6 Nisan 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi nci cüzü çıktı j 77 umhuriyet NO. 3 9 1 0 Telgraf ve mektnp adred: Cumhnrtyet Istanbu] . Posta kntusu: fetanbul No. 248 Teiefon: Baîmuharrlr ve evl: 22368 Tahrlı neyeti: 24298 tdare ?e matbaa kısmlle Matbaacılık re Neşrlyat Şirfceti 242B9 24290 r Gazetemlz bugün İ 6 NlSafl 1935 sahifedir 12 Barış istersen Savaşa hazır Oimatısın! H ngiliz bakanlannın Berlı'n, MosII kova, Varşova ve Pragdakı a raştırma gezintileri bitti. Dış Işleri Bakanı Berhnden ddneli on gün olduğu gibi gezintınin ilerisini kendi başma yapan Lord Eden de dündenberi Londrada bulunu yor. Bu araştırmalardan çıkan sonunca göre herkes başhk yaptığımız sdzü kendisme düstur olarak almak zorundadır. Insanhk, ınsanlık olah hayatın en kesin (kat'î) kurallarından biri olan bu düşünceyi lâtipler şu şekilde anıdlamış lardı: *» vis pacem para bellum Demek eğer barış istersen, ki bunu herkes ister, savaşa hazır olmalısın! Inçıliz bakanlannın araştırma larından Almanyanm ve ona uj'arak Lehistanın bir Doğu andlaş masına katılmaktan kaçındıklan, Rusya ile Çekoslovakyanın böyie bir andlaşmayı istedıkleri anlaşıl mıştır. Alman silâhlanmasının çok ilerlemiş olduğu da Berlin görüş meleri arasında ortaya çıkmıştır. Ingilizleri biraz şaşırtan bir iş olarak Alman devlet ve hükumet başkanı M. Hıtler İngiliz Dış Işleri Bakanına Alman hava kuvvetle nnin şimdiden Ingilizlerinki ka dar olduğunu söylemiştir. Sir Con Saymen bunu parlâmentoda, bir sorguya karşılık olarak, böylece açığa vurmuştur. Işin böyle olduğu daha önceden işitilerek hatta bu nun üzerinde aşın rakamlara ka dar gidılmişti. Almanyanın $im diden 10 bin savaş tayyaresi bu lunduğunu soyliyenler bile ol muştu. Biz bu 10 bin sayısını gerçekliğe uymıyan bir aşınlık (mübalâğa) sayarız. Fakat eğer Al manlarm şimdiden *1O bin A^â'A A* yaınız 5, hatta 4 bin savaş tayya releri varsa bu bıle az değil, ter 8İne olarak (bilâkis) çok sayılmak doğru olur. Bundan şu çıkar, ve bunu böylece ileri sürenler de vardır, ki AImanya Versay andmın beşinci bölüğündeki askerlik bağlarını kırıp atarken bundan dolayı kendisi üzerine kuvvetle saldırılması ora nını (ıhtimalini) düşünmüş ve bundan çıkabilecek savaşı göğüs lemeği göze almıştır. Eğer bu iş böyle ise onun böyle olduğunun Lehistanca da bilinmiyen bir gizlilik halinde olmıyacağı kuşkusuzdur. Demek ki orası da bu yüzden çıkabilecek bir savaşta kendi pa yına düşecek hareketleri ve bunların sonunclarını hesablamıştı. Biraz ileri göz pekliği sayılabihr bir durumdur ama onun iyiliği kötıilüğü sahıblerinin olduğu için daha ilerisine karışmak bize düş mez. ingiliz bakanlannın araştıncı gçzintilerinden ortaya iki önemli (mühim) gerçeklik çıktı: 4: Lehistanın Almanya ile söz ve"îş birlıği tutumu kesin (kat'î) dir. 2: Rusyanm barışı tutmak i çin Avrupada kuvvetli bir etke (âmil) olmak roliinü omuzlaması sağlam bir düşünce ve hareket olarak görülmüştür. Silâhlanmada Almanyadan daha kuvvetli olma ğı kendisi için kesin (kat'î) bir gereklik olarak istiyen Rusya, Avrupada barışı tutmak işine bü tün kuvvetıle katılacağını en ufak duraklamaya yer vermiyen bir pürüzsüzlükle açık söylemektedir. Yaşıyan tarihin ne şaşırıcı o yunlarıdır ki 1919 dan sonra Al manya Sovyetler Rusyasına da yanmakta kendisine bir kuvvet bulmuştu. Rapallo andının yakın, ama pek yakın tarihte büyücek bir yeri vardır. Şimdi ise Alman ya Rusyadan korkuyor, Rusya ise Almanya ile Lehistanın kendisine karşı fena düşiincelerinden hakh olarak çok kuskulanıyor. Bu arada diğer şaşılacak bir görünüş te İtalyan Alman bağlan nın geçirdıği değişmelerdir. Naa yonal sosyalizmi bir çeşid faşizm sayan M. Musolini, bu harekette kendi düsturunun evrenselliğini bularak Almanya ile alabildiğine dostluk etmeğe» gitmisti. Alman Slrezadan kimsenin ümidi yok Askerî şura, askerî Fransa»Ivusyaiîe bir mîsak akdine çahşıyor, bunu Paris Moskova Prağ paktının takîbi muhtemel Doğu andlaşması fikri Pariste de zayıflıyor, Rusya, umumî karşılıklı yardım paktı teklif etti, M. Livalin yapacağı ziyaretlerden iyi neticeler bekleniyor Fransiz gazeteleri Paris 5 (Hu >u yardım misakını IUSÎ muhabiri 'ıararetle tnüdafaa mizden) Ha • etmekte ve Musoü • riciye Nazıcı M. ninin Popo İtalya Laval Moskova •jazetesinde çıkan ihseyahatinden döiirazlı makalesine nüste Varsova dokunarak Streza ya uğrıyarak Lekonferansinda, ttal histan ricalile yanln kat'î prensip • müzakereler d e lerle alâkadar olma* bulunacaktır. Bu mak iradesinin te • temaslarda Şark zahüründen endişe cnisakı üzerinde edilebileceğini yaz ki Leh noktai nazarlarında tadi maktadirlar. lât yapılabilece M. Laval, Fransızği umulmakta Sovyet misakına da* dır. • Rusyadan bekledi* r z'ı cevabı yarinki ka* Fransanın Rus bine içtimaina yetiş • ya ile görüşme *ireb3eceğini um • leri buradan ida maktadir. re edilmekte ve Straze konferansı notatar teati olunmaktadır. Fransa, Fransiz hükumeti Rusyanm teklif et* Avrupa siyaset p ^hnde'iki sampiyona yartst: Makdonaldin Edeni Moskova r>e Streza konferan • tiği Avrupaya şaVarşovaya yoUamasından sonra Flanden de Lavali ayni musabaka sinda Fransiz tn • mil mütekabil yar için hareket ettiriyorl giliz ve ltal dım misakim kabule ve bunn Rusyaya masina taraftardır. Maahaza esaslı yan elbirliği, Almanyanın mecburî karsi taahhüde hazirdir. Hatta her devneticeler M. Lavalitı Moskova ziya* •«kerlik kanununu kabulü Uzerine letin girebilmesi için açık kapı bırakıl* retinde almacaktır. \Arkast alttncı sahifedel Bulgar zabitleri arasında nifakf birli ğin feshine karar verdi Bulgar zabitlerinden bir grup. ordunun keyfî idaresinden Şuraya şikâyette bulundu Tüksek rutbeli BulŞar gentraUeri Kralla göruşuyonar cektir. Elde ettigim mevsuk maluma ta göre askerî birlige dahil olmiyan bir kısim zabitler Yüksek Askerî Şuraya uzun bir muhtira vermişlerdir. Bu zabitler, muhtiralarinda ordunun ve zaSofya S (Hususî muhabirimiz • bitanın bugünkü halini çok feci bir suden, telefonla) Bir nisandanberi rette tasvir etmekte ve askerî birlige Sofyada içtima etmekte olan Yüksek (Arkası dordüncu sahijede) Askerî Şura bu akşam işlerini bitire • Kabinedeki asker nazırlar istifa edecekler Asi Yunan yiizbaşısı dün Başbakanımız şehrimize geliyor Selânikte idam edildi ismet İnonii birkaç gün Hükmün infazı pek hazin oldıv Volanis kumandanı General Anagnastopulosun emrini dinlemekten başka kabahati olmadığım söyledi istirahat edecek Ankara 5 (A.A.) Başbakan Ismet Inönü, birkaç gün istirahat etmek üzere bu akşamki trenle Istanbula gitmiş ve durakta Kurul tay Başkanı, Bakanlar ve Riyaseticumhur Umumî kâtibi, Başyaveri, birçok saylavlar ve Bakanlık lar ileri gelenleri tarafmdan uğur lanmıstır Almanya donanmasını da arttırmak istiyor /Jman donanması ne idi, ne oldu? Imparator Vilhelmin yanlış düşüncesi Bir milyon tonluk koca filo nasıl yok oidu? İki Fransiz gazetecisi geldi «Türkiye inkılâblarmı dünyaya tanıtmak bizim vazifemizdir!» Tüzbafi Volontsin kurşuna dîzıldıği Selânlkten btr manzara ve zaöttin ısyanw zebeo gosterdiği General Anagnastopulos Alman deniz muhendısliğınin bir saheseri olan Ceb zırhîtsı: Doycîand Selânik S (Hususî) Bura fevkalâde divanı harbinin idamına hükmettiği süvari yüzbafisı Volanis bu sabah kurşuna dizilmiştic. Divanı harbin hakkında idam ka rari verdiği, yüzbaşrya tebliğ edürne • mişti. O da diğer mahkumlardan ay* nlcnadığı için idamına karar veril • diğini aklına bile getirmemis, ak • (Arkası sekiztnci lahtfede) M. Sovage "Bugünkii Tiirkiyenin Klod Farrcr'in Türkiyesi olmadığını heıkese anlata* cağız „ diyor. Almanyanın donanmasını, Ver say muahedesile kendisine verilen takriben 100,000 tondan 400,000 tona ve en az Fransiz deniz kuvvet leri derecesine çıkaracağı söyle • niyor. Eski Alman tmparatoru Vilhelm (Arkası sekızıncı sahifede) III .IIHI • t 1 1 * 1 ' iMIIIIMIlnillllllllllinilllllllllllllllUMl' lllMimilllllllllllllMllllllliniinillllllllllllllllllininillMIIIIIIIIIIIIIHIMIIIIIIIllüU 1 11 1 V J Koyun can korkusunda, kasab et kaygusunda!.. ıınıılıııııııliMMiııııııııııııııiMiıııınııılııııııııııııııııuınıiriııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııiıııııııııııııılıınıııııııııııı "Yeni Türkiye fikrinin inkişafına hayran oldum,, Japon Elçisi dünya hâdiseleri ve Uzak Şark işleri hakkında şayani dikkat beyanatta bulundu Ankaradan tstanbula dönen yeni Japon Elçisi M. tyemasa Tokgava dün gazetecilere şu beyanatta bulunmuş tur: « Henüz memleketinizi iyice gormek imkânini bulamadım. Fakat An • karanin süratle inkişafmı ve yeni Türkiye fikrinin başarümasıni hayretle müsahade ettim.» Sefir bundan sonra Almanyanın Versay muahedesüıin askerî kayidle rini kaldırmasi hakkmdaki fikri soru • lunca şu cevabı vermiştir: « Almanyanın bu meselede tuttuğu usul, bittabi alitılmiş bir tarzda değüdir. Fakat her hükumet kendi hareketini kendi noktai nazanna göre tefsir eder. Avrupada pek yakm men • faatleri olmiyan Japonyanin bir mü • messili cifatile bu merele hakkfoda va* zih bir noktai nazar serdinden çekinmem lâzim geliyor. Parisin en biiyük akşam gazetesi o* lan L'Intransigent muharrirlerinden M. Marcel Sauvage ile Le Matin ga • zetesi muharrirlerinden Madmazel Paulette Malardot Fransadan tstan bula gelmişler ve Basın kurumu tara fmdan karşılanmıslardır. Dün Londra otelme giderek Fran sız meslektaşlanmızla görüstük. Ya nn akşamki ekssresle Ankaraya gi decek olan M. Sauvage sunlan söy ledi: « Yeni Türkiye hakkında tetki • katta bulunmak için buraya geldim. Benden evvel birçoklannın da bu isi fl'it seklzinci sahijede) BUGÜN tTÇÜNCU SAHIFEMIZDE Talihli ve talıhslz ağaçlar DORDUNCU SAHIFEMIZDE Dünja tutün vazlyetl BEŞİNCİ SAHIFEMIZDE ordusu, Alman hava ALTINCI SAHIFEMIZDE. Bir teknık harikası Kayserl fabrikası, Borsa hareketleri. YEDINCt SAHIFEMIZDE • Spor haber lerı Raşıd Rızanın Ankara temsilleri DOKUZUNCU SAHIFEMIZDE Milli MÛdaiaa Vekâletl Tekaüd şubeslnde nnıameleleri tanal edllenlerln llstesl. YUNUS NADl Emniyet meselesi » Emniyet meselesi de sırf Av • ı Urkası vedmct sahijede) 1 Yeni Japon elçisi M. İyemasa Tokugatoa {Arkası üçüncu gahifede) Salamon be, avadisler fena, marabe olursa noturuz? Nolacayiz be, zenyin olttrnz!