12 Mayıs 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

12 Mavıs 1938 IBaştarafı 1 tnct sahitede] « Bu şirket, yeni bir ihrac piyasası bulmuş mudur? Bilhassa mamul tütün lerimiz için yeni mahreçler temin edildi mi?» Bütçe Mecliste izahatı tim: (Bu dereçenin sıhhat noktasından ehemmiyeti korktukları kadar olmadığım şundan dolayı ümid edıyoruz ki, rakı su ile içilmektedir.)» Ziya Gevher: « Susuz içenler de var.» Ali Rana Tarhan devamla: « Su ile içildiği için onun derecesîni herkes istediği kadar indirebilir. Maamafih, hiç..şüphe yok ki, kendileri sıhhî ve içtimaî bakımdan haklıdırlar. Sıhhat Vekâleti de bu mesele ile sureti mahsusada meşgul olmaktadır. Bizden şimdilik 45 dereceden fazla rakı yapılmamasmı istedi. Biz bunun derhal tatbikını kolay bulmadık. Çünkü derecelerin inmesi malî tesirler yapar. Bu sebeble henüz başlıyamadık. Rakının hepsinin İnhisar tarafından yapılması, pek yüksek huzurunuzda birkaç defa mevzuu bahsoldu. O zaman verdiğim cevab şu idi: (înhisaı lar varidat bakımmdan rakınm e sası olan somayı yapıp sattığı için varidatını bu suretle temin etmiş ovaridatım bu suretle temin etmiş bu Iunuyor.) Hususî amiller de tica rî zihniyetle müşterilerini memnun etmeğe çalışıyorlar. Fakat İnhisar idaresinin imalâta gösterdiği itina yavaş yavaş hususî amillerin müşterilerini İnhisarlar idare sine çekti. Şimdi bu iş filî olarak İnhisarlar idaresine dönmek üzeredir.. Müşte riler o kadar çoğaldı ki, idare, yeni tesisat yaparak istihsalâtı artırmak mecburiyetinde kaldı. Bu seyre göre, yakın zamanda hususî amillere iş kalmıyacağını zanne diyorum. Bunu, tavsiye ettikleri gibi bir tedbir olarak yapmadık. İmalâtta göster diğimiz itina bizi bu neticeye götürdü.» CUMHURÎYE'k Inhisarlar Vekilinin Kuvvetli alkollü Bundan sonra Emin Sazak (Eskişe hir) söz alarak Inhisarlarm birçok yer lerde teşkilâtı varken bazı satışlarda lüzumsuz yere fahiş komisyonlar verildiğini ileri sürdü. İnhisarlar Vekili Ali Rana Tarhan, kürsüye gelerek dedi ki: «. Hiisnü Kitabcı arkadaşımız, bütçemizde lüzumu kadar tafsilât vermediğimizi söylüyorlar. Gelecek sene daha çok malumat vermeyi vadediyorum. Bunu ihmal etmedik. Bilânçolanmızın neşri kâBdir sanıyordum. Çünkü, bilânçolarımızda daima 5 1 0 sene evveline kadar giderek mukayeseli malumat neşrediyo ruz. Limited sirketin faaliyetini sordular. Limited, ilk işe başladığı sene, gayet mahdud bir çerçeve dairesinde tütün ve mamulât satmakla meşgul oldu. Az olan kendi parasile iş görerek esaslı bir kazanc temin etti.» Ali Rana Tarhan, Limitedin işleri gittikçe inkişaf ederek bu sene înhisarlar idaresinin büyük bir yardımcısı olduğunu, piyasada fiatları düşürmemek ve bilhassa iyi tütünlere revaç vermek yolunda esaslı hizmetlere giriştiğini, yeni piyasa bulmak meselesine gelince bundan bil hassa Londra piyasasmda meşgul oldu ğunu, fakat henüz kat'î bir netice alm madığı için şimdilik maruzatta buluna mıyacağını söyledi. halbuki kaya tuzlanmn harice satılması dahi kabil olduğunu söyledi. Sözleri sırasında devlet namına satılan şarabların kullamlmış şişelere konulmasını doğru bulmadı. Bira ve şarab satılan lokanta lardan bey'iye resmi alınmasmı istedi. Ziya Gevherin rakı hakkındaki te mennilerine temas ederek: « Rakı denilen şey, derecesi yük sek olmayınca, zaten içilmez. Tiryakiler, 40 dereceden aşağı içemezler. Bulantı verir. Eğer rakı kalkmalıdır diyorlarsa o başka...» Hatayın feryadı gergin buldum. Derhal Beyruta gitmekliğime mâni olan da bu oldu. Asayişin muhafazasmdan mes'ul mevkide bulunuyorum. Bu tedbiri ittihaza mecbur kaldım. Şehri işgal eden askerî kıt'a yalnız disiplinle birleşmiştir. Yoksa, Türk, Arab muhtelif unsurlardan mürekkebdir. Kıt'a gayet inzıbatlı ve hakkaniyetli hareket için emir almıştır. Son vak'ada ölen iki Türk jan darmasının diğer jandarma arkadaşları tarafından öldüriildükleri söyleniyor? Asla. Ben çok mühim olan bu meseleyi ne dramatize ne de istismar etmek istemiyorum. Hâdise hakkında istediğiniz gibi tahkikat yapabilirsiniz. Esasen yalan ve yanlış şayia ve haberlerin vaziyetin gerginliğinde büyük tesiri vardır. Gayrimes'ul membalar her tarafa ve bilhassa Türkiyeye birçok yanlış haberler gönderiyorlar. Sizden buna mâni olmanızı rica edeceğim. Bir tesçil bürosundaki Yunan azanm yerine bir diğerinin ikame edildiği bildiriliyor. Bu hususta malumabnız var mı? Bunu ilk defa sizden duyuyorum. Komisyondan hiçbir aza da bana bu yolda birşey söylemiş değildir. Bu beyanatmı Hatayda çıkan türkçe gazetelere de tebliğ etmekliğime müsaade eden delege Garo'ya teşekkür ederek yanından ayrıldım. Ziya Gevher: « Derece 40 tan da aşağı indiril meli.» Mehmed Somer devamla: « 40 tan aşağısı içilmez. Fakat rakı kalkarsa çalkalama ispirto yaparlar ki, bu daha muzırdır.» Sırrı İçöz (Yozgad), intihab dairesi olması münasebetile Sekili memlâhasının vaziyetinden bahsetti. İstasyona bir kilometre mesafede olduğunu, bir dekovil hattı için ray döşemek kâfi geleceğini söyledi. Durak (Gümüşhane), Şark havalisinde dünyanın en güzel arpası çıktığmı, mahsulün bol olduğu zamanlarda çürü düğünü söyliyerek bu havalide bir bira fabrikası kurulmasını istedi. Vekil tekrar kürsüde Gümrük ve înhisarlar Vekili tekrar künrüye gelerek, bu mütalealara cevablar verdi. Bira ve şarab resminin tenzili dü şünüldüğünü, ancak bütçe Meclise verildiği cihetle bunun gelecek malî senede tahakkuk edebileceğini tekrarladı ve köylü tütünlerinin Ankara, İstanbul ve İzmirin belediye hududlan dahili müstesna ol mak üzere memleketin her tarafında serbestçe satıldığını ilâve etti. Bir müddet daha müzakerelere devam edildi. Ali Rana Tarhan tekrar cevab vererek Sekili vaziyetini tetkik edeceğini, şarab resminin yalnır dahilde sarfolunanlardan alındığını, ihracattan resim alınma dığını beyan etti. Bundan sonra maddelere geçildi. Maddeler üzerinde de müzakereler oldu. Ufak tefek tadillerle înhisarlar idaresinin 1938 yılı bütçesi kabul edildi. içkiler meselesi Şarabcılık vaziyetini anlatırken bu sene Izmirde büyük bir fabrika kurulaca £ını ilâve etti. Hüsnü Kitabcınm Inhi sarlann murakabesi hakkındaki mütale alarına da temasla şimdiki şeklin kâfi ve înhisarlar bir ticaret müessesesi olduğu için hatta çok bile olduğunu beyan etti ve izahatına devamla: « Biz, mümkün olduğu kadar halkı rakıya ve kuvvetli alkollü içkilere teşvik etmemek için çalışıyoruz. Hatta bu hususta idarelere verilen talimat şudur: (Memleketin rakı satılmıyan yerlerinde rakı satılması için teşebbüs almayınız.) Amma ticaretin içabatından olarak nisbeten az alkollü içkileri tanıtmak için ilânlar yapıyoruz.» Gümrük ve İnhisarlar Vekilinden sonra Ziya Gevher Etili, söz alarak geçen sene de sorduğu bir suali tekrarladı: « En mühim mesele rakınm % 50 ispirtoyu ihtiva etmesidir. Bunu sıhhî ve içtimaî bir mesele ve bir millî dava olarak İnhisar idaresinin mütalea etmesi elzemdir. Hatta o derecededir ki, Sıhhiye Vekilinin de bu işle benden fazla alâkalanması lâzımdır.» Hasan Saka (Trabzon) : « Sıhhiye Vekilinden ziyade tiryakiler bilir.» Ziya Gevher devamla: « Devlet, birdir. Her Vekil, suallere cevab verir. Umid ediyorum ki, bu sualin cevabmı alacağım. Arkadaşlar, % 50 ispirto demek öldürücü ispirtonun yansı demektir. Rakının bizden çok içildiği Yunanistanda kabul edilen resmî dercce miktarı, % 35 tir.» tkinci şarab fabrikast Vekil, şarab imalâtı hakkında da izahat verdi. Ahmed İhsanın teşvik edici sözlerine teşekkür etti. Emin Sazakın murakabe noksanlığı hakkındaki mütaleasına da cevablar verdi. Tekirdağın şarab fabrikası memleketin ihtiyacma cevab vermeyince ikinci bir fabrika yapılmak için geniş bir bağ mıntakası olan İzmirin seçildiğini beyan etti: « Sonra her yerde tuz bulunmadı ğını söylüyorlar. Biz, vardır, zanediyo ruz. Bulunmıyan yerleri bana lutfen söylerlerse bilhassa teşekkür ederim ve oralara da tuz irsalini temin ederim. Vekâletimiz vardır ve hiç bir yerin tuzsuz kal ması için sebeb yoktur. Sonra Sıvas ve Erzincanda müddetleri zaten bitmek üzere olan acentalarm te sislerinin bir gaflet olduğunu söylüyorlar ve bunu itiraf etmemizi istiyorlar. Bir gaflet olduğu kanaatinde değilim. Binaenaleyh itiraf edeçek birşey yoktur.» Dedi. Ali Rana, boş şişelerin temizliğine, hususî amillerin dahi sureti mahsusada itina ettiklerini kaydetti. Berc Türkerin mütalealarma cevab olarak da inhisarlarm ticarî evsaf ve kabiliyetinin gittikçe artmasına itina edildiğini beyan etti. Sigorta şirketleri hakkındaki lâyiha Ankara 11 (Teîefonla) Sigorta şirktelerinin teftiş ve murakabesi hakkındaki kanun lâyihası, İktısad ve Adliye Encümenlerinden geçti. Meclk mzname 3 sine alındı. Hudud ve Sevahili Sıhhiye Umum müdürlüğünün bütçesi Ankara 11 (Teîefonla) Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum müdürlüğünün 1938 malî yılı bütçesi, Bütçe Encüme ninden çıktı. Bugünlerde Mecliste görüşülecektir. Umum müdürlüğün varidat bütçesi 1937 yılına nazaran 392 bin 200 lira noksanile 594 bin 100 liradır. Masrafları da 494 bin 48 liradır. Uumumî muvazeneye ahndığından yeni bütçede hıfzıssıhha müessesesine aid tahsisat yoktur. Ruşeni tekrar söz alarak bira ve şarab gibi içkilerden alınan resimlerin indiril mesni teklif etti. Ahmed İhsan, Berc Türkerin kontrolun ehemmiyetinden bahseden sözlerini ele aldı ve mütalealan sırasında: « Bir kere, idarenin mütedavil serŞarabcıhğımız mayesi mahfuzdur. Ya paradır, ya mal Ziya Gevher, rakı imalâtmı Inhisarm dır. İkincisi, her sene masarif umumiyesi tamamen eline almasını istedikten sonra iniyor.» Dedi. Resimlerde tenzilât şarabcılıkta geri olduğumuzdan da bahsetti ve sözlerini şöyle bitirdi: înhisarlar Vekili, Ruşeniye cevab ve« Bu kadar milyonlarla mal sarfe rerek: « Zaten hükumet programında alden ve esaslı bir imalâthanesi bulunan biı kolü az olan hafif içkilerin istihlâkinin müessesenin dinlenmiş, eskimiş şarabı neçoğaltılacağı yazılıdır. Onun için gerek den yok?» Ahmed İhsan Tokgöz (Ordu), înhi şarabın, gerek biranın resimlerini indir sarlar muamelâtındaki inkişaftan bahisle meyi esas itibarile, hükumet, düşünmekbu düzelmenin diğer iktısadî teşekküller tedir. Bunun yakın ve münasib bir za de de teessüs ve tebarüzünü candan di manda yapılacağını zannediyorum.» dedi. ledi. Ziya Gevher tekrar kürsüye geldi. EzEmin Sazak (Eskişehir), Izmir üzücümle dedi ki: mü, çekirdeksiz olduğundan ve müşterisi « Hükumet programında bu içkilehazır bulunduğundan şarab fabrikasımn Izmirde kurulmasını doğru bulmadı. Tü rin derecelerinin indirileceği vardır, di tün ve tuz satışları dolayısile müjaleaları yorlar. Güzel... Amma bunu derhal in nı söyledi. dirmeleri lâzımdır. Esasen heyeti umu Osman Dincer .(Mardin), hususî a miye ile alâkadar Vekâlet de kendile millerin rakı çıkarması mevzuuna temas rine behemehal 45 dereceye indirilmesini ederken, sokaklarda şişeler toplandığını, yazmıştır.» Sami Erkman (Kastamonu), son sebu arada mülevves şişelerin de alındığını söyledi. Osman Dincer, hatta hastane nelerde bağcılığm mühim buhranlar gelerde idrar tahlili yapılan şişelerin hasta çirdiğinden bahisle istihsalâtı artımak için bakıcılar tarafmdan satılmış olması ihti sarabdan alınan resmin kaldırılmasmı zamalinden bahsederken gürültüler oldu rurî gördü: « Beş yüz bin kilo şarabla memle ve: (Olamaz. Mubalâğa ediyorsun) sesket bağcılığmın kalkınmasma imkân yokleri yükseldi. Berç Türker (Afyon), İnhisarlar büt tur.» dedi. Tuz meselesi çesinde görülen inkişafı memnuniyetle kavdettikten sonra bu idarenin ticarî bir Mithat (Aydın), tuz siyasetinden müessese gibi murakabe görüp görmedı bahsetti. Memleketteki zengin tuz pını sordu ve pratık surette mütehassıslara membalarından lâyıkile istifade edilemeİnhisarlar Umutn Müdürlüğü şubelerin diğini, meselâ merkezî Anadoluyu başde tetkikat yaptırılmasını faydalı buldu. tanbaşa tağdiye edebilecek Koçhisar köy Rakıda derece memlâhalan, Sekili tren istasyonuna pek Gümrük ve İnhisarlar Vekili tekrar yakın bir yerde olduğu halde bir hat çekilmemesi yüzünden birşey yapılamadı kürsüye geldi. Dedi ki: « Ziya Gevher arkadaşımız, geçen ğını söyledi. sene oldusu gıbı bu sene de rakı dereceMehmed Somer (Kütahya), SekiH •inin yüksekliğinden şikâyet ettiler. Ge istasyonuna yakın bir bataklığın Koçhisar tuz sevkiyat'na kışm mâni ve abı su cevabı vermis ;en ö r >e Brezilyada geniş bir ihtilâl hareketi Londra 1 1 (Hususî) Brezilyada bugün bir darbei hükumet teşebbüsü ya pılmıştır. Bu hususta alınan mütemmim malumata göre, darbei hükumet teşebbüsünün başmda Amiral Tavarez bulun maktadır. İsyan hareketi, geçenlerde lâğvedilen «yeşil gömlekli» adını taşıyan Brezilya faşistleri tarafından tertib edilmiş, bilâhare bir takım bahriyeliler de asilere iltihak etmişîerdir. Asiler, başlannda Amiral Tavarez olduğu halde dün gece Bahriye Nezaretini işgal etmişîerdir. Bilâhare Harbiye Ne zaretinin de zaptma teşebbüs edilmiş, fakat hükumet kuvvetleri müdahale ederek Amiral Tavarez'i öldürmüşlerdir. Asiler bilâhare, Riyaseticumhur sarayına hücum etmişîerdir. Cumhurreisi M. Vargas, saray muhafız kuvvetlerine bizzat kumanda etmiştir. Bu münasebetle Harbiye Nazın hafifçe yaralanmıştır. Son dakikada alınan malumata göre, hükumet isyan hareketini tamamile bas tırmış ve asilerin ileri gelenlerini yakalamıştır. Mevkuflar 24 saat zarfında mu hakeme edilmek üzere divanıharbe sevkedilmişlerdir. Cumhurreisi Vargas, geçenlerde Brezilyada yeni bir kanunu esasî ilân ederek bir nevi diktatörlük kurmuş ve memleket dahilinde bilumum siyasî teşekkülleri feshetmişti. Yeşil gömleklilerin bundan muğber olarak darbei hükumet teşebbü sünde bulundukları anlaş'lmıştır. Havay'da hava üssü Vaşington 11 îyi malumat almakta olan Amerikan mehafili, İngiltere hü kumetinin Yeni Zelanda ile Kanada arasındaki hava hattı için Havay: hava üssünü kullanmak maksadile Amerika hükumetile müzakerelere girişmiş ol duğunu beyan etmektedirler. IBaştaraft 1 ind safti/ede] Ivaziyet karşısında Fransanın Hataydaki tatbikatı delegesi M. Garo'nun ne düşündüğünü Başkonsolosun Delege Garo ile gö öğrenmek istedim. Kendisine vaki mürarüşmesi iki buçuk saat sürmüştür. An caatimi dostça ve büyük bir nezaketle kakara kararları yanndan itibaren aşağıdaki bul eden Garo, muhtelif suallerime aşağışekilde tatbik edilecektir: daki cevablan verdi: Umumî af ilân edilecek, bu affın as Seyatahiniz ve Ankara hakkındaki kerî cürümlere de tatbiki Paristen istene umumî intıbaınız? cektir. Hasan Cebbare ve Alâeddine izin Mükemmel. Bir kelime ile hayranverilecek ve her iki vazife yani Hatay kâ lığımı söyliyebilirim. însanın, kalkınmatibi umumiliğile dahiliye ve maliye ser ğa azmetmiş bir milletin neler yapabilecevisleri şefliği münakale devresine mahsus ğini anlamak için muhakkak o milleti yeolmak üzere Mülkiye mektebi mezunla rinde görmesi lüzumuna bir kere daha rından Eteme tevdi edilecektir. kani oldum. İşitilen, okunan şeyler ve Tedhiş çeteleri ortadan kaldırılacak tahmin kabiliyeti kâfi gelmiyor. Bu söztır. Nahiye müdürü arasmda büyük de lerimle bildiklerimle gördüklerim arasın ğişiklikler yapılacak ve Antakya kayma daki büyük farkı anlatmak istiyorum. kamı Sabahaddin değişecektir. Maliye Temaslarınız ve görüştüğünüz meBaşkâtibi Fuad tekaüde sevkedilecektir. seleler? Sembol halinde bir cerh vak'ası Rüştü Aras ve Şükrii Kaya ile u Antakya 1 1 Anadoiu ajansının humumî mahiyetteki noktalar üzerinde gösusî muhabiri bildiriyor: rüştük ve Menemencioğlu ile seyahatimin Bugün öğle üzeri burada siyasî bir emevzuunu teşkil eden meselenin bütün hemmiyeti yok gibi görünen, fakat hakinoktalarını inceden inceye teferruatile katte hâkim olan ruhî haleti tebarüz ettirtetkik ettik. Bir çok kararlar verdik. Bunmesi itibarile kayda değer olan tipik bir ları az zamanda yani birkaç gün içinde cinayet olmuştur. tatbik edeceğiz. Size, bu kararların mahiHisar nahiyesinden Köse Ali isminde yeti hakkında sarih malumat verecek vabir Türk, şehrin oldukça kalabalık bir ziyette değilim. Gerçi bunlann mahiyeti yerinde bisikletle geçen biri tarafından hakkında gazetelerde neşriyat gördüm. bıçakla yaralanmıştır. Vak'anm sebebi yoktur. Bisikletli adam, Alinin elindeki Fakat bunlar tatbiklerinden cv\e\ efkârı gülleri istemiş, o da itiraz etmiştir. Ali umumiyeye aksedecek kararlar olmadıelli beş yaşlarında kasketlidir. Yaralıyan ğından bu hususta müteessir olduğumu feslidir. Yirmi beş yaşlanndadır. Aliyi söylemeği lüzumlu addederim. Bununla hastanede ziyaret ettim. Kendisine hasta beraber şimdiden şunu da söyliyebilirim nede polis tarafından bir kaç adam gös ki, verilen kararlar mahallî hükumeti interilmiş, hangisi olduğu sorulmuş, o da iyi tihab işlerinde kat'î olarak bitaraf vaziyehatırlamıyor. Buna binaen tevkif edi te koymağa matuftur. Türk halkı ekseriya «mahallî memurların bir kısmı bize lip edilmediğini henüz öğrenmedim. «Vahdet» Hatay ismile çtkacak karşı tarafgirane hissiyatla hareket edi yor» diye şikâyet ediyor. Muhakkak olan îskenderun 11 Anadoiu Ajansımn birşey varsa o da, müteaddid hâdiseler hususî muhabiri bildiriyor: vuku bulduğu ve bunda bir çok memur İskenderundaki Vahdet gazetesi 11 inların da siyasî vaziyet almış bulunduklaci yıldönümü olan önümüzdeki 18 ma rıdır. Bunlar arasmda yalnız Suriye ta yıstan itibaren Hatay adile çıkacaktır. raftan memurlar değil, Türk memurlar da Kayıd, Türkler lehinde vardır. Ancak bu suretle hareket eden İskenderun 10 Anadoiu ajansınm Türk memurlar adedinin çok daha az olhusuî muhabiri bildiriyor: duğunu teslim ederim. Memurların bu İskenderun ve Kırıkhan mıntakaların tarzı hareketi' bilhassa mazide böyle ol da tescil muamelesi Türk listesine müsaid muştur. Çünkü o zaman idare doğrudan bir şekilde inkişaf etmekte berdevamdır. doğruya Şama merbuttu ve Türk veArab Türk kardeşleri listesine yüzde 99 nisbe unsurlar daima birbirine zıd ve muhalif tinde kaydedilmekte olan Türklerin gösidi ve memurlann bu anlaşmazlığa dahil terdikleri içten gelen şevk ve tehalük haolması gayrikabili içrinab idi. Ben eylul kikaten görülecek bir manzara arzetmek de gelir gelmez radika] tedbir aldım; hatr tedrr. ' ' ^ > ta bu tedbirleri Sancak statüsünün tatbij Suriye gazeteleri hep birdgnt, kından daha evvel aldım. Teşrinievvelde taarruza geçtiler " "" *1 siyasette en ziyade kompromi olan Suriîskenderun 11 Anadoiu ajansımn yeli memurlan azlettim ve zemini, bita hususî muhabiri bildiriyor: raflığı temin için hazırladım. Bununla Garo tayyare ile geldikten sonra bütün tam bir muvaffakiyet temin etmiş olmakFransız memurlarını toplamış, uzun müd la övünemem. Parise ve Ankaraya da det müzakerede bulunmuştur. Saat 1 7,30 söylediğim gibi bu vaziyeti daima iridalle da Başkonsolosumuz kendisini ziyaret etti. ve anlayışla takdir ve o suretle hüküm Hatay meselesi hakkmda şimdiye ka vermek icab eder. Çünkü tam bir idarî dar az çok sükuneti muhafaza eden Su bitaraflık temini için muhakkak Türk riye gazeteleri hep birden ve güdümlü Arab bütün memurlara yol vermek lâ kanaatini veren bir ağız birliğile taarruza zımdır. Zira bütün Sancak silâhlıdır ve geçtiler bu hal uzun ayların karşılıklı itimadsız Yunanlı aza Buduris'in Antakyada lığının neticesidir. Tecavüz korkusundan komisyon merkezine naklinin Buduris'in ileri gelmistir. Halbuki silâh taşımak yaTürkçe belmesinden ve merkezde Türkçe saktır. Hükumet silâhları elinden geldiği istidalarla hukukî işlerin çoğalmasından kadar topluyor, elinden geleni yapıyor. mütevellid olduğu komisyon tarafından Bugün Beyruta gideceğinizi öğrenbildirilmesine rağmen İskenderun'da çı dim. Bu seyahat Ankarada verilen ka kan Elhva gazetesi bugünkü sayısında rarların tatbikile mi alâkadardır? aynen tercümesini aşağıya koyduğum ya Evet, bugün Beyruta gidiyorum. zıyı dercetmektedir: Bu seyahatim Fransız ali komiserine AnYunanlı aza Buduris'in Türklere kar karanın kararlarını bildirmek ve bunlann şı nasıl açık surette tarafgirlik ettiğini ge tatbiki için alınacak tedbirleri birlikte itçen sayımızda yazmıştık. Bu şikâyetimi tihaz etmek içindir. Salı günü dönece zi nazarı itibara alan heyeti merkeziye ğim. kendisini başkasile tebdil etti. Gerek Sancakta, gerek TürkiyedeEti Türklerinden Türk olduğunu bil ki alâka sebebile Beyruttaki görüşmele dirmek niyetinde olanların en az yüzde riniz neticesini buraya avdetinizden ev 75 i şapka tedarik etmiş ve giymişken te vel öğrenmek ve bunlan Türk efkârı u madî eden tazyik ve tethiş hareketi üze mumiyesine bildirmek ümidile ben de rine şimdi bir tane kalmamış gibidir. A Beyruta gitmeği düşünüyorum. Acaba rabca Elliva gazetes: Karaliste başlıklı ya buna lüzum var mı? zısmı bitirirken türkçe geçen «hain» lerin Hayır. Çünkü bu seyahatim tamaisimlerini kara dosyaya kayıtla gazete men formalite ve nezaket icabıdır. Ankamizde veya aynca ilân ve Arab ofisi tara kararlanmıza kat'î nazarla bakabilir rafından tevzi ettireceğiz. Ta ki umum issiniz. Bunlar yukanda söylediğim gibi Iâm ve Arablar din, vatan ve milliyetlerini çok az zamanda tatbik edilecektir. Esa saklıyan hainler hakkındaki kararlarını sen Türkiyenin konsoloslarile daimî te versinler diyor. mas halindeyim. Burada benim ve konsolosların Tür Gayretlerimizi telif, nizamı, barışı ve kiyedeki cereyandan haberdar olmamız intihabm sükun içinde yapılmasım temin ve bilhassa bugünlerde türkçe gazetelerin için ben elimden geleni yapacağım. Türarabca ve fransızca gazetelerden zengin kiye hükumetinin bilhassa Sancak işini olması lâzım. takib eden Menemencioğlunun Türk unsuru üzerinde, bu unsurun soğukkanhh Deleçe Garo ile bir mülâkat Antakya 11 Anadoiu ajansımn hu ğmı ve müsellem olan vakarını muhafaza ve diğer unsurlann hâdise çıkarmalarına susî muhabiri bildiriyor: vesile vermemesi için nüfuzunu kullanmaİntihabat yüzünden vuku bulan kanlı hâdiseler, gazetelerin kapatılması, şehir sma güneviyorum. «Oryan» gazetesinin bugünkü neşlerin bir nevi askerî işgal altına konulması, Halebden bir tabur asker celbi, Bey riyatına ne dersiniz? rutta çıkan ve Eti Türk kelimesini Bu gazete son zamanlarda çok «Chaire Turquie» diye tercüme edecek tahrikâmiz yazılar yazıyor, pireyi deve kadar cahil olan fransızca «Oryam> ga yapıyor. Bunu itiyad haline gerirdi. Se zetesinin Hataydaki bütün Türklerin bebi anlaşılmıyan bu mübalâğalı neşriyatı Kemalist olmadığı ve 12 bin anti Kema âli komiserlik nezdinde esasen protesto list Türkün hem de Milletler Cemiyeti etmiş bulunuyorum. komisyonunun kararile muhalefet listesi Antakyada gördüğüm bir nevi asne kaydedilmeğe karar vermiş oldukları kerî işgal vaziyeti hakkındaki mütalea yolundaki neşriyatı burada oldukça ger larınız? gin bir hava yaratmış bulunuyordu. Bu Ankaradan avdetîmdc vazîyetî çok Ankara kararlarının Buduris'in değiştirilmesi protesto edildi Antakya 10 Anadoiu Ajansımn hususî muhabiri bildiriyor: Samda çıkan Oriyan gazetesinin H a • ' tayda 12 bin Türkün Sünnî müslüman kaydedileceği hakkındaki neşriyatını haber vermiş ve bu neşriyatm mülhem olması ihtimaline binaen delege Garo'ya dün tafsilâtını verdiğim mülâkat esnasında bu neşriyata dair bir de sual tevcih etmiş fakat bu gazetenin alelıtlak mübalâğalı neşriyatını tenkid eder mahiyette müphem bir cevab almıştım. Filhakika bazı mutaassıb Türkler Sünnî müslüman kaydedilmesini istemektedirler. Bunlar ekseriyet itibarile Abacılar mıntakasm dadırlar. Oradaki tesçil muamelelerine şimdiye kadar Yunanlı delege Buduris reislik etmekteydi. Türkçe de bilen Bu duris bu suretle müracaat edenlere Sünnî müslüman ismi altında bir cemaat mev cud olmadığım, mevcud cemaatlerden hangisine kaydedilmek istiyorlarsa sarahaten bildirmeleri lâzım geldiğini tebliğ etmekte ve bu vaziyet karşısında bunlar da Türk listesine kaydedilmekteydi. Bir taraftan Buduris'in merkezde hukukî işlerin çoğalması vesilesile komisyon merkezinde çalışmak üzere Antakyaya nakledilmiş olması müteakıben komisyonun bu Türklerin «diğer cemaatler» listesine kaydedilebilecekleri hakkında karar vermesi ve diğer taraftan da bunlan bu suretle diğer cemaatler listesine kayde teşvik için yapılan propagandanın şiddetlenmesi üzerine mesele ciddî bir mahiyet almakta olmakla beraber bu mutaassıbla nn Sünnî müslüman diye bir cemaat listesi açılmadıkça Türk listesinden başka bir cemaat listesine kaydedilmiyecekleri çok mevsuk bir surette öğrenilmiştir. Ancak netice ne olursa olsun komisyonun evvelce Fransız gazetesi tarafından işae edilen bu meselede Türk menfaatine muhalif bir hattı hareket ittihaz etmiş ol ması buradaki Türk mahfillerinde fena bir intıba hası etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti hükumetinin Karaseki şubesindeki tesçil bürosunun reisi olan Yunanlı delege Buduris'in değiştirilmesini komisyon reisliği nezdinde şiddetle protesto etmiş olduğunu da aynca öğrendim. Türkler, hâlâ sebebsiz tevkif ediliyor İki jandarmanm ölmesile netîcelenen Dörtayak vak'asile alâkadar bulunduk lan vesilesile 1 7 Türk hakkında muvakkat tevkif müzekkeresi kesilmiş ve bun ların taharrisine başlanmıştır. Bunlar arasında en az 10 tanesinin vak'a mahallinde bile bulunmıyan kimseler olduğu tevid edilmekte ve bunlann ötedenberi Türk propagandası yapan Türk ve Eti Türkleri olması aynca dikkate şayan teIâkki edilmektedir. Dün Yenişehir kö vünde de vesikalı av tüfeğini hâmil üç Türk mahallî jandarma tarafından tevkif edilmiştir. Işsizlere üç milyar dolar Vaşington 11 Mümessiller meclisi, ışsizlere yardım için 3 milyar dolar masraf ihtiyarını dcrpiş eden kanun lâyihasınm müzakeresine başîamıştır. îngiltere Müstemlekât Nezareti müsteşarı istifa ediyor Londra 11 Parlamento mehafili, Müstemlekât Nezareti müsteşan M. Ormsbi Gore'un hafta nihayetinde istifa edeceğini tahmin etmektedir. Kendisine halef olarak iki zatın ismi zikredilmektedir: Malkolm Makdonald ve Lord Vin terton. Başvekil henüz kat'î bir karar vermiş değildir.