14 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 11

14 Mayıs 1955 Cumhurljet Amerikanın lıaydud yatağı Şikagoda bir gece Zabıtanin hâdise mahalline asgarî 30 saniye, azamî 2,5 dakikada yetişmesi sayesinde cinayetler yüzde elli azaldı ı MWMIItllMWIIHWWI • *% * w B • ü Tütün eksperliğî nizama giriyor Hükumet bu işi ihtîsas ; dairesine sokan bir nizamname yaptı Tütün eksperliğini bir meslek haline getirmek için hükumetçe tütün eksperlerine mahsus bir nizamname hazırlandığını haber vermiştik. tnhisarlar idaresinde esaslan ha zırlanan ve Veküler Heyetinde mü • zakeresi yapüan bu nizamnameye göre, tütün eksperlerinin tütün â • raatine müteallik fennî hususlan, tütüne kıymet takdirini, tütün mu bayaa etmesini bilmeleri gereklidir. Eksperler, Ege, Marmara ve Kara • deniz raıntakalanna aid tütünlerde mütehassıs olacaklardır. Nizamname meriyete girdiği tarihten sonra tütün eksperliği yapabil • mek için resmî bir ehliyetname al mak lâamdır. Bu ehliyetnameler, Ticaret Odalannda kayidli bulunan tütün ticarethanelerinde ve tnhisarlar idaresinde lâakal yedi sene müddetle eksperliğe müteallik i^ler üzerin • de çalışüklannı vesikalarla ispat e • decek olan ve şimdiye kadar yetişml? bulunan eksperlerle bundan sonra yetisecek ve imtihanda muvaffak olacak olanlara veriecektir. Memleketimizdeki tütün mıntaka lannda yalnız birinde mütehassıs olan, fakat böyle yedi sene çalıştığmı ispat eden kimseler de ehliyetname alabileceklerdir. Yalnız bunlann eh liyetnamesine hangi mıntakada mütehassıs olduklan kaydedılecektir. Bu gibi bütün mıntakalarda mütehassıs olmıyan eksperler ihtısaslan haricindeki mıntakalar tütünleri üzerinde hakemlik yapamıyacaklardır. Umuml hakem olacak eksperlerin memleketimizdeki dört mıntaka tü • tünleri üzerinde mütehassıs olmalan şart koşulmuştur. Yeniden eksper olacak gencler evvelâ bir namzedlik stajı geçirecek • lerdir. Bu namzedlerin Türk olması, medenî hakları haiz bulunması, as • garî orta tahsili bitirmiş olması, on altı yaşmdan aşağı ve yirmi yaşın • dan yukan olmaması şarttır. Namzedler tnhisarlar Vekâletince hazırlanacak bir program dahilinde Inhisarlar idaresinde veya Tıcaret Odalannda kayidli tütün şirketlerinde beş sene staj j?öreceklerdir. Ancak Ziraat mektebi mezunlarile iüen tütün ziraatile meşgul bir aile çocuğu olduğu hakkmda vesıka ibraz eden kimseler için üç sene staj kâfi görülecektir. Yetişmiş eksperlerden istenen ve sikalan gösteremiyenlerle stajlarını bitiren namzedler bir ehliyet imti hanına tâbi tutulacaklardır. Muvaf fak olamıyanlann bir sene sonra tekrar imtihan istemeğe hakları ola caktır. Medeni haklannı kaybeden, dolandırcüık, sahtekârhk yapan, rüşvet alan tütüncülüğün ve çalıştığı müessesenin kasden zaranna hareket e den eksperlerin ehliyetnameleri is tırdad olunacaktır. Yozgad kültür sahasmda dev adımı ile ilerliyor 63 köyde yeni mektebler yapüdı, bu senede birçok mekteb daha yapılacak [ Yazan: Rosita Forbes yofam • (TSrfcıy*«l« ıt*şri kakh : CmnİMrtyvt» aidd r. | Büyük bir ro mana eserinin bi rinde Şikago po lisleri için «şey tanlar gibi hızlı gidiyorlar!» tabirini kullanıyordu. Ben de bizzat tecriibe ettim. Bu romana kat'iyyea mubalâğa ctme • mişZaten Şikago polisleri şeytanlar gibi hızlı gitmeseler, (Yukanda tolda) Zabita gece yottarda şuphelendiği otomobilleri darduruyor, huor gibi her Ura(sağda) Haydudlar bir baskın etntuında, (aşağıda solda) Cüpe gündnz eadde fa yetişmeseler, geortasında öldürulen bir kadm, (tağda) Bir haydudun ele geçen Mİlâhlart ce re gündüz hayahn fıkır fıkır kaynanumara 2£/>5, beşind kat! Bu mıntaka bilhassa zencilerle mesdığı bu kadar büyük bir şehirde asayiOnun arkasından başka bir emir: kun. Zencilerin kurşunlu silâh taşımaşi, sükunu temin ebnenin imkânı olalan fiddetle yasak olduğu ve tutulduk Bütün arabalar, içcriden idare maz. lan anda pek büyük cezalara çarpb olunan siyah boyalı, kınnıa tekerlekli nldıklan için, bunlar einayetlerini bilBuik otomobilini tevkif etsinler.. Bu oŞikagonun tam üç buçuk miîyon nöhassa keskin usturalarla yapıyorlarmış. tomobil B sokağında 101 numaranın fusu olmasjna mukabil yalnız 5 bin taHer sene polis merkezinden aşağı yu* önünde dururken çalmmışür. necik polisi vardır. Hem de ahali ne kan 32 bin maznun geçiyormu;. BunDiğer bir emir: ahaü.M Yetmiş iki buçuk milletten mülann üçte biri kadınmış. 130, 17 ve 52 numaralı arabarekkeb.. Amerikalılardan maada îtalKomiser: lar. Müsellâh birkaç kişi C sokağındayan, Çinli, Yahudi, Polonyalı, zenci, ki garaja hucum etmişler.. Yetişin! ilâh... Bu mıntakada, dedi, bazan geVak'a küçük olursa yalnız o civar cede on, on iki cinayet birden olur. Şikagonun otomobilli poli» kıtaab daki arabalara bu şckilde emirler veilk ihdas edildiği zaman 24 saat zar Bir sivü polis ilâve etti: rilmekle iktifa olunuyor. Fakat vak'a fında pohse haber verilen vak'alar Gangesterlerin fazla faaliyette büyükse sade o mahallenin değil, kom olduğu zamanlarda Italyan mahallesin700 • baliğ oluyor Te polisler vak'a şu mahaüelerin otomobilleri de sefermahalline azamî 6 dakikada yetişiyorde ayni sokak koşesinde bir gecede dober ediliyorlar. lardu kuz cinayet yapılmışn. Geçenlerde şehrin cenub cihetinde Bugün ise 24 saatte olan hâdiselerin Polis merkezinde tevkifhane hiz • bir komünist hareketi görülmüş, oraya Biiktan daha çoktur. Fakat polisler hâmetini gören höcereleri birer birer gezdise mahalline asgarî 30 saniyede, aza beş dakika içinde 25 araba ve on bef dik. Hepsi nkabasa zencilerle dolu dakika içinde de beş yüz polis göndemî 2 buçuk dakikada yetişmektedirler. idi. Merkezin komiseri izahat verdi: Bunun neticesi Şikagoda cürümler yüz rilcbilmiştir. Ncticede zencilerin yap Şüphelendiklerimizi burada kırk taklan bu hareket kısa bir zaman için sekiz saat tutanz. Kabahati tahakkuk de elli azalmış, Gangsterin faaliyeti nade bastınlmıştır. dirleşmiş ve Şikago cüriim, cinayet ederse mahkemeye veririz. Etmezse noktasmdan Amerikanın 36 ncı dereMerkezdeki bu müşahedelerimden serbest bırakmz. Burada bulunduklan cede bir şehri haline gelmiştir. sonra komiser ve iki arkadaşile birlikte zaman üç övün yemek yerler. Yemek41 numaralı arabaya binerek teftise Bütün bir gece Şikago polisile bir ler ekmek, sucuk ve sade kahveden çıkhk... Tcftiş şüpheli mahallelerdeki Ekte ya«amağa karar verdiğim akşam mürekkebdir. gece eğlence yerleri, barlar, canilerin, bana refakat etmeğe memur edilen koNazik ve temiz giyinmiş bir kadm mücrimlerin devam ettiklcri küçük lomiser Charles Velling odasını gösteregardiyan bana kadınlar tarafını da gezkantalarda yapılacakb. Arkamızdaki rek: dirdi. kısımda küçük bir müfreze polis otu Buyurun, dedi, içeriye girin de Orada evvelâ yari çıîgın fcir Polonruyordu. Otomobilde tabiatile bir telişe nasıl başladığımızı görün! yalı gördüm. Gardiyan: siz telefon ahizesi de vardı. Komiser Daha kapıdan içeri adımunızi atar Yann çıkacak ama, akıbeti bielinde bir gün zarfında çalınmif 50 oken kadm bir memurun telefonda koraz şüpheli! dedi, çünkü yaşamak istetomobilin listesini tutuyordu. Bir sannuşmakla olduğunu gördük. Tclefon mediğini söylüyor.. Biz de zaten onu dığın içine gözleri bulandına bomba daki ses şoyle haykınyordu: böyle bir teşebbüs yapması neticesi tevlar dizilmiştL Bu bombalar, bazı yer Kapımı kırmak üzere olan bîri kif ettik. lerde siperler kurarak polise karşı müvar.. Kanadlan fena halde zorluyor.Sonra çok şık bir genc kadınla kareadele etmek istiyen canilere karşı abYebşin.. Allahaşkına çabuk yetişin! şılaşök. Gardiyan bana koridorda: Iryordu. Çünkü onlann siperlerini yıKadın memur sükunetle cevab verkıp kendilerini tutmak için birkaç poli» Bu kadının bir kalpazan kum • <£: feda edilcceğine bu suretle hareket etpanyasile münasebette olduğunu zan Biraz daha scsinizi yükseltin.. mek hiç şüphesiz daha iyi idi. Bun nediyoruz, dedi, bakalnn yanna kaAdresinizi söyleyin! dan maada iki küçük mitralyöz ile nidar kabahatli olup olmadığı anlasılır. Adres almdı ve birkaç polis masahayetsiz kurşun ve mühimmat araba • Diğer bir odada beyaz saçlı gözlüklardan birinin başına oturarak faali mızm en mühim yükleri arasmda yer a lü bir kadın gördüm. Bu da katil füpyete geçtiler. Şaşmayın.. Belki siz helıyordu. Otomobilimiz müthiş hızlı gihesi altında tutulmuş. Bir yamnda avumen otomobile atlayıp gitmelerini bekdiyordu. Komisere: katı, öbür tarafında bir papaz oturuIiyordunuz. Hayır.. Böyle olsa Şika yordu. Polisler istintak ediyorlar, bir gonun her tarafma 2 buçuk dakikada Bu ne sürat! diye sordum. düzineye yakm fotoğrafçı ve gazeted nasıl yetişilir. Adrese nazaran vak'anm O lâkaydane cevab verdi: de resim alıyorlar, not tutuyorlardı. cereyan etmekte olduğu mahalleyi bul Biz hep böyle gideriz. Saatte Her höcerede bir sıra ve bir ruva* dular. Oraya en yakm bir yerde duran yüz otuzla.. Hatta yağmur neticesi let yeri var. En son höcerede çok zarif polis otomobilini haberdar ettiler. Tacaddelerin ıslandığı ve müthiş kızak ve çok güzel bir kadın vardı. Bizi göbiî oradakiler de derhal vak'a mahalyapbğı zamanlarda bile! Sonra elleri riir görmez: line gittiler. silâhh, bıçaklı canilerin üzerine de hiç Beni ne zaman salıverecekler> çekinmeden atılmz. Çünkü her zaman Bu faaliyet, merkezdeki her mahalDiye sordu. Gardiyan höcereden gözü bulandıncı bomba istimaline iraleye aid küçük lâmbanm yakılmasile biraz uzaklaştığımız zaman:, kân kalmaz. Bunun neticesi tabiî her lemin ediliyor. O lâmba yandı mı, o zaman birçok kurbanlar veririz. Yankesici, dedi. Erkek ve kadın mahalledeki bütün polis otomobilleriDerken ahize çalışmağa başladı. A tanunaz, otobüs, tramvay demez, dernin lâmbalan da yanıyor. Bir vak'a hal çarpar! rabalara verilen emirleri dinliyoruz. olduğunun farkma vanp telsiz tele • Polis merkezinden sonra asıl tefti • fonlarile merkezi dinlemeğe koyulu 3 üncü mıntakada 48 ind sokağm şimize giriştik. Sayısız adamlann beryorlar ve saniyesinde Iâzım gelen izakoşesinde durduk. Bu mmtaka en tehbad içkileri seve seve diktikleri pis meyhab alryorlar. Iikeliymiş. Senede vasatî 365 katil yahaneleri, her biri beyaz zenci erkek ve pılıyormuş. Yani günde bir tane.. PoEmir şöyle verüdt: kadmlarla dolu barlan dolaşbk. Bir lis merkezi dunyanm ençok iji olan 129 numaralı araba.. Bir adam yerden bir yere giderken yolda ahizekarakolu imi}. bir kadına taarruz ediyor., A apkağit Yozgad (Hususi) Koylüyü o retile Yardım Sandığma hissedar olkutmak, toprağma daha bilgili ve yamalan ve tiftik, yapağı mahsullerıni rarh bir insan haline getirmek için yok pahasına satıp zarara girmemevilâyetin çizdiği ve üzerinde özenle leri için iştirak hisselerinin beş misişlediği kültür programı çok yakın li ödünç para almalan esasını Umubir zamanda Yozgad köylerinde ulumî Medis kabul etmiştir. Vali Barasal kültürün ilerlemesine vasıta olanm kurduğu ve ilerlemesine çok e caktır. Geçen yıl başlanan 63 köy mek verdiği bu faydalı kurumun hemektebinden birçoğu bitmiş, okumı defi, ileride bir köylü bankası ol ya açümıştır. Bu yü arta kalanlan bimaktır. tirilecek ve yeniden birçok köylerde Köy yollart mekteb yapısına başlanacaktır. YapıKöyleri vilâyet, kaza, nahiye merlan ve yapılmakta olan mekteblerin kezlerile, birbirine ve vilâyetin ce birçoğu beş sınıflı ve tamdır. Nüfusu nub sınınnı baştanbaşa kuşatan de • üç yüzden aşağı olan köylerde yapı miryolu duraklanna düzgün yollarla lan mektebler üç smıflıdır. bağlamak valinin çok değer verdiği Köylerde yapılan bu mektebler işlerden birisidir. Köy kanununa u köy kamınuna uyularak yaptınlmakyarak köylüler nöbetleme ile bu işin ta ve köyün genel gelirine göre Hubaşanlmasına çalışmaktadırlar. Vali, susi tdare para ve işçilık yardımmda köyleri sık sık dolaşarak köylüyü yübulunmaktadır. Köylü çocuğunun o • rütmektedir. Bu değerli iş durma • kumasi için sevinilecek bir istek gösdan sürerse köyler arasmda taşıma termektedir. Hangi köye gitseniz işi köylünün lehine kolaylaşmış o • köylünün gözlerinin içi gülerek size lacaktır. öğünerek söylediği şudur: Kaptıetdartn iman «Bizim oğlan imamdan iyi oku • Yozgad güzel havası, enfes sulariyor.> le, tarihf asarile nekadar meşhur ise îşin hakikati de böyledir. Düne kaşifa hassası bjlhassa romatizma hasdar mahkeme celbini, askerdeki oğtalıklan için çok keskin ve yüksek lunun mektubunu köyün imamına olan kaplıcalarile de o kadar ünlü okutan «Memiş> şimdi oğluna, torudür. Bu mevsımde ve sonbaharda nuna okutuyor ve kamçı boyu çocuTerzili, köhne kaplıcalannın başı bir ğun hanl harü okuyuşuna şaşarak panayır yeri kadar kalabalıktır. A cahil geçen ömrüne aayor. Hele köy masya, Sıvas, Kayseri, Çorum vilâ kızlannın erkek kardeşlerıle okuma yetlerinden gelen ve şifa bulup gi yarışı yapmalan görulecek birşeydir. den kimseler bu kaphcalarm her yü Köye giden bir şehirliden şehir ha artan müşterileridir. Hususi tdare • vadisleri soranlarm çocuklan, şehirnin olan bu kaphcalar şimdiye kadar liden gazete istiyor. Ne mutlu bir inkiraya verilmekte idi. Müstecirler haküab, ' . mamlara iyi bakmadıklanndan bu înşan bitmek Bzere olan beş nnıflt bîr köy mektebi Koy yardım gandığı Vilâyet, sermayesi toprağı ve ahn terinden başka birşeyi olmıyan köylüye aradığı sermayeyi kolaylıkla elde edebilmesi için geçen yü bir Köy Yardım Sandığı açmıştı. Sermayesi nin yüzde onu Hususî tdareden ve • rilmiş olan bu sandık, köylüler ara • sında iyi bir benimseme kazandı. Sandığa hissedar olan köylüler köj adına hisselerinin beş misli para aldıklan gibi şahsen hissedar olan köylüler de iştirak hisselerinin beş misli borç para alabilmektedirler. Şimdi koyun, keçi ve sığırı olanlann da hayvan başına on kuruş vermek su yıl emaneten idare edilecektir. Vali Baran gelenlerin adamakılh rahat edebilmeleri için mevcud otelleri güzelce tamir ettirdiği gibi aynca da yeniden güzel bir pansiyon binası yaptırmıştır. Hilesiz süt, nefis koyun yoğurtu, taze yumurta, çiçek kokulu yağ, bal yiyerek bu kaplıcada banyo almak, yeşU fundalıkh tepelerde kekik kokhyarak keklik avlamak tabiî bir yaşayış oluyor. Yeşilovadaki Köhne kaplıcası da Terzili kaplıcaa kadar değerlidir. Yerköy, Hacışefa • atli istasyonlarma inen yolculann birçoğu bu kaphcalara gelirler. REFET Hapishaneden Müzeye giden kitab Uzun zamandanberi umumî hapis hanede bulunan ve çok eski zamana aid olup pek krymetli olduğu söyle • nen bir Tevrat kitabının Müzeye kaldmlmasma karar verilmiş ve bu karar üzerine kitab umumî hapishaneden alınarak Müzeye gönderilmiştir. mize müthiş bir imdad sesi çarpb. Verilen adrese gitbk. Meğerse bu bir şaşırtma oyunu imiş. Çünkü orada kinv seye ras gelmedik. Vak'a olduğuna dair de bir emare yoktu. Bılâkis bizim gibi birkaç polis otomobili daha bu sesin verdiği adrese koşup gehnişlerdi. Fakat oradan hareket ebneden ikinci bir ses ahizemize çarpb. Koştuk. Ortada yalnız maktulden başka kimseyi bulamadıL Derken yammızdan çok hızlı giden bir otomobil geçti. Komiser: Bunda bir iş var.. Şu otomobili takib edelim! Dedi. Fakat biz hızlaşbkça onlar da sürati arbrdılar. Bir dönemeç yeri, bir bir daha.. Azkaldı devriliyorduk. Biraz sonra iki tramvay arasmda kalmak tehlikeg* geçirdik.. Gitmiyor, adeta uçuyorduk. Komiser artık ümidi kesmişti: Aramızda çok mesafe olmasay* dı, muhakkak yakalardık! dedi. Bu sırada radyonun ahizesinde gene bir ses haykınyordu: 47 ve 32 numaralı arabalar bir adam iki kadmı dövüyor... Durmuş olan arabadan aşağı indim. Benden arbk paso, dedim, siz yolunuza devam edebilirsiniz. Çünkü saat sabahın üçü olmuştu. Karaım müthiş zil çalıyordu. Köşedeki Yahudi sucukçudan bir düzine sucuk ve bir parça ekmek alarak yürüye yürüye evime dönerken bir taraftan da onlan abşbnyordum.» Romaldar zamantndan kalma meşhar Terzili kaplıean Ödemiş köylerinde açılan andaçlar Pınarbaşt andaçtnın açdtş retnd tzmir (Hu»usî) Parti Büyük Kurultayınm açıbna şenliğini, Vali General Kâzım Dirik, ödemişte Adagüme köyünde yapılan büyük şenlikte geçirmiştir. Bu şenliğe Beydağ, Kiraz, Birgi, Kaymakçı, Yeniceköy, Ada güme, Adagide ve Bademye köyleri halkı ile spor kurumlan ve gençleri iftirak ettiler. ödemi; bandora da bulundu. Köydeki yeni Mehmetçik anda * cının açılma şenliğinde köylülerdev ömer Ata üammdaki genç bir söylev vermif, Vali buna cevab vcraüftir.