30 Ağustos 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Faruk Şukrü 4 üncüde: Hikâye: Alinin güneşi Hamdi Varoğlu 5 incide : 30 Ağustos Abidin Daver Bilinmesi lâzun hakikat Hıkmet Turhan Dağhoğlu 7 ncide : Bayramlarm bayramı Celâl Dıncer J S üncüde: Bugiin... Bugün 1 2 satıife umhuri ]fll Sayi! 4776 Telgraf va mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta fcntnsuî latanbS, Ko 248 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22368. Tahrlr heyetl: 24298. tdare ve matbaa tasmı 24299 24290 Donuşu urhan Tan'ın P8Z8rfeSİ 30 AğUSİOS 1937 Fevkalâde tarihî romam Büyük taarruzun büyük zaferine aiü hatıralar , Nihayet istenilen haber geyor, ve Başkumandanın har1yı kapayarak: «Bitti, düşıan mahvolmuştur!» sözlele ayağa kalktığı görülüyor ütün milletçe benimsenen harblerde umumun hassasiyeti yalnız olup biten şeyleri çabuk ve >ğru b'ğrenmekte değıl, olup bitecek yleri en salâhiyetli kaynaklardan alınış en sağlam haberler olarak bilmekte 1 eşsiz bir inkişaf gösteriyor. İstiklâl ıvasımız bu hakıkatin binbir misali ile )ludur. 1922 yılı ağustosunun ikinci on beşi inde, kısa bir müddet için geldığimiz mitten dönerken, Köynık ile Nallıhan asında Yarhisar mevkiinde dağlar gibi ğılmış harb malzemesi başmda kaynanlardan bir zabit bize gelerek kulağ ıza fıslamıştı: Galıba taarruz yakın. Erkânıharyei Umumiye Reisi cepheye hareket etiş. Gazinin de bugünlerde hareketi beknıyormuş. Dağ başında bir zabit bu en mahrem alumatı nereden öğrenmişti? Ayni günün öğle zamanı Beypazarînı Beledıye dairesinde istisnasız herkes ıkmda vuku bulacak askerî umumî haketten bahsedıyordu. Nakliye vasıtaları numî ve sıkı bır kontroldan geçirilmiş, ilk bu sıkı muayenenin bütün manalaTıçıkarmışh. Ertesi sabah erkenden varığımız Ankarada ise hiç kimse hemen ç birşey bilmiyordu. Hâdise havanın lsiz yayım kabihyeti içinden kayarak uhitin kulağına daha çabuk gitmişti. Ankarada ilk aldığımız haber ju oldu. ir telefon darbesi: Büyük zaferin nümünü bugün kutluluyoruz 30 AĞUSTOS Japon kıtaatı her yerde 15 inci yıldö îlerlemektedh Nankin elçisinin yaralanmasım protesto eden Ingiliz notasmda «Bu hâdise gayriinsanî olduğu kadar gayrihukukidir» denilmektedir ' Şanghay 29 (A.A.) Wayside ve Yangtsepou mahallelerini dolaşan H a vas Ajansmın muhabiri, cephenin şimdi beynelmilel imtiyaz mıntakasırun şimal hududuna muvazi olarak uzanarak Şanghayın munsab cihetine doğru Hangkeu dan Hoangpu'ya kadar inkıtasız bir hat teşkil ettiğini görmüştür. Yangsepu'da siperlerde bulunan Ja pon kıt'aları, Vusung'ta karaya çıkanlan takviye krt'alarile yakında iltısak hasıl olacağını söyliyen Japonlarm bu iddialanna rağmen Vusung istikametinde henüz ilerlemenüşlerdir. Bombardımanlar ve yangınlar dolayı sile Şanghayın şimali şarkisindeki mahalleler hercümerc içindedir. Çinlilerin ce sedleri sokaklarda sürünmektedir. ganghay yanıyor Ingiliz notası tevdi edildi Tokyo 29 (A.A.) Bugün saat 14 te îngilız maslahatgüzan Dodd, îngiliz Japon bombalarile tutuşan TienÇin sefirinin yaralanmasile, neticelenen hâdise Belediye dairesi yanıyor ,x hakkındaki îngiliz notasmı Hirota'ya giliz makamlarile müştereken yapılan tevdi etmişrir. Mülâkat yirmi dakika sür tahkikatın neticesini bekledığini söylemiş,» müştür. Hirota, sefirin sıhhî vaziyeti hak tir. kında malumat istemiş ve Şanghayda înlArkası Sa. 9 sütun 5 fe] FenerGüneş muhteliti Yunanlıları 31 yendi Bizim muhtelit ikinci devrede daha iyi çalışarak üç gol çıkarmağa muvaffak oldu Alooo!.. Ben Receb (Peker). Yannki gaîteye şu haberi koymanı rka ediyoruz: 30 ağustos, Türkün şereflerve zaferlerle dolu mazisinde, enkazı üzerinde gurtıb>«tmîştî. O alcşam. güneşle beraber, .ğustosun 26 ncı pazartesi günü için büyük bir askerî zafer olduğu kadar, Yakınşarkın tarihinde Türkiyeyi babrmak istiyenler, hep beraber batmışlardu ankayada Gazi Mustafa Kemal tara bir devri kapayıp yeni bir devir açan bir zaferdir. Ertesi sabah, güneşl« beraber, yeni bir devlet doğuyordut ndan büyük bir çay ziyafeti tertib olun30 ağustosun güneşî, yalnız mağlub bir istilâ orduAtatürk Türkiyesi güzelliğin, yeniliğin, canlılığın timsali inuştur. Burada hükumet erkânı, meb'us sunun tarümar enkazı üzerinde değil; çirkinliğin, gerilığin, kılâbcı bir devlet, r, halk ileri gelenleri ve ecnebi devlet uyuşukluğun timsali olan mütefessih bir saltanatın perişan [Arkast Sa. 3 sütun 6 da] ümessılleri davetlı olarak hazır bulunaıklardır. îyi not ettin mi? Gazeteye iyi : göze çarpar bir şekılde konsun. Cepheye dair bazı malumat işitiyoız... Hayır hayır, o tarahnı bırak, güin mühim haberi budur. Bu çay ziyafeti hakıkatte olmamıştır. 'nun gazete ile mutantan şekilde neşronan haberi, büyük askerî hareketi daha zla saklamış olmak içindi, ve nitekim jıkarada neşrolunan bu haber Istanbul rikile her tarafa gitmişti. Pazartesiye daha beş altı gün vardı. Maçtan heyecanlı bir intıba rtesi sabah çok erken Gazinin maiyeti Pire mhteliti ikinci maçmı dün Tak Hakem Nuri Bosutun idaresinde cere« kânıle ve otomobillerle Konya üstün30 ağustos zafer bayramının on be sim stadyomunda ve yedı bine yakın bü yan eden oyuna Pireliler bir gün evvelkî :n Aksehire hareket etmiş olduğunu öğşinci yıldönümü bugün memleketin her ta yük bir seyirci kütlesi karşısında Fener takımlarile, Fenerbahçe Güneş muhte^ niyorduk. rafında parlak bir surette tes'id edıleceği bahçe Güneş muhtelitine karşı oynadı. liti de: Başkumandanın Konyaya geldiğini lArkası Sa. 9 sütun 1 de] gibi bu bayramın zafer sahnesi olan MIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIinillllllllllllinilllllHIIIIIIIIIIII1IIIMlllllllllllllllllllllllllllllllMIII1IIIIIIIIIIIII>IIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIU»uuuıuıuiUJUl ;renen Garb cephesi kumandanı İsmet Dumlupınarda da muazzam tezahürat önü ondan ilk şu emri alıyor: «Ben yayapılacaktır. ıdan sonra Akşehirde olacağım. Bır zıDumlupınarda M. Stoyadinoviç, M. Antonesco, M. Hsdza ve M. Tataresco ıfet vesılesıle bütün kumandanlan yanıgeçenlerde, bir Tuna gezintisi esnasında Dumlupmarda yapılacak tezahüratta ı toplamış bulun, ve ben onları tesadün orada bulmuş olayım.» Belgrad 28 (Hususî) Küçük An Kral Carol toplantı esnasında muh hazır bulunmak üzere askerî kıtaat, hava filosu; memleketin her höşesinden binlertant konseyinin bu yılki üçüncü toplan telıf ziyafetler verecektir. O gün Akşehıre muvasalatmda Gazi ce halk ve bir çok heyetler ve bu meyan tısı Romanya Kralının yazlık ikamet ıtün kumandanlan orada bulmuş olKüçük Antant nazırlarının Sinaya da Afyon, Kütahya, Manisa vilâyetleyeri olan Sınaya'da bu ayın otuzunda toplantısında görüşülecek meselelere aktan memnun oluyor, ve: toplanacak otuz bırıne kadar devam erinden teşkil edılen atlı halk kıt'aları; müteallik müzakere programı henüz Ne iyi, işlerimizi konuşmak îçin de decektir. resmen tebliğ edılmemiş olmakla aşa Afyon, İzmir ve Manisa izcilerinden müizel bir fırsat! İlk toplantıya Romanya Başvekili ğıdaki mühim meselelerin göruşüleceği rekkeb birer kıt'a; Ankara ve îstanbul Diyor. Tataresco, son toplantıya Kral İkinci anlaşılmaktadır: [Arkası Sa. 9 sütun 4 tei Yan odada Başkumandanın umumî Carol, iki toplantıya da Romanya Ha 1 Tuna havzası memleketleri ik arruz fikrini ilk olarak ismet İnönü öğ riciye Vekili Antonesco riyaset ede tısadî ve siyasî teşkilâtı. niyor. O bile ilk anlarda ciddî bir karar ceklerdir. 2 Tuna havzası memleketleri teş ı, yoksa bir şaka mı karşısında bulunduBu toplantı münasebetüe üç müttefik kilâtile ilgili olarak Küçük Antant mu anlamak için vaziyeti kendisine has devlet Hariciye Nazırları Küçük An memleketlerinin Italya ve Almanya ile kâ ile istiknaha lüzum görmüştür. Ye tanta olan derecei merbutiyetlerinin bir münasebetleri, ekten sonra kahveler içilirken Başku nışanesi olarak Küçük Antantın ıfiües3 Macaristanın teslihat taleblerile andan umumî taarruz fikrini ortaya atı sisi olan müteveffa Romanya Başvekili tadili muahedat propagandası. Takeyonesco'nun mezarını ziyaretle çe>r: Hayret!.. Antakya (Hususî) Gazeteler, Ce lenk koyacaklardır. [Arkası Sa. 3 sütun 5 te\ Herkes, hele o günler için hiç kimse, zire hâdıselerini tetkik etmektedirler. llllll llllllllll lllllllllllllll llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll lllllllllll lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll III >y!e bir fıkre hazır değildı. Sağdan solCezirede meskun veya aşiret halinde ın bıribirini takib eden ve umumî bir emirlerin yazılıp bitmesini takiben ve hiç ordusunun iyice tahkim olunan Afyon bırçoh ahali vardır. Bunlar Türk, Arab, arruza takaddüm etmek lâzım bazı olmazsa hayvanların yemlermi tamamla cephesini altı ayda geçemiyeceğine aid Kürd, Çerkez, Ermeni, Nasturi, Suryartlan ileri sürmek istiyen münakaşaları mak için üç dört gün müsaade rica eden raporundan haberimiz vardı. Türk Baş ni gibi karışık unsurlardır. Fakat arakumandanının bilâhare Reisi bulunduğu larmda geçimsizlik yoktur. Hatta bir =a kesmek içm Atatürk İsmet İnönüne bazı mütalealan da Başkumandanın: Hiçbir zaman eksiklerin hepsini ta Türkiye Büyük Millet Meclisine izahat çok ışlerde hemen hemen birlik olarak aşkumandanın emirlerini dıkte etmeğe mamlamağa imkân yoktur. Bunlann bir verirken anlatbğı veçhile Türk neferi hareket ederler. Bu unsurların politika ışlıyor: Asilerin eline gcçmiş bulunan Brunete'den bir görünüş kısmının ikmalini de muvaffakiyetli hare Afyon cephesindeki dikenli telörgülerini, işlerini idare edenler bugünkü Suriye Madde bir, ağustosun 26 ncı panin siyasî vaziyetinden ve şeklinden hiç Santander 29 (A.A.) Havas ajan Santander'de hayat normal bir şekle ırtesi günü sabah çok erken umumî ta ketlerimizin ilerisine bırakmağa mecbu sanki önünde hiçbir mâni yokmuş gibi, memnun değildirler. Bunun içindir ki smın muhabiri bıldırıyor: , avdet etmektedır. Santander'den gidenı ruz başlamış olacaktır. Bunun için bu ruz. Otla arpa burada yoksa karşı taraf atlıyarak geçmiştir. «Elcezire müstakil hükumeti» kurmak Navar livasınm piştarları bu sabah m^iıs esnierinin mıktarı şimdıye kadat inden itibaren alınmış olacak tedbir ve ta vardır. fikri ortaya atılmıştır. İsyan denilen Santander'm 30 küometro garbinde bu ^2" birrkişiye balığ olmuştur. Bu esirler, YUNUS NADÎ Sözleri kesîp atiyor. rtibler şunlardır... son hâdiseler de bundan başak bir şey lunmakta idiler. Bu cephedeki harekât ÜanfeötTa'ya âevkedılmektedirler. sütun 4 tej değiMixw Umumun hajteti içînde dinlenilen b n l Bir Ingüiz erkânıharb heyetini& piştar muharebelerinderı ibarettir. [Arkast Sa. 3 sütun 1 del Küçük Antant Konseyi Bugün Romanyada Sinaya'da toplanacak olan konsey mühim Avrupa meselelerini de görüşecek program Dumlupınarda ve bütün şehirlerde büyük merasim var Ispanya harbi Franco ordusu piştarları Santander cephesinde otuz kilometre daha ilerlediler Suriyedeki isyan Cezire müstakil bir hükumet olmak istiyor