13 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 9

13 Mayıs 1935 Gizli fotoğraflardan sakmmız! Kol saati, düğme, çakı şeldl ve büyüklüğünde olan yeni fotoğraf makineîeri gazeteciler kadar casus ve santajcılarm da işlerîne yarıyor Eski fotoğrafçılık, yeni fotoğrafçılık ve gazete fotoğrafçılarının çektikleri Deniz memurları ve tekaüdlük hakkı Kamutay encümenî, dileği kabul etti Devlet Denizyollannda çalışan kaptan ve sair müstahdiminin tekaüd nizamnamesi Kamutayın alâkadar encümenlerinde müzakere edilmektedir. Deniz işlerinde çalışanlar tarafından teşkil edilen cemiyet bu nizamnamenin müzakeresinde izahat vermek ü • zere Ankaraya bir heyet göndermiş lerdi. Bu heyet şehrimize avdet et • miştir. Heyet Kamutayın alâkadar encü menlerinde Ekonomi Bakanı da ha zır bulunduğu halde izahat vermiş lerdir ve noktai nazarlan çok haklı görülerek kendilerine müzaharet ve muavenet vadinde bulunulmuştur. Ancak Kamutay encümenleri Parti Kurultayı münasebetile toplanamamakta olduklanndan Kurultaym ni • hayet bulmasmı müteakıb nizamna menin müzakeresine devam edilerek kısa zamanda ikmal edilecektir. Esas itibarile Denizyollan memurlannın da 1683 numaralı tekaüd kanunu şümulü dahiline alınması kabul olunmuş tur. Amerikalı tayyareci kadının yeni zaferi! Amelia Erhart, Meksikadan Nevyorka on dört saatte ve hiç yere inmeden uçtu Meşhur Amerikalı kadın tayyareci Amelia Erhart şimdiye kadar elde ettiği muvaffakiyetlere ilâ ve olarak çok ehemmiyetli bir seyahat daha başarmış, Meksikodan Nevyorka kadar, hiç karaya inmeden, 14 saat 2 0 dakikada uçmuş • tur. Tayyareci geçen ay, Havay adalanndan Kaii forniyaya kadar o Bundan elli sene evvelki fotoğrafçılann bütiin san'ati çiçekli, saksılı, ağach bir perdenin önüne bir koltuk yerleşlirmek, o koltu ğun üstüne fotoğrafını çıkartmak istîyen müştcriyi oturtup resmini çekmektL sinde idama aid resımler çıkmıştır. Herkesi hayrete düşüren bu fotograh Ekselsiyorun fotoğrafçısı almıştır. îdamda hazır buiu • nan insanlar silindir şapka ve siyah elbise ıle gibneğe mecbur ol(Sağda) tilindir şapkaya takdan bir objektif, (ortada) duklan için o da elinHernedense fotograh ayağa tesbit edilen makine, (solda) poliste takvime tade bir silindir şapka runı çıkarmak istiycn takdan gizli bir fotoğraf, her hangi bir bahane ile merkeze tuyordu. Fakat bu silinlihsiz adam koltuğun çağtrdan fübheli şahnn resmini haberi olmadan altr dir şapkanm tepesi deiçinde gayet dik ve likti ve oraya fotoğraf makinesinin obbunu haricden saklamak için elinden gayritabii oturtulurdu. Bazan bir kogelen gayTeti yapar. Makale yazarsınız, jektifi konulmuştu. lu yanda duran vc üstünde iki üç makale vesika değildir, sözdür. Buna Büyük tren kazalan yapan Matuskitab buluaan bir masaya dayan • belki kimse inanmaz... Fakat bu makanın mahkemesine de fotoğraf ma mış olurdu. Fotğrafçı müşterinin kaleye yerinde alınmış iki üç fotoğfaf kinesile girmek yasaktı. Halbuki bir kafasmı sağa, sola, yana, arkaya, öne, ta ilâve ettiniz mi kimsenin itiraz et • gazete muhbiri, makineyi ayağına takyukan döndüre döndüre nihayct ona meğe hakkı yoktur. Delil meydandamışb ve mahkemenin içinde resimler çehresinin alabileceği gayrilabü manadır. aldı. yı verir, resmini öyle çekerdi. Hâdiselerin en doğru ve en müesBu küçük fotoğraf makineîeri iyi Meraklı bir fotoğrafçı atölyenin hari$ir vesikalan objektifin filimlere kaydettiği enstantanelerdir. *** Fotoğraf muhbirliğinin başladığı ilk zamanlarda birçok kimsclcr, fotoğraf muhbirlerini nezaketle kabul ederler ve kırk bin, elli bin gazete nüshasında birden resimlerinin çıkacağmdan dolayı adeta memnuniyet duyarlardı. Fakat nezaketle kabul ettikleri bu fotoğraf • çılann karşısmda hiç te tabiî olmıyan pozlar takınırlardı ki bu da muhbirin ve halkın hoşuna gitmezdi. i Muhbir; bir gün geldi, isyan etti. Bu cali, bayramlık resimleri almaktan Kibrit kutusuna giren Kol saati şekUnde bir makine vaz geçti. Her büyük şahsiyetin habefotoğraf makinesi cinde de sözde san'atkârane ban re ri olmadan resmini almak gayretini tahmin edilebilir ki yalnız gazete muhlimler alırlardı. Bunlar ekseriya tabigöstermeğe başladı. birleri için yapılmamışbr. Bunlar asıl at resimleriydi. Meselâ ziyaya karşı Tabiî bir hareket esnasında almmış, casusluklarda ve poliste kullanılmak ialınmış bir koyun sürüsü, yahud da dinamik bir mana ifade edebilen resimçindir. enteresan tip resimleri!. Meselâ omulerin krymeti günden güne yükseliyorzuna güvercin konmuş uzun sakallı bir du. Fakat büyük bir adamın bazan en Şimdi bir de ortaya yeni çıkmij olan dilcnci.. Bu neviden resimler o zaman dalgın anında alınmış ve münasebet moda casusluğu vardır. yüksek san'at telâkki edilirdL siz bir vaziyetini tesbit etmiş olan bu Evet malum ya moda, Fransada Doğrusunu löylemek lâzım gelirse resimler gazetelerde çıkmağa başladığı günden itibaren de fotoğraf muhbiri eziyet çekmeğe başladı. J Arbk ona güleryüz gösteren pek | azdı. Pariste bir sokak rcsmi almak istiyen bir muhbir resim bir gazetede ÇH kınca belediyenin şerrine uğnyacağından korkan dilenci ve seyyar satıcılann hücumuna uğramış, yakayı güç kurtarmıştı. Staviski hâdisesinde fotoğraf muhbirinin başına gelmedik eziyet kalmamışb. Her yerden koğulmuştu. Rezalette isimleri geçen insanlar resimlerini vermek istemedikleri, buna mukabil de gazeteler ille bu resimleri istediği için gazete fotoğrafçılan binbir kaza ve belâya maruz kalmışlardı. Bu suretle her yerden istiskal gören fotoğraf muhbirleri artık akıllanmış • brlar. Onlara yardun olsun diye kafa yoran fabrikalar ufacık fotoğraf makineleri yapmışlardır. Yeni makineler bir kol saati, bir düğme, bir çakı şek • linde olmakta veya bir kibrit kutusuna sığmaktadır. Kadın katili meşhur LanYeleğe takdan makine Moda casuslarının kaltandıkları dro idam edileceği vakit idam mahalçıkar. Evvelâ büyük terzilerin modelline fotoğrafçılann girmesine müsaafotoğraf leri teşhir edilir. Bu gibi moda sergide edilmemiş, ve fotoğrafçılar gayet hakikî fotoğrafçılık ancak yirmi senelerine gidenler ne resim almağa ne de sıkı bir muayeneye tâbi tutulmuşlardı. denberi teessüs etmiş bulunuyor. Yinru Bunun için hiçbir fotoğrafçı makineresim çizmeğe mezundurlar. Modelin senedenberi yapılan gayretli çalışmasini içeriye getirememişti. Fakat bu sıkopyası alınmaz, yasaktır. lar neticesi Avrupanın birçok yerle • kı kontrola rağmen Ekselsiyor gazeterinde fotoğraf güzel san'atler merte Halbuki Amerika terzilerile Fran besine yükselmiş ve iyi fotoğrafçılar sız terzileri arasmda rekabet vardır. aşağı yukan güzel san'at müntesibleriBütün zengin müşterilerini Fransız ternin raddesinde görünmeğe başlamışbr. zilerine kaptıran büyük Amerikan moFakat yalnız san'at için alman fo • da mağazalan modanm çıkanlacağı teğraflann değil, röportaj için alman ve yeni modellerin teşhir edileceği zafotograflann da rolü çok mühimdir ve manlarda, Fransaya zarif giyinen kafotoğraf muhbiri zamanımızda gazete dın ressamlar yollarlar. Eskiden bu ve mecmualann en elzem bir elemanıressamlann vazifesi gördükleri modeldır. Fotoğraf muhbiri. iyi ve anlayışlı bir gazctcci kafasile resimlerini çıkaracak olursa bir tek resimle bugün uzun bir makalenin göreceği vazifeyi yapmif olur. Dünyanın herhangi bir memlekehnde açlık vesefalet vardır. o memleket kri akıllannda tutup sonradan çizerek hemen Amerikaya göndermekti. Fakat şimdi bu moda casuslan jartiyerlerine minimini bir fotoğraf aleti takmakta ve onlardan modeller geçerken eteklerini hafifçe yukanya doğru Mis. Amelia hareketinden tvoel... Amelia Erhart, havanın düzelmesine bir müddet intizar ettikten sonra, mayısın yedisinde Sğle üstü harekete karar vermiştir. Tayyare o kadar fazla miktarda benzin yüklü idi ki, havalanmadan evvel toprak üzerinde üç kilo metroya yakın bir mesafe katetmiştir. Tampikodan sonra, tayyare müsaıd hava cereyanlanndan istifade edebilmek üzere çok yüksekten uçmuştur. Tayyarenin katettiği mesafe, saatte vasati 2 3 0 kilometro hesabile tam 3400 kilometrodur. Seyahat, hiç karaya inmeden fasılasız devam etmiş ve tayyare, gece karanlığında. Nevyorkta karaya inmiştir. ÜNtVERSİTEDE Yabancı diller kursunda bir hâdise Üniversitede okutulmakta olan ya bancı dillerin imtihanlanna dünden itibaren konferans salonunda başlanmış • br. Dün fransızca A kursunda okuyan muhtelif fakültelere mensub ( 6 0 0 ) kişilik ilk kafile tahriri olarak imtihan edilmiştir. İmtihan esnasında şö'yle bir hâdise de olmuştur. Yoklamadan evvel imtihanlann nasıl yapılacağına dair pro fesörlerden biri izahat verirken imtihana dahil olan Bulgar talebenin türkçe bilmiyenlerinin, tercüme edecekleri fransızca sualleri bulgarca olarak ya zabileceklerini söylemişb'r. Bunun üzerine talebe derhal ayak» larını vurmak suretile ve (olamaz, onlar da türkçe öğrensin) seslerile teza hüratta bulunmuşlardır. Hâdise bundan fazla büvümeıt"; ve imtihanlara devam edilmiştir. lan üç bin sekiz yüz kilometroyu Bahrimuhit üzerinden geçmek suretile aşbktan sonra, 2 0 nisanda Meksikaya gitmiş, orada Meksikamn muhtelif şehirleri arasında seferler yapmış ve büyük tezahürlerle karşılanmıştı. Meksika Nevyork seferi şimdiye kadar hiç kimse tarafından yapılma mışb. Yalnız, binbaşı Robesto Fierro ismindeki Meksikalı bir tayyareci, 1930 da, Nevyorktan Meksikaya muvaffakiyetle uçmuştu. Meksiko Nevyork seferi, daha başlangıcmda bile, birçok güclüklerle dolu idi. Tayyareci kadınm aşacağı mmtaka, çok yüksek dağlarla çevrili ve tayyaresi de fazla yükliydi. Normandinin rökoru 76,000 tonluk deniz devi otuz mille seyretti ve fevkalâde manevralar yaptı înkılâb dersleri imtihanı Üniversite înkılâb kürsüsünde fakültelerin ve yüksek mekteblerin son a* nıf talebelerine okurulan inkılâb ders • lerinin imtihanlan tarihleri nihayet dün tesbit edilmiştir. Buna göre imtihan lar 22 haziranda başlıyacakbr. O gün fen, eczacı ve orman fakülteleri imtihan olacaklardır. 2 haziranda Edebiyat Fakültesile Harb Akademisi ve Güzel San'atlar Akademisi imtihan edilecektir. 10 temmuzda sivil ve askerî Tıb, 13 temmuzda Hukuk, 18 temmuzda da Yüksek Ticaret ve Mülkiye mektebleri imtihan edilecekler dir. j | j [ w r Normandi iki muhribin refakatinde Okyanasa açdıyor (Resim muhribden alınmısttr) Bir kilo çüek 180 kuruş Karadenizereğlisinde turfanda o larak yetişbrilen çileklerin kilosu îs tanbul piyasalannda 150180 kuruşa sablmağa başlamıştır. Ecnebi memleketlere tayyare ile çilek ihraa da düşünülmektedir. çekerek bacaklanna tesbit ettikleri aletle resimler çekmektedirler. *** Habersiz fotoğraf almak usulü açık göz bri talebeye yepyeni bir fikir ve bir kazanc yolu göstermiştir. Viyananın güzel parklannda dola şan bu çocuk ekseriya âşıklann birbirlerile fazla meşgul olduklan anda onlardan habersiz resim çeker, sonra nezaketle karşılanna çıkarak «resminizi çekbm, sabn alır mısınız?» diye sorarmış. Albnda tam manasile şantaj gizli olan bu ticaret gence epey kâr getirmeğe başlamış. Çünkü münevver bir insan olan talebe resmini çekeceği çift • lerin aşağı yukan böyle bir resmin başka ellerde bulunmasından korkacak insanlar olduğunu evvelden seçer, ve bir rezaletten korkar tahmin ettiklerinin resmini çekerek bu vesikayı onlara götürürmüş. Kemali nezaketle sablan bu resimlerin fiati tabiî adi bir fotoğraf fiab" olmazmış. Gayet terbiyeli bir pazarhkla bu resimler oldukça yüksek fijtlere satıhrmış . Bir gün tesadüfen bu gencin çalışbğı parkta bulunan sivil bir polis memuru, talebenin bu küçük şakasmı ( ! ) farketmiş. Bu açıkgözün şimdi hapisanede ol duğunu Viyana gazeteleri yazıyorlar. Tformandi enginlerde tam yolla Parıs (Hususi) Kızaktan indirildiğini bundan evvel haber verdiğimiz dünyanın en büyük yolcu gemisi Normandinin ilk tecrübeleri büyük bir muvaffakiyetle neticelenmiştir. Te sellüm komisyonu alınan neticelerden çok memnundur. Sen sığhğı civarında oldukça kalın bir sis bulunduğundan gemi biraz güclükle hareket edebilmişse de, gene mühendislerin tahmininden çok fazla sürat yapmışür. Finistor sabillerinin çok tehlikeli yerlerinde 28, 30 mil sürat elde edilmiş ve bu ızahatı veren mühendisin ifadesine göre, hakikî bir rekor teşkil eden bu sürat için, tahmin edildiğinden daha az kuvvet sarfedilmiş ve daha az kömür yakılmıştır. Geminin süvarisi Pugnet, Sein sığlığında, bütün gemicilerin takdir ve hayretle karşıladığı fevkalâde mü • kemmel bir manevra yapmıştır. Dünyanın en tehlikeli geçidi olan bu noktadan, 76,000 tonluk bir geminin 25 mil; yani azamî süratle geçmesi, ilk def a görülmüş bir şeydir. Adanada mektebliler bayramı Adana (Hususî) ilk mekteb talebeleri bayramlannı orta tahsil mek • teblerinden bir gün sonra yapblar. Beş binden fazla yavrumuzun iyi bir hava albnda kana kana yapbklan eğlenti cidden imrenilecek bir şeydi. Gönderdiğim resim, yavrulanmızdan bir kısmım hocalarile birlikte gösteriyor.