir. İşii'nin Almanya rinde de tabiî bir fiat terefuü görülğil. İspanjanın şark sahillerile Balear ve İtalya ile bu hussuta istişare yapılmeğe başlamıştır. adalan da araya kanştınlırsa Fransamadığını ve İtalya ile muahedelerle müDün koyuncular, pay mahallinde genuı şimalî Afrika ile muvasalası kesil ne pek az koyun arzetmişlerdir. Şaıiasebet halinde bulunan bir hükumet miş olurdu. Bunlar zamanında çok söy yanı dikkattir ki 6 7 bin koyun kereisi tarafından yapıimış ciddî bir sonYUNUS NADÎ sildiği günler olan İstanbul mezbahadaj mahıyetini iktisab etmektedir. [Arkası sahife 5. sütun 2 de] Öğrenildiğine göre, bu Japon mesajı, (Arkası sahife 5 sütun 6 da) (Yaztst 5 tnci sahifede) hâlâ Ingiliz hükunjeti tarafından tetkik olunmaktadır. Matsuoka'nın mesajı, bittabi, muharririnin otoritesine lâyık bir enemmiyetle tetkik edilecektir. Fakat, Nalezyaya yeni Avustralyalı kıt'alar geldi Japon donanmasıda Siyam sularında toplanmağa başladı F Amerika, Pasifik ve Karaib adalarını memnu mıntaka ilân ediyor Vlchy 19 (a.a.) D. N. B. Mütarcke komisyonu başmüfettişi General Neubronn Von Risenbourg bu gün yanmda bir çok Alman subayı olduğu halde, resmi bir zlyaret yapmak üzere Vkhy'ye gelmiştir. Alman generali, saat 11 de, Fransız Harbiye Nazın General Huntziger'i ziyaret etmiş ve askerî merasimle karşılanmıştır. General, bilâhare, Fransız mütareke dairesi ^reisi General Koeltz ile de görüşmüştür. Darlan'ın Pariste temaslan Paris 19 (a.a.) D. N. B. Dün Parise gelmiş olan Amiral Darlan, bugün bazı yuksek Fransız memurlarını kabul etmiş ve bu memurlarla mühim ekonomik ve idarî meseleler üzerinde görüşmüstür. Öğrenildiğine göre, Amiral Darlaril son zamanlarda Fransız kabinesinde yapılan muhtelif değişikliklerin karşılıklı Alman Fransız müna sebetlori üzerindeki akisleri üzerinde görüşmek üzere Paristeki Alman makamlarile de temas etmiştirDiğer taraftan tahmin edildiğine göre, Fransız kabinesinde daha başka değisiklikler de olacaktır. Yunanlılann cenub cephesinde işgal ettikleri mıntakada stratejik bir köprü [Arkası sahife S sütun 5 te] Harbin Polonya safbası bitip de Majino hattının büjiileyici efsanesi karşısında Alman ordulan kış uykusuna dalmış göründüğü sıralarda, ban politika falcüan şöyle bir kehanet savurmaktan çekinmcmişlerdi: Bu harb garbda bitemez. Ergeç Balkanlara ateş sıçrayacak! Majino efsanesi biçare bir hakikat halinde ortaya dokuldükten sonra ayni Calcılar ajni iddialara gene devam ettiler: Ankara 19 (Telefonla) Yeni iaşe Ne de olsa, buralarda duman kokuteşkiistma tayinler ikmal edilmektedir. su var. Günün birinde bu harb mutlaka Müsteşarhğa Hatay Valisi Şükrü Sck Balkanlara da bulaşacak! mensüerin tayini teeyyüd etmektedir Dediler. Müsteşar muavini ve umumî müdürler Avrupayı bir şehre benzetirsek, merde bugünlerde tayin edilecektir. Fiat kezdeki büyük apartımanlardan çıkan murakabe teşkilâtı için evvelce kabul e bir yanguım etrafa ve bilhassa ahşab dilmiş olan kadro ve tahsisat da yeni evli kenar mahallelere de sirayet etmeteşki'âta ilâve olunmuştur. İaşe müste si ihtimalini düsünmek kadar tabiî bir şariığı için Yenişehirde şimdi İş Bank?sina aid olan bir bins klralazmu^tır. Hatay Valisi Yeni teşkil edilen Iaşe Müsteşarlığma tayin ediliyor Birkaç sox Politİka Falcıları şey olamaz. Bununla beraber bu ihtimal. ateşin ve riizgânn seyrine göre azalır veya çoğalır. Hiçbir zaman, politika falcılannın yaptığı gibi kat'î ifadeli bir mahiyet alamaz. Nitekim, harbi Balkanlara bulaştırınamak maksadile iyi niyetli devlet adamlaruıuı bir buçuk senedenbcri geceli gündüzlü çahştıklaıını görüyoruz. Bugüne kadar bn yorucu gayretlerin neticesi müspettir. Yakin istikbal için de müspet kahnakta devam edeceğini tahmin edebiliriz. Hâıliseler kendilcrini aldatmakta devam ederse, >ukanki iddiayı müdafaa eden "falcıların bnndan dolavı teessüre kapılmanıa ları bir insaniyet borcu sayılır arük. Fakat bir de jukanki iddianın zıddını ileri süren falcılar vardı. Onlar da: Harb Balkanlara kat'iyyen gelmi, jecektir. Onun burada ne işi var? Boy' le bir şey mümkün değifdir efendim. Diyorlardı. Hâdiseler her nekadar onlara hak verir şekilde inkişaf emareleri gösteriyorsa da, onlann da bundan ken* dilerine bir şahsî sevinc ve iftihar payı ayırmamalarını tavsiye ederiz. Çünkü Balkanlar harbden uzsk kalacaksa, politika falcılarının sayp. kehanetleri sayesinde değil, alâkadar devlet adamlannin hâlâ devam eden yıpratıcı gayretleri sayesinde kalaeaktır. Bununla beraber, tedikleri çıktığ» takHirde, bütün Balkanlılar nanuna ben nikhin politika falcılanna birer tebrik telsrafı çekmeyi şimdiden taahhüd ede" N Memnu mmtakaya dahil Küba adasında £1 Mora kaled