9 Kasım 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

9 İkiHciteşrin 1937 CUMHTJRÎYET Terbiye bahisleri iktısadî hareketler Köycülük davası 1889 da açılmış olan Paris sergisinin Siyah elmasm memleketimizde keşfinîn bilânçosu şöyle idi: dün yüz dokuzuncu yıldönümü idi. Onu 30 milyon seyircinin sergiye geleceği bulan ve bu buluşile memleketine mühim 1 tahmin olunduğundan o kadar dühuliye Yazan: SEL1M SIRRI TARCAN bir servet kaynağı veren Uzun Mehmedin bileti bastınlmıştı. Kapanma günü hesab Yazan: Dr. Rükneddin Fethi görüldü, kapılarda 28,138,395 bilet saDünyanm dört bucağmda çocuk ter rüşemedim. Yalnız talebelerinden bir ruhu muhakkak ki şimdi istirahat duyu Köy kalkınması mevzuu artık bugün lâyeti köylerınde bunu başarmak uzun biyesile uğraşan bir ferd yoktur ki bu terbiyeci muallim bana: «Yakında «Ço yor. Çünkü onun buluşunu nankörce kartıldığı anlaşıldı. Fakat elde ancak beş bir inkılâb ve rejim davası olmuştur. Türk zamana ve ısrarlı bir çalışamaya bağlıdır. inkılâbcı kadınm ismini tanımasm. cuk» adlı bir eseri çıkacak, orada Mon şılıyan saltanat devrinden sonra Türk on bin bilet vardı. Çünkü harcanmıyan Bundan yirmi beş sene evveline kadar tessori metodunun bütün teferruatmı Cumhuriyeti azamî istifadeye çalışmış ve köyünün iktısadî ve içtimaî şahsiyetin: Şöyle ki: biletlerin büyük bir kısmını da kolleksiyon Bu mıntaka köylerinde kış uzun ve minimini yavrular için kurulan çocuk göreceksiniz!» demişti. İşte geçen sene büyük kâşifin ismini dile almıştır. Biz de medenî seviyeye ulaştırma gayesini istihmeraklıları satın almış bulunuyordu. bahçelerinde terbiyeci Froebel'in fikir çıkan bu kıymetli kitabm fransızca nüs bu yıldönümünde, bunun akabinde geç daf eden bu ileri hareket; halka daya çok sert geçtiği için, köy evleri yerden Sergiyi seyre gelenlerin günlük vasatî leri hâkimdi. Froebel tıpkı J. J. Rous hasmm üçüncü tab'ınm on bir bininci miş olan mühim bir nokta üzerinde du nan, heyecan ve inancını en derin halk 11,5 metro irtifaında bodur ve rüzgârmiktan (150) bin olup bu miktar yortu tabakalarmdan alan inkılâb davasmm en dan çok fazla korkulduğundan ufak bir seau gibi tabiate âşıktı. Çocuğu da tabi nüshası karşımda duruyor. Dikkatle iki racağız. ve pazar günleri dört yüz bine fırlıyordu. atin bir cüz'ü telâkki ediyor, onu tabi kere hatmettiğim bu eser, üç kısma aybüyük hamlesi olacaktır. deliği dahi olmamak şartile penceresiz, Büyük Önder Atatürk bir hafta evvel Sergiye hergün (750) araba dolusu et, atten ayırmak istemiyordu. rılıyor: 41,000 köy... Ve bu köylerde yaşı tavandan kör bir delikten ışık alan çok Kamutay kürsüsünden şöyle demişti: sebze, şarab, süt ve ekmek taşınıyordu. Froebel, hibeleri adını taşıyan mücesBrinci kısımda: Çocuğun içtimaî me« Kömür istihsalimiz en kısa bir za yan 14 milyona yakın yurddaş.... Uzun basit yapılardır. Lokantalarla kahve ve birahanelerde sem şekiller, küreler, mikâblar, üstüva selesi Nevzad Rüşeymin akh Hassatarih yıllan içinde mutlak bir ihmal içinBu köy evlerinin iç vaziyetleri daha amanda bir misli arttırılacdktır.» (6500) garson çalışıyordu. neler, ufak tahta çubuklar, muhtelif siyet devri İntizam Zekâ Uyku Bu işaret, hiç şüphe etmiyoruz ki ha de bırakılan Türk köyünün muasır me cıklı bir biçimdedir. Mahrukattan istifa renkte mukavvalar, kâğıdlar, saksılar Yürüyüş Eller Ritm Çocuğun şahSergide en çok müşteri çeken Iokanta kikaten en kısa bir zamanda tahakkuk e deniyet telâkkisindeki içtimaî mevkii a o de edebilmek gibi hasis, fakat mecburi Ruslannki, en fazla et harcıyan Iokanta içinde çiçekler, kum havuzlan ve sa siyetinin vasayeti ve saire. da olsa itiraf etmek lâzımdır ki çok ipti bir endişe ile; vücudlerinden inşia ede ire, onun terbiye vasıtalarını teşkil ediîkinci kısım: Terbiyenin yeni yolla decektir. Yeni bir kömür pohtikasının daidir. cek hararetten canlı bir soba gibi istifade ise îngilizlerinki idi. Meşhur Duval aşeyor. Çocuk şarkıları, rondlar, yavrular rı Muallimin fikrî hazırlıgı Metodu başlangıcında bulunuyoruz. Geçirdiği Büyük Türk halk ihtilâlinin psikolojik edebilmek hevesile hayvanlar, köy evinin vinin sergide açtıgı üç lokantada (1600) muhitinde birer neş'e ve sağlık havası mun menşeleri Ekzersisin tekerrürü miz günlerin her birinde bu yeni şeklin iskemle bulunduğu halde açılma günün* yaratıyordu. Üç yaşmdan yedi yaşma İstediğini seçmek Oyuncak Sükut nıüsbet tezahürlerinden birisini görmek tahlilinde gördüğümüz «saltanat ve hü içinde bulunmakta, yatîlan ve oturulan den kapanma gününe kadar bu Iokanta , kadar olan çocukların terbiye mektebi, Mükâfat ve mücazat Haysiyet Disip teyiz. Kömür yakan vesait sergisi, orman kumeti aleyhine biâman bir şiddetle sal kısımlarla ahır sayılan kısım birbirlerin lara iki milyon dört yüz seksen beş bin oyun bahçesi, dersanesi ise oyuncak o lin tlk talim ve saire. ların başı boş kesimin men'i hep kömür dırma keyfiyeti» biraz da; kendisine u den tahta bir duvarla olsun ayrılmamış müşteri girmişti ki her iskemleye günde dası idi. Üçüncü kısım: İmtiyazlı çocuklar istihsalini çoğaltmağı temin edecek âmil zun yıllar hıçbır mevki vermıyen, sağmal bulunmaktadır. Kendilerince dahi (ahır odalan) ta dokuz kişi oturmuş demektir. Çocuk ruhiyatmda ihtısas yapan înhiraflar Tesahüb Korku Yalan lerdir. Fakat bu işin dahilî tarafı. Biz bu bir inek vaziyetine sokan ve hor bakan biı Bu iki buçuk milyon adamm Duval doktor Montessori kendi muhitinde do cılık Hareket Sevki tabiî ve saire... kadarla iktifa edemeyiz. Kömür bir da idareye karşı bu asil kütlenin gösterdıği bir olunan yerler; yapının boşluğu içinde Bakmız sosyal bakımdan çocuğu dok hilî istihlâk maddesi olduğu kadar ihraç tabiî bir reaksiyon değil midir? 14 mil ve seki denen tahta kerevetlerle müfrez aşevi yemeklerinden midelerine naklettîğan, büyüyen yavrularla pek yakından alâkadar olmuş ve onlarm ruhî tema tor Madam Montessori nasıl görüyor? bir kısımdan ibarettir ki burada yatılır. ği nesnelerin listesi şudur: metalarımızın başında gelen bir madde yon yurddaş köyde oturuyur. yüllerini, istidad ve kabiliyetlerini uzun «Birkaç yıldanberi çocuğun lehine 561,812 kilo ekmek, 314,861 kilo eî, dir de. Onu bu bakımdan da Cumhuri Nüfusumuzu 18 milyon kabul edersek oturulur ve çalışılır. Hayvanlar da gözöuzadıya tetkik ettikten sonra kendi ke günden güne inkişaf eden sosyal bir hatavuk, tereyağı. 101,400 kilo balıL yet Türkiyesi ehemmiyetle ele almış ve bu 3/4 ten fazla bir ekserıyet demektir. nünde bulunur. Tahta döşeme ve tavan şiflerine göre, yeni bir terbiye sistemi rekete şahid oluyoruz. Bu hayırlı faaliçok mühim bir ekseriyetinde yoktur, top 544,000 kilo sebze. 73,605 kilo peynir« ni <Çocuk evi> adını taşıyan yuvalarda yet, bir müteşebbisin sevk ve idare et kömür, ihrac ticaretimizdeki hakikî mev Şu halde; 71,132 kilo meyva tatlısu 709,200 litr« raktır. tatbika başlamış ve 1909 da bundan yir tiği teşkilât değildir. Bu tıpkı volkanik kiini Cumhuriyet yıllarında almıştır. Ge Inandığımız büyük rejim davası hakişarab. 17,000 litre vermut, 143,500 litKöylü, hayatımn uzun bir zamanını mi sekiz yıl evvel (Case di Bambini) arazinin ötesinde berisinde vukua gelen çen yıllar Türk kömürünün beynelmilel kî ve sarsılmaz zaferini ancak bütün maadlı eserini neşretmişti. Bu kıymetli e indifa kaynakları gibi bir şey. Zaten, piyasalara yerleştiğini ve rekabet sahasın nasile köye ulaşhğı ve onun içtimaî ve ık tarlada yani açık temiz bir havada geçi re bira. 13,100 litre rum, konyak, kire* rakısı! ser, bütün dünya terbiyecilerinin ve ru büyük hâdiseler hep bövte meydana ge da muvaffak olduğunu gördük. tısadî şahsiyetini mümkün mertebe kana rir, binaenaleyh evinin bu gayrisıhhî şekSergi idaresi Rus, Ingiliz ve Duval Ioh onun sıhhati üzerinde fazla müessir olJıiyat mütehassıslarının dikkatini cel lir. Hiç şüphe yok ki, ilmin bunda çok Geçen sene memlekete 2,5 milyon ize ettiği gün kazanacak demektir. betmiş, az zaman içinde Montessori is dahli vardır. Hatta içtimaî çocuk hare iralık bir döviz temin eden maden kö maz, düşüncesi de bu bölge için asla kantalanndan 2,375,000 frank kira al* »* mi ağızlarda dolaşmıya başlamıştı. Ma ketinde o bir mebde noktası teşkil eder. mış ve Sen nehrinde işliyen vapurlann mevzuu bahsolamaz. Zira: mürü ihracatımız muhakkak ki istihsalin Üçüncü Umumî Müfettişlik mmtakası damm ilk işi Avrupanm muhtelif şehirÖnce hıfzısıhhat çocuk vefiyatmın bir misli artürılmasından faidelenecek dahilinde yani Trabzon, Gümüşane, Er Senenin beş altı aymda tarlası karlar sergiye getirdikleri ve sergiden götürdüklerinde ve sonra Amerikada kendi usu önünü almağa muvaffak olmakla işe altında olduğu gibi el ve küçük tezgâh eri adamların sayısı on beş milyona varlünü yaymak için konferanslar vermek başladı. Ondan sonra ilmî araştırmalar tir. Ihracatımızın da bir misli arttığını gö zurum, Ağn, Kars, Çoruh vilâyetleri içinişleri kat'iyyen revac bulmadığı için 7 8 mıştır. de 200 küsur köy üstünde iki buçuk ay ve bilfiil çocuklar üzerinde tecrübeler sayesinde çocuğun mektebde geçen tah receğimiz günler hiç de uzak değildir. Abdülhamîd, kürenîn dört bucağmdan Uzun Mehmedin ruhu şad olsun. süren ve bizzat köylerin ve köylülerin içi ay gibi uzun süren sert bir kış içinde köy yaparak düşüncelerini izah etmek ol sil hayatmda daimî bir işkenceye mahdu. Seneler geçtikçe Montessori daha kum, "bir sây kurbanı olduğu tahakkuk •umhuriyet hükumeti onun buluşundan ne girerek yaptığımız inceleneler bize şu evinin basit ve iptidaî çatısı altında âtıl, Parise akıp gelmiş ve sergideki eserlerî kapalı, verimsiz ve mütevekkil bir hayat temaşaya dalmış olan otuz milyona yakın iyi anlaşılmağa, anlaşıldıkca takdir o etti. istifadeyi biliyor. nu göstermiştir ki; doğu diyan bu özle insana «Osmanlı san'at ve sınaatleri». ürmek mecburiyetindedir. lunmağa başladı. Artık tngiltereden, Mekteb hıfzıssıhhası çocuklan, ruhlaF. G. diğimiz halk hareketine en fazla susamış Fransadan, Almanyadam, Amerikadan, n ezgin, zekâları yorgun, omuzlan düBu basit köy yapılarının însanm otur hakkında bir fikir verebilmek için reji ive yurdun diğer bölgelerine nazaran dacu gazleri defedebilmesi için nesilden Ispanyadan bu yeni çocuk terbiyesi me şük, göğüsleri çökük, çocuğu vereme masına mahsus yuva manasına gelen ev daresinden başka vasıta bulamamış, salnesle onun tasfiye edici bir nefha olma ha acele şifa bekliyen bir durum arzet • todunu öğrenmek için Romada çocuk müstaid olarak tarif ediyor. tabirinin şümulü dahilinde olmadığını ka tanatının revnakmı sigara dumanlan aramektedir. sı iktiza ederdi. evlerinde staj görmek üzere mürebbi bul ettikten sonra hep beraber süratle ıs sında seyrettirmişri. Halbuki reji, OsOnları böyle bir hale getiren bir aNe çare ki nisyan birden kendini gösBugün her ücra köşesinde kazma ve kızlar geliyordu. 1928 de Prusya Maarif mele mesaisi değil, fazla fikir cehdidir, manlı bile sayılamıyacak kadar Türk ahı imkânlannı düşünelim. Nazırı M. Beker bu büyük terbiyeciyi diyor. Otuz senelik bir tetkikten sonra terdi ve beşerin ta ilk devirlerinden za kürek sesleri duyulan ve hergün bir başka Açık söylemek lâzım gelirse buna ıs yurdunun yabancısı olup tam bir bazirgân Berline davet etmiş ve Kindergarten çocuğun cemiyet, hatta onu dünyaya mammıza kadar asırlarca cemiyet bu temel, bir başka resmi küşadla şenlenen ah dememek lâzımdır. Çünkü ıslah edc zihniyetile hareket eden frenk müesseseımıallimleri için üç aylık kurslar tertib getiren ve hayatımn muhafazasile mü ihtiyacı duymadı ve görmedi. Y&J^ymchrlaşan, yıllarca bakımsız kal Birçok kurbanlar veren büyük bir a mış bu kahraman vatan parçasında, tat cek taraflan yoktur. Şu halde bu mmta siydi. ettirmişti. Kurslar bittikten sonra Ber kellef olanlar tarafmdan unutulmus ve Dununld UcraLcr scıgîde kendilıklerinlinde Montessori adını taşıyan üç ana ihmal edilmiş bir beşer vavrusu oldu fete, bir musibete karşı koymak için bik edilecek programlı ve plânlı bir köy kada köy evlerini yeniden tesis icab c d c r den aziz bayrağımızı dükkânlarının üzemektebi tesis edilmiş. Ayni yılm sonba ğunun farkına vardık. öyle ise çocuk nasıl koşulursa, hıfzısıhhat de böylece davası, doğunun kalkınmasını tamamhya cektir neticesine vanrız ki bu da bir ze rinde dalgalandıran kimseler de yok debeşerin imdadma koştu. Çocuklan ilk min ve zaman meselesidir. harında Berlinde bulunuyordum. Dü nedir? cak mutlu işlerden olacaktır. yaşlarmda ölmelerine karşı koydu. Bu seldorf sokağında üç numaralı (Montes Her gün daHa artan ve gittikçe biraz Göreneğin açık kafah Türk köyünde ğildi. Bunlann çoğu çubuklu, nargileli *** hayatm bu ilk senelerinde o kadar çok sori çocuklar evi) ni ziyaret ettim. Mek daha çabuklanan işlerinden yorgun düve köylüsündeki ehemmiyetini söyleme kahvehaneler kuran Mısırlı, Suriyeli aıkgözlerdi. Beyoğlundan Parise kadar tebin müdürü Madam Montessori'nin şen yaşlı başlı kimseleri mütemadiyen ocuk ölüme kurban gidiyordu ki, bu Uzun tahlillere girmeden; köy kalkın ğe bilmem lüzum varmıdır. talebelerinden Matmazel Oks admda taciz eden bir mahluk! Evet, ailelerin na adeta bir katliâm diyebiliriz. Hıfzı ma davasındaki sağlık işlerinden ve in gitmeği göze alan bir Rum dilberi de oBu müspet kuvvete dayanarak ilk bir Alman kızı idi. Bahçede yaşları üçle dar tıkış, sıkıştığı modern şehirlerin sıhhat, halk arasında yer tutunca, ço celediğim doğu diyarındaki bugünkü va lânda her köyde bir tane olsun köy zen ada Türk rakısı satmıştı. Serginin bilânaltı arasmda elli, altmış yavru kuşlar günden güne küçülen evlerinde çocuk cukların dikkatsiz ölmelerine mâni olan ziyetten, olması lâzım ve himmet olunurçosunu yapanlar bu kızın kısa bir müdbir panzehir oldu. Yirminci asrın baş sa mümkün olan kısımlarından bahset ' ginlerinden birine plânı verilerek yaptın gibi cıvıldaşıyorlardı. için yer yoktur. acak bir nümune evi; (pencereli, temiz det içinde (1600) hasırlı rakı sarfettiğini langıcındanberi çocukların hayatı yeni mek istiyorum. Onlar için sokaklarda da yer yoktur; bir safhaya girdi. Mektebler o kadar bir Bu genc, bu çalışkan Alman kızı, babadanah ve tahta döşemeli) bir yerde tesbit ediyorlar. Rum güzelinin müşteriKöy kanununda sağlık ve içtimaî yar daha rahat yaşanacağını göstermesi ba lerine yalnız rakı mı sunduğu hayli su na çocuklar evinin her yerini gösterir çünkü büyük caddeleri gittikçe artan değişikliğe uğradı ki, on sene evvel yaötürür bir mevzudur. Pek mümkün ki ken bu yeni terbiye metodu hakkında nakil vasıtalan işgal ediyor. Yaya kal pılmış olanlar bile insana yüz senelik dım işleri çok ihatalı bir şekilde madde k;mmdn istifadeli olacaktır. dırımlan ise acele işlerine giden insan eski imişler gibi geliyor. Terbiye pren leştirilmiştir. Hemen veya zamanla ya izahat veriyordu: o, rakıyı kadehten ziyade tebessüm içini Doğu köylerinden bazılanna ticarel « Montessori ile Feroebel arasında lar dolduruyor. Kendi müstacel işlerini sipleri gerek mekteblerde ve gerek ai pılması mecburî tutulan sağlık mevzulan veya göç suretile yerleşen Karadeniz sa de sunmuş olsun! düşünüş, görüş itibarile mühim farklar bırakıp da çocukla meşgul olmağa kim lelerde daha mülâyim, daha müsamaha hakikaten Türk köyünün bugünkü sıhhat hil unsurlarının köyde yaptıklan ev in * * * vardır. Froebel mektebi çocuklan, ö'n senin artık vakti yok! Ana ile baba ek kâr bir yola girdi. derdini yerinde tanıyarak tesbit etmiştir. ılâbının şayanı hayret neticelerini işhad Son Parîs sergisinin kaç kişi tarafından lerine koyduğu eşya ile meşgul olmağa mek parası kazanmağa gidiyorlar; işi Ancak bugüne kadar bu maddelerin etmem, bu fikrimi her zaman ispat edecek ziyaret olunduğu ve ne miktar kazanç te« bulunmadığı zamanda ise, yuvaya ka Pedagoji ilminin ilerilemesi sayesinde mecbur ediyordu. Halbuki Montessori elde edilen bu hayırlı neticelerden baş tatbikı cihetinde büyük bir muvaffakiyet birer vakıa sayılır. min ettiği henüz belli değildir. Ve hiç çocuğun önüne koyduğu eşyadan o annad geren sefalet. çocuğu da açlığa mahIğdırda ve bazı köylerinde yeni yapî olmazsa bizim gazetelere aksetmemîştir. kum ediyor. Fakat vakti hali müsaid ka, yüksek hislerden doğan şahsî teşeb elde edilmiş sayılamaz. da hangisile meşgul olmayı cam istiyorbüsler de çocuğun varlığma hâdim olA ) Köy evlerini mümkün mertebe sıh an şirin ve biçimli göçmen evleri de o Onun için merak edenlerîn ileride her iki sa öyle yapmasma ses çıkarmıyor. Ter olan ailelerde de çocuk gene ebeveyn şefkatinden mahrumdur. Onu aylıkla maktadır. Cemiyeti beşeriyeyi halâsa sî ve temiz bir kılığa sokmak, mıntakada güzel ve tesirli birer ornek ol sergi muhassalasını mukayese edebilme biyeci çocuğun zevkine, arzusuna, te utulmuş bir mürebbiyeye teslim edi kavuşturmak azminde olan pek çok B) Içme sularını kapalı yollardan ge muş ve iktısadî hayatmda biraz ferahlık lerine imkân vermek düşüncesile 48 yıl mayülüne tâbi oluyor. Meselâ çiçeklerle kimseler için çocuk bellibaşlı bir meştirtmek, meşgul olmak istiyen bir çocuğa, hayır yorlar. Öyle ki, çocuklara dünyaya gelgören köylü derhal evini bu medenî kılığa evvelki bilânçoyu kaydettim. Ayni zagale oldu. Şimdi. artık yeni bir şehir şimendiferle oynıyacaksm! Veya şarkı melerine vesile olanlarm hususî odalaC) Umumî ve hususî halâlan yap ' çevirmekte büyük bir tehalük göstermış manda Ahmed Mithat Efendiye rahmet kurulurken, çocuk parklan ön safta gesöylemek istiyen bir yavruya hayır, rma girmelerine izin verilmiyor. Evin tir. okudum. Çünkü bu bilânçoyu bize yadiliyor. Meydanlar yapılırken çocukların mak, şimdi şu işi göreceksin! demiyor. Ço içinde çocuğun istediği gibi gülüp oy D) Su birikintilerini izale etmek ve Bu münasebetle şuracığa hemen kay gâr bırakan'odur!..» oyun yerleri düşünülüyor. Büyükler icuğu evvelden hazırlanmış programlara nıyabileceği bir yeri yoktur. Uslu otu dedivermeliyim ki hayatlarında başka çin opera inşa edilirken çocuk tiyatrosu sun'î bataklıklara meydan vermemek, M. TURHAN TAN bağlıyarak onun hürriyetini tahdid et racak, lâfa kanşmıyacak, ses çıkarmıyada unutulmuyor. Çocuklara mahsus gaE) Köy sağlık korucusu yetiştirmek yerlerde kazanmak zorunda olan ve memiyor. Montessori çocukiarın dikkatini cak, hiçbir şey onun olmadığı için bir zeteler, mecmualar, kitablar basılıvor. ve köye imdad ecza dolabı temin etmek denî muhitlerle daimî münasebette bulunterbiye etmeğe itina ediyor. Bunun eye el sürmiyecek! (Çünkü bilâkavdü Çocuk seyahatleri tertib ediliyor. Fab gibi işler köyde sağlık ve içtimaî yardım mak zaruretinde kalan Karadeniz sahil için de renkli değnekler ve boyalı mu art her şey büyüklerindir.) Çocuk için rikalar çocuk eşyası, çocuk oyuncak bakımından yapılacak ilk esaslı tedbirler köylerinde evler hakikaten ideal denecek kavvalar kullanıyor. Kulak terbiyesi her şey yasak! ları imal ediyor. Büyükler gibi onlarm dir. kadar temiz, tertibli ve biçimlidir. için bardaklardan. madenî çubuklardan O halde çocuğun meşgalesi ne olacak? da içtimaî hayatı bir teşkilâta giriyor. Bu işlerin; yeknazarda yapılması heristifade ediyor. Gözleri bağlı olduğu Hiç! Uzağa gitmiyelim, çok değil, bunŞu halde; netice olarak diyebiliriz ki, Kendilerine göre nizamlan. programlahalde ellerine verdiği eşyanm mahiye dan yirmi sene evveline kadar çocuk kese göre pek tabiî ve basit görünür, fa köy evlerinin ıslahı bir görenek ve iktısadî rı, hak ve imtiyazlan var. İzcilikte ve tini bulduruyor. larm oturabilmek için kendilerine mah çocuk cumhuriyetlerinde olduğu gibi kat haddi zahnda hakikdt hiç de böyle bir ferahlık işidir. Bu iki amil husul buZonguldak 8 (Hususî) Uzun MeKHulâsa çocuklara emretmiyoruz. îşle sus iskemleleri bile yoktu. Bugün artık politika inkılâbcıları ve zamanımızm değildir. Meselâ birinci bölümde kaydet lunca bölgemizde köy kanununun bu med tarafından Türkiyede ilk olarak rini kolaylaştırmak için icab ettikçe manası kalmıyan şu cümle çok dillerde ihtilâlcileri çocuklarını ileride kendi e tiğim köy evlerini mümkün mertebe sıhhi maddesini çalışkan, münevver bir nahiye maden kömürü keşfinin yıldönümü büyardım ediyoruz. Saat on ikide yemek ezerdi: «Sen çocukken ben seni kuca mellerine hâdim kılmak emelile onlara ve temiz bir kılığa sokmak işini ele ala müdürü kolayca başarıverebilecektir. yük merasim ve tezahüratla kutlulan zili çaldı. Miniminiler, yemek salonuna ğımda taşırdım! Veya sen onları ananın sahib çıkıyorlar. İster yardım etmek. lım. dı. Bu münasebetle şehir baştanbaşa Doktor girdiler. Küçük masalarm beyaz örtü dizleri üstünde öğrendin!» derlerdi. O ister onu kendi amaline alet etmek için RÜKNEDDİN FETHİ bayraklarla donatılmıştı. Saat on birde Erzurum, Ağn ve bir kısım Kars vi lerini kendileri yaydılar. Alçak bir dokadar ki, çocuk, odada kazara babasmm olsun çocuk bugün vardır. Her yerde memurlar, mektebliler, Parti ve Halklabm raflarından küçücük tabakları, yerine oturacak olsa, derhal annesi, mevcudiyetini hissettirmektedir. Artık evliler, belediye ve cemiyetler men çatalları, peçeteleri, bardakları birer bi kalk bakayım, orası babanm yeridir! o, pazar günleri kukla gibi süslenip püssubları, ocaklardan gelen işçi gruprer çıkarıp yerli yerine koydular. Son diye azarlardı. an ve halk Cumhuriyet meydanında lenip babasmm elinden yettiği, uslu ra dörder kişilik sofralarının etrafında İşte aile muhitinde çocukların mevkii sessiz bir mahluk değil. hayır, hayır ço toplandıktan sonra Uzun Mehmed bahki küçük iskemlelerine oturdular. Ön boyle idi. Mütemadiyen arıyan ve ara cuk içtimaî âlemi istilâ eden bir küçü1 çesine gittiler. Şehir mızıkası İstiklâl lerine konan yemekleri yediler. Yemiş dığını bulamıyan, girdiği yerden kovu şahsivettir. Öyle ise şimdi bir sual kar marşımızı çaldıktan sonra maden mü lerini de bitirdikten sonra mürebbi lan muacciz bir mahluk! Onun vaziyeti, şısmda bulunuyoruz. Çocuğun içtim? hendisi Rauf Nafiz tarafından bir nu matmazel bir dakika sükut! diye seslen medenî haklarmdan mahrum olan ve meselesi? Bu meselenin cemiyet için tuk verildi ve Türkiyede kömür kâşifi di. Elli kadar çocuğun vücudlerinden kendine göre bir muhiti olmıyan bir in medeniyet için ve bütün beşeriyet içiT Uzun Mehmedin hatırasma saygı ola sanki bir elektrik seyyalesi geçti. Bu sana benzerdi. Herkesin saygısızlık gös âlemşümul bir mahiyeti vardır. Evet rak bir dakika sükut edildi, abideye çeminimini yavrular birer taş bebek ke terebileceği, tahkir edeceği, dövüp ce içtimaî bir inkılâbm başlangıcmdayr lenkler konulduktan sonra Madenci sildi. Üç yaşmda bu yavrulardaki irade zalandırabileceği, insan yerine koymı Bundan yepyeni bir medeniyet doğa • marşile merasime nihayet verildi. YılkudBetine şaşakaldım. Çocuklar sofrayı yacağı, cemiyet haricî bir beşer yavru caktır. Şimdiye kadar büyükler kend' dönümü münasebetile mekteblerde takurdukları gibi toplandılar. Her çocuk su. Ona böyle muamele etmek, tabiatin leri için bir muhit ihzarma çalışıyordu 'ebeye Türkiyede ilk kömür keşfi, bu bardağmı, çatalmı, kasığmı, tabağını yı büyüklere bahşettiği bir imtiyaz, bir bizler bu neslin son zihayat olanlarıyız hâdisenin değeri ve kömürün ehemmikanma yerine taşıdı. Evet bu insancık haktı! veti üzerinde konferanslar verilmiştir. Fakat şimdi yeni bir devrin eşiğindeyi7 larm terbiyesini, intizama dikkatini, Büyükler, çocuklan için bir muhit Artık şimden sonra iki nevi insan içir Akşamüstü Türk Mühendisleri cemiyeti neş'esini, kendi işine alâkasını ömrü azırlamağı unutmuşlar! îçtimaî teşki çalışacağız: Biri büyükler, diğeri ço "arafmdan bir çay ziyafeti tertib edil mün sonuna kadar unutamıyacağım. •niştir. âtta kanunlar yaparken kendi çocuk cuklar. Evvelki yıl mayıs aymda Romada armın da bir hakkı olabileceğini dü Ereğlidekt merasim İki muhiti Içtimaî hazırlamak mecbuiken, Roma Maarif müdürünün delâle iünmemişler. Ereğli 8 (Hususî) Uzun Mehmed riyetinde olan bir medeniyete doğru tile doktor Montessori'nin çocuk evle İşte dünyaya taze enerjiler getiren gidiyoruz. Bunlar birbirinden tamamilr Dost Yunanistanm kıymetli Hükümdarı Majeste Jorj'un Pariste büyük Kömür bayrami burada merasimle tesrinden birkaçmı ziyaret ettim. Kendisi ocuk hakkında söylenebilecek şeyler. avrı iki âlemdir. Büyükler âlemi, kü bir hüsnü kabule mazhar olarak devlet ricalile mühim mülâkatlarda bulun ? ıd edildi. Bir heyet Uzun Mehmedin o sırada İspanyada seyahatte olduğun Halbuki, çocuk bütün hatalarla dolu ükler âlemiN • duğunu yazmıştık. Resrpinvz Kralı Elysee sarayında Reisicumhurla bera Kestaneci köyünde evini ziyaret ede • dan ne yazık ki bu büyük kadmla gö bir havatı be^rde birikmis olan boğu. rek çelenkler bıraktı. Selim Sırrı TARCAN ber yemek ve^'kt°n s r> "t' 1 r ' ' "^''i Mm. Montessori'nin çok Siyah elmasın 109 uncu Köy sağlığı üzerinde yıldonumu esaslı konuşmalar muvaffak bir eseri: çocuk PENCERESiNDEN Serginin bilânçosu Kömür bayrami Dün Zonguldakta tezahüratla kutlulandı Yunan Kralı Paristen geçerken