14 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r İÇ SAHİFELERDE 3 üncüde : Büyük davalar Winston ChurcJÜ Serbest fikirler Kâzım Nami Vıru 4 üncüde : Hikâye, pancur Hamdi Vfoğlu 7 ncide : Çocuk sahifesi Ondördunctl yıl sayı: 4911 umhuri Telgraî ? e melrtut) a d r e a : Teleton: Bagmuharrtr ve evl: 22368 Tahrtı beretl: 24298 İdare ve matbaa tısmı 24299 • 24290 r Her eve lâzîm olân çok Cuma 14 Ikincikânun 1938 faydalı bir eserdir. Ankarada yaptnlacak Yekta vapurunu batıran gemi memur meskmlerinin Norveç vapuru Boğazdan ev veya aparhnan şekli geçerken tevkif edildi yerde devlete hiç yük olmıyan bir bayınlırlık şeklidir, nkarada pemurlara verilmekte olan ve yıllık miktarı iki milyon lıraya yaklaşan pahalılık zammı karşılık tutularai yaptınlacak meskenler her aıle içis ayrı ayn evler mi olmalıdır, yoksa apartıman şeklinde mi yaptınlmalıdır? İki şeklin de taraftarlan vardır. Belki daha derlitoplu olacak olan apartıman şeklinin büyük mahzuru bu binalarm devlet uhdesinde kalması ve onlann idaresinin de baıhbaşına mesele denilecek gibi bir meşgale teşkil etmesidir. Apartımanların iyi muhafazaları, tamirleri, daimî bakımlan devlet için çok defa kolaylıkla bajarılamıyan bir gaile olacağından korkulur. Buna mukabil ucuz, sıhhî küçük evlerin memurlara maledilmesi, Ankara gibi nihayet arsa sıkıntısı olmıyacak bir yerde elbette daha elverişli ve herhalde devlete hiç yük olmıyan bir bayındırhk şeklidir, ve o şekli ihtiyar olunduğu takdirde bunun mutlaka devletin de murakabc ve nezaret altında bulunduracağı kooperatif usulile yaptırılması en muvafıktır: Gerek malî ve iktısadî bakımdan, gerek vatandaşlann hergün daha ziyade güzelleşb'rmeğe çalışacakları evlere malik olmalan noktasından. Atatürkün Mısır Kralma hediyeleri Bolu meb'usu Cevad Abbas bugün Kahireye Sıhhî küçiik evıerin hareket ediyor lara mal edilmesi Ankara gi Bugün ikinci ticaret mahkemesinde zarar ve ziyan Mısır Kralı Mabi arsa sıkıntısı olmıyan bir jeste Farukun izdı bakımmdan hâdisenin duruşması yapılacak Hava kuvvetlerimiz geçen seneye göre bîrkaç misli arttı Ankara 13 (Telefonîa) Büyük bir memnuniyet ve şükranla öğ rendiğimize göre, hava kuvvetlerimizin takviyesi yolundaki gayretlerle hava kadromuza giren tayyarelerin adedi geçen seneye nazaran birkaç misli çoğalmış bulunmaktadır. Bu sebeble bakım, kullanış, montaj, revizyon ve tamir işleri de o nisbette artmış olduğun dan gerek fabrikalarda, gerek tamirhanelerde çalışan iş adamlarile işçi adedleri arttınlmıştır. Yabancı memleketlerden satm alınan ve alınmakta olan tayyare, motör ve malzemelerinin tesellümü ve memlekete sevki ve bu işler üzermde bulundukları memleketlerdeki tayyare fabrikalarında tetkikat için İngiltere, Amerika, Almanya ve Fransaya gönderilen heyetlerin zarurî birçok masraflan da olduğundan Mıllî Müdafaa bütçesinde bazı münakaleler icrasına lüzum görülmüştür. Diğer taraftan hava kuvvetleri için 21.5 milyon lira kadar taahhüde girişilmesi için salâhiyet veren kanun lâvihasına ek bir lâyiha ile de yeniden 7 milyon liraya kadar taahhüde girişmek salâhiyeti verilmektedir. vacı dolayısile A tatürkün hediyelerini götürmeğe me mur edilen Bolu meb'usu Cevad Abbasm bugün Toros ekspresile Kahire ye hereket edeceği haber verilmektedir. Diğer taraftan şehrimizde bulunan Cevad Abbas Gürer bazı Mısırlı Prenses ve Prensler de bu muhteşem düğünde hazır bulunmak üzere Kahireye gideceklerdir. Dün tevkif edilen Norveç bandıralı trania vapuru ralık bir kefalet yatırarak vapuru Kostenceden hareket ettirmiştir. Fakat, Köstencede bulunan Yekta kaptan böyle bir kefaletten haberdar e* dilmediğinden telgrafla Ankaraya mü racaat ederek hukukunun korunmasını istemiştir. [Arkast Sa. 8 sutun 1 del Bundan bir hafta evvel Köstencede Türk bayrağını taşıyan Yekta vapuruna çarparak batıran îranyi ismindeki Norveç vapuruna vapur sahibi Yekta kaptan tarafından haciz koydurulmuştu. Norveç vapurunun Köstencede acentası, Rumen bankalarmdan birine 15,000 li Prens Abbas Halim tarafından Be yoğlu kız san'at mektebine sipariş edi len iki bin lira kıymetindeki altm sırma işlemeli sofra takımı tkmal edilmiştir. Bundan başka büyük bir masa örtüsü ile gene sırma işlemeli peçete takımlan ve uzun eteklikler de vardır. İşlenen sofra modelleri müzeden almmıştır. Bunlar üç dört yüz sene evvelki Türk eserlerinin nümunelerine uygundur. Üstad Fatin izah ediyor Arzın atlattığı tehlike çok korkunc muydu? «Dünyayı tehdid eden yıldız, şüphe etmem ki bir haceri semaviydi ve ancak yirmi otuz kilometroluk bir sahayı tahrib edebilirdi» Biricik rasad âlimimizi, sevgili «sis mograf» ınm başından ayırıp telefona çağırmak pek kolay olmadı. Bay Fatin, her zamanki gibi meşguldü. Nihayet, bir akşam saatinde, kendi ile başbaşa değilse bile, Kandilli tepe >ile Cağaloğlu arasına gerilmiş bir telin İki ucunda ağız ağza, kalabildik. Degerîi üstad, daha ben sormadan: Biliyorum, dedi, dünyanın geçir diği tehlikeden bahsedeceksiniz! Evet... Üstad!.. diye sözünü kes:im, göklerin ezelî ve ebedî serserisi ihtiyar dünya az kalsın çapkın bir yıldızm hücumuna uğrıyacakmış.. Siz buna ne dersiniz?.. Bay Fatin; üç beş saniye düşündükten onra cevab verdi: Gazetenizin verdiği haberi, ben de {Arkası Sa. 6 sütun 1 de] llllllllHlllllllllllllllllimitlllll IIIIIIMIIIIIIIIIIIIIII Türk îngiliz teşriki mesaisi Ankarada yaptınlacak dört beş bin ev için ev gruplan, yani semt veya mahalle itibarik bu evlere alâkadar memurlann iştirakinden doğacak yedi sekiz kooperatif vücude getirilebilir. Devlet bu lcooperatiflere en münasib yçrlerde arsalarını ve inşa iermayelerini temin edeingilteFenîn eski Müstemtekât Nazın keb heyet azasile temaslarda bulunarak, cektir. Koor>eratife iştirak edecek herkes, Sır John Maffey ile, Maliye Nezareti Londrada cereyan edecek olan müzakeonun inşa ettirereği evlerden birine sahib mütehassıslarından M. Clark Londra relerin esaslarını görüşeceklerdir. olacağından inşaatın iyi yapılması, madan şehrimize gelerek dün akşamki eksîngiliz murahhaslan devlet ricalimizle hallenin şenlikli olması ve bilhassa ev bepresle Ankaraya gitmişlerdir. de temaslarda bulunacaklar ve bazı tetdellerinin tam tesviyesi neticesine kadar Öğrendiğimize göre, îngiliz mütehas kikler yapacaklardır. Seyahatte bulunan kooperatife dahil binaîarın idaresi husussıslan Türk îngiliz teşriki mesaisi hak îngiliz Bankası Umum Müdürü M. ları artık kooperatif şirketine terettüb kında tetkiklerde bulunmak üzere memle Montaigu ancak şubat sonunda Londraeden vazifeler olur. ketimize gelmişlerdir. Sir Maffey ile M. ya avdet edeceğinden, heyetimiz mumaAnkarad devletin \e belediyenin Clark Ankarada, şubatın yirmi beşinde ilevhle de görüşebilecektir. büyük alâka gösterecekleri bu ucuz ve Londaraya hareket edecek olan millî îngiliz murahhaslan Ankarada bir sıhhî yeni evler inşaatının devlet merkebankalarımızın direktörlerinden mürek [Arkası Sa. 3 sütun 6 da] zimizi şimdiki vaziyetine nisbeLe beş on kat daha fazla mamur kılacağmda şüphe yoktur. Şöyle ki: 1 En aşağı beş yüz evlik her ^nıp şehrin hemen içinde denilecek kadar yakınmda geniş sahalara yapılacaktır. Belediye derhal bu yerleri asfalt caddelerle şimdiki şehre bağlar. Elektriğini ve gazini temin eder. 2 Her evin mutlaka azçok bahçesi olacaktır. 3 Her ev grupunun umumî bir bahçesi, bir çocuk bahçesi, bir ilkmektebi, zamanla sineması, kulübü olacaktır. 4 Sıhhî ve ucuz evlerin sistem daParis 13 (Hususî) Kabine bugün hilinde çok güzel ve sağlam olarak yasaat 10 da mühim bir içtima akdetmiş pılmalarına bilhassa itina edilecektir. Bu evlerin içine yerleşecek her memur tir ve toplantı saat 13,20 ye kadar de ailesi belki normalden ancak iki üç lira vam etmiştir. Maliye Nazın M. Bonnet fazla kira ile evin taksit bedelini ödiye malî vaziyet hakkında etraflı izahat verrek ilk günden itibaren binanın sahibi, miştir. Uzun müzakerelerden sonra her yani kendi evinin hâkimi olacaktır. Hal ae bahasına olursa olsun frankın müda kı kira bedelile ev sahibi kılmak, bütün faasma karar verilmiştir. Türkiye için örnek tutulacak" iktısadî bir Maliye Nazırınm beyanatı terbiye hareketidir ki bu bile bizim AnParis 13 .'Hususî) Maliye Nazın karada karşımıza çıkan fırsattan bilistifaM. Bonnet kabine içtimaından sonra gade tahakkuk ettirmeğe çalışacağımız zetecilere şunları söylemiştir: baslıbaşına bü/ük bir emel teşkiİ etse ye« Hükumet, kambiyolann kontrol ridir. ed'1mesini miittefikan reddetmiş, bütçe Kiraya tekabii eden taksit bedellerini muvazenesinin he zamandan ziyade el kooperatif toplıyacağı ve ortaklık muka zem olduğunu kabul etmiştir. Başvekil, velesinin şartları ımcibince bunların va bu ciheti bugün meb'usan meclisinde be kitlerinde tediyesi necburî bulunduğu yan ve ilân edecektir. icin bir kere evler inşa edildikten sonra [Arkası Sa. 8 sütun 1 de] Fransız Başvekili M. Chautemps devletin verdiği sernuyeyi peyderpey ıııııııııııııımııııııııııııııııııııiiiıııııııııınııııı 111 ııı >ı ı ııı ı ıı ııııııııtHiııiMiMiııııınıııtııııııııııtııııııııııınıııııııııııııııııımııımıııımı geri alması için hatta taısilât külfeti bile başkasına kiraya verilmek suretile borcu tamamile bertaraf edilmiş olduktan sonyoktur. ödenir. Ev gene onundur ve ailesinindir. ra dört beş bin Türk ailesi kolaylıkla Bir mahzur gibi hatıra gelen yegâne b) Bu vaziyetteki ortak evini ayni mülk sahibi kılınmış olacak ve fazla olag şartlarla kendi yerine kaim diğer bir me rak Ankara alabildiğine imar edilmiş budü'ünce: Memur daimî degldir. Koopelunacaktır. Yalnız bu son fazileti bile biratife alâkadsf memur Arkaradan gi mura devredebilir. c) Kooperatif, bu vaziyete düşecek zi hatta fedakârlıklar ihtiyarile bu yola derse ne olur? Bu sualin cevabı çok k'sadır Bu tür bir evi başkasına devretmek veya kiraya sevketmelidir diyebiliriz. lü hallerin muhtelif ihtimalleri k«operatif vermek suretile idare eder. Nihayet bu Kaldı ki bu kadar güzel ve faydalı bir mukavelesinde zaten tasrih edilrüş ola ev diğer bir vatandaşm tercıhan memur işi devlet maddî hiçbir fedakârhk ihtiyar cağından ona göre hareket olunur. Ez vatandaşm malı olacaktır. etmemiş olarak yapacak, bilâkis bunu Görülüyor ki memurun Ankarada da yapmakla şimdi pahalılık zammı diye cümle atideki şekillerde muamele yapıimî olmayışı ucuz ve sıhhî memur evleri verdiği ağır yükten kurtulmuş olacaktır. lır: kooperatifinin hiç pürüzsüz yürümesine Aynca izaha değeri olan bu ciheti diğer a") Ortak, Ankaradan ayrıldigı ha'de dahi evine tesahubde devam etmek isfi asla mâni değildir. Bilâkis bu kooperatif bir makalede tesrih ve tesbit edeceğiz. yorsa ve bilhassa o zamana kadar kencÜ neticesinde herşeyden önce Ankaranın WNUS KADt evi için en aşağı üç yıl taksit vermişse evi oturacak yer ihtiyacı en güzel bir şekilde. Ingiltereden bir heyet geldi Ankaraya gitti Haile Selâsie faaliyette Ingiltere Habeşistanın ilhakını tanıyacak mi? Eski Müstemlekât Nazırı ve bir maliye mütehassısi memleketimizde tetkikat yapacaklar , . Üstad Fatin lllll lllllllllllllllllllllllllllllllll^ llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Fransız kabinesi dün mühim bir içtima yaptı 1500 amele pültül'ü bir nümayiş yaptı Sabık Habeş İmparatoru Haile Selâse Londra 13 (A.A.) diplomasi mehafili, Italyan împaratorluğunun filen tanınması meselesinin Avrupa devlet adamlan arasında, Cenevrede, hususî muhavereler esnasında müzakere edile ceğini beyan etmektedir. Bu meh.afil, Oslo mukavelenamesini imza etmiş olan devletlerin Romaya bir elçi tayin etmelerine ve fakat bunu yapmakla beraber Habesistan futuhatını ta[Arkası Sa. 8 sütun 3 te] Japon Ordu Müfettişlik binalan harab oldu Büyük yangının sebebi meçhul! Japonlar bir îngiliz gemisini yakaladılar, Çinlileıj de iki Japon topçekerini batırdılar Hükumet, her ne pahasına olursa olsun Fransız frankını müdafaaya azmetti Emekli binbaşı M. Houssa Hatay intihab faaliyetine nezarete memur edildi Brüksel 13 (A.A.) Emekli binbaşı Houssa Milletler Cemiyeti konseyi tarafından Hatay intihabatma nezaret etmiye memur edilmiştir. Binbaşı Housse Yunan Bulgar mübadele komisyonu reisliğinde ve sonra da îspanyada müşahid olarak bulunmuştur. [Arkası Sa. 8 sütun 3 te] Büyük Taritıçi Japon tayyareleri tarafından bombardıman edilen Çin şehirlerinden biri yanıyor Tokyo 13 (A.A.) Ordu umumî müfettişlik dairesi binalan, sebebi meç hul bir yangın neticesinde tamamile ha rab olmuştur. Maamafih en mühim vesikalar kurta nlmıştır. olan Japon kollarını yekdiğerinden ayiH maktadır. TchangKaiChek, Çin hatlarmı teft tiş etmek üzere tayyare ile Hsuchovvfu* ya gitmiştir. Mareşal, Chantung valisi General Hangfuchu ile görüşmüstür. M, Turhan Tan Şimdiye kadar birçok kıymetli eserlerini zevkle, istifade ile okuduğunuz değerli ve büyük tarihçi arkadaşımız, yeni bir şaheser hazırlamaktadır. M. Turhan Tan'ın bu çok meraklı ve alâkalt eserini yakında «Cumhuriyet» te okuyacaksımz. Çinliler taarruza hazırlamyor Changhai 13 (A.A.) Çin menabiinden alınan haberlere göre Çinliler TienTsin Pukovv demiryolu boyunca mukabil bir taarruz icrasını tasavvur etmektedirler. Bu yol üzerinde 230 kilo metroluk bir gedik Hauchowfu'nun şi mal ve cenubunda harekât icra etmekte Nantao'da örfi idare Londra 13 (Hususî) Uzaksarkta* bildirildi^ine göre, bugün Nantao'da ör« fî idare ilân edilmiştir. Hankeu 13 (A.A.) Resmî teb « lıg: Çin tayyareleri Vuhudan kalkara^ îsikianga varmak teşebbüsünde bulunaı» {Arkast Sa. 3 sutun 1 de]