5 Mayıs 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

5 Mayıs 1939 Ctuıı Amerikada sulh mitingi Ruzvelt'in, Hitler'le alenî münakaşaya girmiyeceği, fakat hiikumetin bitaraflık kanununun tadilini elde etmeğe çalışacağı haber veriliyor Vaşington 4 (a.a.) «Sulh ve emniyet haftası» münasebetile burada bir miting yapılmıştır. Mitingde söz alan eski Ticaret Nazırı olup geçenlerde Amerikanın Kanada sefiri tayin edilmiş olan Daniel Roper, Amerikanın taarruza karşı koyma siyasetinin gerisinde sarsılmaz bir surette mevki alması lâzım gelmekte olduğunu beyan etmiştir. Mumaileyh, Amerikanın «çocuklan mız bir tecavüz harbinde asla silâh taşı mıyacaklar, fakat kendi müdafaamız için sonuna kadar harbedeceklerdir.» diye açıkça beyanatta bulunması lâzım olduğunu ilâve etmiştir. Diğer taraftan Amerika ticaret odası eski reisi Henry Harriman, infirad siya setinin aleyhinde bulunmuş ve «Ameri kanın esliha ve mühimmat da dahil olduğu halde mallarını, bedelini ödiyebilecek ve kendi gemilerile nakledebilecek her mıllete satabilmesine medar olacak şekilde bitaraflık kanununun tadil edilmesini iltizam etmiş, yalnız Amerika ile mcvcud muahedeleri ihlâl etmiş olan veya müteamz olduğu açıkça tarif edilmiş bulunan milletlerin istisna edilmesi şartını ileri sürmüştür.» Varşova'da Almanya aleyhine nümayişler [Baştarafı 1 ind sahifede'\ Bu beyanat, gece Amerikada verile cektir. Celsede, kordiplomatik ile birçok gazeteciler hazır bulunacaklardır. Daha şımdiden Varşovada ecnebi gazetelerin 15 hususî muhabiri bulunmaktadır. Meseleler Hükumetimize bir teklif Yazan; PEYAM1 SAFA Bugün, yirmi yaşında bir Türk genci, Arab harflerini bilmiyor. Lâtin harflerini benimsediğimiz gündenberi çıkardığımız kitabların sayısı, on yaprakh küçük broşürlerle birlikte, altı bin kadarmış. Bunun pek çoğu san'at ve ilim çerçevesi dışında kalan oyalayıcı kıtablar. Gencliğın ve halkın kültürüne yarayacak eserleri sayarsanız, her ilim, san'at ve edebiyat nev'ine düşen miktar birkaç kitabdan ıbaret. Bugünün gencı bütün ihtısas kültürünü bu «birkaç» kitabla yapacak. Oysa kı bu «birkaç» kıtab ihtısas kültürıü değil, dermeçatma, üstünkörü, bozuk düzen umumî bilgiler bile veremez. İHEM D N ALIN A MIH1NA İmtihan Ruzvelt, Hitler'le alenî münakaşaya girmiyor Vaşington 4 (a.a.) Riyaseticumhur mehafilinde beyan olunduğuna göre, Ruzvelt, Hitler'le alenî münakaşalara girişmek fikrinde değildir. Hükumet ken disine daha geniş bir hareket serbestliği verecek şekilde bitaraflık kanununun tadilini elde etmeğe çalışacaktır. Almanya aleyhine nümayişler Amerikanın tesis edeceği yeni üsler Vaşington 4 (a.a.) Amerikanın Harbiye ve Bahriye Nezaretleri, Pana ma kanalında pasifik tarafından kuvvetli bir surette himaye etmek maksadile Meksikada ve Galapados adalarında hava ve deniz bazları tesisi plânını tetkik ediyorlar. World Telegram'm yazdığına göre, Amerika Hariciye Nezareti, bu hususta bir anlaşma temini için Meksika ve Ekuatör hükumetlerile temaslara girecektir. Böyle bir anlaşma mezkur devletlerin iıükümranlık haklarını hiçbir veçhile ılılâl etmiyecektir. Amerika deniz makamatı bilhassa Meksikanın Acapulco limanının deniz ve hava üssü olarak kullanılabilmesine bü yük bir ehemmiyet vermektedir. Ancak Yeni bir kanun lâyihası bunun için Meksikada istimlâk edilen AVaşington 4 (a.a.) Nevyorkun demerikan petrol kumpanyaları ihtilâfının mokrat mümessili Kennedy, bir kanun lâdaha evvel halledilmesi lâzımdır. yihası tevdi etmiştir. Bu lâyiha, Amerika Altın aktnı hükumetine harb ilânı salâhiyetini ancak, Nevyork 4 (a.a.) Federal Reserve 1 Tecavüzlerin Amerika arazisine karBank'a göre dün Amerikaya 9,463,000 ş! vuku bulması, 2 Harbin Monroe kaidesinin muhafazası için zarurî olması ha dolar kıymetinde altın gelmiştir. Bunun 9,371,000 i İngiltereden gelmiştir. linde vermektedir. •lumıılıımllllllllll! Mareşal Göring Neşriyat Kongresi Alman Nazırı, Ispanya Umumî heyet, son içtibayramında bulunacak mamı bugün yapıyor Berlim. 4 (Hususî) Mareşal Görinğ dün gece İtalyaya hareket etmiştir. Mareşalle Bayan Göring bu gece Italya nın Sanremo şehrine muvasalat edecekler ve birkaç gün orada kalacaklardır. Mareşal Göring'in İtalyadan İspanyaya giderek, General Franko'nun huzu runda yapılacak büyük zafer geçidinde Almanyayı ve Hitleri temsil edeceği sövleniyor. , Ankara 4 (Telefonla) Neşriyat kongresi umumî toplantısı, yarın saat 10 da İsmet Paşa Kız Enstitüsü salonunda yapılacaktır. Kongre encümenlefi, bu gece geç vakte kadar çalışarak elleKndeki mevzularm müzakeresini bitirdiler. Bir çok encümenlerde hararetli münakaşalar olmuştur. Hazırlanan raporlar yannki umumî heyette görüşülecektir. Varşova 4 (a.a.) Dünkü askerî geçid resmi esnasmda halk, birçok de^alar Almanya aleyhinde tezahüratta bu lunmuş «yaşasın Polonyalı Danzig, yaşasın Polonyalı şarkî Prusya, kahrolsun Hitler» diye bağırmıştır. Alman sefirının gamalı haçlı bayrak taşıyan iki otomobili geçerken etraftan Felâket göz önünde: Kitab yok. îhtimemnuniyetsizlik mırıltıları yükselmiştir. yac gözönünde: Kitab lâzım. Fakat AFransız gazetelerine göre rab harfli kitablar arasından bugün işe Paris 4 (a.a.) Almanya Hariciye yarayacak olanları tekrar basmak iç>n Nazırı Von Ribbentrop'un İtalyaya bu milyonlarca liraya ihtiyac var. Yalnız gün yapacağı ziyareti mevzuu bahseden Tarih Kurumunun yeniden basılmasmı Journal gazetesi diyor ki: lüzumlu gösterdiği ve listesini Neşriyat «İtalya, Polonya ile dostluk münase kongresi encümenlerinde tetkik ettiğimiz betleri idame ettiğinden bu ziyaret bilhas kitabları çıkarabilmek büyük bir masraf sa lüzumlu gibi gözüküyor. Binaenaleyh kapısı. Halbuki ne Türk, ne dünya tarihi Von Ribbentrop, işler Polonya ile Al bu kadardan ibaret değil. En küçük Balmanya arasında bozulduğu takdirde İtal kan memleketinin sahib olduğu tarih çeyan sadakatinin ne dereceye kadar ileri şidine varabilmek için o listedeki eserlegideceğini tespıt etmek istememesi pek rin belki on, belki yüz mislini basmak lâtabiıdır. Hususile ki İtalya, Polonyaya zım. itidal tavsiyesinde bulunmuşsa da Berlin Her ilim, san'at ve edebiyat şubesi için nezdinde de mümasil bir teşebbüste bu böyle. lunmuş olduğu tahmin ediliyor. Alıcısı hazır olmadığı için, bu kitabları Sarih işaretlere intizaren bugün belli basmak için lâzım gelen milyonlarca, hatolan birşey varsa o da mihver temasları ta yüz milyonlarca lirayı hususî sermayenın son zamanlarda bilhassa İtalya istika ler veremez. Serbest tâbi ve naşirlerin sermetinde yürüdüğüdür. Filhakika İtalya maye ve neşir kapasitesi, kitabcı dükkânHariciye Nazırı Kont Ciano'nun Alman larının raflarında gördüğünüz eserlerden yaya son ziyareti Viyana hakemlik kararı fazlasını verememiştir. esnasında vuku bulmuştur. Nisandanberi O halde iki çare var: Ya devlet, kitabise Evvelâ Mareşal Göring'in, sonra von cılara, bugüne kadar olduğu gibi pek Brautchitsh'ın ve şimdi de Ribbentrop'un mahdud değil, geniş bir para yardımile Romaya gitmekte olduklarmı görüyo muzaheret edecek ve bu kitabları hazırruz.» lamak işini onlara bırakacak; yahud da Matin gazetesi, Bone'nin dün Polon bu kitabları kendisi basacak. ya büyük elçisile yaptığı mülâkat hakk:nMaarif Vekâletinin hususî neşriyata da diyor ki: yardım tahsisatj, bugün, senede elli bin «Danzig üzerinde bazı hakları olan liradır. Bu para ancak senede birkaç yüz Polonyahlar, orasını askerî işgal altına kitabın basılmasmı teşvik eder. Bizim almak hususunda Almanyadan daha zi gibi müthiş kitab kıtlığı geçiren memleketyade salâhiyettar değillerdir. Bu, Polon lerde değil, kütübhaneleri tıklım tıklım kiyaya bazıları tarafından atfedilen böyle tab dolu memleketlerde bile ayda, hatta bir niyet hakkındaki şayialara nihayet ve haftada birkaç yüz eser neşredilir. Demek recek mahiyettedir. oluyor ki Maarif Vekâletinin hususî neş Varşovada siyasi faaliyet lcra memurlarına verilen yeni emirler Ankara 4 (Telefonla) İcra memurlarının iş sahiblerine karşı iyi muamele yapmalan ve mümkün olan kolayhklan göstermeleri lâzım gekhği halde bazı icra memurları tarafından buna riavet edilmediği anlaşıldığmdan, Adliye Vekâleti tarafından alâkadarlara bu nokta üzerinde yeni emirler verildi. Gafenko'nun beyanatı Belediye îktısad müdürü geliyor Ankara 4 (Telefonla) îstanbul Beledivesi İktısad müdürlüğüne tayin edilen İç Ticaret Kredi İsleri müdürü Saffet yeni vazifesine baslamak üzere yarın Ankaradan hareket edecektir. Meclisten freri istenen kanun lâyihası Ankara 4 (Telefonla) Sanayiin kontroluna dair olan kanun lâyihasını hü kumet, Meclisten geri istemektedir. Buna dair tezkere Meclisin yannki toplantısmda okunacaktır. Londra sefirimiz Halifaks'la görüştü Londra 4 (a.a.) Türkiye Büyük F.lcisi, öğleden sonra, Hariciye Nezaretini 7'varet etmiştir. Fransız donanmasmın manevraları Londra 4 (a.a.) Cebelüttarıktan bildirildığine göre, bütün Fransız donan ması şark ve garb istikametlerinde li mandan ayrılmışlardır. Fransız harb gemileri manevralar yaptıktan sonra tekrar Cebelüttarıka döneceklerdir. Bursa (Hususî) Meyva mevsimi yaklaştığmdan Ziraat Vekâleti meyva a&aclanna ârız olan İponomat denilen a§ tırtıllanna karşı mücadeleye başla mıştır. Vekâletm burada mücadele müdürlüğü, mıntakada mevcud meyva ağaclanna musallat olan bu tırtıllann imhası icin lâzım gelen tedbirleri aldırmıştır. (Voranza) mahlulü ağacîara serpilmek suretile mücadele yapılmakta dır. Bu tırtıllar meyva ağaclarınm yapraklarını kemirmek suretile onları ku rutmaktadır. Mücadeîe şimdilik Bursaya civar olan meyva bahçelerinde yapıl maktadır. Meyvacılarımız bu mücade leden memnundurlar. Bursada ağac tırtıllarile mücadele Roma 4 (a.a.) Romanya Hariciye Nazırı Gafenko. Belgrada hareket et meden evvel yaptığı beyanatta Romadaki konuşmalarmın çok samimî bir dostluk havası içinde her iki tarafa da memDanzig'de Leh bayramı nuniyet verici bir tarzda cereyan etmiş Danzig 4 (a.a.) 3 mayıs bayramı olduijunu söylemiştir. Danzig'de mutantan bir suretle tesis eRomada neşredilen tebliğ dilmiştir. Sabahleyin Polonya umumî Roma 4 (a.a.) Romanya Hariciye komiseri Chodacki ile Polonyalı me Nazın Gafenko'nun burada yaptığı mü murların, serbest şehrin Leh müesseseieri zakerelere dair dün gece aşağıdaki teb murahhaslarının ve âyan reisinin mümes lığ neşrolunmuştur: sili Kundt'un huzurile daimî bir âyin ya«Romanya Hariciye Nazırı Gafenkopılmıştır. nun Duçe ve İtalya Hariciye Nazırı Kont Saat 1 1 de Polonya umumî komiseri, Ciano ile yaptığı müzakereler esnasında iki memleketi alâkadar eden bütün şehır senatösü namına reıs Greiser'in, meseleler teferrüatile tetkik olunmuş Mılletler Cemiyeti komiseri mümessilinin tur. Konuşmalar bir itimad ve samimi ve konsolosların tebriklerini kabul etmiş yet havası içinde cereyan etmiş ve her tir. iki taraf için memnuniyet verici olmuşAkşam, spor kulübünde bir celse ak tur.» dedılmiş ve bu celsede Diet ikinci reisi Alman orduları kumandanı Surzynski, Danzig Polonyalılanna hita ben bir nutuk söylemiştir. nın teftişleri Mumaileyh, bilhassa Polonyanın uzun Roma 4 (a.a.) Alman ordulan kubir sulh devresi arzu etmekte olduğanu, mandam General Von Brauchitsch, yanmda İtalya harbiye müsteşarı Gene ancak şerefli an'anelere sahib bir millet ral Parianı ve Libya umumî valisi Ma sıfatile hayatî menfaatlerini ve şerefini resal Balbo olduğu halde Marmarica fır müdafaaya amade bulunduğunu bevan kasını teftiş etmiş ve fırkanın gecid res etmiştir. minde bulunarak Libyadaki İtalyan Hatib, Danzig'in bir Leh nehri olan kuvvetlerinin görmüş oldukları talim ve Vistül'ün munsabında kâin olduğunu terbiyeyi takdir eylemiştlr. General Von Brauchitsch. bundan söylemiştir. Mumaileyh, serbest şehirdeki Alman sonra tayyare ile Tobruk'a gitmiştir. Orada askerî tesisatı gezecek ve yarın nüfusunun millî menfaatlerile Polonya Trablusa dönecektir. devleti menafiinin telifi kabul olduğu kaAlmanya mukabele bilmisil naatinde bulunduğunu söylemiş ve şöyle demiştir: yapıyor « Polonya milleti, serbest şehirdeki Berlin 4 (a.a.) Daily Telegraph'm Berlin muhabiri Greene ile diğer beş Alman halkının kendilerinin hususî 'htiİngıliz 24 mayısa kadar Almanyadan yaclarına göre millî, iktısadî, içtimaî ve çıkmak emrini almışlardır. Bu hudud siyasî hayatlarını tensik etmek hakkmı harici edilme kararı. «National Zeitung» kabul ve teslim etmektedir, fakat kendigazetesinin Londra muhabiri hakkmda sinin asırlardanberi mevcud olan huku îngiltere tarafından verilen ihrac ka kuna riayet edilmesini, denizde bir mah ranna bir karsılıktır. reci bulunmasını ve Danzigdeki Polon yalı halkın haklarınm zamân altına alın masını kat'î surette istiyecektir. Bu asgarî Paris 4 (Hususî) Paris borsasınm hakkm temini, diğer bir devletin kontro bugünkü kapanış fiatları şunlardır: luna tâbi tutulamaz. Londra 176.74, Nevyork 35,75 1/2, Polonya, Danzig'in hayatmı tayin eBerlin 1516,50. Brüksel 642.62 1/2, Amsdecek amillerden biri olacaktır ve öyle terdam 2012.25, Roma 198.65. bakır 47 3/4 48 3/4. kalay 225.12.10. kurşun olması lâzımdır. Polonyanın rıza ve mu 14,8 1/2. çinko 13,10,7 1/2, altın 148,6, vafakati olmaksızın serbest şehirde hiçbir gümüş 20 1/4. şey vukua gelmemelidir.» Varşova 4 (a.a.) Polonya Hariciye nazır muavini Szembeck, îngiltere büyük elçisini kabul ederek Hariciye Nazırının cuma günü saat 11,30 da Hitler'in nutkuna vereceği cevabın anahatlarını bildirmiştir. 30 dakika kadar devam edecek olan bu nutuk, çok diplomatik bir lisanla yazılmış olup son günlerdeki Polonya gazetelerınin zannettikleri heyecanh hususatı ihtiva etmiyecektir. riyata yardım tahsisatı, meseleyi halletmeğe elverişli mıktarı doldurmaktan çok uzak. Maarif Vekâleti bu kitabları bizzat basmak için muhtac olduğu bütçeden, hemen tamamile mahrum. Kültür buhranına muvakkat çare olarak en az yirmi yirmi beş bin çeşid kitab hazırlamak şart. Bunlan beş seneik bir programla hazırlıyabilmek için de senede üç dört milyon liralık bir bütçe lâzım. Çünkü bu yirmi yirmi beş bin cild kitab, vasatî yedi yüz ellişer liradan, on beş yirmi milyon liraya mal olacak. Yirmi bin çesidi çok görmeyiniz. Herhangi bir ihtısas şubesınde orta derecede kültür sahibi olmak için, en az bin çeşid kitab ckumanın şart olduğu münakaşa edilemez. Meselâ yalnız Türk edebiyatını alınız. Roman nev'i yeni ve çeşidce pek fakir olduğu halde Arab harflerile bine yakın roman çıkmıştır. Orta bir edebiyat kültürüne sahıb olmak ıçın bulnardan en az bir kaç yüz tanesini okumak lâzım, fakat kâfi değil. Geride sevahatname, ne sir, şiir, tenkid ilâh... gibi edebiyat nevile a talya, Habeşistana taarruz ettiği zari de var. Bunlan da katarsanız bin çeşid man, İngiltere, İtalyayı bir tehdid ve kolayca dolar. Tarih için çeşid azalsa binümayişle durdurabileceğini sanarak le hacim, yani cildlerin boyu ve sayısı çodonanmasını Akdenize göndermiş ve Süğahr. Yirmiden çok fazla ihtısas nev'i olveyş kanalını kapatacakmış gibi bir vaziduğuna göre, yuvarlak hesab, ilk elde yiryet almıştı. O zaman, Mussolini harbedemi bin çeşid kitab çok değildir. İnce herim, dedi. İngiltere ricat etti. Zecrî tedsabla tanzim edilmiş bir ihtiyac listesi vübirlere askerî bir mahiyet verilmek istenilcude getirilirse bu miktarın az olduğu bidığı zaman, Mussolini gene harbederım, le görülür. Fakat biz «kıt kanaat» sistededi. İngiltere gene geri çekildi. O taminde kalıyoruz. rihtenberi, mihver devletlerinin siyaseti, Senede üç milyon lira! «dediğim olmazsa harbederim» düsturuna Bu parayı Maarif Vekâleti veremez. dayanmıştır. Çünkü, bu devletler, demokHususî sermaye sahibleri, yani kitab rasilerin harbden çekindiklerini, korktukcılar, senede, devletin de yardımile an larını anladılar ve bunu anladıktan sonra cak, bir, nihayet iki yüz üç yüz bin lira da, meseleleri hep «harbederım» tehdıdile tahsis edebilirler. hallettiler. Sistem şudur: Taarruz edıleFakat, bu hesaba göre, dava bir ç;k cek memleketi, komşularını ve müttcfikmaza girmiş de sayılamaz. lerini evvelâ manevî bozguna uğratmak, Bence her vekâlet, her millî banka: sonra talim ve manevra bahanesıle kısmî yalnız kendi neşriyatını değil, memleket seferberlik yapmak, seferber edilen kuvihtiyacını düşünerek bütçesinden senede vetleri, taarruza uğrıyacak memleketin yüz, yüz elli, iki yüz bin lira kadar bir pa hududlarına yığmak, sonra ültimatomu ra ayırırsa bu üç milyon lira kolayca te dayamak; böylece koca bir memleketi simın edılir. lâh patlatmadan ilhak edivermek. Bunun için, Maarif Vekâletinin emri Fransızların «harb şantajı» dedikleri altında, fakat bütün vekâletlere bağlı bir bu tarz, şimdiye kadar Almanyaya, A«Neşriyat umum müdürlüğü» ihdas edilvusturyayı, Südet topraklannı, Çekomelidir. Slovakyayı, Memel'i kazandırdı. İtalya Bu umum müdürlüğün neşriyat bütçe da, biraz kan dökerek Arnavudluğu çimsini bütün vekâletlerin ve millî bankaların lendi. Almanyanın Romanyaya imzalatkendi bütçelerinden ayıracakları miktar tığı iktısadî mukaveleyi de, ayni korkutlar temin eder. ma politikasınm eseri addetmekte hata Bütün vekâletlerin, devlete veya bele yoktur. Almanya, bu tehdid siyasetini diyeye bağlı idarelerin, millî bankaların Danzig ve Koridor meselesinde de tatbık zaten mevcud neşriyat büroları bu umum etmek istedi; fakat bu defa Lehistan, müdürlükte toplanır ve birbirlerile her an harbederim, diyince tehdid politikası satemas halinde bulunurlar. şaladı, sarsıldı, durdu. İngilterenin garanMaarif Vekâleti, Neşriyat kongresin tisi, esasen kuvvetli bir devlet olan Leden alacağı fikirlere ve telkinlere göre, hıstanın cesaretini artırdı. (Yalnız bu ceöteki vekâletler, idareler ve bankalarla da saret biraz fazla artmışa benziyor; çünkü anlaşarak mükemmel bir neşriyat progra Leh gazeteleri Koridor meselesini, şarkî mı hazırlar. Prusyayı Lehistana ilhak suretile halletNeşriyat umum müdürlüğünün bütün mekten bahsediyorlar.) vazifesi, bu program dahilinde, memleAlmanya, ilk defa, böyle bir mukakete, her ihtısas şubesinin, gencliğin, halvemete maruz kalıyor, tehdidi gayriresmî kın ve köylünün muhtac olduğu kitabları olsa da mukabil tehdidle karşılanıyor. yetiştirmek olur. Lehistan, Alman muhtırasına resmî cevaBütün günümüz kongre çalışmaları b;nı bugünlerde verecek. Eğer, bu cevab, içinde geçtiği için bu satırları öğle yeme tahmin edildiği gibi, Alman taleblerini ğile encümen toplantısı arasındaki kısa reddeder mahiyette olursa, Almanyan;n zamanda yazdım. Onun için teklifimin an tehdid politikası da, demokrasilerin mucak en kalın çizgilerini belirtmeğe vakit kavemet azmi de ciddî bir imtihan geçıbulabildim. Bu esas daha da işlenebilir recektir. Lehıstanın red cevabı karşısında, tehve zaruretlere göre tadil edilebilir. did oyununun, mutad dekorları içinde, Benim n«şriyat kongresinde gözüme azamî dınamizmıle tekrar oynanacağına vuran birkaç hakikat var: 1. Neşriyat işi herşeyden evvel para şüphe yoktur. Gene harb havası, harb psıkozu dünyayı saracaktır. İş, o zaman, simeselesıdır. nırlere dayanacaktır. Harbden korkan'.n 2. Maarif Vekâletinin neşriyat ve hususî teşebbüslere yardım bütçesi çok az sinirleri, daha çabuk gevşiyeceği tabiidir. Demokrasiler ve taraftarları şimdiye kad.r. dar olduğu gibi, gene gevşerlerse, Alman3. Vekâlet bu miktarı çoğaltmağa muktedir de değildir. Çünkü bu, diğer ya bu partiyi de kazanır. Fakat, aksi vaki olursa, Berlin Roma mihverinin tehdid kültür işlerinin zararına olur. siyaseti artık suya düşecek demektir. 4. Devlet de umumî bütçede Vekâlete Çünkü, Almanyanın harb istemediği, son miktarından fazla para ayıramaz. harbden korktuğu meydana çıkacaktır. 5. Fakat her vekâletin, her umum müBu itibarla Lehistan, Almanyaya red dürlüğün ve her millî bankanın kendi bütçesinden kücük fakat her zamanki neş cevabı verdiği takdirde, çifte bir imtihan, riyat bütçesinden daha fazla bir miktar daha doğrusu bir sinir maçı karşısında ayırması mümkündür. Bunlann yekunu kalacağız. ihtiyacı karşılar. 6. Bu bütçenin ve geniş bir neşriyat programının tatbıkı için bir neşriyat umum müdürlüğü ihdasında zaruret ve isabet /ardır. PEYAM1 SAFA Slovakya da parçalamyor IBastarafı 1 inct sahifedet General Veygand IBastarati 1 tnct satıtrede) PARİS BORSASI General Veygand, tayyare meydanınI Başmakaleden uevam\ da Vali Muavini, Merkez kumandanı, Belediye Turizm şubesi müdürü, Fran kâfi derecede alâkadar olamadığını ispat sız konsolosu tarafindan uğurlanmıştır. eden bu vaziyette radyoya mühim bir vazife düşüyor: Havadisleri malum olan şeGeneralin beyanatı General Veygand, hareketinden evvel kilden çıkarıp daha vazıh, daha basit bir gazetecilere aşağıdaki beyanatta bulun dille anlatmak, bir yandan da halkın siyasî terbiyesine önayak olmak. muştur: İçtimalarını bugün bitirecek olan Neş« Tahrandan Fransaya dönerken, fırsattan istifade ederek iki gün Ankara riyat kongresi derpiş ettiği faaliyetin her da kaldım. Bu münasebetle, kendüerini şubesi için radyodan en büyük bir ciddiLozandanberi tanıdığım Cumhur Reisi yetle azamî istifadeye çalışmalıdır. BuEkselâns İnönüne tazimlerimi arzettim. nun için de daimî ve cidden mütehassis Gerek Ankarada, gerek burada bana kar bir «radyo komitesi» ne ihtiyac vardır. şı gösterilen fevkalâde hüsnü kabulden Zira yukarıdaki havadis bahsini sadece son derece mütehassis olarak Fransaya bir misal olarak almış bulunduk. Bu arada böyle bir komite elbette ne cocuklar dönüyorum. Buradan Romanyaya gideceğim. An için, ne genclik için yerinde ve lüzumlu kara ziyaretim gibi Bükreş ziyaretım de nesriyat yapılmadığını görecektir. tamemen gayriresmî mahiyettedir. BükRadyomuzun her vadideki programınm reşte belki bir gün kalabıleceğim.» esasını ise musiki de dahil «terbiye» teşGeneral Veygand Bükreşte kil etmelidir. Bükreş, 4 (Hususî) General VeyD. N. gand'ı hâmil olan tayyare saat 1,30 da Bükreş tayyare meydanına vâsıl olmuş Rizede yeni elektrik fabrikası tur. Refakatinde Bükreşteki Fransız elçiRiza 4 (a.a.) Rize Belediyesine aid liği askerî ataşesile iki yaveri bulunan yeni elektrik fabrikasının inşasma başGeneral Veygand, tayyare istasyonunda lanmıştır. Fransız elçisi, sefaret erkânı, Leh maslaBelediye Meclisi HaLkevine bin beş batgüzan, beynelmilel havacılık cemiye yüz lira yardım tahsisatı kabul etmiştir. ti reisi Prens Bibesko, Rumen hava kuvKızılay kongresi, Valinin ve eşinin işvetleri Başkumandanı, Bükreş merkez ku tirakile toplanarak yeni bir idare heyetimandanı ve diğer resmî zevat tarafından ni seçmiş ve bir yıllık faaliyet raporunu tasvib etmiştir. karşılanmıştır. Türk Radyosunda program meselesi Avusturya eyaletine geçeceği söylenmektedir. Slovakyanın diğer aksamı, Macar himayesi altına girecektir. Slovakyada umumî af Bratislava, 4 (a.a.) Slovakya Başvekili Tisso, 14 marttan evvel işlenmiş olan bütün siyasî cürümler hakkmda umumî af ilân etmiştir. Macar Parlâmentosu feshedildi Budapeşte, 4 (a.a.) Naibi hükumet Amiral Horty, Parlâmentoyu feshetmiştir. Yeni Meclis, 10 haziranda içtimaa davet edilecektir. Hükumet, yeni ıntihabatın tarıhini tesbite memur edılmiştir. îltihak haberi tekzib edildi Berlin, 4 (a.a.) Salâhiyettar mehafil, İtalya, Almanya ve Japonya arasında askerî bir ittifak akdi maksedile müzakereler yapılmakta olduğuna dair olan şayiaları tekzib etmektedirler. Danimarka Alman müzakereleri Kopenhag, 4 (a.a.) Almanya ile Danimarka arasında bir ademi tecavüz misakı akdine dair olan haberlerden bahseden Social Democraten gazetesi, Danimarkanın Almanya, İngiltere, Fransa, Sovyet Rusya ve sair memleketlerle ademi tecavüz misakları akdine âm^de olduğunu yazmaktadır. Korsikadaki îtalyanlar memleketlerine dönüyorlar Livorna 4 (a.a.) Korsikadan mem leketlerine iade olunan 500 İtalyan. dün Citta di Traponi vapurile buraya gel mişlerdir.