9 Kasım 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

Celâ IBaştaraft 1 tnci sahifedel 9 îkfnefteşrîn 193? CUMHURfYET Bayarın programı icabıdır. Bu istikamette çalışılacaktır. Dahilî işlerimizde başarılacak vazifeler Dahiliye işleri itibarile, arkadaşlar; Cumhuriyet Türkiyesinde birçok memleketleri kemiren ve hükumetlerinin beiübaşlı meşgalesi halinde olan, iç siyasî davalar yoktur. Türk hükumetinin ve Türk milletinin müşterek emeli, millî ve ferdî faaliyetlerin her sahada inkıtasız devam etmesi ve semere vermesi için mevcud kat'î emniyet ve istikrar havasının ida mesidir. Şefin, milletimizin lâyık olduğu yüksek medeniyet ve refah seviyesine varmasını alıkoyacak hiçbir engel düşünmeğe yer bırakılmadığı ve bırakılmıyacağı şeklindeki yüksek ifadeleri Türkiye Cumhuriyetindeki eşsiz emniyet ve istikrar havasının en büyük teminatıdır. Parti pragrammın emrettiği veçhile, bütün inkılâb neticelerini yurddaşların tam güvenliğini ve ulusal düzeni kanun larımızla koruyan ve hiçbir hâdise veya amil karşısında sarsılmıyan hükumet otoritesini temel sayıyoruz. Hususî idarelere ve belediyelere Şefin ilhamını takib ederek büyük kalkınma savaşımızda başarı hasılasmı artıracak ve hususile hayat ucuzluğunu temin edecek vazifeler vereceğiz. Plân dahilinde sıralıyarak başarmak istediğimiz başlıca işlerden bir kısmı da şunlardır: mücadelelerin teknik îmkânlarm müsaid olduğu nisbette inkişaf ettirilmesi. Programlaştırıp tahakkuklarına hız vereceğimiz başlıca işlerimizdir. Ayni Vekâlete verilmiş olan göçmen işlerinin bugünkü plânlı vaziyetini idame ve yurd dışından gelecek Türklere malî vaziyetimizin imkân verdiği yardım ve kolaylığı göstereceğiz. Sureti umumiyede geniş ve etraflı bir nüfus polıtikasını programlaştıracağız. Ziraî kalkınma Sayın arkadaşlar, Türkiyede teknik ve rasyonel ziraî inkişaf meselesi Türkiye endüstrileşme savaşma gireli şimdiye kadar Türk tari hinde hiçbir devrede haiz olmadığı hu susî bir ehemmiyet iktisab etmiş bulunuyor. Biliyorsunuz ki bu günün ziraat tekniği yalnız en fennî şekilde toprağın verdiğini istihsal etmek değil piyasanın istediğini ve istediği nisbet ve şekilde topraktan almak demektir. Bu bakımdan modern çiftçilik en çok bilgiye ihtiyac gösteren en asil beşerî çalışmalar arasma girmiştir. Böyle bir ziraî kalkınmayı herşeyden önce ekseriyeti köylü ve çiftçi olan hal :ımızın radikal kalkmması için vâsi topraklarımızın, iklimimizin, ve coğrafî vaziyetimizin bahşettiği büyük imkânı ticaret muvazenemizde en kuvvetli eleman haline getirmek için ve nihayet endüstrileşme olunda ilerliyen memleketimizde köylünün işrira kudretini artırmak için ihmal edilemez bir zaruret sayıyoruz. Adliye işlerimiz Adliyemize geliyorum. Arkadaşlar, «Yurd emniyeti içinde ferdlerin emniyetini de, lâyık olduğu derecede gözö nünde tutarız. Bu emniyet Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının ve Türk hâkimlerinin teminatı altında en ileri şekilde mevcuddur. Emniyet ve hak işlerile alâkalı usul lerde ve kanunlarda kolaylık, çabukluk, açıklık ve kesinlik esas olmalıdır.» Şefin direktifidir; ve adliye işlerimizde rehberimiz olacaktır. Hukukî mevzuatın ticarî ve iktısadî işlerle olan yakm alâkasma şüphe yoktur. Kanunlarımızı memleketin ekonomik inkişaflarına ve bugünkü iktısadî hare ket icablarına daha uygun bir hale koymak zarureti karşısmdayız. Atatürk, tutulacak yolu göstermiştir Memleketin kudret ve refahını artırmak ziraatte kalkınmağa bağlıdır. Atatürk, tutulacak yolu her fırsatta bize göstermiş ve bizzat ziraatle uğraşarak övünülecek esaslar meydana getirmiştir. Bugün millete hediye etmiş oldukları çiftlikler en az müsaid iklim şeraiti içinde bile tek • nikle, sebatla çalışmanın ne büyük neticeler verebileceğini, bütün memlekete filen gösteren fikir ve emek abideleri halindedir. Türk çiftçisi Büyük Kurtancısının bu en büyük dersini asil jestile birlikte daima minnet ve şükranla yaıdedecektir. Hükumet de Atatürkün izinde yürü erek bu çiftlikleri bütün müesseselerile »ulundukları bölgeler ziraatinin kalkın ması için nümune çiftliği halinde idare ve inkişaf ettirmeği ve şimdiye kadar devlet elinde bulunan ve bundan sonra ihtiyaca göre yeniden tedarik edilecek olan diğer çiftlikleri de bunlarla ayni idare sistemi ıltında toplıyarak bulunduklan bölgelerde en faydah ziraat usullerini ve san'atlarını göstermek hizmetlerini genişletme'ı kendisi için vazife saymaktadır. Bu maksadla yakında yüksek huzurunuzda bir kanun lâyihası sunulacaktır. Kuvvetli plânlı bir rasyonalizasyon savaşı ziraî kalkınma davamızm en hayatî muvaffakiyet unsurudur. r 2 «En ziyade müsaadeye mazhar smı temin eylemek büyük önem verdiğimület» klozunu, ithalât rejimi itibarile miz işler olacaktır . ncak kayıdlı olarak kabul etmek. Buğday fiatı ve korunması 3 Muayyen vaziyetteki memleket Toprak mahsullerimizin miktar ve iiymet itibarile başında gelen buğdaym erden, lehimize ticaret muvazenesi farkı iatını değerinden aşağı düşürmemek ve temek. Klering şekli hem çiftçiyi, hem müstahsili düşünerek Bu prensipler bugünkü dünya ticaret korumak için alınan tedbirleri idame ve genişletmek daimî bir stok muhafazasına artları içinde bizi klering yoluna sevketmkân verecek yeni ambar ve silolar in miştir. Halen ithalât ve ihracatımızın yuvariasına devam etmek kararındayız. ak rakam yüzde doksanını kleringli Hayvancıhk, meyvacılık, memleketlerle yapıyoruz. ziraî sanayi Bununla beraber klering sistemini be Hayvancılığın teşvikiue, hayvan cinemehal aynen muhafaza için hiçbir arsinin ıslahına ve çoğaltılmasına ve hayvan mahsulleri endüstrisinin ilerilemesine aid zumuz yoktur, şekil ve isim en az bağlı ılarak Parti programmın yüklediği vazi Iduğumuz şeylerdir. Eğer bugünkü dünya konjonktürü de:eyi dikkatle yerine getirmeğe çahşaca ğişir veya herhangi memleket bize ana ız. Taze meyva ve sebze ihracatını iç ve maksadımızı temin edecek bir şekil tek dış piyasa bakımından teşkilâtlandırmağ* if ederse veya millî ticaretimiz için temin ilhassa taze meyva ihracatımızı teşvik, :ttiğimiz menfaatler imkân verirse diğer himaye ve hızlandırmayı lüzumlu ve fay ıir şekle de gitmekte tereddüd etmeyiz. Şu suretle Şefin işaret ettiği intibak dah görüyoruz. lâstikiyetini daima muhafaza edeceği Ziraat sanayii bilhassa üzerinde meşmiz tebarüz eder. gul olacağımız mevzu olacaktır. Hulâsa politikamız zaman ve ihtiyaBu arada sütçülüğe, süt sanayiine hu:a mütemadiyen uyan güdümlü ekonomi susî önem vermekteyjz. Sırasile şehîr ve kasabalarımızın temiz ve ucuz süt ve ma )olitikasıdır. Bu yolda dikkatle yürünecektir. mulâtı ihtiyacını temin edecek fabrikalar tesisine ve bununla ahenkli bir surette köylerdeki sütleri kıymetlendirecek ve iatışı kolaylaştıracak kooperatifler teşkiine çalışılacaktır dır. Bildiğimiz gibi müstahsilin rasyonel alışması demek, istihsal edilebilen şeyi stihsal etmesi demek değildir. Piyasa ın istediği şeyi istediği miktar ve şekil « erde vücude getirmek ve değişmiyen vaıflarla vaktinde piyasada hazır bulun durmaktır. Herhangi malı dünyada rakibsiz sanmak hatadır. Sureti umumiyede toprak mahsullerimizin ve sanayi iptidaî maddeerimizin maliyetlerini rakib memleketler iatına behemehal serbestçe rekabete mkân verecek seviyede tutmak bu direkiften ayni zamanda çıkan manadır. Bu mülâhazalardır ki sureti umumiyede rasyonel çalışmaya Şefin işaret ettiği eşkilâtlanma ve teşkilâtlandırma, tip üzeine çalışma mesaisine hususî ehemmiyet ereceğiz. Satış ve kredi kooperatifleri İç ticarette Tadil ve ıslah edilecek kanunlar ve teşkilât Kara ve deniz ticareti kanunlan üzerindeki incelemeleri bu sene içinde biti rerek, Büyük Meclise arzetmek kara rındayız. îcra dairelerinin ıslahı ve muamelelerin daha ziyade emniyet ve süratle yü rütülmesinin ehemmiyeti üzerinde du raklamağa ihtiyac yoktur. Bu ıslahatın tam ve kat'î olmasını temin için icra kanununun mehazı olan îsviçre adliyesinin icra işlerinde bulunmuş, bir mütehassısı davet edeceğiz. Üzerinde çalışıldıktan ve ihtiyaclar tesbit olunduktan sonra icra teşkilâtının vatandaşların icra dairelerile ilişiklerini en iyi bir şekilde kolaylaştıracak hale getirilmesi temin olunacaktır. Meşhud cürümler kanunundan müs pet netice alınmıştır. Bu kanunun tatbik sahasını genişleten yeni bir lâyiha teklif olunacaktır '•" ' ' • ' "'* ' Ziraî asayiş kanunu Müstahsillerimizi sevindirecek bir mevzu olan ziraî asayiş kanun lâyihasmı bu devrede Medise yetiştirmeğe çalışa cağız. Ormanların muhafazası ve işlemesi Şef, «Orman servetimizin korunması lüzumuna, aynca işaret etmek isterim. Ancak, bunda mühim olan, koruma esaslarmı; memleketin türlü ağac ihtiyaclarını devamlı olarak karşılaması icab eden ormanlarımızı muvazeneli ve teknik bir surette işleterek istifade etmek esasile makul bir surette telif etmek mecburiyeti var dır.» buyurmaktadır. Bu direktifi takdir edecek ve orman şletme ve idarelerine ucuzluğu, kolaylıvücude getirecek esaslar anyacağız. Maden istihsali programımıza göre eneden seneye artacak olan sütun ve ravers ihtiyaclarını daha emniyetle karlıyabilmek için elverişli bölgelerde ye nlden okaliptüs ormanları yetiştirmeğe ve diğer bazı lüzumlu yerlerde de ağaclıklar vücude getirmeğe çalışacağız. Parti programmın devletçilik prensipi çin başlıca tatbik mevzuu olarak işaret ttiği orman işletmelerinde ana olacak bir malî müessese kurmağı da önde işlerden sayıyoruz. Ziraat, hayvancıhk ve orman faaliyeterinde bilgi ve ileri görgünün büyük teiri hükumetimizi bu bakımdan da esaslı edbirler almağa sevkedecektir. Belediyelerin mesaisi Belediyeler beş senelik mesai plânı tanzimine sevkedilecek, harita, imar plânı, su, ışık, kanalizasyon, kültür ve spor işleri, çocuk bahçeleri ve kısaca şehirlerin sıhhat ve güzelliğini alâkadar eden bellibaşlı işleri, plânlaştırılacak ve bu plânlar, Şefin işaret buyurdukları veçhile, mer kezde «belediyelerimizi türeli bir surette aydınlatmak, kılavuzlamak» vazifesile teşkil edilecek olan teknik büronun mütekaddim tetkik ve kontroluna tâbi olacakbr. Belediyeler mesken, bina, yiyecek ve içecek gibi hayat ucuzluğunda ölçüler kanunu tatbikatı gibi alışveriş doğrulu ğunda müessir vazifeler alacaklardır. Belediye gelirlerini artırmak için tedbirler alınacak ve şehir dahilindeki kara ve deniz nakliyelerinin ve diğer ticarî mahiyette umumî hızmet işlerinin peyderpey belediyelere devri temin olunacaktır. Şefin emri çalışmalarımızın: Teşkil âtlanm a, Muayyen tipler üzerine işleme, Rasyonelleşme ve rasyonelleştirme epheleri üzerinde bilhassa teksifidir. «Kesin zaruret olmadıkça, piyasalara lcarışılmaz; bununla beraber, hiçbir pi yasa da başı boş değildir» ana direktifi erilmiştir. Şef, ((Tüccar milletin emeği ve üretimi kıymetlendirilmek için eline ve zekâsına emniyet edilen ve bu emniete liyakat göstermesi gereken adamdır.» demişlerdir. Kemalist rejim ve ekonomi Bu yalnız Kesmalist rejimin fikirlerde düşünce tarzmda başardığı muazzam nkılâbın değil, Türk tüccara, ancak bu memleketin en yüksek idealinin sinonimi lan Şef tarafından verilmiş en şerefli, n büyük ve o nisbetlerde mes'uliyetli millî vazifenin ifadesidir. Bunu, bütün ticaret âlemimiz, şükranarla ve çok derin bir huzur içinde karşıamıştır. Kemalist rejim, mülkiyet, ferdî mesai, ve çalışma kıymetini, ekonomik politikasının esası olarak almaktadır. Kemalist rejim, ekonomiyi bir eknik diye kabul etmektedir. Fakat Kemalist rejim, millî menfaate uymıyan, devamlı bir şahsî menfaat kabul etmemektedir ve etmiyecektir. Bu, içtimaî ve millî benlik duygusu daima şahsî varlık duygusunu yenmiş ]an büyük Türk milletinin ruhundan ve engin tarihinden fışkıran millî karakteridir. Bu ruhun ve bu tarihin sembolü olan Şef, bize bunu kelime ve cümle halinde veriyor. Bu memlekette herkes, çalışmaarının herşeyden önce «daima daha kuvvetli, daima daha refahlı Türkiye» dealine ne derecelerde hizmet etmekte ılduğunu düşünmeğe, ve hamlelerini ona göre ayar etmeğe mecburdur. Mahkumlar çahştırılacak Şehirlerin imart îstanbuldan başlanarak coğrafî mevkii ve tabiî güzelliği seyyah celbine müsaid şehirlerimizin bir plân dahilinde ve bu maksadlarla imarına devlet bütçesinden yardım edilecek. Polis teşkilâtı Polis teşkilâtını kazalara kadar teşmil edeceğiz ve şehirlerde belediye zabıtası polisler tarafından temin edilecektir. Polis ve amirlerin halkla olan münasebetleri ve halka karşı vazife ve hizmetleri için hususî kurslar tertib edilecektir. Nüfus yazımı, ve jandarma ve polis hakkmdaki mesaiye her birine aid plânlar dahilinde devam edilecektir. Yollarda, kasabalarda «eyrüseferin tanzimi ve selâmeti için umumî bir kanun hazırlıyacağız. Hulâsa olarak dahiliye teşkilâtımızm memleket dahilinde geniş mikyasta ve plânlı bir surette ileri rehberlik vazifesini en iyi bir şekilde yapmak için cari mesaisine dikkat ve itina ile devam oluna caktır. Mahkumların, iş yerlerinde çalışmalarından kendileri için ve iş sahibleri için karşıhklı faydalar hasıl olmuştur. Bun ların daha geniş mikyasta ve bilhassa maden işletmelerinde çahştmlmaları mukarrerdir. Medenî bir cemiyetin 4emeli, kanunlannm mutlak hakimiyeti ve ferdleri arasındalri münasebetleri ileri hayat icablarına uygun şekilde tanzim edebilmesidir. Türk adliye mekanizması bu konsepsiyonla işlemektedir ve işlemege devam edecektir. îleriyi kavrayış, bütün adlî mevzuatımızın esas vasfı olacaktır. Adliye işleri hakkındaki mütalealarımızı bitirirken rejimimizin aleyhtarlığına karşı inkılâbımızın istikrarını teyid için daha müessir kanunî tedbirler almak kararında bulundu ğumuzu ilâve etmek isterim. Standardizasyon ve çok mahsul Haricî ticaretimiz bakımından büyük ehemmiyet verdiğimiz standardizasyonu, tam olarak tahakkuk ettirebilmek için bu istikamette itinalara, ekim anından itibaren başlamak icab eder. Müstahsile çok çeşidli fakat azar azar değil her mahsulden imkân nisbetinde az çeşidli fakat çok miktarda istihsal terbiyesini vermek ve bunun en teknik ve iktısadî şekilde nasıl yapılabileceğini ve piyasaya nasıl sevkedileceğini öğretmek ıcab eder. Çiftçi çocuklarına mekteb ve kurslar Verimli, teknik modern çalışmalarile çiftçilerimize en iyi nümune ve rehber oacağında şüphe etmediğimiz bölge çiftliklerinde çiftçi çocuklannı yetiştirmek üzere pratik çiftçilik okullan açmak, kış kurslarile köylerde kız ve erkek çiftçi çocuklarını hazırlamak ve muhtelif istas yon, fidanlık ve okul gibi müesseselerimizde muayyen işlere mahsus ihtisas kursan tertib etmek, ziraat orta okullarında ameliyat ve tatbikatı esas tutarak bu okullardan çıkacak genclerin çiftçilere hakikî yol göstericilik yapabilmelerini temin eylemek, yüksek ziraat okullarında ciddî ve disiplinli bir akademik tahsil şart larını tamamlamak ve ayrıca ilmî araştırmalarla ve esaslı tatbikat işlerlie uğraşa cak mütehassıslar yetiştirmek için yüksek ihtisas merkezleri tesis etmek, pratik bilgileri yayacak neşriyat ve filimlerden istifadeye ve sergi ve teşviklere ehemmiyet vermek bu tedbirlerden olacaktır. Ekonomi Bakanlığı Parti programmın bu Vekâleti alâkadar eden bütün direk tifleri üzerinde faaliyettedir. Bu faaliyetin esaslarmı şu gruplarda toplıyabiliriz: İç ve dış konjonktüre uygun bir ticaret politikası. Plânlı endüstrileşme. Radikal bir maden politikası. Toplu bir deniz programı. Rasyonel çalışma havasmı kuvvetlen dirme. Teşkilâtlandırma ve teşkilâtlanma keimelerile kasdedilen hareketin rasyoneleşme ve rasyonelleştirme gayeli ve müneriden ticarî hedefli bilumum kurum şe« illeri olduğunu tasrih etmemize lüzura oktur. Gene bu maksadla ve ayni karakterde ılmak üzere hükumetin yakm kontrolu alında satış kooperatifleri birlikleri teşki ne ehemmiyet vereceğiz. 1937 plânı bunlardan Iğdırda, Karsa, Izmirde, Trakyada tesis edilecek ilk dördünü ihtiva edlyordu. Bunların teşkil ve faaliyete getirildik eri malumunuzdur. Önümüzdeki yıl fındıktan başlıyaraK diğer bellibaşlı mahsullerimize aid teşkiât mesaisile geçecektir. Bu meyanda, birlik teşkili fikrine ta mamen muvazi bir inkişaf göstermesi lâım gelen tanm kredi kooperatiflerinin de tevessü ve taaddüdü ve mevcudlanndan icab edenlerin tanzim ve ıslahı için edbirler ahnacaktır. Ciddî ve sebatlı bir standardizasyon lolitikası ciddî ve rasyonel çalışmanın bir arureti olarak üzerinde ehemmiyetle durduğumuz ve duracağımız bir mevzudur. «Murakabe nizamnamesi» ne bağla * mak namı altında bugün yapmakta olduumuz hareketlerin, ancak bu istikamette tılmış birer adım olduğunu ve hakikî standardizasyonun ne gibi başanlara da htiyac gösterdiğini bilmiyor değiliz. Bunları da biran evvel temine ehem miyetle çalışıyoruz. Bugün yaptığımız şeyler, bugünkü vaiyetin ticaret bakımından zarurî ve bu;ünkü şartlann tahakkuk bakımından mümkün gösterdiği işlerdir. Müstahsil arasında bu tarzda çalış maların icab ettireceği fazla itinalar, tücar arasında alışılmış yolun değiştirilmeindeki zorluklardan bahsedenler olmuş ur ve biz bu istikamette ilerledikçe ihti mal daha bahsedecekler de olacaktır. Bunlara karşı şimdiden söyliyeceğimiz ey, standardizasyon işinin millî mahiyeti e millî işlerde hiçbir tereddüd ve müşkülâtın mevzuu bahsolamıyacağıdır. Bir malm üzerinde, Türkiye men Mahsuller üzerinde çalışma Her memleket bu davayı müstahsili teşkilâtlandırarak ve bilgiyi tam zama nında ve devamlı surette köylünün aya ğına kadar götürerek halletmiştir. Ekim ve mahsul zamanlan, bağları, tarlaları, bahçeleri adım adım dolaşacak, köylüyü samimî alâkasına olduğu kadar nisbî bilgisine de inandıracak ve filen bu bilgisini gösterip ispat edebilecek geniş bir zira atçi ordusu memleketimiz için idealdir. Bu istikamette çalışmalarımızı genişlet mek azmindeyiz. Bu sene yayla mıntakasında bu şekilde bir çalışmaya başlanacaktır. Bütün ziraî mahsullerimizi ticarete elverişli tiplere irca etmek, miktarlannı artırmak ve bilhassa dış pazarlarda rekabeti düşünerek istihsal maliyetlerini azalt mak için devamlı ve dikkatli çalışmalar başta saydığımız vazifelerdendir. Bu mevzuda: Mahsullerin miktar, kalite ve maliyetlerine zarar veren ve yetiştiricilerin emeklerini ekseriya heba eden nebat ve hayvan hastalık ve düşmanlarile mücadeley kuvvetlendirmek ve muhtelif bölgelerde ilmî tecrübeler yaparak bu mücadeley usulleştirecek ve memleket vasıtalarından istifade imkânlarını araştıracak istasyonları çogaltmak. Her çeşid mahsul için verimi ve kalite yi yükseltip, maliyeti düşürmek bakımın dan en uygun ve faydah fennî yetiştirme ve çalışma usulleri aramak ve iyi tohum iyi fidan ve aşı temin etmek. Ziraatte mühim amillerden olan top rak kuvvetini koruma vasıtalannı müra kabe altmda bulundurarak bunların baş ka maksadlar için israf edilmemesine ve memlekette kimyevî gübre fabrikalarının süratle kurulmasına ehemmiyet vererek V,,, . U , n J a toprak kuvvetinin artmlma şeinin görülmesini haric nazarında o malm kalitesinin teminatı haline getirmek millî bir davadır. Bu bakım dan kanunî miieyyideleri ve kontrol teşkilâtımızı kuvvetlendireceğiz. Endüstrileşme Şimdi endüstrileşme kışpıına geliyo * rum. Şef diyor ki: «Endüstrileşmek en büyük millî davalanmız arasında yer almaktadır. Çalışması ve yaşaması için ekonomik elemanlan memleketimizde mevcud olan büyük, küçük her çeşid sanayii kuracağız ve işleteceğiz. En başta vatan müdafaası olmak üzere, mahsullerimizi kıymetlendirmek ve en kısa yoldan en ileri ve en refahlı Türkiye idealine ulaşabilmek için bu bir zarurettir.» Arkadaşlar, Büyük sanayi hareketinin Onsekizinci asırda nasıl başladığını ve o tarihlerde Avrupanın herhangi köşesinden daha ileri olmak şartile mevcud ve bugün eserlerine aid nümuneler müzelerimızde mahfuz Türk tezgâh sanayiinin makine kurulamadığı kapitülâsyonlar yüzünden müdafaa da edilemediği için büyük en düstri mamulâtı seli karşısında nasıl silinip gittiğini bilirsiniz. Mutlak istiklâlini temin, sosyal ve siyasal bünyesine aid inkılâblannı ikmal ve bu bakımlardan bugün dünyada pek az memlekete nasib olan istikrar ve emniyet durumunu tesis etmiş olan Türkiye, Lozanda yırttığı kapitülâsyonların Türk topraklarına dalmış son meş'um izini de kökünden söküp atmak istiyor. îktısad işlerimiz Şimdi arkadaşlar, Her zaman ve her işte isabet şaşmıyan karakteri olduğunu tecrübe ile de bildiğimiz Şefin bir kül diye ifade ettiği ekonomik işlerden bahsedeceğim. Millî tüccar ın vasfı Bir tüccarın yalnız şahsî menfaatlerini düşünmesi demek, istifade ettiği membaı kurutması demektir. Bu ancak kendisini bir kolonide farzeden adam tarafından düşünülebilir. Tür Önder, bu kürsüden şu hakikatleri söylemiştir: «Derhal bildirmeliyim ki, ben, ekonomik hayat denince, ziraat, ticaret, Sağlık işleri: Her zaman üzerinde e sanayi faaliyetlerini ve bütün nafıa hemmiyetle durduğumuz millî mesele işlerini, birbirinden ayrı düşünülmemizdir. si doğru olmıyan bir kül sayarım. Bu Bu husustaki çalışmalara bir plân da vesile ile şunu da hatırlatmalıyım ki, hilinde genişlik vermek siyasetine devam bir millete müstakil hüviyet ve kıy edeceğiz. met veren siyasî varlık makinesinde Sıhhî tesisat devlet, fikir ve ekonomi hayat mekaAna ve çocuk hayat ve sıhhatinin ko nizmalan, birbirlerine bağlı ve birbirrunması için şimdiye kadar tesis edilmis lerine tâbidirler. O kadar ki, bu ciolan doğum ve çocuk bakım evlerile ço hazlar birbirine uyarak ayni ahenkte cuk bakım dispanserleri ve süt çocukları çalıştırılmazsa hükumet makinesinin müşahede evlerinin sayılarının artırılma motris kuvveti israf edilmiş olur. sı. Ondan beklenen tam verim elde ediKöylerde doğum yardımlannı temin lemez.» edecek köy ebesi yetiştirmek için köy ebe Onun büyük görüş ve ilhamlarınm ifa mektebleri tesisi. desi olan Parti proğramımız tarım, en Kaza merkezlerinin doktorsuz kalma düstri, madenler, ormanlar, tecim ve bamasının temini yolunda doktor sayısın yındırhk işlerini ekonomi başlığı altmda ihtiyac derecesine çıkarmak için almmış toplamış bulunuyor. tedbirlerin hızlandırılması. Şefin ekonomik işlerde parolası en ile Şehir, kasaba ve köylerimizin sıhh' ri teknikle, plânlı ve en randımanlı şekil vaziyetlerini ıslah için içilecek su tesisatı de çalışılmasıdır. fennî mezbahalar tesisi ve saire gibi u • Şef, bunu bize çok yerlerde «rasyo mumî sıhhat işlerinin tanzimi. nelleşme» kelimesile ifade etmişlerdir. Vilâyet ve belediye hastanelerinin sa Ziraat, İktısad, Nafıa ve hatta Maliyı yı ve yatak adedlerinin çoğaltılması. Vekâletlerinin uğraştıkları işlerin birbiri Hastalıklarla mücadele nın kuvvetini azaltmıyacak ve bilâkis artı Sıtma, trahom, frengi ve verem gib: racak şekilde merkezî bir koordinasyon; karşı yapılmakta olan fenn tâbi tutulması, rasy calışmanm tabi Sağlık işlerimiz Dış ticaret politikası Dış ticaret için Parti programımızın 12 nci maddesile verilmiş direktifler ma lumunuzdur. Bu direftikler Şefin lisanın da daha aydmlanarak: Ticaret muvazenemizin aktif karakte rini muhafaza etmesi. Ticaret politikamızın, millî ve bey nelmilel konjonktüre daima uyacak hal de tutularak dinamik kalması. Şeklinde ifade edilmiş bulunmaktadır Bu esasları takiben tatbik ettiğimiz v tatbikına devam edeceğimiz politikay şöylece hulâsa edebiliriz: 1 Karşıhklı kolaylık esası, iki ta raflı anlaşma yolu. kiye böyle olmadığı için bu tarzda çalışmak istiyenlerin hareketlerine mâni olacak tedbirleri almakta gecikmiyeceğiz. Millî tüccar demek, membaı olan millî istihsali daima feyizli tutmağa ve ayn zamanda onun piyasa kalite ve miktar bakımlarından inkişafını herşeyden önce düşünmeği vazife edinmiş adam demekür. Millî tüccar demek, büyük kalkınma savaşında, rol almış adam demektir. Millî tüccar demek, bu milletin temiz dürüst ahlâkının, sözlerine ve imzalanna sadakatinin temiz, çalşmasının modeli ve mümessili demektir. Hiçbir kimse, bir tüccar kadar mem leketi için iyi veya fena propaganda, iy veya fena bir fikir vasıtası olmak imkân ve mevkiinde değildir. Şefin Türk tüccara hitabmm ihti va ettiği bu yüksek ideolojinin muha faza ve inkişafına bilhassa ehemmi yet verilecektir. «Piyasalara kesin ihtiyac olmadık ça müdahale etmemek ve başı bo da bırakmamak.» Millî dava Bu direktifin, istihsale kadar uzana Bu kat'î tasfiyenin de biran evvel bacephe üzerine ehemmiyetle tatbik ve ta şarılarak Türkiyenin lâyık olduğu refah kibi lâzım vazifeler de vermekte oldu ve emniyeti bulması, Türk çiftçisinin mahsulünü dahilde kıymetlendirebilmesi, ğu meydandadır. Türk müstahsilinin mümkün olanı dahilRasyonelleşme plânı [Lutfen sahifeyt çeviriniz] Müstahsilin ^"onel calısması lâzım