31 Ağustos 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

31 Asııstos 1937 CUMHURİYET HABERLER HâdiseSer arasında Bir Ispanyol gemisi daha batırıldı Fransa, Mussolini ile Franco'nun telgraflarını protesto etti {Bastarafı 1 inct sahifede) 3500 maktul, 300 esir lahrib edilmiş ? tank, düşürülmüş olduğu muhakkak oan 35 tayyare ve tahrib edilmiş oldukan muhtemel bulunan 7 tayyare. yanm hâlen bulumîukları Mussolini kampında yapılan bir âyinden sonra kardinal Marmaggi, Santander zaferinden bahsederek, ezcülme İtalyanlarla isyancıların din ve mevcudiyet davası için çarpıştıklarını söylemiştir. Hazırız! 5 mzasınm saklanmasını istiyen II yüksek salâhiyetli bir okuyucum, beni sulha liizumundan fazla taraftar gördüğünü bildiren mektubunda diyor ki: Harbiyede dün genc diploma aldı Törende Vekiller ve kumandanlar hazır bulundu Yeni subaylarımız merasimle and içtiler. Ankara 30 (A.A.) Bugün saat 15,30 da Harbiye okulımda bu yıl mezun olan bin küsur subaya büyük merasimle diplomaları verilmiştir. Merasimde Nafıa Bakanı Ali Çetinkaya, Sıhhat ve Içtimaî Mua venet Bakanı Refik Saydam, Marif Bakanı Saffet Ankan, Gümrük ve Inhisarlar Bakanı Ali Rana Tarhanla Millî Müdafaa Bakanlığı Siyasî Müsteşan Necib Ali, şehrimizde bulunan meb'uslar, Millî Müdafaa Müsteşarı General Nazmi Solok, Umum Jandarma kumandanı Naci ve diğer bir çok generallerle Bakanlıklar ileri gelenleri ve matbuat müme«silleri hazır bulunmuşlardır. Merasime mızıka ile birlikte söylenen Istiklâl marsile baslanmıs ve müteakıben diplomalar tevzi edil miş ve andlar içilmiştir. Birinci, ikinci ve üçüncü çıkanlara mükâfat verilmişti. Baş kütüğoine smıf birincisi tarafından sınıf çivisi cakılmış, okul kumandanı Hamid Dogruer tarafın dan bir söylev verilmiş, mezunlar dan tayyare subayı Ekrem Olcayın söylevini müteakıb tekrar mızıka ile birlikte İstiklâl ve Harbiye marslan söyletıerek merasime son verilmistir. Davetliler, büfelerde izaz ve ikram edilmiştir. Bu yıl topçu Sabahattin Alpar •umurn birincisi, topcu Emin Altekin ikinci ve piyade Mustafa üçüncü olarak mezun olmuslardır. Birinciye altın, ikinci ve üçünoüye de birer eümüs saat verilmistir. Milletler Cemiyeti konseyinin içtimaı Jahtelbahir harbinin de konusulması muhtemel İspanyol mültecileri Hikmet Süleyman B.Ankaraya geliyor Eski trak Başvekili elçiliğe tayin edildi Bence Türkiyenin «içeride ve dışarıda barış» politikası, «harice karşı gütmeğe mecbur olduğu bir siyasetin icablanndan» değildir. Çeyrek asırdanberi dört harb yaptık; birincisinde lmparatorluğun Afrikadaki toprağını, ikincisinde Avrupadaki topraklarından büyiik bir parçasını, üçüncüsünde Asyadaki topraklanndan büyük bir parçasını koparan üç mağlubiyete uğradık. Dün, zaferinin on beşinci yılını kutluladığımız dördün'•" umıılUllllinillllllllllllllillllllllllllllllllinilllinilllllınıııntHun. cü harbde, halU Türk ırlanı banndıran topraklanmızı şerefimizle beraber kurtardık. Yirmi dört sene kadar kısa bir zaman içinde bizim kadar harb ve ihtilâl yapmış, bizim kadar kan ve gözyaşı akıtmış millet yoktur. Harbi kahramanlık ve epope bakımmdan mütalea ederseniz, biz uzun bir sulha çok lâyıkız; harbi sebeb olduğu felâket ve sefalet balamından Bağdad 23 (Hususî) Son hâdiseAntakya 30 (Hususî) Hataydaki mütalea ederseniz, biz uzun bir sulha Jer üzerine îstifa eden eski Başvekil Hik anarşi bütün şiddetile devam etmektedir. çok muhtacız. met Süleyman Bey Irakm Ankara elçüi Türkler dükkânlarmı açmış ise de, UsaBunun için Atatürk rejimi, «içerigıne tayin edilmiştir. Irakm şimdiki An bacilar'ın tebd!di yüzünden Ermenilerle de ve dışanda barış» parolasile bizi lcara elçisi Naci Şevket Bev de Kralın Alevî Türkler dükkânlarmı açamamış birinci sekreterliğine tayin edilmiştir. lardır. Usabacilar Türklerden alışveriş medeniyete, umrana ve refaha koşturan bir inkılâbın bütün kurucu, yaTîakya manevralannda bulunmat ü edenleri ateşte yakacaklannı açıktan a pıcı ve yaratıcı kudreüerile mücehzere Türkiyeye giden ve şimdi Ankara çığa söylüyorlar. Vezdir. Istiklâlimize ve şerefimize ida bulunan General Hüseyin Fevzinin, «Iskenderun Antakya» admdaki yan bakılmadıkça sulh politikamızda £eçenlerde Türkiyeye .giderken Musulda plâğm almıp satılması ve çalınması Yükyüzde yüz ısrar edeceğiz. öldürülen merhum Bekir Srtkınm yerine sek Komiserlik tarafmdan menedilmiş Fakat bu okuyucumuzla beraber tayini hakkmdaki Kral iradesi bugün çık tir. bütün Türk muharrirleri ve bütün mıştır. Suriye kabinesînde bugunlerde bazı halk bilir ki 6ulh demek, harb tehlideğ'şiklikler olacağı, doktor Şehbenderle Faiz Hurinin de kabineye ahnacağı söy kesinin hiç farkında olmıyarak, endişesiz bir huzur içinde habire esnemek Ieniyor. ve kaşmmak değildir. Bilâkis, sulh, geçmiş harblerin derslerine gelecek harblerin hazırlığını katan gergin bir dikkat ve uyanıklık devresidir. Merzifon 30 (Hususî) Hacıkö Banşçıyız, fakat lâpacı değiliz. yü seylâbının neticesi çok fenadır. Ben, kendi payıma, gene bu sütunMuhammen zarar bir milyon lirayı larda, sulh edebiyatmın afyonile mübulmuştur. İki yüz elli hane tamamen Paris 30 (Hususî) Küçük Antant cadele eden bir çok yazılar yazdım. yıkılmış, kaza merkezinden sekiz, Cetkonseyi bugün ilk toplantısını yapmış Bizim sulhumuzun iki gözü de açıkmi köyünden üç ölü tesbit edilmiştir. tır. Salâhiyettar mehafilde Küçük An tır, iki kulağı da tetiktedir. UyumuAçıkta kalan nüfus bini mütecavizdir. tantı teşkil eden üç devlet arasında her yoruz. Tehlike, ufukta ilk boyunu hususta fikir birliği mevcud olduğu tegösterdiği gün, sulh iştiyakımızı derŞarkî Türkistanı ve hududlannı gösterir harita min edilmektedir. hal bastıran bir müdafaa aşkile, dimBükreş 30 (A.A.) M. Krofta ile M. Şarkî Türkistandaki askerî ve si rüyorlardı. Şimdi bunlar Kâşgar üzerine dik, ayağa kalkacağız ve yerimizden Stoyadinoviç saat 9 da Sinaia'ya gel Hendek 30 (A.A.) Hendek kasa yasî vaziyetin değiştiğine ve yeni yürümüşler ve burasmı işgal etmişlerdir. fırlamağa hazır olacağız. basına elektrik verecek olan ve bir misler ve istasyonda M. Antonesco, M. muharebeler başladığına dair 1 ay Tungan'ların kumandanı General MehSözü daha kısaltahm. «Olacağız» müddettenberi Harakli koyünde tesisa Badulesco ve Hariciye Nezaretinin mis gazetesi 21 ağustos tarihli nüs med Hasan Kâşgar'da bulunuyor. tı yapılan idro elektrik santrali ikmal yüksek memurları tarafmdan karşılan değil, tek kelime ile: Hazınz. Tungan'larla Türkîler ittifak etmiş hasında şu makaleyi dercediyor: edilmiş ve açılma töreni İzmit Valisi, mışlardır. Nazırlar bundan sonra doğ lerdir. Şimdi her iki tarafın beraberce Şarkî Türkistandan gelen son haberler PEYAM1 SAFA Adapazarı Belediye reisi ve daha bir ruca Kraliyet şatosuna giderek sarayın şimale doğru taarruz ederek Aksu'ya ka1933 ve 1934 senelerinde burada hüküm çok zevatla istasyonun inşaatmı yapan defterine isimlerini yazmışlardır. Küçük İtilâf konferansının ilk cel süren dahilî harbden sonra teessüs eden dar ilerledikleri son haberlerden anîaşılışirketin mümessilleri hazır bulunduk sesi saat 11 de açılmıştır. vaziyetin değiştiğini bildirmektedir. Son yor. ları halde dün burada yapılmıştır. Harb hâlâ devam etmektedir. Urummuharebelerin neticesi olarak Sovyet RusMussolini Berline 17 teşyanın ilham ve tesiri altında bulunan U çi hükumetinin gönderdiği kuvvetler esrumçi hükumeti zararına Tungan'ların ki Kâşgar'ın altı mil uzağında bulunan rinievvelde gidecek Londra 30 (Hususî) Eylulün se hâkimiyeti genişlemiş ve bir kat daha yeni Kâşgar'la Tayyare meydanı etra kizinde Şamda büyük bir Arab kon Roma 30 (A.A.) İyi malumat al gresi akdedilecektir. Kudüs Müftisi. fında mukavemet ediyorlar. Bu Tayyare kuvvet bulmuştur. makta olan ve fakat gayriresmî bir Emir Şekib Aslanın bu kongreye riyamembadan bildirildiğine göre M. MusSon hâdiseler Kâşgar'daki Türkî or meydanma ahiren Urumçi'den altı Sovsolini'nin Berlin seyahatinin tarihi 17 set etmesine müsaade etmistir. dusu kumandanı General Mahmudun yet bomba tayyaresi gelmişti. Londra 30 (Hususî^ Filistinde yeteşrinievvel olarak tesbit edilecektir. Kâşgar'daki Çinli askerlerin kuman Hindistana ilticası üzerine başlamıştır. Birleşik Ameri niden karışıklıklar olmus, yedi Musevi danı firar etmiştir. Kâşgar'daki gizli za Bu general uzun müddet Urumçi hükuBelçika Kraliçesinin ölümü ve bir Arab öldürülmüstür. kanm eski Maliye metinden gelen emirleri mutiane dinle bıtanm reisi Sovyetlerin elindeki garbî Nazm M. An yıldönümü Yabancı merr^eketlerdekî drew Mellon, 82 miş, fakat kendisini bizzat Urumçi'ye Türkistandan gelmiş bir Taçikti. TürkîBrüksel 30 (A.A.) Kraliçe As kadar gelmeğe davet eden bir emri al lerle Tungan'lar gizli zabıtanın reisile Almanlar kongresi yaşmda olduğu haltrid'in ölümünün yıldönümü münase dıktan sonra bir tabiî ihtiyat saikasik memurlarını bir köşkte muhasara etmişler betile Belçikanın her tarafında ayinler Berlin 30 (Hususî) Yabancı mem de, bir üremi buh ve teslim almışlardır. Bunların Tungan' Hindistana iltica etmiştir. yapılmaktadır. leketlerdeki Almanlar Stuttgart'ta bü ranı neticesinde veların elindeki akıbeti feci olmuştur. Generalin azimetinden sonra taraftaryük bir kongre akdecmi^erdır. 8000 fat etmiştir. Fransız gazetelerinin Kâh hediyeler kâh bombalar ları arasında ihtilâf ve niza çıkmıştır. Bu Thomas Mel murahhasm iştirak ettiği bu kongre Haniza, isyan ve muharebe şeklini almıştır. Bu hâdiseler Kâşgar havalisinde Sovmütaleaları rlciye Nazırı Baron von Neurath ta lon'un oğlu olan Yeni harbin sebebleri yetlerin siyasî tefevvük ve hâkimiyetınin rafmdan <r c ılmıştır. Yabancı memleketmüteveffa, 18 ya Paris 30 (A.A.) Sağ cenah gazelerdekı Alman teşkilîtîar reisi haric şimdilik sukut eylediğini gösteriyor. Sovİhtilâf Urumçi hükumetine itaat edilip şında bankacılık Thomas Mellon teleri, Çin ile Sovyet Rusya arasında akdeki Alnnrn kadmlannır. casusluk işle mesleğine girmiş, yedi sene sonra, baba edilmemesi meselesi üzerinde çıkmış gibi yetler son zamanlarda Tungan'ları kendedilmiş olan ademi tecavüz misakımn rinde çalıstırıldıklarma dair çıkan ha smm sahib bulunduğu bankayı idareye görünüyor. Kâşgar'ın yanıbaşında Yar di tarafına celbetmeğe çalışıyorlardı. Aımzası hakkında mütalealar serdetmekte berleri tokzib etmişt,:\ başlamış, 31 yaşmda ıken bu bankanın kend havalisinde müstakil bir hükumet hiren Sovyet haricî ticareti ve delegeledirler. kurmuş bulunan Tungan'lar Urumçi hü rinden biri Hoten'e gitmiş ve Tungan'laÇinde müşterek tahkikat yok rr.üdürlüğünü almıştır. Petit Journal, diyor ki: kumetine itaat etmek istemiyen tarafı il rın rüesasına hediyeler yağdırmıştır. BunServeti 500 milyon dokr tahmin edilLondra 30 (A.A.) Çindeki îngi «Eger Sovyetler, mütecavizin Japon lann arasında bir telsız mürsilesi dahi butizam etmiştir. ar oldğunu ilân edecek kadar ileri gi liz sefirinin maruz kalmış olduğu suikasd r.iektedir. Mellon, çok geniş mikyasta Hangi esas ve şartlar üzerinde Tür lunmuştur. Bunun tecrid edilmiş bir halJecek olurlarsa Çine yardım etmek mec dolayısile 5 a n ghayda «Ingilizlerle Ja banka işlerini idare ediyor ve büyük bir kî'lerle Tungan'ların birleştikleri henüz de bulunan bir memleket için ne kadar Duriyetinde kalmazlar rru? Böyle bir rnüalüminyom tröstünün de başında bulu ponların tahkikat» yapmakta olduklarına malum değildir. Geçen dahilî harbden kıymettar olduğunu söylemeğe hacet yokjahalenin beynelmilel muhatıraları ve r.uyordu. dahi her iki unsur Çinlilerin hâkimij'etine tur. dair olan ve bir Japon membaından ge evlid edeceği akıbetler derhal görülmekMüteveffa, Harding, Coolidge ve Fakat Rusların ne bombalan, ne de karşı mübarezede ittifak etmişlerdi. len haber hakkmda resmî mehafil ademi edir. Hoover'in Cumhurreislikleri zamanında hediyeleri Tungan'ların üzerinde büyük Şimdi şurası muhakkaktır ki TunBelçika Maliye Nazîrı istife. malumat beyan etmektedir. daima mevkiini muhafaza etmiş ve millî gan'lar Orta Asyada askerî kudret ve tesir yapmamıştır. General Mehmed Haİngilizlerin yapmış oldukları tahkikat borçları 26 milyar dolardan 18 milyara kabiliyetlerine lâyık hâkim ve faik bir sanm kumandası altındaki Tungan'ların etmemiş sona ermiş, şimdi Japonlar tarafmdan indirmistL Son zamanlarda, 50 milyon mevki sahibi bulunuyorlar. Kâşgar'ı afchktan sonra Taklamakan Brüksel 30 (Hususî) Maliye NaTungan'lar iki senedenberî şarkî Tür çölünü çevirip Urumçi üzerine yürümeleM. De Mann'ın istifa ettiğine dair yapılmakta olan tahkikata yanlışlıkla dolar kıymetindeki âsan nefise kollebikistanm cenubunda Yarkend ve Hoten ri Sovyetlerin, mahmileri bulunan Uan eden şayialar resmen tekzıb e böyle bir mahiyet izafe edilmiş olduğu yonunu Amerika hükumetine hediye ethavalisini işgal ederek asude bir hayat sü rumçi mahallî hükum«fcni korumak için mişti. 'dir, farzedilnektedir. Bordeaux 30 (A.A.) Son günlerFransız hükumetinin protestosu 3e Pamillaci limanında demirliyen on Londra 30 (Hususî) Fransız hü[spanyol balıkçı gemisi bugün Vıâmil olJuklan mültecileri karaya çıkarmışlar kumeti Santander'in zaptı üzerine M. Mussolini tarafmdan General Franco'ya İ1T. telgraf çekilmesi münasebetile bitaraflık Mülteciîer, makamat tarafmdan veri[en talimat mucibince Cebere ve Pmig komitesi nezdinde protestoda bulunmuştur. Fransız hükumeti, M. Mussolini'nin :erda'ya sevkedilmişlerdir. bu hattı hareketinin fi'lî müdahaleye muBombardıman edlieiı îngiliz adil olduğunu kaydederek protestoda bugemisi lunmuştur. Londra 30 (A.A.) Geçende GiAlmanyamn Salamancctda jon'da bombardıman edilen Hilda Milyeni elçisi ler ismindeki îngiliz vapuru Falmoult'a gelmiştir. Vapurda patlıyan bomba parBerlin 30 (A.A.) M. Hitler'in çalannın izleri göriilmektedir. Dr. Constöhrer'i Almanyamn SalamanRomada bir âyin ca büyiik elçiliğine tayin ettiği Alman Roma 30 (A.A.) Ecnebi mem ajansı tarafmdan reamen bildirilmekte leketlerde oturan birkaç bin genc Ital dir. «fien harbi istememeği ve sulha taraftar olmamızı, devlet adamlarımtzın harice karşı gütmek mecburiyetinde bulundukları bir siyasetin icablart diye kabul etmekteyim. Ediblerimizin, bugün artık yaklaşmış ve çıkmast çok muhte mel bir harb için tazallum eden yazılarının genc dimağlar iizerin de yapacağı menfî tesiri düşün mehteyim. İnsanlar için b'lüm mukadder, harb bir ihtiyac ve çiinkii mücadele tabiî bir hâdise olduğuna göre, gencliği, milleti bu felâ ketlere hazırlamak, onu hazmet meğe alıştırmak, acaba daha uy gun değil midir?» Dr. Rüştü Aras Şarkî Türkistan hadiseleri Hatay arapları tehdid ediyorlar Vaziyete Tunganlar hâkim görünüyor Ermenilerle Aleviler dükkânlarmı açamadılar Urumçi'deki Türki ordusu kumandanı General Mahmud Hindistana kaçtıktan sonra taraftarları arasında isyan başladı Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Arasm emiyeti Akvam konseyi toplantısına iştirak etmek üzere yakında Avrupaya giı deceğini yazmıştık. Tevfik Rüştü Arasm Cenevreye giderken Balkan Antantına dahil memleketlerden bazılarınm Hariciye Nazırlarile görüşmesi ihtimali vardır. Bu sebeble se« yahatini Bükreş ve yahud Atina yolile yapması muhtemeldir. Hariciye Vekilimizin daha ziyade Köstence yolile gideceği söylenmektedir. Cemiyeti Akvam konseyinin ayın onunda yapacağı bu toplantı ehemmiyetli olacaktır. Bu defa konseyin Habeşîstanın ta • nmması işini ve Akdenizdeki son tehli •> keli vaziyeti müzakere mevzuu yapacağı ve dolayısile meçhul tahtelbahirlerin faaiyetine dair tarafımızdan devletlere ve•ilen notanın da bu müzakerede konu • şulacağı anlaşılmaktadır. Bu münasebete Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü Aras Cemiyeti Akvam konseyinde mühim bir nutuk irad edecektir. Japon Çin sularında silâh ticareti Tokyo hükumeti mâni tedbirler alacak Tokyo 30 (A.A.) Hariciye Nezareti namına söz söylemeğe salâhiyettar bir zat, gazetecıler tarafmdan sorulan suallere cevab vererek Çin sahillerinin Japonya tarafmdan abluka edılmesi hususu hakkmda izahat ita etmiştir: «Ticaret» tabiri üçüncü devletlerin gemilerine kabili tatbik olup bizzat bu devletlere bir şümulü yoktur. Suiniyet karinesi, ancak Çin gemileri hakkında kullanılacak bir kaidedır. Salâhiyettar makamat, müdafaanın meşru hududu haricıne çıkamryacaklar ve takıb edilen ga« yeye yani silâh ticaretinin men'i gayesine matuf olan tedbirleri ittihaz edeceklerdır. Hacıköy seylâbı 11 kişi öldü, zarar bir milyon liradır Küçük Antant Konsey dün Bükreşte ilk içtimaını yaptı Hendekte idro elektrik istasyonu Profesör Afet Bükreşte IBaştaraft 1 inci sahifede] Havayolları tayyaresinin bu ilk Bükreş seyahati gayet iyi gecmiştir. Elçi Suphi Tanrıöver bu akşam Bayan Afet şerefine bir akşam yemeği vermiştir. Profesör Afet «17 nci beynelmilel antropoloji ve tanhten evvelki etnografi» kongresinin faaliyetine iştirak ederek burada kaldığı müddet zarfında tetkiklerde bulunacak ve konferanslar verecektir. ^^^^ Adnan Galib Arab kongresi Milyoner Nazır Amerikanın eski Maliye Nazırı Mellon 500 milyon dolarlık bir sf***vet bıraktı M. Sandler İsveçe döndü Stokholm 30 (A.A.) Krakov'dan gelen Sandler Stockholm'a vâsıl olmuştur. Nazır Berlinde kısa bir müddet kalarak İsveç sefirile görüşmüştür. tekrar askerî bir müdahalede bulunmalarına sebeb olabilir. İngiltere ve yeni vaziyet Tungan'ların Kâşgarı zaptetmış ol • maları İngilterenin şarkî Türkistanla olan ticarî münasebatını iyileştirecektir. Çünkü e\vrelce Tungan'lar Kâşgarı eilerinde bulundurdııklan zaman Hımalâya dağ lanndaki kervan yollarından işliyen Hindli tacirlere karşı hiçbir şuna müş külât çıkarmamışlardı. Fakat gene Sov yetlerin iktısadî noktedan şarkî Türkis fandaki hâkim mevkileri yeni vaziyetten müteessır olacak değildir. Geçen kış Tsaidam yolile şarkî Tür kistana giren ve Tungan'lar tarafmdan altı aydanberi ahkonulan Almanyalı kâşif Dr. Filchner'in serbest bırakıldığı söyleniyor. Bu adam Hindistana gitmekte imiş. Rusların şarkî Türkistanlı hacı lara karşı politikası da değişmiştir. Hindistan yolu üzere hacce gitmelerine zaten müsaade edilmiyordu. Rusya tarikile gidenler, yol masarifinin çok ve dinî müş « külâttan dolayı fena intıba almışlardı. Son defa ise Hami'li 273 hacı Moskovaya götürülüp sureti mahsusada izaz edil« miştir. Bu muamele hacılar üzerinde iyi tesir yapmıştır.