4 Ocak 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

4 İkincikânun 1937 CUMHURİYET Istanbul Konservatuarında iki saat Konservatuann 240 ne~ harî, 40 leylî talebesi var Fakat bunların hemen hepsi kızdır. Erkek talebe nedense Konservatuara uğramıyor Bursada kaçak et satanlarla mücadele Belediye buna mâni olmak için çok şiddetli tedbirler aldı ASKERLİK BAMİSLERİ Keman ve teganni dersinde gözleri ikidebirde, muradına ermiş insanların bakışlannda sezilen ışıklarla panl diyor. Mes'ud Cemil, dersini bitirmiş gülünr siyerek uzaklaşıyor. Şurada en küçükler... Yedi, sekiz, on yaşlanndaki musiki âşıklan.. Bir yavru, muallim Huhlsinin karşı sında, yarın belki yüz binlerce insanm kalbine bir şifa gibi akacak sesini, şimdi utana utana bir nefes gibi veriyor. Ve ötekiler narin parmakları önlerindeki no talarm çizgilerinde kayarak kıpırdaşan dudaklarile ona uyuyorlar. Ne olurdu, bütün i'kmektebleri mizdeki musikiye kabiliyeL olan yavruları seçip te muayyen zamanlarda buraya, bize gönderselerdi. Ve biz bu körpe istidadları itina ile.işliyerek büyütseydık. îmkânsız birşey mi bu... Neden yapılmıyor? Biz de sizinle beraber soralım... Fakat kime soralım bilmem ki... İşte kapılarımız ardına kadar açık. Fakat goygoycu gibi, gidip te mekteb mekteb dolaşarak çocuk tophyacak değiliz ya... İyi amma, mektebe giden çocuk buraya ne zaman gelebilir? Talebemizin çoğu, hatta küçükle rin hepsi mekteblerine de pekâlâ devam ediyorlar. Esasen biz ders saatlerimizi ona göre tanzim etmişizdir. Her küçük akşamüstü mektebinden çıkınca, haftada iki üç defa pekâlâ buraya uğrayıp bir saat olsun ders alabilir. Ve bir iç sızısı gibi tekrar ediyorlar: Onlann arasında, kimbilir, ne kıymet biçilmez ses hazineleri vardır. Konservatuann bu samimî davetine kulak verecek kimse yok mu? Belki bu çatı altmda neler öğrenildiğini de merak edersiniz. Onu da anlata ymı: Konservatuann piyano ve yaylı sazlarla şan, kompozisyon ve sahne gibi esas derslerinden başka solfej, armoni, musiki tarihi, birlikte çalışma, korö, ritmik dans gibi yardıma dersleri de var. Piyano ve yayh sazlann ve kompozisyonun tahsil müddetleri, beşi başlangic, dördü tekemmül devresi olmak üzere dokuz senedir. Şan üçü başlangıc, üçü tekemmül devresi olarak altı, sahne de üç senedir. Esas derslerden birine devam «Üen talebe, solfej, armoni ile başlıyarak lâzım olan diğer yardımcı dersleri de usulü da Duvarlan, çatısı, döşemesi, köşesi bucağ'ı, her yanı ses veren bir bina.. Ve her adımda bir başka ses: Şu ka pının aralığından yemyeşil bir serinlik ardmda gilenmiş bir suyun damlayışı gibi, piyanonun ruha katre katre dökülen asil sesi.. Şu yandan kimbilir hangi ya nık kalbin elinde titriyen bir yayın baygın sesi.. Öteden süzüle süzüle eriyen ve eriye eriye biten bir kadın sesi.. Ve beriden dalga dalga coşan, sonra perd* perde uzaklasırken, gene yükselen, gene kabaran ve yorulmuş gibi, kendi akislerini dinlemeğe dalmış gıbi ağır ağır sönen sesler... Bu ses âlemini ürkütmekten çekinerek, iıiçbir kapıya yanaşmak cesaretini bula madan, loş sofanın bir köşesinde bir tatlı .rüyaya dalmış gibıyim. Zaman zaman duyulmuş ve içte birer tath hatıra bırakmış bütün bir ömrün en temiz nağmeleri birden canlanarak o si hirli havasına almış ta sürükleyip götüriiyor gibi insanı... Nıhayet, işte, herbiri bir başka çağlıyana açılan geçidlerden biri yol veriyor ve biz, bir taze bahar sabahının mahmur yolcuları gibi içeri süzülüyoruz.. Koncalan dile gelmiş bir bahçedeyiz.. Saf saf gene kızlar sade dudaklarile yaşıyorlar, sade ses veriyorlar.. Karşılarında; bir sinir mecmuası halinde kıvrıla kıvrıla, kâh yumruklarını sr karak, kâh avuçlannı açarak, incecik parmaklarını kırarak, bükerek, ileri fırlı yarak, geri giderek, hareketten harekete geçerek, bir ilâhî nağmenin aşkına tutulmuş insan halinde koro muallimi Muhiddin Sadık. Salonun dıbindeki dört deli kanlıyı işaret ederek: Görüyorsunuz ya, diyor, erkek sesine adeta hasretiz. Nedense onlar henüz kızlarımız kadar bu işe ragbet göstermiyorlar. Sebeb? Kimbilir nedir.. Fakat bu, böyle giderse yanmn Türk sesi dünyası biraz öksüz kalmıya cak mı? Ve işte şu odada keman muallimi Âli de minimini bir kızcağıza ders verirken sıralarını bekliyenler de gene gene kız Iar. Yanındaki odada şan muallimi Nu rullah piyanosunun başmda bir başka gene kızın sesini kolluyor. Parmakları tuşlarda dolaşırken kulaklan tetikte ve Solfej ve koror dersleri IBastarafı 1 inci sahifede] ştirak etmek istememesinden korkmak tadırlar. Yan resmî Correspondance Diplo matique hâdise hakkmda şöyle diyor: Bursada kaçak et kesenler «Ispanyadaki Kızıllar, Almanyanın Bursa (Hususî) Beledıyemız son beynelmilel hayatta mutad ve zarurî adzamanlarda şehirde kaçak et kesenler ve satanlarla şiddetli bir mücadeleye dettiğimiz usullere rücu etmedikçe yani girişmiştir. İki haftadanberi yakalanan Palos gemisine yapılmış olan gayrika kaçak et yekunu üç dört yüz kiloyu nunî şiddet hareketini tamir etmedikçe" geçmıştır. Bunu san'at edinenlerden bir Almanya da mukabil tedbirler ittihazınçoğu ele geçmiştir. Hatta bazılarınm dan geri durmıyacaktır.» kesip sattıkları etler mezbahada mua Alman mehafili, diplomatik teşebbüsyene edilmiş ve hastalıklı hayvanlar oler sahasmda bu usulün mutad olmadığr duğu anlaşılmıştır. Bılhassa fıkara halnı kabul ve teslim etmekle beraber Ispankın ucuz diye satm aldığı bu etlerle zayadaki şimdiki vaziyet ve usul ve şerait vallı fakirlerin sıhhatleri bozulmakta karşısında klâsik usullerin gayrikâfi ol* dır. duğunu kaydetmektedirler. Belediyemiz ayrıca fırmcıları da sıkı Ecnebi diplomasi mehafili ise bilâkis bir kontrol altmda bulundurmasına rağ spanyol dahilî harbinde Almanya taramen gene hamur gibi pişmemiş ekmek fından atılan ilk toplar dolayısile büyük çıkaranları yakalamış ve hepsine para bir endişa izhar etmektedirler. Bu mehacezası vermıştır. Yalnız bu hafta ıçin, diplomatik teşebbüslerin hakikî bir de hamur ekmek çıkardıklan. tesbit eharb nümayişile teyid edilmesinin usul dilenlerden Şaban, Mustafa, Bahaeddin, Ibrahim, Yahya, Abdullah ve Abdur den olmadığını beyan eylemektedirler. rahmana beşer ve yirmi beşer lira ceza Bu mehafil, bu gibi hâdiselerden va venlmiştir. hatta bunların daha ağırlarından mutazarnr olan diğer devletlerin, bu gibi u Diyarbekirde açılan Kız sullere müracaat etmemiş olduklannı e . San'at mektebi ragbet gördü hemmiyetle kaydetmektedirler. Sovyet' Rusya, Komsofof hâdisesinden sonra ay' Diyarbekir (Hususî) Maarif Ve Almanyanın yeni gemilerinden Nürnberg kruvazörü nen mukabelede bulunmağa kalkışmamış kâleti tarafmdan burada açılan Kız Almanlar, bir zamanlar, dünyanın İn mil süratinde ve 8 tane 15 likle; ötekiler San'at mektebi çok büyük bir ragbet giltereden sonra en mühteşem deniz kuv 32 mil süratinde ve 9 tane 15 likle mü e Fransa, bir tayyaresini kaybettiği ve bir Fransız vatandaşı telef olduğu zaman görmüştür. Şımdiye kadar mektebe kay vetine sahib olduktan ve bu donanmayı, cehhezdirler. alnız normal yoldan diplomatik protesdolunanlann sayısı 158 i bulmuştur. Bu 1918 de İngilizlere teslim ettikten sonra, 3 800 tonluk, 34 mil süratinde 12 :olarda bulunmakla iktifa etmiştir. talebenin 98 i dikiş, 60 ı da şapka ve günün birinde Scapa Plow limanında muhrib. Hükumetçiler bir Almant batırmışlar ve Versailles muahedename modacılık şubesine yazılmışlardır. Bu yeni gemiler haricinde emektar eskurşuna dizdiler Şimchki halde imkân bulunmadığı için sinin kendilerine müsaade ettiği 100,000 ki gemiler de vardı. Bunlann bir kısmı Berlin 3 (Â.A.) İtimad edilir birtonluk küçük ve kıymetsiz bir filo ile kal kadrodan çıkarılmış, fakat sökülmemiş, kayidler mecburen kapatılmıştır, muallim ok şahidlerin ifadesine göre, Bilbao'da ve ders alâtı temin edildiği takdirde mek mışlardı. Her sınıfın en eski ve en küçük bir kısmı da henüz katlroda dahildi. Bir Marksist makamat geçen teşrinisanide gemilerinden mürekkeb olan bu filoyu, istebe üç yüze yakın talebenin devam edeaçıkdeniz harbi yapabilecek kudretten Lothar Guedde adında bir Alman teba"tıkbal için bir talim ve terbiye vasıtası omahrum olan bu gemiler de şunlardır: ceği temin edilmektedir. asını idama mahkum ederek kurşuna dizlarak kullanmak istediklerinden, evvelâ 4 12,300 tonluk, 18 19 mil sür mişlerdir. Siyasî mehafilde bu idamın bir tedricen bunları tamir ettiler. Sonra, muatinde ve 28 lik toplarla mücehhez 8 es katil hâdisesi olarak telâkki edilmesria iresinde takibe mecburdur. ahedenamenin, kendilerine, eski gemileri Bugün Konservatuann 230 neharî, 40 yaşları doldukça yenilemek hakkını ve ki zırhlı. Bunların yalnız üçü hâlâ kad zım geldiği söylenmektedir. roya dahildir. ta leylî talebesi var. ren maddesinden istifade ederek yeni geCephelerde harekât 5 Mekteb gemisi ve deniz müzesi Madrid 3 (A.A.) Guadalaja Bu leylî talebe Şehir bandosunu teşkil miler yapmağa başladılar. İlkönce 1925olarak kullanılan 3250 tonluk birkaç ta26 da 5400 tonluk Emden kruvazörünü ephesinde hükumetçiler ileri harekel etmektedir. ne küçük ve eski kruvazör. yaptılar. Arkasından sırasile 1927 den ;eçerek bazı noktalan bilhassa Ablon ? Alınacak talebede bir heyet tarafın 6 429 ilâ 596 tonluk ve 30 mil dan musiki kabiliyeti de aranmaktadır. 1936 ya kadar 6000 tonluk, Koenis süratinde 14 tane eski muhrib ve torpito que, Alguera ve Mirabueno kasabalaran' işgal etmişlerdir. Ancak, bu şekilde alınan talebenin, berg, Karlsruhe, Koeln, Leipzig ve )Ot. Nürnberg kruvazörlerini yaptılar. 1931Asiler şiddetli mukabil hücuma geç ilk alh ay zarfında istidad ve çahşkan Alman denizaltt filotillân 32 senesinde, muahede 10,000 tondan mişlerse de hükumet tayyareleri lığını gösteremezse, kaydi siliniyor. Versailles muahedesi yırtıldıktan ve büyük gemiye müsaade etmediği için, bu iaat süren bir muharebeden son Evvelce musikiye çahşıp muayyen bir tonajda meşhur Deutschland ceb zırhlr Alman ingiliz mukavelenamesi imza an geri püskürtmeğe muvaffak bilgi edinmiş olanlar da, imtihandan gesını denize indirdiler. Sonra, bu sınıftan andıktan kısa bir müddet sonra, gizli lardır. Bugünkü hareketler asilerin elinçirilerek iktidarlarına göre smıflara ay gizli hazırlanmış olan Alman denizaltı diğer iki gemi daha yapjılar. deki sevkulceyşî birkaç noktayı tohdid nlıyorlar. Yüksek sınıflara girmek isti filosu meydana, mantar gibi birdenbire suretile Madridi kurtarmağa matuf umu1926 dan itıbaren 1929 a kadar 800 )itiverdi. yen talebenin ise müstesna istidadlan namî bir hareketin başjangıcıdır. tonluk ve 34 mil süratinde 12 tane de zan dıkkate ahnıyor. 20 tane 250 tonluk küçük denizaltı General Franco idam cezalartni gemisi. Tam faaliyet içinde bulunan Konser yeni muhrib inşa ettiler. affediyor Bütün bu gemiler Versailles muahe vatuarımız ilk mahsulünü henüz vermiş 6 tane 500 tonluk orta denizaltı ge Salamank 3 (A.A.) General Frandenamesi ahkâmına tevfikan yapılmıştı. tir. misi. co, divanıharbler tarafından idama mahMuahede, gemilerin adedlerini olduğu Bunlar da şanda üç, viyolonselde, ke2 tane 700 tonluk büyük denizaltı ge kum edilmiş olan 70 komünisti yılbaşı gibi tonalarım ve silâhlarınm azamî ça manda, piyanoda, saksafon ve kornada münasebetile affetmiştir. General, daha pını da tayin ediyordu. Alman deniz mü misi. birer, klârinette iki ki, hepsi on kabiliyetİlk programdaki diğer gemiler hendisliği ve gemi sanayii, bir kelime ile evvelce yüzlerce mahkumun da İdam tir. Almanlann ilk deniz programı, yalnız cezalannı hapse tahvil etmişti. Bunlann Alman tekniği bu mahdud tonalann içiŞan mezunlarından Bayan Babikyan ne çok kuvvetli gemiler sığdırmağa mu bu denizaltı gemilerinden ibaret değildi. siyasî iğfalata kapılarak hareket ettikleilk konserini bugünlerde veriyor. vaffak oldu. 10,000 tonluk ceb zırhlılan Bu program denizaltı gemilerile beraber ri anlaşılmıştır. Tesadüfen orada rasgeldiğim arkada bu bakımdan birer şaheserdir. umumî tonajı 107,400 olan 46 gemiyi Almanyanın son teklifi şı Bayan Bedriyeye soruyorum: Fakat, nihayet, Almanya pek haklı ihtiva ediyordu: Berlin 3 (A.A.) Volkişer Şimdi en büyük emeliniz? a 26,000 tonluk Scharnhorst vc >larak Versailles muahedenamesinin asbahter gazetesi, Bask hükumetinin teb Bir konser vermek.. kerî ahkâmmı yırtıp attı. Her millet gibi Gneisenau muharebe kruvazörleri. İkisi iği hilâfma olarak Gualaria limanında Ne zaman > karada, havada, denizde silâhlanmağa de denize indirilmiştir. hiçbir Alman harb gemisi bulunmadığı Hastalandım da geciktim..^ Ha başladı. Almanya gibi gözü eski müs b Beheri 1625 tonluk 16 yeni hakkmda D.N.B. ajansmm tebligini ilk zırlamyorum. temlekelerinde olan büyük bir devlet, de muhrib. sahifede tebarüz ettirmektedir. c Yukanda bahsettiğimiz 28 de * Ve bir minimininin lüle lüle ipek saç nizde zayıf kalamazdı. Yalnız denizde Palos vapurunun tutulmuş olan haraufazla kuvvetlenmeğe kalkışmak, 1914 nizaltı gemisi. larını okşuyorum: Iesi geri verildiği ve beynelmilel hukut tkinci programda neler var? Ya sen yavru... Ne yapacaksın? ten evvel olduğu gibi, denizler kraliçesi İngiltereyi ürkütmek demek olurdu. O Fakat 1936 senesinde ikinci bir prog hilâfma esir edilen îspanyol tebaası iâ^ Çalışıyorum... Çok çahşıyorum.. nun için, İngilizlerle bir deniz kuvvetleri ramın daha tatbikına başlandı. Bu da de edildiği dakikada, muvakkaten mü i Dokuz sene sonra..* anlaşması yapmayı düşündü. Bu ihtiyat takriben 78,000 tonluk 17 gemiyi ihtiva sadere edilmiş olan Aragon îspanyol mMualliminin gözlerinin içine batarak kârane hareketten sonra, yeni Alman do ediyordu. Onlan da şöyle hulâsa ede puru serbest bırakılacak ve Almanya bir lâhza susuyor, ve içinden gelen sesi nanması doğmağa başladı. biliriz: rafından bu hususta artık başka hiç fazla sakhyamıyor: d 35,000 tonluk bir zırhlı. Bu anlaşma, Almanyaya İngiliz do Size büyük bir konser verecegim. tedbir alınmıyacaktır. e 19,000 tonluk bir tayyarç ge Ona bir baba şefkatile bakanlar, ilâve nanmasmm umumî tonajınm yüzde 35 i nisbetinde gemi yapmak salâhiyetini ver misl. ediyorlar: f 10,000 tonluk bir büyük kruva yükselecek olan bir denizaltı filosu. miştir. Bu yüzde 35 umumî tonaja olduBu çocuğa inanabilirsiniz..* ğu gibi her sınıfm tonajlarına da şamil zör. Bugün, İngiliz denizaltı filosu yuva Ders arası. dir. Meselâ İngilterenin 500,000 tonluk g Beheri 1800 tonluk 6 büyük lak hesab 60,000 ton olduğuna ve yeni Grup grup toplanmış konuşan gene zırhlısı olursa Almanyanın da yüzde 35 muhrib. kızlar.. gemiler yapılmakta bulunduğuna göre, Beheri 250 tonluk 4 tane ve be Almanlar da, 1940 a kadar aşağı yukan Konuşan diyorum. Fakat onlann ko hesabile 175,000 tonluk zırhlısı olacaktır. Yalnız, denizaltı gemilerinin nisbeti, heri 500 tonluk 4 tane olmak üzere 8 nuşmalarında bile bir ahenk var. 30,000 tonluk denizalh gemisi yapabileSamrsınız ki karşıhklı terennüm edi şimdılik yüzde 45 , ileride ise tam müsa denizaltı gemisi. Bu iki program bittiği zaman Alman ceklerdir. Mevcud iki programm denizalyorlar. Ve bu, birbirinden berrak sesler vat olacaktır. 1935 yazında îngiliz Alman muka deniz ordusu, 260,000 tonluk 86 yep tı gemileri 12,400 tonluk 36 gemiden ibirbirine karışarak, konuşma denen şeye yabancısı olduğumuz bir şiir tadı veri velenamesi imzalandığı zaman, ingiliz yeni gemiden mürekkeb olacakür ve Al baret olduğundan Almanlar, 1940 a deniz kuvvetlerinin umumî tonajı takri manya, ingiliz Alman mukavelename kadar en az 17,000 tonluk daha denizalh yor. Elimde olsa bütün memleket çocuk ben 1,200,000 tondu. Almanya da sine göre, daha asgarî 160,000 tonluk ge gemisi yapabilirler. 420,000 tonluk bir donanmaya sahib o mi yaptırmak hakkmı haiz bulunacaktır. larmı Konservatuan» devama mecbur tuSovyetlere karşı? labilirdi. İngilizler, yeni programlarla Halbuki bu 1936 yazının rakamıdır. İntarım. Almanlar, bu donanmayı Sovyet Rusdonanmalarını artırmağa karar verdikleri giltere, mütemadiyen yeni gemiler yaptıMuhakkak ki en kötü ses, usta eline için, Almanya da, otomatik bir surette ğına göre, Almanlar da yüzde 35 nisbe yaya karşı yaptıklannı söylüyorlar. Sovdüşmüş bir ham cevher gibi burada biraz yüzde 35, denizaltı gemileri için yüzde tini muhafaza ederek daha fazla donan yet Rusyanm kara ve hava ordulannı bitemizlenir ve temiz ses burada çıldırtıcı 45 nisbetinde bir artırma yapabilir. ma yapabileceklerdir. tirerek şimdi deniz ordusunu kuvvetlenbir ahenk bulurdu. Almanyanın mevcud deniz 1940 ta Alman donanmast dirmeğe başladığını ileri sürüyorlar. BuYa kulak terbiyesi.. kuvvetleri Almanya Deniz Nezaretinin plânlan nunla beraber, Alman donanması, SovVe bütün bunların insan ruhuna, ben" Alman îngiliz itilâfı imzalandığk za na göre Almanlar, 1935 ten itibaren 6 yet Rusyanm deniz kuvvetlerinden korkliğine vereceği o ismi bulunmamış hafifman, Alman açıkdeniz filosu 75,000 yıl içinde, yani 1940 a kadar bu hk... 160,000 tonluk gemiyi de inşa edecek maz, diyorlar. Alman iddialanna göre, tonluk 21 yeni gemiden mürekkebdi. Ben bile şu iki saatlik ziyaret sonun1 10,000 tonluk, 26 mil süratinde, ler ve o zaman Alman donanması yen Sovyet Rusya, daha şimdiden 70,000 da, ayaklarım geri geri giderek buradan 6 tane 28 lık topla mücehhez, üç ceb bir tezyid daha yapılmazsa şu miktara tonluk 127 gemi ile dünyanın en büyük ayrılıp ta kirli kaldınmlara düşünce, birzırhlısı: Deutschland, Admiral Scheer, varacaktır: denizaltı fılosuna sahibdir. Ve Sovyetler den irkilerek şehrin gürültüsüne kulakla5 büyük muharebe gemisi, 3 ceb zırh muharebe kruvazörleri inşasına da ehemAdmiral Graf von Spee. nmı tıkadım ve uzun bir zaman arkada 2 Bir tanesi, 5400 tonluk, ötekiler hsı, 2 tayyare gemisi, 14 kruvazör, 40 miyet ve vüs'at vermişlerdir. bıraktığım nağmelerin, içimde titriyen a6000 tonluk olmak üzere, isimleri yuka muhrib ve torpıtobot ve İngiliz denizalü kislerile avundum. AB1D1N DAVER rıda yazılı 6 tane kruvazör. Emden 29 gemilerinin yüzde 45 i derecesine kada Alman filosu 1940 ta 420 bin tonu geçecek Alman îspanyol ihtilâfı büyümek istidadmda Ve o tarihte 5 zırhlı, 3 ceb zırhlısı, 2 tayyare gemisi, 14 kruvazör, 40 muhrib ve 30,000 tonluk denizaltı gemisinden miirekkeb olacaktır KANDEMIR