9 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

9 Mayı» )Turklerle Süngü Süngüye No. I7S A. DAVER Çanakkalede r Dikketler Yabancı diller Ne yapalım stra Avrupanm.. Biz onlara, günefe yüzünii çevir miş yaprak gibi, çevirileceğiz, onların dilini ana dili gibi oğrenecc ğİ3h Yalmz bizde, bizim mekteb • Imrimizde yabancı dil öğrenilemi yor. Bir Galatataray litemiz var ki onun da bir eşini yapamıyoruz. Belki bu etler, devletin bütçesine ağır geliyor. Lâkin kültür haya tında, hele Üniversitede dilde zayıf talebe, kendileri ve yurd için ittenilen varlığı kazanamıyorlar. Sonra da yabancı diller kıaımlan açıp, taat ve uaulca yarım bir yoldan, ekleme bir mesaile talebeyi kuvvetlendirmeğe çaltsıyoruz. Bana Öyle geliyor ki bu yabancı dil öğrenisi liaede kökUşmiş olmalı • dır. Litelerimizde fkizinci nnı/« kadar ohutulan dertleri, »ekizden sonra taftil edmrek okutuyoruz. Bu tmkrara lüzum var mı? Çocuk umumî malumat aldıhtan »onra dohuzuncu smıftan itibaren İBtidadına göre, «edebiyat, fizik, riyaziye» branşlanna ayrdm da çalı sacağı saatler biraz azalta ve o • nun yerine yabancı dille uğraçta daha iyi olman mı? O vakit ileri dmhi yolunun tadını lieede iken duyar ve ideali için başka törlii çalıtr. Şimdiki list hayatmda, çocuk umumî malumatm önce kıtatt, »onra da daha uzanile btkmcıya kadar dolduruluyor ve bu kadar VÜÂJ altmda, kültarüne temel ola * cakr dili oğrenemeden eıktyor. Bu vaziyette Çocuklarımtmt ktr» mis olmıyayım; çok ve yarım çtka~ cağtmiMa a» vm öx çıktak daha iyi olur demekten kendimi alamı yorum. İngilizler ilk andan itibaren istedikleri kadar gemi topçusuna malik oldukları halde bizim ağır ve uzun menzüli toplarımız hemen hemen yok gibiydi > ~<* & t «^ f % jşte bugün matinelerden itibaren îrtihal TöcG«rdaıı Hslil KAmiI, Törkofi* r+isi Meedet, Sflmer Bank memur • lanndan Nizamcttin H»finin kayınpedorleri, Türkofîs rr>üterciml«rîn • detı N«jad *e Gir#»an Adliy* me nturlanndan Saîbin p«derl«ri müte' kaid miralay ömer Nazım irtihal eylemiştir. Cenaze namazı bugün »aat 12 d« BeşikUf Mecidiye cami»rad'ç kılındıktan sonra Yahyaefendi deki aile kabristanına defflfedile ccktir. Allah rthm«t «yl««in ASRî SiNEMANIN ÇARDAŞ FURSTıN MARTHA BOOttTH' ın »maulai* mu FRIOBRİC MARCH HİHtY GRAT v* CAROL LOM0ARD t«rrafınd<ırt Framızca sözlfi bİiftifc film. RADYO aksamki progr^^n > İSTANBÜLr 17.30 inkılâb dersi, Ünivemteden nakil, îzmir a&ylavı Esad Bozkurt 16.30 sahne musikisi (plik) 19,30 haberler 19,40 musahabe (Yusuf Zija Örtaç) 20 Sağhk ve Soysal Ba kanlığı namına konferans, profesor Şevket, sulh (süt çocukları ve küçük çocuklarda ^örülen bir kemik hast&lığı) «Rahitis» 20,30 ay tango or kestrası 21.15 son haberler. borsa lar 21,30 radvo orkestraaı 22 radyo caz ve tanc;o orkestraları. VÎYANA: 17.15 gramofon 18.25 şan konieri 19.05 konuşma 20.05 hâberler 20,15 ulusal neşriyat 20.20 komısma 21.05 koro kons«ri 21.50 orkestra kons«ri22.50 konser 23,15 ekonomi haber leri 23^5 Viyana opcretlerinden parçalar 24,50 dans musikisi. BERLÎN: 17.3S piyano konseri: Şubertin e serleri 19,35 seyahat hatırlan 20,25 gramofon 20,45 günün akisleri • 21,03 haberler 22.05 valsler 23.05 haberler 23.35 vaİBİerin devamı 24.0& Alman merkez istasyonu. TULUZ: 20 skeç 20.25 muhtelif solalar 20.30 halk orkestrası 21 mueikl eğlenceleri 21.13 hafif musiki operet şarkıları 22.05 operet par • çalan 22,45 komik sahneler 22,50 radvo fantezisi 23.25 askeri bando 23,50 filim musikisi 24,05 salon orkestraa* 24.20 opera parçalan 24,40 şarkılar * 2430 Viyana orkestrası 1,05 radyo fantezisi 1,20 askerî bahdo. takdim fdeceji fe\l>a!âde Orogram : Kartallar Uçarken Mükemm«l v« muht*f*m 2 film. Suvartdc : «öcrt 8.45 d* Mevİid Istanbul Sıhhat ve tçtinta! Mua vcnet Müdürii Bay Ali Rıza Baysunun geçende vefat eden refîkannin ruhu icin Bay Hafız Kemal tarafından 10/5/938 cuma günü Beşikta; Sinanpaâa eamisinde cuma namtıi' m m(ite*kib mevludü Mrif okuna cağındaıt arzu ed«n x«v»tın hasır bqlunma«ı ilâa olunur. Yalmz 15 kurufa Her iki film birden Bugün TÜRK Sinemasmda Müstesna bir program : Bir Fransız matmazeli Pratik bir metoda ve uzun tec rübclere tahib bir Frarıâır mâtma • zeli, fransızcastnt süratie tekem • mfil ettkmek ittiycnlere ntÜMİd fartlarla d«r» verrr. Gaaetede F. riimonM yanlmalıdır. I SÜRUSÜNE BEREKET G orges MİLTON |«»nne ÖOITtL Çanakkalede Fransız kıtaatınm karaya ihracı Türklerin en hassas noktalarından birini gostermek için Kireçtepeyı an lafalım: İngilİ7İer sahılden büyük kuvvet lerie serıan ilerlemiş oUalardı ılk iki ihrac günü zarfında bu tepe muhakk&k ellerine düserdi. Çünkü 6 ağusto» ve 7 ağustos günü 5 inci ordunun Kir*cteoeve ehemmiyetlice takviye kıtaatı eTnderebilmesi, diğer sebeblerden sarfı nazar hatta yolun uzaklığından do layı mümkün deçildi.Ordunun dış ccnahmdan kat'î bir taarruz krası icın İngilizlerin elınde vesait mevcuddu b u da harb gemilerinin muhafazası al tında bulunan azim nakliye filosuydu. Lâkin İngilizler iç cenahtan işe baş ladılar ve ancak iç cenahta irtibat silsılesi bir muharebe hattile temin edil dikten »onra kuvvellı kıtaatla dı; cr. naha taarruz ettiler. 5 inci ordu mücavir mıntakalarm tehlikede bırakılmasina ehemmıyet vermıyerek bütün oralardan kıtaat getır mek suretile Anafarta ihracına muvaffakiyetle mukabele edebilmiştir. Bu suretle ıkinci defa olarak yuk.n Saros mıntakası tamamen muhafaza sız kalmış ve bütün Anadolu cıhetınde is« ancak üç tabürla bırkaç, battrya bırakılmıştLr. Düşmanın {aşırtılnpası ıçır» Anadolu cıhetindeki kıtaata düşmanuı Bozcaada tarassud yerınden gorüle cek veç,hıle gündüzün muhtelıf istıka metlere yürüyüıler yapmaları emrediidi. Buniar karaniıkta tekrar eskı mevkılenne alınıyorlardı. Bu muharebelerde 5 inci ordu zaman kaybetmeksizin lâzım gelen kai'î emırlerı vermışür. Buna rağmen geçı rılen üç buhranda da kat'î netıce KSI üstünde durmuştu. Anafarta ihracı büyük mikyasta ter; tıb ed '*niş bir teşebbüstü. Maksad L&nakkale Boğazını karadan müttefik • lere açmak ve ayni zamanda 5 inci ordunun ittısalâtını katetmekti. Ça > nakkale seferi Anafarta ihracıle Ingı | lızler tarafından arzu edılen kat'i ta biye neticesine vâsıl olmuş olsaydı Çamkkale Boğazı müstahkem mevkıının esasen pek mahdud cepaneye malik olan ağır bataryalan az zamanda tah rıb edılirdı. Boğazdakı torpıl hatları bundan sonra kaldırılabilir ve muzaffer İngiliz ordusile muttefik donanman:n İstanbula karşı müşterek hareket lerine esaslı müşküiât kalmazdı. Türk Bulgar harbmde İstanbulu kurtaran Çatalca hattı müdafaası bu defa her ıkı taraftan düsman fılo ateşine maruz kalacağından pek az ehemmiyeü oUbılecekti. İngılız Fransız taarruzuıta bir Rus ihracinın da muavenet ede icın cezam kımbılır ne kadar ağıı olacak? Müddeiumumî: Hayır, Mıster Arnesson dedi, bu sızden şüphelenrmyoruz. Bu taş Madam Drukenn kapısına Unı şjece yansı konmuştur. Demek benı kurtaran yanm saat fijecıkışjmdır. Mevsımin en hoş Fransiz Fu suretle haricî cenahımızda ta h" 'üs eden üçüncü tehlikeli buhran d"'u geçirilmiş bulunuyordu. Eğer ingilizler 1 veya 16 ağustos günü K.ı rectepeyi ele çteçırmiş olsalardı 5 inci ordu ihata edilmiş olacaktı. Bu ıhala ıle sonradan netkei kauyenın de İn rhzlere teveccühü mümkün olacaktı. Kireçtepe sırtları ve cenub sathı ma ili şimalden genış Anafarlalar ovasına hâkimdi. Kıreçtepenın şark maılelerinın vazıyetı de o veçhıle ıdı kı burac'an Akbaşfa nihayetlenen büyük vadi boyunca yarrmadayı arzan bolecek kat'î bir taarruz yapılabilirdı. Bu suretle bütün ihrac kuvvetleri saSilden az bır mesafede durdurulmuş ve geridekı bütün hâkım tepeler Türklerm elinde kalmıstı. Anburnu cephe sı'e cenub cephoinı ric'ate mecbur edecek veya büsbütun arkalarını ke secek surette yarlmadayı arzan kate decek bir delme ve yarma hareketi yerine Arıburnu cephesinin şima'e doğru temdıdı netıceıi hasıl olmuştu. Ingılizlerın azım tefevvukuna na zaran kendileri için azim bir muvatükiyetın mümkün bulunmuş olduğuna şüphe caiz değildi. ingilizler neredc ihrac yapacaklarinı bıliyorlardı ve en mukemmel hazırlıkları yapabiliyorlar dı. Türkler muhtelif ihtimaller için kıtaat hazın tutmağa mecbur olduk * lanndan İngilizler tarafından inti'rıab olunan mmtakaya ancak tedrıcî surelte kıt'a getirebiliyorlardı. İngilizler ıik andan itibaren istedikleri kadar gemı topçusuna malk oldukları halde huna mi'kabil Türklerde gerek uzun men zilli ve gerek ağır top hemen yok gi biydi. Mevcud olan pek az mıktann istenen mevzilere getırilmesı ıse çok zaman sarfına muh"> dı. Bülün asrı l.aı'o levazımı ancak Inglizlerın tara fında mevcuddu. Hepimizde o his 1 asıl oldu ki în gıliz kumandnnlann b ağustosta baîlıyan muhtelıf ihrac hareketlerinde her ihrac noktasından itibaren durmadan ileri gıdecek yerde lüzumundun fazla muddet sa'"!de durmuşlarılı. Mukabil tarat tabiî düsman harc kâtırtm esbabını takdır edeme/. İht: malki Anafarta mıntakasındaki Tüık kıtaatınm zayıf oldugunu bılen lngıiız kumandanları o kadar »uratle takviyeler getirtileceğini farzetmem*!erdi. Hususıle şimdıye kadar şimal ve cenub cephelerinde ayni zam.nda icra etlık|leri taarruzlar vasıtaıile pek büjük Ikuvvetler tesbit olunduğunu düşün fjüşlerdi. İhtimal k:smen yeni teskıl e[dilmış olan Ingiliz kıtaatınm hemen yol namiie birşey mevcud olmıyan bu ve kesik arazide ilenye sevki üc lüşkülâtı mucib olmuştur. 2 Bir Gönül Böyie Avlandı Kıv FRA.NCiS Wı!U«m Pı^VVELK tranısca sözlıi fevkallde hısst tilm *^^^ m İu haffto 2 film birdtit J M E L E K Sinemasmda I SEVDA LÎANE H4ID 3 Kuleli Askerî Lisesı 1935 mezunlarımn veda müsameresi. Yaz fiatleri: 202535 GECESİ 4 m 2 GIZLİ SEVOA Ph)1:n Holm«< VP Irene I P E K t e Bngün matinelerden ıtıbaran EDİİ CANTOR v* I Dünyomn tn f ü t * l tOd g*tıc kızı I Uksnili r*nkli | V. ö. T. C. I. BcUdiyett K*nt«nr«tıı«r TUNÇ V Ü C U D L E R IDoktorMabüzün 2 F.LM ••RMN J R*j|. , FKiTT LAMO |IM GKR^LO MONIQUK k' 'LI (»ND ROfiOf^ Kt.F.lN RnCGK NÖbetçl eczaneler Bu gece nöbetçi olan eczaneler şunlardır: Şinaai (Büyukada), Yusuf (Hey beli), Mehmed Kâzıtn (Bahçekapı), Esad (Divanyolu), Belkis (Kümka pı), H. Hulusi (Zeyrek), Asaf (Şehzadebaşı), Pertev (Aksaray), Rıdvan (Samatya), Hamdi (Şehreminl), Suad (Karagümrilk), HilAl (Bakırköy), ViUh (Fener), Halk (Haskoy), Mer*. kez (Kasımpaşa), Nail (Beşiktaş), Aârî îttihad (Okçumura cadde*i|, G* rih (Kumbaracı), Limoncıyan (Mis sokak), Kurtuluş (Şiçü), Sıhhat (Moda), Rifat (Paîaryolu). ORKESTRA Ş«f: S«yf*ddin A.of 17 ncı K O N S E R SARAY oıevsitnitı Mat H,3<) KARYOKA llâveten : 2 MiKE MAVS «ilmi TESİRU M İ K İ P U T B O L C U en bttvük muvaffakiyeiim Sinemasmda k«jwnmıg oJau tnatınestoderj iıibarra FRANSI2 TİYATROSUNDA CAZ v« Şansınızı Dentmtlc için Bugünden itibaren iki büyük film birden gösterilecektır Kus be\ctı ; Sinemasmda k>kıkt Aknî teşekkür Esbak Maliye Nazm Bay Re?adin 4 b*»i mtftefc.Ui doktor 6ay M.kitHasanın goçon pawr günü kalb s«k " ' tesinden vefat «derek Edirnekapt Şeh!<nik m«zarlığına defnedildiği yanlımttk Merhtmnın cenaze n e raabnind* bulummak lâtfunu esir « femiysn, taaasttr v# kederl«rhniıe iatirak «d«n akraba Te docUantnıaaı ayn ayrı t«f«kkiir« t»«»»ürümuz mâni olduğundan mutebftr gaz«ta nîzin tava*»utunu rîca ed«riz. MerHumun pederi validesi aiiesî R«?ad Behice Leman Kııt Sitare Türkç« izahatli ilmî ve fennf büvük sryahat fıltDİ N'^oolyon devrinde Avrupa sîravlarında geçen aşk ve sefahat .maceraisnnı gostercn ve bütün dünyamn tantdıgı "Biivütt besreltlr FRAMZ IEHAR* ın en /rözıde ma«W parçalanle 9ös^nm'<ı ÇELUSKİN P A 6 A N1Nİ seteriTCMnin 6(> gün Ştmal kuıbannn hazUrt »nunâmki Yntctfolan ı Uıtıaaıen PÖ$teren (İVAN PETROVITCH «• ELIZA iLUAftO) m ovnadıkUn Almtnca sozlu musıki ve heyecan filrnı. Bugün talebeıere tenzılâtlı maune vardtr. Vlatmeler 2.30 ve 5 de. suvare 8.30 da. duhulty* 2 0 kuruşfur Moskova Devlet Tiyotrosu gön kaldı acele erîiniz. Acı bir öliim Biittler ber gijede ve Ziraat Bankalarıoda EŞYA PiYANGOSU T« i. C« u 10 mayis 935 Cuma akşam s^at ao,3O da lie\oğiunda eski Fransız J ivatrosonda D«v«try«l«n ŞkMİı«lm sanatkârları tarafından nü Kaza ıtfrkmtindmm KIZ1LAY KURUMUNA adnır. TELEEON : 21035 YENI AÇ1LAN LÎSAN KURSLARI lürkçe, lran?ızoa. ingilizce, itahanca, almanca v. •. Kayid ımıameUsi baflomiftır . T*erüb« d*r«i m^ccmnm Aokara: Konyo caddvsi müddet Pickeringin Neptün yıldızı hakkmdaki yeni nazariyesi üzerinde konustular. Markam bu mükâlemeye son derecede hayret ediyor, Hat ta ic sıkıntısından patlıyordu. \'ans nihayet tekrar bahse avdet etti: Geçen perşembe günü profesö rün evinde Mister Arnesson, D r u W ve Sipirigle münakasa ederken siz de orada idiniz değil mı? Evet, oradaydım. Mister Sipirigi iyi tanıyor musunuz? Onu bir te'adüf neticesi tanıdim. Ya bır ve yahud iki defa kendisine Arnessonla birlikte ra»geldim. Sipirig de kahvaltıdan evvel parkta gezinmek itiyadında mıydı? Ona orada hiç ras«eldiniz mi? Parde gözlerini kırprçtırarak düşündü. Nihayet: Hayır, hic rasqelmedim, dedi. 7 \ ans bu cevaba karş» lâkayd gö ründü, kalktı, pencereye gitti, sokağa baktı. Endaht mevdanı buradan biraz görülebiliyor, dedi. Fakat evin köfesi Bahçekapıund'a, Ta? handa ku musyoncu Ahmed Halim ve Utîh • k&m yüzbasın Halid karde«lertn »ergili annaleri Sıdıka kıaa biı haatalıfı tnftteakıb öbnüştOr. C«naze»i bacünkü p«r%«mb« günü «aat 10 da Stflide Küçükbalıçe •oka§ında Sc limzad* apartımaniAda 2 numaralı dairesinden kaldınlarak namazı Eyöbde kıhnarak Sutlicede aile kabritttanma defnedilecekttr. 1 liraya satılmaktadır. ceği muhakkaktı. Nitekim Bükreş %e Atinadan gelen birçok hab«rler o za man Odesada kıtaat ve nakliye gemilerinin toplandığını bildiriyordu. B E R L i T Z de Kiralık Türbede Belediye karsısında Sioana^a daireleri adlı ve 1719 nttmaralı apartmanda 2 numaralı daire kirahktır. Kalorifer elektrik gaz sn ki Mis Bel ile Arnesson arasında ergeç bir izdivac vukua gelecektir. Fakat bu bir zandır. O bana bîzzat jzdivacı ancak otuz yaşına gelin ce dtişünebileceğini söylemişti. Onun genc Sperlinge hiçbir meyli olmadığına sureti kat'iyyede emin rnUiniz? Hayır, bu sualmize doğru cevab verebümek bir kadının kalbindeki esrarı bilmeğe tevakkuf eder. Mis Bel sizin bu sabah onu ziyarete gitmiş olduğunuzu töyledi. Ben hergün bir defa onu görürüm. Madam Drukeri iyi tanır mısınız? Parde Vansa merakla baku. Sonra: Çok değil, dedi. Tabiî birçok kereler ona tetadüf etmi|imdir Evine gitbniz mi? Birçok defalar... Fakat bu ziyaretlerim ancak Mister Drukeri görmek içindi. O da benim gibi riyaziyeyi fatranca tatbikle alâkadard». (Arktut t>ar) Istaobol: 3 7 3 , istiklâl eodd«ti. 3 7 3 tamamen görülmesıne mâni oluyor. Evet, Öyledir. Siz galiba buradan Robinin katili görülebilir mi, gbrülemez mi diye düşünüyorsunuz. Hayır, bunu düsünmedim. î Vans yerine döherek oturdu. Siz ok atma sporile hiç meşgul oldunuz mu Mister Parde? Çok yonıcu bir spordur. Mi* Bel beni bir vakhler bü spora ahştırmak istedivse de pek hoşuma gitmedi. Parde genc k'*m ismini öyle bir şekilde söylemişti ki ona karçı bir nevi sevgi ile bajHı oldugunu hissettim. Vans ta benim gibi efüşünmüş olmalı ki birdenbire su suali sordu: Sizin şahsî islerinire kanşmak niyetinde değiliz. Fakat her îki cmayet için yapmakta oldutumuz tahkikat henüz karanitk içindedir ve zan nediyoruz ki bunlarda asıl sebeb bir kadmı sevenler arasmdaki rekabettit. Siz bu ailenin bir dostusunuz. Eger ne düşündüğüntizü bildirecek olursamz büyük bir lutuf etmis oltırsunuz. Parde pencereye doğru bakü re hafifçe icini çekti: Ben, ötedenberi fu kanaatteym (Arkan var) sında nerede idiniz? Bunu söyleyiniz. Parde hafıfçe kızardı. Yaüyordum, dedi. Ekseriya dokuzda kalkarım. Kahvaltıdan evvet parkta bir tur yapmak mutadınız değıl mıdir? Bu muhakkak. Fakat dün sokağa çıkmadım. Sipirifin ölümünü ne vakit ha ber aldınız? Kahvaltı ederken.. Akşam komsulardan işitmis geldi, bana söyledi. Sonra gazetelerde tafsilâtını okudum. Şatranc taşı imzalı mektubu da tabiî gazetelerde gördünüz. Mister Parde buna dair ne fikirdesiniz? Bu hususta hiçbir şey düşün medim. İnanılmaz birşey.. :ı Akhma gelmisken sorayun, Riman Kristofl düsturunu bılıyor mu sunuz? Evet. Druker eseri için onu kullanıyor. Benim rivaziyeye o kadar vukufum yoktur. F.ğer satranca kendimi vermemis olsaydım belki bir heyetşinas olurdıım. Vans Pa'denin cevablarını dikkatle dinlıyordu. Bundan sonra uzun bır "Cumurtyct,, in iefrikoaı : 4 3 Tatun: Terciime eden: S. Van Dtne Ömer Fthnu Baçkut ö y l e zannedertm. Şimdi anlıyorum. Demek m^e i btmun kin benden sakladmız. De^ k benden süpheleniyordunuz. Şat ranc taşlannt komşülarıma dağıttığıra Arnessonla mülâkat bitmişti. Ayrı lırken Vans: Şımdıhk bu kadar dedi. Biz Mister Pardeyi zıvarete gidiyoruz. Arnessön eşık üstünde kaldı ve soka"a çıkmamızı bekledı. Parde bızi her zamanki nezaketils kabul etti. Çok meyus ve müteessir göninüyordu. Hepimize ayrı ayrı yer gösterdi. Vans Mister Parde, biz, dün $abah Ri\ersid parkında vukua gelen faciaya dair mümkün olan malumatı istihsal için sizi görmeğe geldik, dedi. Zannımızca bu malumatı bize verebılecek yegâne şahıs sizsiniz. Istediğinizi sorunuz; emrinize munta^ırtm, efendim. Dün sabah saat yedi ile sekiz ara