14 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi uncu cüzü çıkti J 79 umhuriyet yil SayK 3 9 4 8 Telgraf ve mettup adresi: Cumnuriyet. tstanbui . Posta kotora: îstanbnl. No. 246 re Gazetemiz bugün Sall 14 MayiS 1935 sahifedir 16 Teıeron: Baçmunarriı ve evl: 22368. Tahrtr heyetâ: 24298. Idare matbaa tasmile Matbaacılık TC Neşrtyat Şlrketl 24299 24290. J Almanya ile Ekonomik Münasebetlerim iz îmanya, Türk mallannın en iyi müşterilerinden biridir. Ihracat mallanmızın üçte birini Almanyaya sabyoruz, ki bu mallann fcymeti geçen sene 3334 milyon liraya kadar çıkmıştır. Klering usulüne tevfikan Almanya da, bize, aldığı miktara yakın mal sabyor. Gerçi Almanya gibi büyük bir memleket için 3 0 milyon lirahk ihracat pek mühim bir yekun sayılamazsa da, Türkiye de, hcrhalde, Almanya için fena bir pazar değildir. Her memleket kendi kendine yetmek prensipini takib ettiği için Almanyanın da ihracab azalmıştır. Meselâ Alman boya sanayü ki muhakkak dünyanın en ileride olan boya sanayiidir Büyük Harbden evvel, cihan boya isb'hsalâbmn yüzde 85 ini temin ettiği halde, şimdi. bu miktar yüzde 4 0 a düşmüştür. Çünkü bircok memleketler, artık Almanyadan boya almıyor, kendi ihtiyaclanm kendi fabrikalarile temin ediyorlar. AlmMMMTcab, sade boya sanayiinde degıî. öteki sanayide de azalmış luğundan Almanya içm, en kuçük pazar bile büyük ehemmiyet kajnışnr. Bu bakımdan Türkiye, Almanya için iyi bir pazar olmakla beraber, Türkiye için Almanya çok daha kıymetli bir pazardır. Çünkü, dediğimiz gibi, ihracabmızm üçte birinin alıO81 Almanyadır. Türk gazetecilerinin son Almanya seyahatinde vuku bulan temaslarda Türk Alman siyasal münasebetlerinden bahse lüzum görülmediği halde, ekonomik münasebetler ve bu münasebetlerin kuvvetlendirilmesi etrafinda sık sık hasbıhaller yapıldı. Evvelce imzalanan b'earet mukavelesinden »onra. on beşer milyon kadar artrm; olduğa için yeni yapılan klering mukavelenamesi sayesinde bu miktann daha ziyade artacağı ümid edilmektedir. Önümüzdeki yıllarda Almanyaya yapbğıraız ihracabn 4550 milyon liraya kadar yükseleceği tahmin olunmaktadır ki bu yükselişten tabü Alman ihracat* da isbfade edecektir. Berlinde tanışbğımız ve görüştüğümüz Almanlar arasında Doyçe Bank direktörlerinden, Alman * Türk komitesi başkani Her Vaygeld TürkAlman ikbsadî münasebctleri hakkında, bir ziyafet sonunda Türk gazetecilerine dikkate değer sözler söyledi. Alraanyanın Türkiyeden azim miktarda pamuk, zeytinyağı, ve soya fasulyesi sabn alabileceğini, Türkiyede soya ziraab'ne ve ihracabna ehemmiyet veriJirse bu yüzden memlekete hayli para gireceğini anlatb. (Soya yağ çıkarmağa yarayan bir nevi fasulye olup cenub vilâyetlerimizde yeta'şir.) Her Vaygeld, Türk mallannın bir kusurundan da bahsetb: « ihracat tnallaruıız daima ayni cinsten çıkmıyor, bir parti mal ötekini tutmuyor. Meselâ pamuklannız birbirine benzemiyor. Malm, iyi, orta veya aşağı olmasınm ehemmiyeti yoktur. Alman sanayü her cins maldan isbfade edebilir. Yalnız malın daima ay* ni cinsten olması lâzımdır. Çünkü sanayicilerimiz, makinelerini ona göre ayar eder, ona göre çalısma tedbirleri alırlar. Fakat sabn aldıklan malm nev'i ve cinsi birbirini tubnazsa, mütemadiyen değişirse işlemesi güc ve mas Parti programı heyeti umumiyesile kabul edildi Kurultayın dünkü toplantısmda Receb Peker kıymetli bir söyl ev verdi, görüşmeler yapıldı Ankara 13 (Telefonla) B ü • yük Parti Kurultayı bugün saat 15 te Saffet Aankanm başkanlığında toplandı. Evvelâ, Parti Genel Kâtibi Receb Peker program esaslan üze rinde kıymetli bir söylev verdi. Bu izahattan sonra Refik Şevket (Mani sa) ve Muharrem (Mersin) program «saslanmn heyeti umumiyesi hakkın da takdirlerini söylediler. Bu arada köylü saylavlardan İsmail ^Sıvas) ta söz alarak sevincinden yerinde dura madığını, bilhassa köylüye toprak verilmcsinden çok memnun olduğunu, gözlerinden sevinc yaşlan geldiğini söyledi ve: Çünkü başımızda Atatürk varKarultay toplanhstndan bir gorunüş dır. dedi. Bunu müteakıb Parti Genel sekredildi. Kongre yann sabah saat 10 da teri Receb Peker söz alarak prograBundan sonra maddelerin müza toplanacakbr. rrun ana hatlan etrafında şu beya keresine geçildi. Birçok murahhaslar natta bulunmuştur: söz alarak muhtelif maddeler üzerinArkadaşlarım, Ankara 13 (A.A.) Bugün Cumde görüşmeler yapblar. Partimizin doğuşu ve ilerleyişi, yurhuriyet Halk Partisi Büyük KurultaReceb Peker, bu müzakerelerde dun kurtuluşuna ve yeni Türkiye devyı Başbakan Saffet Arıkanın başkanmuhtelif noktalar hakkında izahat letinin kuruluş ve ilerleyişine bitişik, lığında toplanarak program taslağını verdi. Kongre geç vakte kadar devam onun içinde ve onunla beraber, yüce müzakere etmiştir. Toplantı açılır etb. ve bütün yer yüzü için enteresan bir açılmaz başkan program müzakeresi Taslağı çok iyi hazırlanmış olan hayat hâdısesidir. Bunun gibi ve bunne geçileceğini bildirmiş ve encüme program, heyeti umumiyesile kabul enin mazbatası okunmuştur. (Arkast 12 nci aahifede) Balkanantantı konseyi dün işlerini bitirdi Kral Karol murahhasları kabul etti, alınan kararlar kakkında resmî bir tebliğ neşredildi Bükreş 13 (A.A.) Balkan Antanbu kısmında komşuluk münasebetle' tı konseyi konferansı bügün öğleden ri bakımından düşüncelere meydan verecek mahiyette olmadığını gör sonra işlerini bitirmıştir. M. TitulesI ko, Tevfik Rüştü Aras, Maksimos ve müş ve bunu sevincle saptamıştır. Daimî konsey bilâkis Balkan An Puriçin bir arada Kral Karol taratantuıın Balkanlardaki icraatında fından kabulünden sonra Balkan bir takviye ve genişleme husule gedevletlerinin dört mümessili Dışarı leceği anmın yakm olduğu kanaatitşleri Vekâletine gelmişler ve Bal ni elde etmiştir. kan Antantı konseyi başkanı M. Ti tulesko etrafında meslektaslan olduDaimî konsey bundan sonra ge • rek Balkan Antantı devletlerinin bir ğu halde aşağıdaki resmî bildiriğı okumuştur: arada gerek bunlan a y n ayn ilgili yen bütün meseleleri özel ile ince Balkan Antantı konseyi Bukreş lemiştir. te 10, 11 ve 13 mayısta Romanya Dışan Işleri Bakanı M. Tituleskonun Konsey genel ve özel Balkan Anbaşkanlığında yedi toplantı yap • tantı menfaatlerinin ancak istisnasız mıştır. bütün memleketlerin ve bilhassa Küçük Antentın Avrupada barışm Konsey Avrupada genel durumun durluğunu tetkik etmek üzere teş derin bir tarzda tetkikile işe başla mış, Balkanlar durumunun gerek riki mesaile devamh bir surette barısm idamesi, gerek Avrupanın (Arkası 12 nci sahifede) Receb Pekerin söylevi Mareşal Pilsudski öldü Kurucu ve idare edicinin ölümü Polonyap mateme boğdu Herkesi düşündüren bir sual: «Lehistan ondan sonra gelenin diktatörlügüne de baş eğecek mi?» Varjava 13 Mareşal Pilsudski d"n akşam 9,45 te Varşovada, Belveder sarayında ölmüştür. Birkaç aydanberi sıhhi vaziysti fc Balaşan Mareşalin tedaviri için çağı nlan hekimler kendisinde mide ve ka raciğer kanseri keşf ebnişlerdi. 11 ma • yısta, midesinde husule gelen dahilî bir nezif üzerine kalbi zayıf düşen Mareşal Pilsudski, beş saat sflren bir can çekişmeden sonra ertesi gün, saat 9,45 te vefat etmiştir. 6 8 yaşında olan Mareşal bir sene zarfmda üç kriz geçirmiştir. Kabine gece toplanmış ve Başku mandanhğa tekabül eden ordu genel müfettişliği makamına, Mareşal Pilsul dskinin yerine, Eduar Ridz Smigli • yi tayin ebniştir. Hitler, kat'iyyen harb etmek istemem diyor AÎman Devlct reîsî, Almanya Rusya için harb etmek isterse derhal kendini asacağını söylüyor Deyli Telegrafın yazdığına göre / Alman devlet reisi M. Hitler LJtere r\ Daycest gazetesi muharrirlerinden Edvard Belne şu beyanatta bulunmuştur: « Almanyayı teşkil eden ve büyük bir disiplin sahibi olan kütleden hiç bir ferd harb taraftan olmadığı gibi har be sebebiyet verecek bir harekette bulunacak tek bir şahıs ta yoktur. Tecavüzî olmryan bir muahedeyi hangi milletle olursa olsun imzalanm. Fa kat Şark misakmı kat'iyyen imzala mak taraftan değilim; bahusus Ruslarla. Bugün Alman milleb' Ruslar için harbe girmek isterse derhal kendimi asanm. Hudud harici kalmış olan 200,000 Alman için, hududu genişletmek gayesile harbe girip te milyonlarca insa • Ulusal ve genel bayramlar Knım lâjihası dün Kamutaya geldi Ankara 13 (Telefonla) tlk ha • ber verdığim bazı taraflarca tek • zibe uğrayan v e sonraları tekzib edenler tarafmdan da teyid edilen ulusal bayram ve genel tatiller hakkındaki kanun lâyihası bu akşam Kamutaya verildL Bu kanun lâyi hasile ileri memleketlerin her yerinde olduğu gibi ulusal tek bir bayram kabul edilmiştir. Bunun için de pek tabiî olarak; bütün Türk vatandaş lannın müştereken en derin sevinc ve heyecan duyduklan cumhuriye tin ilâm günü ahnmıştır. Herkesin bütün beraberce bayram ettikleri ulusal gün işte o gündür. Haftada bir gün • *• « « « • * • « • * •••• • • •• (Arkan 7 nci aahStede) ttfareftd Pilsadskinin lstanbulda cdınmtş bir resmi ı»uııaunmtMnnmıııııuMtıiMiıuıımıııiM»iMmiHiınuımııımMinıııi!iiMmn^^ (Arkan 6 nci aahifede) dinlenme kâfi Maliye teşkilâtı Büyük konserimiz Müsabakada kazanan eserler yann akşam 7 de Saray sinemasında çalınacak Konserden sonra dost Rus müzisyenleri de baz» güzel parçalar çalacaklar. Misafirlerimiz dün akşam muhteşem bir konser daha verdi^er (Arkan 10 uncu aahifede) Hitler Yeni kanunla bütün kadrolar değişiyor Ankara 13 (Telefonla) Yeni Maliye teşkilât kanunile Maliye kadrosunun ala cağı şekli bildi riyorum: Doğrudan doğ ruya Vekâlete bağlı servislar: Hususî Kalem müdürü maaşı 70 lira, büro şefi 40 bir memur 35, bir memur 30, iki me Maliye Bakam mur 25, on üç Fuad Ağralt memur 20, ve bir dosya memuru 20 lira. ımiMinmınninıiMinuıiiMMiniHiıınııiMtMiınnıımMtımıiMHiuMMrmtıııiMHfmHiımHmMiııiMiıımıiıımıiMHmııııifMmnınnmmHiıiMinm Venizelos ne yapıyor ? Asilerin elebaşısı Pariste korkudan sokağa çıkamıyormuş, Londra hükumeti Giridli maceraperestin Ingiltereye girmejine izin vermedi Atina 13 Yunanistanda olduğu kadar hariçte de birçok kimseler me rak ediyorlar, acaba Venizelos ne âlemde? Gösterişi çok seven. her git b'ği yerde verdiği sayısiz mülâkatlarla iktifa etmiyerek düzünelerle makale yazan, yalnız Yunanistan hakkında değil, bütün dünya siyaseti hakkında fikri sorulan, sorulmasa da söyliyen Venizelos ne yapıyor?! Venizelos çıkardığt îsyan harekerinin neticesiz kalması üzerine îtalyanlara ilbca edip te bildiğimiz şekilde Napoli yolunu tutarken Paris ve Londraya gideceğini, Londrada temelli oturmağa karar verdiğini, buralardaki gazetelerle Çaldaris hükumetine kaişj açbğı isyan bayrağınm meşru olduğunu isbat edeceğini, siyasî büyük dostlanna da Çaldaris hükumeti yüzünden YHnanistanm dahilî işjerinin bozuk git • bğini anlatacağını söylüyordu. Giridli maceraperest Napoliye geldi ve burada bütün zek«eraı kendisi}* bera ber kaçan asilerin elinden yakasnn ABİDİN DAVER (Aarkan 2 nci aahifede) Bugün ' 2 ncide ' 3 ünctide 5 incide : Şehirlerde gazden ko runmak için tedbir ah nacak. : Akropol: İsmail Habib. : Terbiye bahisleri: Se lim Sırn Tarcan. Görüşler ve görünüşler, siz de bu fikirde misiniz? Sa biha Zekeriyya. : Hikâye, Venizelosun yaptıkları tefrikası. : Jozef Pilsudski: Ercü mend Ekrem. : Kadın sahifesi. : Spor haberleri, musa bakamız. : Amerikanın haydud yatağı Şikagoda bir gece. (Arkan 6 nct aahifede) Görüp bilmediğimiz İ S T A NBUL 6 ncıda 7 ncide 9 uncuda 10 uncuda 11 incide Venizelosun Paritieki evi fcoftarmağa sarfettL Asiler Venizelosun kaçarağından şüphelenerek ikide birde onu bir yere bırakmıyacaklan haberini gönderiyorlanlt. • Nihayet Venizelos hastalığını bahane etti. Siyasî sebeblerle de oradan aynlması lâzım geldi' ğini söylemege başladı. Fakat asiler soz Dost Rus artisiterinin dün akşam verdikleri konserden dört inttba Cumhuriyetin feto muııabirleri şefi Namığın tayyareden aldığı çok güzel resimler bugün 8 inci sahifemizdedir. Millî Musiki müsabakamızın nihaî safhası olarak tertib ettiğimiz büyük konser yann saat 7 de Beyoğlunda Saray sineması salonunda verilecektir. Konserde, Konservatuar Müdürü Yusuf Ziyanın başkanlığında Konservatuar profesörlerinden teşekkül eden jürice müsabaka çeraibne en uygun bulunarak secilen 7 eser çahnacakbr. (Arkam 13 uncu aahifede) (Arkan 4 SncB aahifede)