1 Mayıs 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

CUMHUBİYET 1 Mayıs 1938 Süvarilerimiz Nis'te nasıl birinci oldular? Polonya kupasını kazanmak için Fransız süvarilerile yapılan çekişme çok çetin oldu Zelzelelerin mahiyeti nedir? Üniversite Jeoloji heyeti dün sehrimize avdet etti [Baştarafı 1 inci sahifedei tür. Bu tabakalann ekserisi Oligosen devrine aid jipsli ve tuzlu seri ile Neojen devrinde bu mıntakalarda mevcud bulunan göllerin bıraktığı rüsuplardır. Neojen serisi nisbeten ufkidir ve bunlar pek eskiden belki de birkaç milyon sene evvel Muğla 30 (Hususî muhabirimiz taknben deniz seviyesinde olan göllerde teressüb etmiş ve bilâhare orta Anadolu den) Bugün öğleden sonra, saat da asgarî 1200 metreye kadar tereffü 16 yı on geçe hafif bir zelzele olmuşetmiştir. Anadolu yaylasının bu tereffüü tur. Bunu saat 1 7 yi on geçe ikinci bir umumiyetle cenubdan şimale doğru bir zelzele takib etmiştir. Sarsıntı şarktan yan tazyikının tesirile vuku bulmuştur. gelmiş ve oldukça şiddetli olmuştur. Dağ silsilelerile karaların tereffüünü mu Hasar yoktur. cib olan bu tazyiklere orojenik tazyik (dağlan doğuran tazyik) veya tektonik eski kırıklardan mı veya yeni faylardan tazyik denir. mı hasıl olduğunu öğrenmek için muhakTazyikler henüz bitmedi kak surette daha esaslı tetkıklerin yapıl Dağ silsılelerinin ufkî ve şakulî hare ması icab eder. ketlerıni ıntac eden bu tazyikler henüz Yeni inşaat her yerde nıhayet bulmuş değildir. Hatta Harab olmuş köy ve kasabaların ye Alman jeologlarına göre Alpler Münihe niden tesisi Dahiliye Vekâletince karardoğru her asırda 25 sm. ilerlemektedir. laştırılmış olduğundan yeni inşaatın ku Binlerce asır devam eden Alp iltivaları rulacağı arazi kısımlarının bünyelerini aesnasında mevzuubahis hareketin senede lâkadar eden şu müşahedelerin nazan iti12 sm. olduğu tahmin edilebilir. Ana bara alınacağını ümid ediyoruz. En ziyadolunun elân tektonik yan tazyiklerin tede hasara uğnyan evlerin umumiyetle siri altında bulunması muhtemeldir. allüvionlar üzerinde, yamaçlardaki dolUzun zamandanberi biriken bu yan malarda veya başka başka bünyede iki tazyik birdenbire kurtularak yanklar vecins arazinin birbirine temas ettiği kısım ya faylar şeklinde tezahür eder. Kırşehir larda inşa edilmiş evler olduğunu gördük. zelzelesi de yer kabuğunun bu şekilde Bu zelzele, gezdiğimiz 42 köyde pek kırılmasına atfedilebılır. Bu hususta emin çok tahribat yapmıştır. Zelzele maatte olmak için bölgenin, hatta tekmil Türkiyenin tafsilâtlı bir jeolojık haritasını yap essüf daha hafif olsa da devam etmektemak lâzımdır. Zira yer kabuğunun hare dir. Ve ilk sarsmtılann sakatlamış oldu ğu binalar hergün yıkılmaktadır. Zaten ketleri geniş sahalara şamildir. kerpiç veya sel taşlarile yapılmış binala Mufassal bir jeoloji haritası, Kırşehir nn tahribi de pek kolaylıkla vuku bul zelzelesinin acaba eski fayların yeniden maktadır. Felâketzedelere Kızılayın ve oynamasından mı, yoksa, yeni kınkların devletin yardımlarından başka halkın da meydana gelmesinden mi hasıl olduğunu yapacağı kıymetli yardıma gazetelerin gösterecektir. Ayni zamanda istikbal için de tehlikeli mıntakaların zelzele bakımın vasıta olmasını dileriz.» Kızlarımızın felâketzedelere dan tesbitine yardım edecektir. Bu harita mevcud olmadığı içindir ki bugün maat yardımı teessüf hâdiselerin sonunu beklemek mecÇağaloğlu Kız orta mektebi talebesi buriyetindeyiz. aralarmda 26 lira 15 kuruş toplayıp Kızılaya teslim etmişlerdir. Kızlarımızın bu Mühim yarık! şefkat ve hayır işinde gösterdikleri gayreArazi üstünde yaptığımız tetkikler es nasında Akpınar civarında mühim bir ti takdir ederiz. Başvekilimiz, Atinadan tezahürat içinde ayrıldı Bugün Selânikte Atatürkün doğduğu ev ziyaret edilecek Muğlada da dün iki zelzele oldu Nis'te Lehistan kupası müsabakasını kazanan ekipimizin üç güzide binicisi sağda Eyüb Öncü, soldakiler Cevad Gürgan ve Saim Polatkan hayvanla atlıyan Eyüb Öncüdür Nis 23 nisan (Hususî gecikmiştir) Bırincilik kupasını kazandığımız Polonya ordusu namına izafe edılen (Polonya kupası) müsabakasmdan iki gün evvel (Belçika süvari kupası) nıüsabakası vardı. Bu müsabakaların ikisi de ekip müsabakasıdır. Her milletin ekıpini teşkil eden süvarilerin behennin kaybettikleri puvanlarm yekununa göre milletler tasnif edi lirler. Daha Belçika kupasında Türk ekipinin kuvveti meydana çıkmıştı. Belçika kupasını Portekizliler kazandı. Fakat Türk ekipi Portekizlilerle puvan itibarile birincilikte beraberdi, bu müsabakada berabere olan birincileri zaman farkı tasnif edeceği programda yazılı olduğundan Portekizliler saniye farkı ile birinci, Türk ekipi ikinci addolundu. Bu suretle Bel çika kupasını Portekiziıler aldı. Fakat Türk ekipi de birinci derecede bir kudret göstermiş oldu. Polonya kupasına geîince; bu müsabakada Türk ekipile Fransız ekipi başta bulunuyordu, bu da ekip müsabakaları olduğundan ekip süvarilerinin herbirinin puvanlannm yekununa göre tasnif yapılacaktı. Programa göre, bu müsabakada hem puvan hem de zaman tasnif üzerıne mü essir bulunuyordu. 650 metre mesafeye 12 mâni konulmuştu. Polonya kupası müsabakasının şartlanndan biri de bu kupayı alabilmek için dört senede iki defa birinci gelmektir. Bu defa müsabakaya giren milletler arasmda yalnız Irlanda ekipi 1936 da bir defa birinci gelmişti. Bugün yedi millet (Türkiye, Fransa, Polonya, Holanda, îrlanda, Romanya, Portekiz) müsabakaya giriyordu. Bütün ekipler birincilıği almak için son gay retlerile çalıştılar. Mânilerin büyüklüğü ve sevk ve idare müşkülâtı vücude geti ren parkurun şekli, beynelmilel müsaba kalarda tesadüf edilen en ağır parkurlardan birisi idi. Bütün seyırciler halecan içinde boğuluyorlardı. Atlann sıra ile hareketlerini işaret eden jürinin zil sesile koşan atlann keskin nefeslerinden başka, on binlerce insanla dolu sahada en küçük bir ses bile işitilmiyordu. Herkes o kadar dikkat kesilmişti, ancak nadiren hatasız olarak bitirilen bir parkurun son mânii geçilir geçilmez bir alkış tufam bu sü kutu muvakkaten ihlâl ediyordu. İki buçuk saat devam eden bu müsabaka kimsede sarsılmamış sinir bırakmadı. Bu müsabakaya bizden Yüzbaşı Cevad Gürkan (Yıldız), Yüzbaşı Eyüb Öncü (Ünal) ve Teğmen Saim Polatkan (Çakal) ile iştirak ettiler. Müsabaka bitince, jürinin yaptığı hesaba göre Türk ekipile Fransız ekipi puvan itibarile de, zaman itibarile de berabere çıkmasınlar rm? Fakat ortada bir (Polonya ordusu kupası) vardı, berabere kalınamazdı, kupayı verebilmek için beraberleri mutlaka bırbirinden ayırmak lâzırndı, jüri baraj yapılmasına karar verdi. Bu karara göre mâniler daha yükseltilecek ve iki ekipin bütün atları mânıieri tekrar atlıyacak, kim az hata yaparsa birinciliği kazanacaktı. On iki mâniden altısı kaldırıldı ve kalan altı mâni bir metre yetmiş beş santimetreye kadar yükseltildi ve baraj denilen bu iş için saha hazırlandı. Herkesin malumudur ki, birçok mânileri havi ve adeta bir mâni manzumesi meydana getiren, çeşidli ve araziye gayrimuntazam şekilde serpilmiş mânilerin bir metre yetmiş beş santimetre kadar yükseltilmesi çok ağır bir şarttır. leri sıra ile bu vazifeyi yaptılar. Bizim iki atımız (Yıldız) ile (Çakal) o azametli mânileri hatasız geçti, Fransızların da iki atı ayni veçhile hatasız geçti, Fransızların bir atı koskocaman mâniin karşısında birdenbire durdu, atlamamakta ısrar ederek ehmine oldu ve program şartları muci bince ekıpini 10 saniye cezaya maruz bıraktı. Fakat Fransız atları o kadar seri ki, diğer atlannm sür'ati bu 10 saniye farkın sekizini telâfi etmişti. Neticede Türk ekipi, 2 saniye farkla birinciliği kazandı. Zafer direğinde Türk bayrağı yalnız kaldı, böylece Polonya ordusu kupası müsabakasın; da, kahraman süvarilerimiz kazandılar. müsabakada ferdî tasnif itibarile bir Fransız teğmeni birinci olmuş, ikinciliği de yüzbaşı Cevad Gürkan kazanmıştır. Yedi millet arasmda ekip itibarile tasnifte Türkiye birinci, Fransa ikinci, Holanda üçüncü, Polanya dördüncü, Partekiz beşinci, îrlanda al tıncı, Romanya yedinci olmuştur. Son müsabaka olarak bir yann kaldı. O da ekip müsabakası ve (Hariciye Nezareti kupas;) dır. Ancak atlanmız bugün çok yoruldu. Beynelmilel müsabakada birinciliği kazanmak, kupayı almak nekadar güç bir iştir, bunu bilen lerimiz çoktur. Bu yorgunluğu göze al mak zaruridir. Yannki müsabakayı büsbütün kaybetsek dahi bugüne kadar Nisde ekipin ve süvarilerimizin aldığı dereceler çok yüksektir. Nis'de herkesin ağ zmda şu sözler dolaşıyor. «Türk ekipi çok kuvvetli», «en muntazam hazırlan mış ekip Türk ekipidir». Esasen derece leri gösteren rakamlar da bunu teyid e Türk Gazetecileri Yunan Meçhul askerinin abidesi önünde (Soj tarafı 1 inci sahijede) mini ifa etmiştir. Başvekilimizle maiyetindeki zevatı hamıl bulunan hususî tren şiddetli alkışlar ve «Yaşasın Türkiye» nidaları arasmda saat 9 da Atina istasyonundan ayrılmıştır. Başvekilimiz yarın sabah Selâniğe muvasalat edecek, birkaç saat orada kalarak Atatürkün doğduğu evı ziyaret edecektir. Başvekilimiz pazartesi günü öğleden evvel İstanbulda bulunacaktır. IBaştarafı 1 inci sahıfede] C. Bayarın dünkü mühim beyanatı Başvekilimiz samimî hayranlığını bildirdi NAD1R NADl Başvekilimize verilen hususi ziyafetler Atina 30 (Hususî) Başvekilimiz Celâl Bayar ve refikası, Hariciye Vekili Rüştü Aras ve diğer maiyetleri bugün şehrin temaşaya değer mahallerini ziya ret ettikten sonra Başvekil Metaksas ve refikaları tarafından Kifisyada Sesil otelinde şereflerine verilen hususî ziyafette bulunmuşlardır. Celâl Bayarla maiyeti saat beşte eski Yunan Ekonomi ve Maliye Nazın Pesmazoğlunun Kifisyada köşkünde şerefle rine verdiği çay zıyafetinde hazır bulunmuşlardır. yarığa tesadüf ettik. Bu yank kısmen . Sovyet hükumetinin teberruu granitten yapılmış bir masıfin üzerinde dir. Heyetimiz bunu takriben 18 Km. kadar takib edebilmiştir. Bu yarık sarsıntı nın en şiddetle vuku bulduğu bir mıntakada bulunduğu için hiç şüphesiz ehemmiyeti büyüktür. 3040.000 kişinin hayatına mal olan San Fransisko zelzelesi Pasihk kıyılanna muvazi bir şekilde imtidad eden bir fayın yeniden oynaması yüzünden vukua gelmiştir. Fay cidarlarının göstermiş olduğu seviye farkı hemen hemen 3 metre kadardı. Türk gazetecileri Yunanistanda bir kaç gün daha kalacaklar diyor. Nis müsabakalannı hulâsa edelim. Yannki müsabakalar haric olmak üzere, Nis'de şimdiye kadar yapılan 10 müsa bakada, Türk ekipi yedi millet içinde, ekip müsabakalannm birinde ikinci, di ğerinde birinci oldu. Ferdî tasniflerde süvarilerimiz, 1 ikincilik, 2 üçüncülük, 5 dördüncülük, 1 beşincilik, 1 altmcılık, 5 yedincilik, 1 sekizincilik, 3 dokuzunculuk, 4 onunculuk, 1 on birincilik, 1 on üçüncülük ve 1 on döndüncülük kazandılar. Hergün müsabakaya giren atlarımız dan, tasnif itibarile kazanan meyanında dereceye girmiyen hemen lıiçbir at bulunmuyordu. Bu sene, yalnız Nis'de alman dereceler, geçen ve evvelki senelerde, Viyana, Berlin, Ahın, Roma, Paris ve Londra müsabakalannda, alınan dere celerin yekunundan fazladır. Binicilik okulumuzun komutanı ve ekip şefi albay Cevdet Bilgişinin ifadesine göre, ekipin bu sene kuvvetli olmasının sebebi, subaylanmızın büyük bir zevk ve aşkla çalışDün, Galatasaray lisesinin Ortaköydeki ilk kısmında bir müsamere vemalarile beraber, teknik mesaideki inti rilmiştir. Atak Ali adındaki piyes ve Festival isimli fantazi temsil edilmiş, zam ve lüzumuna göre atlann bakım ve muhtelif monoloğlar söylenilmiştir. Küçük san'atkârlar bilhassa zeybek oyterbiyeleri noktai nazanndan iyi hazırlannıyan birinci sınıf talebesinden Acun Adabuk çok alkışlanmıştır. ma meselesidir. Bu hususta, geçen yıl alınan iyi atlann, tesirini de unutmamak lâzımdır. 25 nisanda ekip Romaya hareket edecektir. Romada Alman ve İtalyan ekiplerile bir Yunan ekipinin de bulunacağı haber alınmıştır. Nis müsabakalanndan sonra, İrlanda ve Romanya ekipleri de Romaya gideceklerdir. Roma müsabakalanna 8 subayımız ve 16 atımız kâmilen gireceklerdir. Ankara 30 Bugün Sovyet büyük elçisi, hükumetinin Kırşehir felâketzede leri için 10 bin Amerikan doları teberrüde bulunduğunu Hariciye Vekâletimize bildirmiştir. Büyük komşu ve dost mem leketin bu samimî alâkasının bütün Türkiyede çok iyi ve dostane tesirler hasıl edeceği şüphesizdir. Ankara 30 Sovyet hükumetinin Kırşehir felâketzedeleri için teberruda bulunduğu paranın Sovyet Salibiahmeri tarafından telgrafla havale edildiği öğKırşehir zelzelesine gelince zelzelenin renilmiştir. Atina 30 (Suretı mahsusada giden arkadaşımız teiefonla bildiriyor) Başvekil Celâl Bayarla birlıkte Yuna nistanı ziyaret eden Türk gazetecileri, Atina matbuat umum müdürlüğünün ricası üzerine birkaç gün daha burada kalacaklardır. Türk gazetecileri, bu münasebetle Yunanistanın muhtelif semtlerinde tetkik seyahatleri yapacaklar, bu meyanda yarm Olimpiyaya gideceklerdir. Türk gazetecileri bilâhare Selâniği de ziyaret ederek, iki gün de orada kalacaklardır. Türk gazetecileri, bugün Akropolis otelinde Elen gazeteciler birliği tarafından verilen öğle zıyafetinde hazır bulunmuşlardır. Elen dostluğu sahasında bir mütemmim değil, fakat bir ilâve teşkil eden Türk Elen muahedesini imzalamak ve büyük dostumuz hükumet şefi Başvekil Metaksas'a çok nazik ziyaretini iade etmek üzere gelmiş olduğumu biliyorsunuz. Elen milletine, bilhassa, müttefik memlekerin samimî selâmını ve unutulmaz hatırasını getiriyorum. Memleketim hakkmda Elen milletinin bu derece hararetle gösterdiği dostluk hissiyatında, Türk mil letinin dost ve müttefik Yunanistana karşı beslediği dostluk hissiyatının akislerini gördüm. Evvelce de bir çok defa ziyaret etmek fırsatmı bulduğum güzel memleketinizde kısa ikametim esnasında, uzlaştıncı hükümdannm ve kendisini tamamile Elen milletinin saadetme hasretmiş olan bir hükumetin kiyasetli yüksek idaresi altında, nisbeten kısa bir zamanda, elde edilen bütün büyük başarılara samimî surette hayran kaldım. Mültefik topraklara girdiğimiz ilk gündenberi, esas manzara, her tarafta görülen mükemmel bir nizam ve giitikçe büyümekte bulunan bir refahın işaretleri olmuştur. Yunanislanda görüdüklerimizin bir tablosunu yapmak mecburiyetinde bulunsaydık, muhakkak surette, refahın burada teessüs etmiş olduğunu söylerdik. Bu akşam, Türkiyeye dönmek üzere, Atinadan aynlıyoruz. Parlak memleketinizdeki ikametimizden Türk Elen birliğinin canlı manzarasını götürüyoruz. Bütün Yunanistana, toprakları üzerinde rastladığımız bu derece cömerd misafirperverhkten dolayı duyduğumuz bütün minnettarhğımızı bildiriniz.» Başvekil Celâl Bayar, sözlerini bitirirken, Elen gazetecilerini Türkiyeyi ziyarete davet etmiştir. matbuat erkânının hazır bulunduğu bu büyük resmi kabul sabahın erken saatle rine kadar çok samimî bir hava içinde geçmiştir. Galatasaray Lisesi ilk kısmının müsameresi Gazeteciler Nikolopulos'un mezarı başında Atina 30 Türk gazetecileri, bugün öğle üzeri, Etnosun sabık direktörü ve ikinci Balkan Antantı matbuat konferansı reisi Spiros Nikolopulos'un mezarı başına giderek çelenkler koymuşlardır. Bu merasimde müteveffanın ailesi erkânı ve bütün Etnos gazetesi muharrir ve memurlan da hazır bulunmuş ve Ercümend Ekrem Talu, büyük ölünün Türk Elen yaklaşması eserine yaptığı büyük hizmetleri tebarüz ettiren bir nutuk söylemiştir. Mübadil mahallelerinde Kraliyef tiyatrosundaki tezahürat ve resmi kabul Atina 30 Bugün, Atina ve civarının an'anevî büyük çicek bayramı olan bir mayıs arifesin<le Türk gazetecilerin yanlannda Elen refikleri olduğu halde, bayram yapan mahalleleri ve ezcümle mübadil mahallelerini, gezmişlerdir. Başvekilimizin takdiri Dün akşam bir tramvay yoldan çıktı Nis'deki son müsabakalar Nis'de son günü yapılan müsabaka larda, yalnız Cevad Gürkan Yıldız ile altıncı olmuş diğerleri, müsabakaya gi renlerin birinci üçte biri içinde olarak tasTürk ve Fransız süvarileri çetin bir fiyeye uğramışlardır. maça girişmişlerdi, acaba hangisi kazanacaktı? Herkes bütün dikkatile buna baRibbentrop'un doğum kıyordu. Zafer direğinde de Türk ve yıldönümü Fransız bayraklan yanyana sallanıyordu. Berlin 30 Hariciye Nazırı Von RibBaraj neticesinde bunlardan bırısi indı bentrop'un doğumunun 45 inci yıldönürilecek, diğeri direkte kalacak ve o bay mü münasebetile gazeteler uzım makarağın ekipi kupayı alacaktı. Bir Türk leler neşretmekte ve Von Ribbentrop'un bir Fransız zabiti sıra ile sahaya gelip mâ yeni Almanyaya yaptığı yüksek hiz nileri atlıyorlardı. Ekiplerin bütün zabit metleri şükranla yadeylemektedirler. Atina 30 Dün gece Kraliyet tiyatrosunda, Başvekil Celâl Bayar ve Hariciye Vekili doktor Tevfık Rüştü Aras şerefine çok seçkin bir davetli kütlesinin de hazır bulunduğu bir gala müsameresi verilmiştir. Muhteşem bir dekor içinde geçen bu müsamerede Elen san'atkârları Molyer'in «Les precieuses Ridicules» ünü büyük bir muvaffakiyetle temsil ettıler ve bu temsili 80 kişilik bir koro heyetinin konseri takib etti. Müsamereye nihayet verilirken koro heyeti çok güzel bir surette İstiklâl ve Elen marşlannı söylemiş ve hazırunun a yakta dinledıkleri marşlar, sürekli alkışlarla karşılanmıştır. Bu resmi kabul esnasında Başvekil Celâl Bayar, Elen hükumet reisi General Metaksas'a Yunan san'atkârlannın büyük bir muvaffakiyetle başardıklan temsil ve koro heyetinin vermiş olduğu güzel konsere aid tahassüslerini ifade ederken her iki heyetin memleketimizi ziyaret e derek yüksek san'at değerlerini Ankara ve Istanbul halkma da takdir ettirmek imkân ve fırsatını verecek olurlarsa bundan fevkalâde memnun kalacağını söyle miştir. General Metaksas Başvekil Celâl Bayar tarafından izhar edilen bu arzuya Elen san'atkârlarını yakın bir zamanda karşılıyacaklarını temin etmek suretile cevab vermiştir. Elen san'atkârlarınm teşrinievvelde memleketimizi ziyaret edecekleri tahmin edilebilir. Resmi kabul Dün akşam saat yedi raddelerinde Taksim Fatih arabalarından 471 nu maralı vatman Nazminin idaresindeki tramvay, Sirkeci virajını aldıktan sonra tam garın önünde makastan çıkarak sol Müsamereden sonra Kraliyet tiyatrosunun büyük salonunda bir resmi kabul koldaki elektrik direklerinden birine çarp yapılmıştır. miştir. Insanca zayiat yoktur. Yunan hükumeti sivil ve askerî erkânile ilim âlemine mensub şahsiyetlerin ve AYukandaki resim, bu tramvayı ve raydan çıktıktan sonra etrafmda topla tinanın yüksek tabakasma mensub kadın, erkek bir davetli kütlesile yerli ve ecnebi nanlan gösteriyor. Yunan matbuattnın neşriyatt Atina 30 (A.A.) Atina Ajansı bildiriyor : Bütün gazeteler, Metaksas hükumetinin eseri hakkmda Yunus Nadi'nin «Cumhuriyet» et yazdığı basyazıyı nakletmekte ve bu vesile ile Türk Elen birliğinin salâbetini kaydeylemektedir.