20 Kasım 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURtTET 20 tkinclteşrin 1936 Satılık şemsiyeler Yağmur bardaklardan boşanırcasına yağmağa başlamış, denizin yüzü, çiçek çıkarmış gibi, delikdeşik olmuştu. Genc adam, kamaranın penceresin den, koyu renk bulutlarla örtülü göke, damlalar altında azilen denize bakarken, düşünüyordu. Köprüye çıkınca, iki da kika içinde ıslanacaktı. Halbuki yolu bi raz daha çoktu. Omuzlannı silkti: Otomobile binerim!.. Vapur iskeleye yanaştığı vakit, yağ mur büsbütün arttı. Genc adam, otomobile binmeyi tasar ladığı için acele etmiyor, pencereden yol culan seyTediyoTdu. Iskelenın vıcık VÎ cık olan tahta döşemelerine çarpan kuvvetli yağmur taneleri, yerdeki çamur ta bakasmı zıplatıyor, sıçratıyordu. Herkes, paltosunun, pardesüsünün, elini topîa mış, keklik gibi sekerek, itişerek, koşıra ğa çalışıyor; ve çadır gibi erkek şemsiyc leri, minimini kadm şemsiyelerile çarpı şıyordu. Genc adam, vapurun en son yolcusu olarak çıktı. Boşalan, dar iskeleden gcni? adımlarla rahatça yürüyerek geçti. Köp rüye çıkan merdiven basamaklarını üçeı üçer atlıyarak kendini köprü üstünde buldu. Fakat görünürlerde bir tek otomobi! yoktu. Ben, bir tane alacaktım, fakat sen mademki fiat kırıyorsun, iş degişir. Razısın ha... Dur acele etme. Bu eski şemsiyeîcr elli kuruş ta etmez... Nasıl etmez be abicim? Etmez işte... Belki sen, onlan s:r mayesiz bile aldın? Satıcı külhanbey, irkilmişti: Yaniya, nasıl ki sermayesiz? Genc adam, güldü: Üzülme, nereden aldığmı arayıp, soracak, araştıracak değilim... Satıcı geniş bir soluk aldı: Sermayesiz iş olmaz abicim Hani, her işin bir sermayesi vardır. Ki minin para, kiminin korku, yürek çarpıntısı. Ne dediğimi çaktın ya? Genc adam, başını salladı: Anladım... Çok anlayışlı delikanlısın be abi cim. Sana, şemsiyeleri kırktan verece ğim. Buna da bir diyeceğin yok ya? Genc adam, düşünüyor gibiydi: İşi büyüttün canım. Bir tane ala cağım, onun son fiatını söyle uyuşalım... Satıcı suratını asmıştı: Bibliyoğrafya Müsahibzade Celâlin Halk piyeslerî Kanaat Kitabevi îstanbuî 1936 Diyarbekir gittikçe inkişaf ediyor Trene kavuştuktan sonra bu güzel vilâyetimizin nüfusu cok artmıstır RADYO ( Bu aksamki program J İSTANBUL: 12,30 plâkla Türk musikisi 12,50 havadLs 13,05 plâkla hafif müzik 13,25 m u h telif plâk neşriyatı 18,30 plâkla dans musikisi 19,30 spor musahabeleri: Eşref Şefik tarafından 20 Turk musiki heyeti 20,30 Vedia Rıza ve arkadaşları t a r a f m d a n Türk musikisi ve halk şarkılan 21 orkestra 22 plâkla sololar . 22,30 havadis 23 son. VİYANA: 18,05 çocuklann zamanı 18,35 konser, spor 19.25 seyahat, konferans, saat, h a berler, hava raporu 20,20 tarihi konuş ma . 20,35 konser 21,50 senfonik konser 23,15 haberler, hava raporu 23,25 eğlen celi konser 24,05 haberler 24,50 Viyana musikisi. BERLİN: 18,05 gramofon 18,35 konuşma, sıhhî konuşma 19.05 musiki 20,05 gelecek haftanın programı 20,25 musiki 20,50 günün akisleri, haberler 21,15 gramofonla valsler 21,35 konser 23,05 haberler, hava raporu, spor 23,35 eğlenceli konser. BUDAPEŞTE: 18,05 Çingene orkestrası, spor, konfe r a n s 19,45 keman konseri 20,25 tarihî konuşma 20.55 orkestra konseri . 21,35 haberler 21.55 kitara konseri 23,05 h a va raporu 23,10 orkestra konseri 24,05 ingilizce haberler 24,10 çingene orkestrası 1.10 haberler. BÜKREŞ: 18,05 orkestra konseri, saat, haberler, hava raporu 20.05 konferans 20,25 konser, konferans 21.20 piyano orkestra konseri, istirahat esnasmda saat, haberler, hava raporu ve saire 23,15 gece konseri 23,50 fransızca ve almanca haberler. LONDRA: 21,05 saat, haberler, hava raporu, lktısadî haberler 21,35 karışık yayın 21,50 m u siki ve şan 23,05 varyete n u m a r a l a r ı 23 30 org konseri, haberler. spor, hava raporu, konuşma 24,30 dans orkestrası 1,35 haberler ve saire 1,45 gramofon. PARİS [P. T. T . ] : 18,05 k ı r a a t 18,20 sarkılar, çocuk ko rosu 19.05 oda musikisi .konuşma, gra . mofon 20.05 oda musikisi ve şan 20,35 havadis 20.45 musiki ve şanın devamı 21,40 oda musikisi 22,05 konuşma 22,35 facia 24,35 haberler, hava raporu. ROMA: 20,15 gramofon, haberler, Holanda di linde turizm haberleri 20,25 yabancı dlllerde haberler, saat. haberler, hava r a p o ru . 21,35 faşizm haberleri 21,45 senfonik konser, istirahat esnasında konferans, en sonra turizm haberleri 23.25 koro kon seri 23.50 dans musikisi 24,05 haberler 24 20 dans musikisi Sevindikti. Umudumuz suya düştü. Zaten her yan da su... Sen bilirsin! Benim bildigim, istediğim bugün, Merdivenin yanıbaşında, yan kasketli, şunlan elden çıkarmaktı. Sabahtan bir kaytan bıyıklı bir külhanbeyi, başına bü ikisini sattık. Toptan müşteri olunca hepyük bir şemsiye açmış, kolunda beş altı sinden iyi dedik amma... şemsiye asılı, avaz avaz bağırıyordu: Yağmur bütün şiddetile yağıyordu. Liraya şemsiyeler!.. Liraya şemsi Genc adam, köprüyü geçmiş, çalıştığı yeler... Yağmura, güneşe dayanır, liraya yere yaklaşmıştı. Tekrar sordu: sağlam şemsiyeler!.. Söyle, tek satarsan, son fiat ne Genc adam, karar vermişti. Şemsiyc dir? ı lerden bir tane alacaktı. Seksenden aşağı olmaz abicim... Satıcının şemsiyesi altına girdi. Sudan ucuz... Kaça şemsiyeler? Sen bilirsin. O kadar veremem... Liraya abicim... Genc adam, mağazanın kapısına gelYürümeğe başlamışlardı. Genc adam, mişti. Satıcının şemsiyesi onu korumuş, başının üstündeki, ve adamm kolundaki yalnız paçalan ıslanmıştı. Gülümsiyerek şemsiyelere baktı. Bunlar kullanılmış, esadama baktı. Cebinden on kuruş çıkaraki şeylerdi. rak uzattı: Bunlann hepsi bir lira etmez, ola Al şunu... Pazarlıkta uyuşama cağını söyle... dık! Ne yapayım kabahat bende değil... Külhanbey, düşündü: Satıcı külhanbey, parayı aldı. Cebi Nasıl olur be abicim, doksan beşne yerleştirdi. Kasketini arkaya doğru ten biz aldık.. Amma, toptan alsan diycterek, mağazaya giren genc adamm a r ceğim yoktur. Sana ellişer kuruştan hep kasından baktı. Sonra alaylı bir sesle sini veririm. Ticaret işi ne yaparsm. Eîbağırmağa başladı: deki malı, ucuza da olsa, hemen satarsan Müddeiumumîliğe davet Kiralık şemsiyeler!... Kiralık şemkâr etmiş sayılırsın. Nasıl, ellişere razı İstanbul Cumhurlyet Müddeiumumili siyeler var!... Kiralık şemsiyeler!... ğinden: mısın? ^Çaflrılar, konferanslar, kongreiejj Muhasibzade Celâlin piyesleri basılmıya başlandığı zaman gene burada onlardan bahsetmiş ve bu vesile ile piyesler hakkında umumî kanaatimiz bildirmiştik. O zaman yazımızda bahsettiğimiz piyesler şunlardır: Bir Kavuk Devrildi, Aynaroz Kadısı Atlı Ases, Balaban Ağa, İstanbul Efendisi, Gül ve Gönül, Demirbaş Şarl, Fermanh Deli Hazretleri, Kaşıkçılar. O zamandanberi çıkanlann isimleri de Kafes Arkasında, Köprülüler, Gül süm, Mum Söndü, Lâle Devridir. Nev'ı şahsına münhasır bir tiyatro müellifi olan Musahibzadeden yalnız tiyatro bakımından değil, daha bir çok suretle istifade etmek kabildir. Meselâ eserlerinde eşhası tarif eden «Roller> başlıkh sahifeler o zamanm esvabları ve giyiniş tarzı hakkında bize toplu malumat vermektedir. Diyarbekirin «Dağkapısı» haricinden görünüşü Musahibzadenin eserlerine mevzu teşkil eden hâdiseler onun gözü önünBir yıl evvel trenin Diyarbekire g Diyarbekir (Hususî) Diyarbekir de öyle canlı olarak yaşarlar ki, onları lişinden sonra şehirde görülmeğe de tahrif etmemiş olmak için, Musahib bugün doğu Anadolunun büyük bir i zade ekseriyetle tiyatro tekniğine uy dare merkezi olarak günden güne ge ğer bir inkişaf başlamıştır. Halk yavaş gun gelmediğini bildiği sahnelere de nişlemektedir. Azçok mümbit bir ova yavaş binalarını sur dışmda bulunan katlanır. O sahneleri her hangi bir şe nın ortasında bulunması, Irakı Kara istasyon binalan etrafında yapmağa kilde tebdili düşünmez. İşte bu sebebdenize ve şarkî Anadoluyu Akdenize bşlamıştır. Sur dışında kurulacak yen dendir ki bu piyeslerin bazılanm okuDiyarbekir şehrinin de plân ve proje bağlıyan yolların bu noktada birleşmemak, görmekten daha zevkilidir. leri hazırlanmıştır. Şimendiferin geli Bu sözler telif eser hasretini çektiği si eskidenberi burada büyük bir mer şinden sonra Bitlisten, Siirdden, Mar miz şu zamanlarda bu eserlere bir ku kezin teşekkülüne sebeb olmuştur. dinden birçok aileler temelli olarak sur bulmak kasdile söylenmiş değildir. Sırasile birçok milletlerin eline geç buraya gelip yerleşmişlerdir. Bunun Maksadımız bilâkis Müsahibzade Celâli miş olan Diyarbekiri 921 hicrî yılında neticesi olarak ahşverişte de göze çarteşvik etmek, yalnız bazı eserlerinde sahne tertibatına daha ziyade itina et Yavuz Selim Türk idaresi altına al par bir fazlalık olmuş, eğlence yerleri mesi lüzumuna dikkatini celbetmektir. mıştır. Şehirdeki kıymetli eserler hep çoğalmıştır. Tiyatro tekniği öyle bir şeydir ki onu Türkler tarafından vücude getirilmiş Bir Diyarbekirli için şimdi İstanbula tarif etmek kabil olmaz. Onu öğrenmek ir. Yıllardanberi Türk kültürünün e için en müsbet çare, tecrübedir. Musa hemmiyetli bir kaynağı olan Diyarbe gitmek komşu bir köye gitnaek kadar kolaylaşmıştır. Tren yalnız yolları kı hibzadenin bu on dört piyesini irfan âlemimize hediye eden tâbi bize dört e kir birçok yüksek şahsiyetler de ye saltmakla kalmamış, şehrin bayındır ser daha vadediyor. Bilmem Musahib iştirmiştir. Ziya Gökalp, Süleyman lığı ve ticareti hususunda da büyük zadenin eserleri yalnız on sekiz midir? N'azif, General Said bunlar arasında faydalar temin etmiştir. Eskiden istihBu kadar da olsa özlü piyesler yazmıya dır. salâtını ancak muhitindeki müstehlikkâfi bir tecrübe devresi dolmuş demekDiyarbekirde evvelce ipek kumaş ve lere vermeğe mecbur olan Diyarbekir tir. Bu sebebden kendisinden yeni yeni eserler de bekler, onları gerek sah pekliler çıkarılmak suretile dokuma bugün her tarafa sevkiyat yapmakta ve nemizde görmek, gerek okumak zevkini anayii de vakit vakit inkişaf etmiştir. bu suretle hem istihsalâtı ve hem de tatmak isteriz. Şimdi bu işin tekrar canlanması için halkın serveti artmaktadır. Diyarbe alışılmaktadır. Şehirde bakırcılık, de kir şimdi bütün şark vilâyetleri yol dır:Bu gece nöbetçi olan eczaneler şunlar mircilik, kuyumculuk gibi bazı küçük cuları için tam bir yolcu ve transit istanbul cihetindekiler: Aksarayda (Ziya Nuri), Alemdarda (E merkezi olmuştur. ana'tlar da şöhret bulmuştur. NOBETÇÎ ECZANELER Genc adam, sinsi sinsi gülümsüyordu: CAH1D UÇUK İstanbulda oldu&u anlaşılan Çemlşkezek C. Müddelumumisl Mecid Teomanın der hal memuriyetimize müracaati ASRÎ SİNEMADA Bugünden itibaren yeni program: Viyana Bülbülü M A R T H A E G G E R T H ' i En güzel ve en şık opereti olan filminde dinleyiniz ve takdirle seyrediniz.. ve Uzakşarkta harb RŞIK Sinema^ Bu hafta bu senenin yeni tehlikesi büyüyor filimlerinden 300,000 Mongol ve Çinli ŞIRLEY TEMPLE'in harbe hazır en güzel filmi Daily Telgraph gazetesinin Pekin muhabiri 15 tarihile gazetesine çektiği bir telgrafta diyor ki: «Japonya tarafından himaye edilen Moğollarla Rusya tarafından muzahe ret gören Çinliler arasmda Türkistan, Mançuri, Mongolistan ve Siberya hu dudlannda büyük mikyasta muhasama tın her an başlamak ihtimali karşısmda bulunuyoruz. Şimdiye kadar ufaktefek çarpışmalar vukua gelmiş olup 300,000 den fazla asker ve kabile muharibleri harbe hazır bir haldedir. Her iki tarafm da esas gayesini Pekin Suiyuan şimendifer hat tile bir Rus Japon harbi zuhur ettiği takdirde her iki taraf için de hayatî bir ehemmiyeti haiz olan diğer muvasala yollarını bilvasıta ele geçirmek teşkil etmektedir. Mançuryalı ve Japon müttefikleri tarafından muzaheret gören Moğollar hedeflerinin Pekin Suiyuan şimendifer hattını Kalgan ve PaoTouÇen mevkilerinde ele geçirmek olduğunu saklamamaktadırlar. Bu mevkilere hâkim olan lann Japon sol cenahmın anahtarlarını ellerinde bulunduracaklarına şüphe yoktur. Bu havali Pekine çok yakındır. Moğolların gayeleri Çin mehafilince son derece propaganda edilmekte olup Japonlar «eşkıyayı» teslih etmekle itham e dilmektedir. Yabancı milletler tebaasına tehlikeli mıntakayı tahliye etmeleri ihtar olunmasma rağmen bunlar mevkilerini terket memekte ısrar ediyorlar. Diğer taraftan Kansu ve Şenside Çinlilerden mürekkeb müthiş bir kuvvet tecemmü etmiş bulunuyor. Komünist as kerlerin adedi 50,000 olarak tahmin e dilmektedir.» Bu akşam Naşid, Halide, Fahri HATIRIM İÇİN TURAN tiyatrosunda K L O K L O büyük artist küçük yıldız Üstad bestekâr »UHLiS SABAHADDiN birlkte Operet 1 ptrde Büyük orkestra KALİFORNİYA HAYDUDLARI KÜÇÜK ÂSİ HELEN MACK ve BUCK JONES tarafından büyük macera • ^ • Ü M ^ ^ ^ B I ve harika romanı •^^•^••^•^^••H sad), Bakırköyde (Hilâl), Beyazıdda (Haydar), Emlnönünde (Mehmed Kâaım), Fenerde (Arif), Karagümrükte (Arif), Kü^ ciVkpazarda (Hikmet Cemil), Samatyada Teofilos), Şehremininde (Nazım), Şehzadebaşında (Hamdi). Beyoğlu cihetindekiler: Galatada (Yeniyol), (Mustafa Nail), Hasköyde (Barbut), Kasımpaşada (Vasıf), Merkez nahiyede (Galatasaray), (Matko ıriç), Şişlide (Asım), Taksimde (Kürkçi pan), (Zafiropulos), (Ertuğml). Üsküdar, Kadıköy ve Adalardakiler: Büyükadada (Merkez), Heybelide (Yu suf), Kadıköy Pazaryolunda (Merkez), Modada (Faik İskender), Üsküdar Selimiyede Selimiye). Her yer 20 kuruş r MiLLî Sinemadaı Tamamen türkçe sözlü Gedikpaşa A Z A K Sinemasında Çarşıkapı Bugün istanbul tarafında ilk defa gösterilecek hakikî ve tam Mezbaha şefl MUnirin ölümünün yıl dönümü Karaağaç mezbahaları şefi baytar lünir Eremin ölümünün yıldönümü >lan 21 ikinciteşrin cumartesi Sahrayıediddeki mezarında saat 15 te merasim apılacağından kendisini sevenlerin buunmalarını rica ederiz. Baytar H. Beller Kadıköyüne 13 55 vapuru ile geçiecektir. EHLİSALİB MUHAREBELERİ büyük muvaffakiyetlerle devam ediyor Ayrıca: Taksim stadında yapılan BERLİN OLİMPİYADLARI Aynca : Meşhur artist GUNAHIM FREDERıC MARCH tarafından bu büyük programı kaçırmayınız. Teşekkür LİTFAİYE TÖRENİ Bu akşam T U R K sinemasında |Matlneler: 2,305 akşam 9 da ba?lar| TAKSİMDE MAKSİM V A R Y E T E Tiyatrosunda HALK OPERETİ Bu pazar matine 16 ve akşam 21de Zozo Dalmas ve büyük tenor Tomakosla P İ P İ Ç A Büyük operet Fiatlar: 60 40, hususî 100 Yerlerinizi ayırtınız. T E L E F O N: 42633 YEŞİL o^a, En büyük Fransız süperfilmi Filminin ilk iraesi münasebetile B ü Y ü K DO İNO GALA Ziyaı bütün aılemiz için büyük hicran olan kızımız ŞERİFE ŞEFİKA EVRENOSOĞLUnun :enaze merasimine bizzat gelmiş veya air suretle bizleri taziye ve teselli lutunda bulunmuş olan kıymetli dostla ımıza bütün ailemiz namma derin şükan ve minnetlerimizi arzeyleriz. abası: îhsan Evrenosoğlu, amcası: Rıdvan Evrenosoğlu, dayısı: Hilmi Naili. Vefat Emekli kurmay General Şakir dünkü gün eceli mev'udile vefat etmiştir. Ce ;azesi bugün îstanbulda, Gedikpaşada, üami sokağmda kâin 20 No. lı evinden aldırılarak namazı öğlende Beyazıd amisinde kılındıktan sonra Edirneka adaki makberesine defnolunacaktır. Merhum muhtelif cephelerde vatana izmet etmiş, değerli ümerayı askeriedendi. Tanrıdan mağferetler dileriz. CHARLES VANEL MAURİCE LESCANDE ilâveten: Fransızca EKLER JURNAL en son dünya havadisleri DANiELLE DARRİEUX DANİELLE DARRiEUX'nün şimdiye kadar çevirdiği diğer bütün filîmlerî gölgede bırakacak bir şaheser Bir filim değil... Bütün şehir halkımn görmek isteyeceği bir harika Üsküdar Hâle sineması MONTE KRISTO • ismine Şerefine Şöhret Azamet ve Güzelliğine Lâyık Bir muvaffakîyetle gösterilen Şaheserler Şaheseri • Ispanya yumurta istiyor İspanya hükumeti yan resmî bazı teşebbüslerde bulunarak memleketimiz den yumurta almak istemiş ve müsaid bazı tediye şartları göstermiştir. Fakat ihracat tacirlerimiz bu hususta henüz kat'î bir karar vermemislerdir. Bugün Matinelerden itibaren İ P E K Korkusuz Kaptan V© M E L E K Sinemalarında birden Dikkat : Halkımızdan gördüğÜ daimf rağbete bir şükran karşılığı olmak üzere bundan böyle MELEK ve İPEK sinema Programlarını zenginleştirmek gayesile seaslarını 15 dakika uzatmağa karar vermiştir. Bugünden itibaren seanslar: Saat 24,15 6,30 ve geceleri 9 dadır