20 Şubat 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

20 ŞUBAT 1941 3 üncü Yıl- No. 1007 Her'yerae 5 kuruşğ çe Türk Yunanlılariki Kalesi ikasaba daha Dünyanm ea meşhur, en mmazzam ve müthiş kaleleri parçalanırken Türk kalesi a- yakta duruyor, sulh ve sükün mamına deruhte etüiği büyük yazifeyi her an daha kwvvetli bir halde ifa etmeğe hazır bu- hanuyor. Mi e kreis| arp kasırgası bütün Av- rupayı bir ateş ve kan dalgası içinde bırakalı beri had- giz, hesapsız milletler sapır sa- pir düştüler. En kuvvetli kale- ler bir kaç gün içinde düşman ayakları altında çiğnendiler; en yıkılmaz zannolunan devletler bir hamlede perişan oldular. Av- rupanın bu umumi inhidamı için- de yalnız bir kale ilk dakikalara | nispetle gittikçe daha metin ve mukavim bir vaziyette ayakta duruyor. Bu, bir taraftan Kü- çük Asya yoluyla Afrikayı, bir taraftan yüksek Anadolu yayla- g yoluyla Irak ve Hindistanı müdafaa eden Türk kalesidir. Bu kalenin muvaffakıyet sır- v pek sede ve açıktır: Onun hiç bir millet aleyhine — çevrilmiş | zehirli okları yoktur. O, sulh ve | #ükünun, medeniyet ve idealin kalesidir. Bulunduğu yerde hak- mz taarruz ve istilâları durdur- mak ve etrafına sükün ve em- niyet temin etmek için yüksel- miştir. Bu kale ifa ettiği vazif- nin kudsiyetini ve azametini müdrik olmakla beraber müte- vazidir. Hiç kimseye meydan 0- kumıyor, hiç bir milletin hayat | bakkına kasdetmiyor, kiç bir | devleti tehdit etmiyor. Hiç kira- | seye hayat mücadelesinde ra- kip olmak iddiasında değildir . Bilâkis beşeriyet ailesinin ahlâk ve ideal merdiveninde de- kma yükselmesi gayesiyle çalış- mak hususunda bütün milletler- le elbirliği etmeğe hazırdır. Avrupada çelikten ve heton - dan meşhur kaleler, istihkâm-| lar ve müdafaa zincirleri yapıl- | &. Hepsi yıkildı. Türk kalesi flmin ve tekniğin en son icatla- riyle, hesapsız paralar - döküle- rek, inşa edilmiş değildir. O kale | Türk milletinin imanından, idea- | Tinden taahhüitlerinden — vöcuda | gelmiştir. Müdafaa vasstaları bem evlâdlarının süngüsünden, $ hem verilmiş söze sadakarinden | vücuda gelmiştir. Omm için, || dünyanın en meşhur, en ruaz- İ zam ve müthiş kaleleri parçala.,| mnirken Türk kalesi ayakta du- ruyor, sulh ve sükün namına İj dernhte ettiği büyük vazifeyi ber an daha kuvvetli bir halde ifa etmeğe hazır bulunuyor. İlk dakikalarda bu kale şüp- he ve tereddüt Hattâ suizanlar ile kargılandı . Fakat hiçbir şey onun azim ve | metanetini, ciddiyet ve temkini- | ni sarsamadı. Çünkü Türk ka- | lesi hiç bir haris emele hizmet- kâr olmak için yükselmemişti. O en evvel Türk vatanınım, me- Geniyet ve ahlâk idealinin, hak-| kın ve beynelmilel müsavatın müdafii olmak için Avrupa ile || /Asyanın geçit noktasında mevici / | almıştı. | Geçen ga bir buçuk sene için de, Türk kalesi askeri bir hücu- | ma uğramadı. Fakat sinir harbi, tehdit ve gantaj, hile ve entrika anun kapılarım çaldı. Fakat ba- zan karanlıklarda — sürünerek, bazan açıktan açığa bir taarruz (Bonu sayfa 5 sütem 1 de) | | Trablusgarp | Bu büyük kahramanlık |B destanının Üçüncü ya- zısını 4 Üncü sahife- mizde bulacaksınız zaptettiler Tepedelen Yunan hatlarının 15 kilometre nde kaldı geri: [ Ankara Radyo Gazetesi Yunan kuvvetleri dünkü mu- harebe sonunda Mariçan ve A- risa kasabalarını zaptetmişler risa kasabalarını zaptetmişler- dir. Bu suretle Tepedelen Yunan hatlarının 15 kilometre gerisin- de kalmıştı. Burada mah- sur bulunan İtalyanlar fev- kalâde müşkül vaziyettedir - ler. İtalyanlar buradaki kuvvet- lerini kurtarabilmek için büyük zayiatı göze alarak Yunan ileri mevzilerine durmadan neticesiz hücumlarda bulunmaktadırlar. Yunan taarruzunun inkişafı Atina, 19 (a) — Matbuat nezaretinin radyo ile neşredilen bir tebliğinde şöyle denilmekte- dir: 13 şubatta başlıyan Yunen taarruzu İtalyanların şiddetli muannidane mukavemetine rağ- men devam etmektedir. Muhtelif noktalarda bütün İtalyan mu- kabil hücumları tardedilmiştir. İtalyanlar her gün yeni müs- tahkem mevziler terketmekte ve İtalyan başkumandanlığı elin- deki bütün takviye kıtalarını cepheye sevkederek — vaziyeti kurtarmağa ve mukabil hücum- lara geçmeğe çalışmaktadır. Bu arada Yunan ordusunun harekâtı, kararlaştırılmış - olan plânlar dahilinde inkişaf etmek- tedir. Cephenin merkez kısmında Yunan taarruzu sori derece mem nuniyet verici bir şekilde de- »yam etmektedir. Askeri ehem - miyeti haiz ve civarda bazı ye- ni mevziler işga! edilmiştir. Çok mühim Eski Dahiliye Nazırı Reşit Reyin Hatıraları Yeni Saba GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ Mihverin ilk sulh teklifi Japon hariciyenazı- rı İngiliz hariciye na zırına müracaat etti Londra, 19 (a.a.) — Reuterin diplomatik muhabiri bildiriyor: Japon hariciye nazırı Matsuo- ka, İngiliz hariciye nazırı Edene göndermiş olduğu hususi bir me- sajda, yalmız Uzakşarkta deği, fakat dünyada her nerede ©- lursa olsun normal şartları yeni- den tesise varabilecek bütün bir hattı hareket ittihaz etmeyi tek- lif eylemektedir. Japon hariciyesinin sözcüsü B. İşünin , bir gazeteciler top- lantısında yapmış olduğu tekli- fin bu suretle resmi bir mahi - yet alması, halen bu teklife, tâ- K memurun ileri sürdüğü bir teklif atfolunacak ehemmiyet- ten çok başka bir ehemmiyet vermektedir. İşiinin Almanya ve İtalya ile bu hususta istişare yapılmadığı- m bilhassa tasrih etmesine rağ- men, bu teklif, bu suretle, A- manya ve İtalya ile muahedeler- le münasebet halinde bulunan bir hükümet reisi tarafından yapılmış ciddi bir sondaj ma - hiyetini iktisap etmektedir. Öğrenildiğine göre, bu Japon Japon Hariciye Nazarı Matsuoka mesajı, hâlen İngiliz hükümeti tarafından tetkik olunmaktadır. Matsuokanın — mesajı, bittabi muharririnin otoritesine lâyık bir ehemmiyetle tetkik edilecek- tir. Fakat, İngiliz siyasetinin u- mumi ve değişmez prensiplerin- de bir değişiklik vukua getiril - mesi muhtemel değildir. Amerikada akisler Vaşington, 19 (aa.) — Ha- riciye Nezareti, teferrüatiyle tetkik edilmeyen Japonyanın yaptığı tavassut teklifi hakkın- da mütalca serdetmekten içti - nap eylemektedir. Yari resmi mahfillerde Japon yanın Çin ile sulh yapmağa dünya sulhünde bir âmil olmak istemesi biraz gayri tabil bir hal olarak telâkki edilmektedir. Ç3 PRERTEERAARAROGEEEE İA Daha şimalde ileri Yunan kıtaları düşmanı mevzilerinden tardetmiştir. İtalyanların zayiatı, umumi- yet itibariyle çok ağırdır. İtalyanların ağır zayiatı Manastır, 19 (a.a.) — Reuter (Sonu savfa 5 sü. 2de) istipdat, Meşrutiyet ve müü- tareke devirlerinde çok mü- him mevkiler işgal etmiş olan | Eski Dahiliye Nazırı B. Reşit Beyin fovkalâde mühim hatı- ralarında ezctimle şu hâdisele- N rin iç yüzlerini öğreneceksi- niz. Abdülhamidin hakiki şahsi- yeti, Balkan Harbine tekad- | düm eden devirlerde ve Bal-- kan Harbi sırasında cereyan eden, şimdiye kadar gizli kal- # mış mühim hâdiseler, sulh mü zakeresi, Kâmil Paşa kabine- sinin hakiki vaziyeti, Beşinci | Sultan Mehmet, bir idam hük- münün — mahiyeti, Umumi Harpten soura Pariste ilk Londrada müzakereye davet, sulh teşebbüsü, Altıncı SultanMehmet ve Damat Ferit şa kabinesi, Pariste teklif olunan Pek Yakında Başlıyoru Eski Dahiliye Vekili Reşit Rey Pa, cevap, İstiklâl barbi. — BÜYÜK MÜE—SAAKAWZ 500 okuyucumuza çok zengin he- diyeler kazandıracak olan müsa- bakamız 22 Şubat Cumartesi gü- i aren buşlıy' caktır. Amerika İngilte- reye 20 harp gemisi veriyor İngiltereye yardım plânı tatbik mevkiine konuyor Londra, 19 (a.a.) — Büyük Britanyaya ödünç olarak veya kira suretile harp malzemesi verilmesi hakkındaki kanunun tatbik mevkiine koduktan som ra derhal Vaşington hükümetin ce birleşik Amerika kuvvetleri- matuf bir karar - verileceğinin bildirileceği rivayet edilmekte- dir. Daily Mail gazetesinin Va- #ington —muhabiri, Londraya göndermiş olduğu bu habere i- lâveten diyor ki: Reisicümhur B. Roosevelt, misi satmağı veyahat kirala - mağı taahhüt etmiştir. AÂmerika reisicümhuru, bun - dan başka hali hazırda Ameri- kan torpido muhriplerinin 24 ilâ 30 ay yerine 12 ilâ 15 ay zar - (Sonu sayfa 5 sü 4 te) HARP VAZiYETİ nun muvaffak olamadığı halde | nin İngiltere ile taksim etmeğe | lngımsreye en azı 20 harp ge -| Bulgar başîıe- kilinin meclis- te beyanatı Türk - Bulgar Beyanna- mesini mebuslar alkış- larla tasvip eltiler Sofya, 19 (a.a.) — D. N. B.: Bugün Bulgar mebusan mecli sinde celsesinin açılışında kür- süye gelen başvekil profesör Filof, Türk - Bulgar deklaras- yonunun metnini okumuştur. Bulgar Başvekili, bu müna- Bebetle söylediği nutukta, 1925 de iki memleket arasında akte- dilmiş olan dostluk muahedesi- | ni hatırlatmış ve ezcümle demiş tir ki: W Dünyanm geçirmekte olduğu ! güç zamanları müdrik bulunan Bulgar ve Türk hükümetleri, iki memleket arasında mevcut dostane münasebetler dolayı - giyle, pek tabil olarak, karşılık- h Mmünasebetlerini aydınlatmak için yeni bir çare aramıştır. Bu hususta başlıyan müzakereler, karşılıklı bir itimat ve hulüs havası içinde cereyan etmiş ve 17 şubat 1941 deklarasyonu ile neticelenmiştir. | Bulgar hükümeti gu ciheti te barüz ettirmek ister ki bu suret le elde edilen mesut netice, bü- tün Bulgar - milletinde derin bir memnuniyet doğurmuştur. 'Türk - Bulgar deklarasyonu, muhtelif ve biribirine xat tef- girlere mevzu teşkil etmiştir. (Sonu sayfa 5 sü. 8 te) Kira bedelleri hak- kındaki madde tadil edildi Bazı şartlar dahilinde kira bedelleri arttı- rılabilecek Ankara Radyo Gazetesi Milli Korunma kanunu hü- h | | / Her yerde 5 kuruş Sigorta Sosyetesi Hayat - Yangın - Nakliyat - Kaza Sümerbank binası, Galata 44969 Yazılmamış Hatıralar 1 Atatürkün 30 yıl evel söyledikleri Bir ilkbahar gecesi idi. Uzaktan bildiğim, fakat o zamana kadar tanışmak şere- finden mahrum bulunduğum kolağası Mustafa Kemal gazinodan içeri girdi ... r->——amı — © Yazan: Cevat Abbas Gürer SABA —— ... kümlerinden kira bedellerinin arttırılamıyacağı — hakkındaki madde, görülen lüzum üzerine | tadil edilmiştir. Bu suretle hasıl Merhum Atatürkün kurmay Kolağalığına ait bir resimleri olan tereddütler izale edilmiş - tir. Yeni şekle göre, yeniden in- ga veya tadil edilen yahut da|- istimal şekilleri değişen binala- rın kiraları arttırılabilecektir Diğer maddeler de şu şekildedir: 1 — 1939 takvim senesine ait noterlikç mukayyet kira be- delleri hiç bir suretle arttırıla - maz. 2 — Bu mahalle ait 1939 se- nesine mahsus mukavele yoksa kira bedelinin tayini hususunda bir mahallin benzerleri esas tu- tulur. Ve bu yerlerin kirasından fazla kira takdir edilemez. 3 — Benzeri de bulunmadığı takdirde kira takdir için bina vergisindeki gayri safi irat mık- tarı kira olarak sayılır. 4 — Yeni inşa veya tadil tak- dirinde gene gayri safi iradı ki- Yunanistandaki harp vaziyetini tahlil YAZAN: Emekli General K. M. Yunanlıların b lerde bir yarma veya girme teşebbüslerine girişeceklerini, şimdiye kadar şurada burada yapılan mevzif çarpışmalar- dan —anlamak mümkün ola- mamıştır. Haftalardanberi faaliyetler, Pogradeç'te, Develide, Şkum- bi vadilerinde, Ostroviç yayla- larında, Tepedelen etrafında, nihayet, sol kanat ta, Avlon- ya, istikametlerinde maktadır. Cephenin — muhtelif noktala- (Sanu sayfa 5 süi 7 de) | xze çarp ! | İ ğ' ———i | | ra bedelini takdirde esas itti- | haz edilir. Amiral Darlan'ın| Pariste temasları | — Paris, 19 (a.a.) — D.N.B.: ari; rlan, bugün bazı yüksek Fran | » gelmiş olan amiral | memurlarını kabul etmiş ve bu memurlarla mühim ekono - ve idari meseleler üzerinde mik görüşmüştür. Öğrenildiğine —göre, amiral | Darlan, son zamanlarda Fransız | kabinesinde yapılan — muhtelif kliklerin karşılıklı Alman nsız münasebetleri üz: deki akisleri üzerinde görüşmek üzere Paristeki Alman makam- temas etmiştir. Diğer taraftan tahmin edildi- değ ları ile de in: z kabinesinde daha £ caktır klikler de ola- (Yazısı 3 üncü sayfamızda) 'Valinin beyanatı Lütfi K Kırdar Et ve Peynir mes elelerınım izah etti “İhtikârla mücadele için hükümetle halkın müşterek gayrelı lâzımdır.,, Vali ve Belediye Reisi Dokıl yanatta bulunmuştur. Vali ba tor Lütfi Kırdar dün bir mu-| beyanatında demiştir ki: harririmizi kabul ederek et Ve “Son günlerde koyun ve el peynir meseleleri etrafında be-İ (Sonu sayfa 6 sütum 1 de) SABAHTAN SABAHA Mihverin |Sebep: yeni deniz kaybı ele geçen artıyor üslerdir Tobrukun ehemmi yetini İngiliz amiral 30 sene evvel söylemişti Ka TRABLU Tasame z ea SAA ZC AMT AR Va İngilterenin etine geçen büyük Akdeniz ilmantarı - İtalyan nakliyatma çok yakındır. Hitler, son nutkunda harbin| rin İngiliz münakalâtımı kesece 1941 de kat'i neticeyi vereceğini| ğini anlattı. İngiliz iaşe nazırı söylerken deniz harbinin de pek| evvelki gün İngilterenin yiyece- müthiç olacağını, tahtelbahirle- (Sonu sayfa 4 sü 4 to)