11 Mart 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

SON TELGRAFLAR Komünist meb'uslar Rayiştag'a alınmıyacak Almanya Dahiliye Nazırı M. Frich mühim bîr nutuk irat etti Beılin 10 (A.A..) Volff ajansı bkJiriyor: Dahiliye Nazıh M. Frick mjlliyetçi sosyalistlerin yaptıkian bîr nümayişte şu sözîeri söylemiştir: «Yeni Rayiştağ meclisi 21 martta asıldısı vakit bu naecliste Komü • niftt'Ier için yer bulunmivacaktır. Bu efendileri yeni baştan faydalı işler gSrmeğe alıstınnaiıdır. üsera garnisonlanrda kendilerine bu fırsat verlleeektir. Bunlar tekrar ınillete faydah unsurîar haline getirildikleri zaman yurttaş umini taşımağa bak kazana<aklar ve o sıfatla ruyu kabul göreceklerdir. Ya'nız Komunist'Ierin yok olma<ı kâfi değildir. Onlann kızıl müttefikieri sosyal demokratla rm da ortadan kalkmasi lâzım gelir. Çünkü sosyal demokrasi komiinîzme vücut veren, onu yetiştiren kökraesabesindedir. Hitler'in (jöreUijçi zaye işte bu * dur. HiMer'i Unıyan her hangi bir ; k mse o*»«n bu gayeye irişeceğbri her ha!de bi'ir.» Bu sözlerden sonra M. Frick Rayiftağ mec'isi için yanılan intihabatın mayiı hattım kat'i surette ortaka'dıracağinı da ehemmiyetle M. Rrick sözune şu turetle devam etmijtir: «Alman tmparatorluğımu daghtıp parçalama»! mîttnkün olıtn hıı h«t bugün artık mevcut değildir. Bugün müttehit bir Almanya'dan başka bir şey yoktur. Biz sağlam bir federalizme taraftar bulunuyoruz. Çünkü Almanya adeta bir çok kabilelere ayrılmış bulunuyor. Biz bunlann hepsini bir seviyede bulundurmak gibi bos bir maksat beslemiyoruz. Ancak harice karşı Alman tmparatorluğu sağlam ve dayanıkh bir bütün halinde gö rünmelidir. Bundan dolayi dahilde bir gerginlik görünüşüne bile mahal bırakmamahdır.» Berlm 10 (A.A.) Volff ajan.ından: Bayrak mes'elesi hakkında Reisicumhur Hindenburg ile anlasan Dahiliye Naztn M. Frick bu ism pek yakında halledileceğini bildirmis • tir. Gelecek pazar günü büyük harpte SiyahBeyazKımnızı bayrak altında olen askerlerin hatırasını anmağa tahsis ediieceğinden o gtin Almanya'da resmî dairelere bu bayrak çekile Ctmtfnmy'et' ANKARA MEKTUPLARt Kazanç vergisi esasiarı 70 memur Açıktamı kalacak? Şark Demiryollannda tensikat şayialan Tevfik Rüştü Bey Bütçe Encümeni hükumetin koydushı nisbetlerde mühim tadilât yaptı Ankara'ya gidiyor Atina matbuatı çok dostane makaleler yazıyor Bayrak mes'eiesi ler ge<;enlerde yapılan intihabatta kazantiıjmdan dolayı kendisini t«brike M. Musolini tarafından mcmur edilen ttalyan büyük elçisi M. Cerruttî''«'î hn*Ti«î surette kabul etmistir. HMUIIIMİBIIIIIIIII HMnnnHiımmıiMiHiıi"<ı . "• ™ ttalya • Almanya munasebatt Berlin 10 (A.A.) Basvekil Hit Büyük faşist Kongresi M. Musolini mübîm bir nutuk söyledi P"rna 1#<A.A.) Büvük Fasist m= 'i*i mart içtima devresinm biriad Amerika'daki Malî buhran Bankalar moratoryomu temdit edildf .T.» Vaşington 10 (A.A.) M. Rox velt resmî bir beyanname. çıkarmjs, bankalar hakkındaki moratoryomla Ttuznamenin birind kummda bey • altın ihracatı için üân edilen ambarne'milel v?7İvetin tetkfki vardır. Bu mu goyu temdit ettijini resmî surette nasebetle M. Musolini iki saat süren bir bildirmistir. M. Rozvelt bu temdidin ne kadar zaman süreceğini beyan etbeyanatta bulunmuş ve bu beyanattan memistir. sonra uzun münaka*»1»r olmuştur. Bu Geçen pazar günfi neşrolonan bemünakasalarm vardıgı netice hakkmyannamedeki hüküm ve sartlar . bunda matbuata bn beyanname rerOmiştir: lann müddeti bittiği Reisicumhur taBüyük faşist meclisi, ilkbahar içtima rafından bildirilinciye kadar • tamadevresinm başlangıerada, vaziyeti son mîle mer'iyet mevkiinde kalacaktır. hâdiselerin tesbtt ettiği şekilde tetkik Bununla beraber alman bazi ha berlere göre bankalar moratoryomu etmişür. Büyük faştst meclisi, ttalyan parartesi günü bhecektir. milletine ve diğer memleketlere açikra Nevyork 10 (A.A.) Altın para bir defa daha söyler ki, faşist ttalyatoplayıp biriktirenlerden bir çoğu nın haricî siyasette, sulhu bozmamak ve dün yalnız Nevyork şehrinde 30 roilAvruoa'nın sfvasî, ikbsadî ve ahlâkî yon dolarlık aitm iade etmişlerdir. temikine elbirlicîle caiışmak aznvle sevAltıniannı bankalar a yatırmıva kedihnektedir. Faşist meclisi, silâhlan cak olanlara ceza verileceğinin ilân bırakma konferansmm, ttalya'nın müsedildiği gündenberi Nevyork*ta 65 bet tekliflerini kabul ebnezse müsbet milyon dolarlık altm iade edilmistir. neticelere varamıyacağma kanidir. MecKongreye verilen kanun lâyihası lis, ttalyan hudutlan ortannda inkisaf Vaşington 10 (A.A.) Bankalar eden fasîst harekeb'nde yeni fîkrin tehakkında parlâmentoya verilen kayidinî görmektedir. Bu yeni fikîr gerek nun lâyihası Reisicumhura malî işler doğrudan doğruya, gerekse bflva«ıta ve bankalar sahasmda verilen fev kaiâde salâhiyetleri tatbik ve bun gıdasuu, ltalya'mn kurdnvu modern devlete e*as olan sa§lam düsünee ve mü ların müddetini temdit etmektedir. Gene bu lâyihada altm paranm esseselerm heyeti umumiyesmden al • Reserv bankalarında toplanması emmaktadir. Büyük fasîst meclisi, mScarolunraaktadır. Amerikan hükumeti dele teskilâtinm on dördüneü kurtuluş hazine Uhvilleri, ticaret senetleri ve yıldotıBn»anSn arefamde bStun Sî~*h bankerlerin aksentasyonları mukabigomleküleri bu saatin gurur ve vahim linde bankalann Reserv Federal'den mes'ulyetini duymafra, vatanm kuv • kagıt para aknalarına müsaade e vet'enmeni için yorulmadan ealısma<hı dilmektedir. ve fa«ist fırkanın bütün dünvava yayilBu lâyiha iyi ve sağlam halde m»«t icin usrasmağa davet eder. bulunan bankalann yeniden açılmasına da izin vermektedir. SaRİam ve Büvük faşist meclisi g?Wek toplani o'duk'nnm is^at edemiven S b^aîrfln^a vanse»kbr. Şark Demiryollan kumpanyası mensuplan arasmda kumpanyanın varidab[13nm azaldığı için kadroyu daraltarak 70 kadar Türk meraur ve isçiyi çıkarmağa Ankara (Hususi) Kazanç vergisi için bir takım müeyyedeler konmuştur. karar verdiği şayi olwtş ve büyük bi» için hükâmetin ve encfimenlerin teklif Doktor ve avukatların.. ilâ maktu endişe uyandımuşb. ettikleri dört lâyihanm mukayesestne vergileri: Geçenlerde bir Türk daktflonun vaİzmir 10 (A.A.) Hariciye Ve ve aralanndald mühim farldann tesbiTiearî olmıyan meslek ve tesebb&sler zifesine nîhayet veriİJnesi bu şayiayı tetme devam edıyomz. kili Dr. Tevfik Rüştü Beyefendi, cuerbabmdan bir yerde mukim olanlara yit eder mahiyette görü'müş ve kum • Vergi matramnm tayînl bahsinde martesi sabahı posta trenile doğruca ait madde de lâyihanm esaslı tadüe uğpanyanın memurin cemiyeb" müraes»3mükellefler lâyihalarm dördânde de Ankara'ya hareket edecektir. nyan maddelerindendir. Bu madde Ieri, kumpanya müdirivetîne muracaat bilânçolarmı neşir ve ilâna mecbur tuM. Mihalakopulos'un da soylediçi mucibince hükumet serbest teşebbüs erederek beş gayritürk daktilo istihdam gibi bu iki devlet bir arada 20 mil tulan m&esseseler, beyannameye tâbi ticarî ve smaî teşebbüs erbabı, işgal et babından doktorian, avukatlan, mühen edildiği halde bir T5rk daktilonun cıyonluk bir halk kütlesi teskil etmekdisleri, mimarlan, müsavirleri ve mü • kanknası doğru olmadığmı soylemis • tedir. Bu sulh ordusunda hatırı sayıtikleri binalarm gayrisafi iradma göre tehassıslan nisbî vergiden başka maktu hr bir varhktır. ler, kadroda tasarruf yaoılacağı şayiavergiye tâbi olanlar, ticarî oimıyan mesbir vergiye tâbi tutmak esasmı kabul lannm doğru olup olmadığmı sormuş lek ve teşebbüs erbabı, hizmet erbabı, Halkçı Proia, terakkici Politea, lardır. menkul kıymetlerden geiirî olanlar şek ederek sehir ve kasabalan tstanbul biliberal Elef tron Vima ve diğer gazerinci, Ankara ve tzmir ikinci ve diğerlinde alb kuma •ynhnştır. Bu tak*im Bunun üzerine müdiriyet tarafmdan teler de böyle yazmaktadırlar. leri nüfuslanna göre üçüncü, dördüncü matrah tavîntndeki ststem noktanndan şnndiki halde böyle bir şey yapılmıyaEleftron Vima bilhassa diyor ki: ve beşinci olmak üzere bes sraıfa takdeğfl tatbikat noktasmdandır. cağı söylenmiş ve çıkanlan Türk dak«Türkiye ile Yunanistan arasındasim etmiş ve bu şehirlerde çahşan yu nlo da yeniden ise alınmısbr. ki yapılan seyahat hareketlerinra Beyanname mükellefleri: kanki teşebbüs sahiplerini gene kendi Fakat muvakkat ameleden alhsmın maksadı seyahat fikrini kuvvetlen Lâyihanm fldnd kwım mükellefleri aralannda smıflara ayırarak muhtelif dirmek deeil bilhassa iki milletin vazifelerine nflıayet verilmesi, müdürsayan maddesinde mühbnce tadOler maktu vergilere tâbi tutmuştu. Hüku • luvün teminatma rağmen tensikat şayidah« ziyade birbirini tanımasıdir.> vardır. Tasarruf ve teavun sandıklan, met teklifine göre birinci smıf şehirde, alarraı tekrar kuvvetlen^irmiştir. 4/ına gazetelerinin dostane beynelmilel nakliye kumusyonculan, yani tstanbul'da calısan birinci «ımf bir Cemiyet, bu şayialar Türk memur ve mütaleaları doktor veva avukat... üâh 250, dör işçilerin zararraa olarak tahakkuk ettikonsmyasyon suretile iş yapanlar, ticaAtina 10 (A.A.) Yunan matbudüncu sıpf bir doktor veya avrkat ta ret ve fabrika mümessiHerinden kumusği takdirde yeniden teşebbüsatta bu • atı Türkiye Hariciye Vekili Tevfik 25 lira vergiye tâbi tutulacaknr. Bu nisyon Szerine iş yapanlar encfimenler tahmmağa karar vermiş ve şimdiden Rüstü Beyin Atina'dan geçisini habet'er sehirlere göre gittikce azalarak 3 rafından beyannameye tâbi mükellefkumpanya nezdindeki Nafıa komiseriiğ' raretle selâmlamakadır. ve 5 Iiraya kadar inmektedir. Ier meyamna ahndt&ı gibi hükumet lâmes'eleden haberdar edflmişbr. Messager D.Athenes basmakale yihasmda işgal ettikleri bmalarm gayri Komiserlik te mes'eleyi tetkike basMafiye Encümeni bu maddeyi tetkik sinde diyor ki: saR iradı iki bin lira ve fazla olan tiettiği sırada serbest meslek erbabı rae lamışbr. «Türkiye Cumhuriyeti Hariciye carethaneler, fabrikalar, matbaalar, iCemiyetin noktai nazan şudur: yanında pek genis kazançlar elde edenVekfli Tevfik Rüstü Beyin Atma'dan malâthaneler, transit depolan, aatrepo ler bulunması ve bunlann da birinci sı«Kumpanya, açığnu kapahnak icin geçmesi Yunan hükumetinin değislar kay£3e ancak büyükce mikyasta iş mutlaka tasarrufa lüzum gördüğü tak • mfa dahil kimseier arasmda vergiye tâmesine rastlamıştır. Bu, Tevfik Rüşyapbklanndan dolayı beyannameye tâdîrde bunu az maaşlı Türk memurlanm bi tutubnalan nisbetsizlik do?aracağı itü Beyin bununla yerinde de gormek bi tutulan ve küoükleri beyanname külçıkararak değfl, beş tanesrain aldıklan çrâ birind stmf şehir olan tstanbui'da fırsatım bulmustur ki. hükumetler fetinden vareste bıralalan saydığmnz para, 40 Türk'ün maaşı kadar tutaa bir fevkalâde smıf kabul ederek bunun değisse bile bugün Yunanistan'da ve buna mukabil Türk memurlann m3maktu verjnsinin 2000 lira olarak tayideRİsmiyen bir şey vardır. O da si m&esseseler Bütçe Encümenmce başka bir tasnife tâbi tutulmuş ve bunlardan kemmel surette yapabüeceği işlerde isnini muvafık gormuştur. yasî firkalann el bîrliğile çizdiği töıdam edilen ecnebi memurlan çıkafabrika, matbaa, transit depolan ile Bütçe Encümeni ise bu fikre esas itiharicî siyaset. Bu siyaseti, tatbika barile iştirak etmekle beraber cetvel • rarak ifa etmek mecburiyebndedir. Ememur insanlar aranmda miHet re antrepolar mntlak olarak beyannameye sasen bu ecnebilerin mütehasm ohnatâbi mükeVefler arasmda sayıumştır. deki miktarlan doktorlar için fazla ymin yapabileceğt değişiklikier her dıklan içm üc ay sonra kü<*ük san'atlar ne olursa olsun, bu siyasete kat'î bir , Maddede sarahaten ismi geçmiyen dibulmuş ve fevkalâde smıf için teklif eve hizmetler kanununa tevfikan işten ayğer ticaret ve sanayi erbabı ise hfi • dilen 2000 lira ile hükumet teklifini yaşek'lde devam olunacaktır. nhnalan lâzım gelmektedhr. Bunlann kumetin teklifi tâli bir takım taksimc nya indirmek suretile doktorlarla diş Şimdiye kadar resmî Türkiye, Ançıkması hiç bir pVsiklik ve boşluk husutâbi totularak oturduklan btnalann doktorian için ayn bir cetvel yapmıştır. kara Hilâflannı hnzalamıs olan Basle getfrmiyeeektir.» gayrisafi iratlan mukim olduklan şeBu eetvele göre tstanbul'dalri doktorvekil ve Hariciye Nanrile, Balkan hirlerm nSfusuna gore 1000, 1500, lann maktu vergisi şövledir: anlaşmasmm hararetli mürettiplerm2000 liradan yukan obnamak şartile den amele ve koylü fırkasınm reisile Fevkalâde sunf 1000 lira, birind sıtema«ta bulunmustu. Tevfik Rüştü beyannameye tâbi tutulmuştur. nıf 100 lira, ikinci smıf 50 lira, öçüncS Bey, Yunan halk fırkasının lideri ve smıf 20 liradır. Miami 10 (A.A.) Yeni Ame Yine bu maddenin beyannameye tâteşekkül etmekte bulunan hükumerika Reisicumhuruna suikast yapan Diş doktorlarmdan fevkalâde sınıfa bi borsa acentalan, simsarlar, noterler tin intihao edilcniş reisile yaptıji Zangara idam ee*aamamahkum eaynlanlar ynkanki m^ktarlann tamave saîre gibi meslek erbabmı sayan ikonusmada, birinci Çaldaris kabinennnı, birind, ikinci ve ücSncü smıfa ayİBnd fıkratraa madenlerrai ve dalyansînin îktidarda butunduğu kısa müdMahkum elektrikle idam edüeceh nlanlar yansmı vereceklerdv. lanm Iriraya verenlerle ikrazatçdar idet içinde veri'en kat'i teminattan Miami 10 (AA.) İdam cezasına tstanbul'daki diğer serbest teşebbüs lâve edUmtstir. sonra veni delinere îhtîyacı var idise, çarptınlan Zangara elektrik cereyanil* erbabmın maktu venrileri de söyledir: Devairin ve müessesatm kesecekleri yeni Yunan hükumetlerinm duypu ğldürülecektr. FevV^.de smıf 2000 lira, birind sılarmda haricî münasebetler hak vergi: nıf 250 lira, îkincî smıf 100 lira, üçüncü kmda selef lerininkinden hic bir f ark 50001 liradan fazlası % 25 smıf 50 lira, dördüncü smıf 25 liradır. Hfikumet teklifmm hususiyetlermden olmadığma kanaat getirmek fırsatım Olarak tayin edflmiştir. Halbulri h& tşte avukatlarm ve doktorlarm şibirisi de devlet iradına karst taahhü • bulmustur. kuraet teklifinde bu nisbetler % 12 detı datat bulunanlarm mSnhasıran bu ta kâyetlerini davet eden cetveller bunlarbaşhyarak % 30 nisbetine çıkarmaktaTehlikeli sarnntilar geçirmekte dır Dikkat edilirse hükumet teklifi ile ahhutlere mahsus vergilerinin muayyen dır. olan Avrnoa'da bu ihmal edilecek encümenlerin teklifleri arasmdald bü • bir nisbet dahilmde (yBzde 2 ve 5) bh vak'a deftildir. Yunanistan kendi Beyannameye tâbi olmıyan ve vergiyük fark derhal görülur. MeclNte bu ve alacaklannm odenmesi sırasmda pabaşına hiç süphesîz harp fîkhleri leri işgal ettikleri binalarm gayrisafi iracetveller üzerinde harar»tli manaka • dma göre hesap edilecek mükellefler • denizinde bir sulh damlasrndan ba«ka rayı veren daîrece kesHmesidir. Bütçe şalar cereyan edeceği anlaşıhyor. Encümeni bu nevi m&kelleflerden vergi bir şev değüdir. Fakat Yunanistan'm den bazüanna ait vergi nisbetlerinde kesmeğe mecbur mSesseseler arasına yanmda Avrupa ile Asya'nm birleşVergi nisbetleri: tenzHât yapıldıgmı evvelce yazmışbk. tîğî noktada, snTıu son haddine kadevairden maada bötün diğer devlet Şimdiye kadar hulâsa ettiğimiz mü Sonuncu olacak olan yarmki hulâsadar kendiu gibi müdaf aaya azmet müesseselermî, hususî idareleri, beledimızda da bunlan işaret edeceğiz. him tadülerde hemen daima hazine mis dijer bir devlet daha vardır.» yeleri, muhtariyeti hai» mSesseseleri, A. S. menfaati gözetildiği halde vergi nisbetmilli bankalan, sermayesinm yansı ve lerinde Bütçe Encümeni geniş bir fîkri bankalar ahval ve şeraitin düzeltilip daha fazlası devlete ait tnSesseseleri, müsamaha ile hareket etmi?tir. Bu suyoluna konmasile uğrasılacak zaman menanı uııtuınryeve hadım cenuyetlen retle hükumet teklifine nazaran muafizarfmda hükumetm gö'terece^i v«« ve untiyazb şirketleri de dahfl ederek siler tarafından idare edilecektir. Bu bükumetin teklifi hududunu epeyce ge yetlerin ve îstisnalann hududu daraltılİNCİR KAHYESİNİ lâvihadaki hükümlere uymaz hare nisletmiştir. Bundan başka bu muesse mıs, vergileri daha ziyade hakikî kakotte bulunan bankalar hakkında zandan üzerinden almacak mükellefselere taahhudatta bulunmakla bera10 bin dolan geçmemek üzere para ler (beyrvınameve tâbi olanlar) adedi ber taahhSt ettikleri işleri tamamen vecezası yahut on sene hapis cezası veeoğalhlmr oimakla beraber vergi nisS1HHJEYİ UCUZ vtYEfiLfDÎR ya parça parca ikmd müteahhitlere yaprilecektir. betleri hr^nmet teklifine nazaran çok branlar da bu ikinci kısim mSteahhit Reisicumhur malî salâhiyetlerinin indirilmiştîr. ve mültezimlerm ntfltkaklarnu odedikdevamı muddetmce ecnebi dövizle • Beyannameve tâbi eshamiı sirketlerin leri sırada vergivi tevldf etmeğe mecrile yapılan ahm satım islerini, banvergi ni'betleri huknmet teklifînde yüzbur tutuhnuslardn*. kalar arasindaki münakale muame • de 11 iken 8 e mdirnmistir. Gene EnNüshası 5 Kurustur Bunun gibi damga polu ve Inymetli lelerini, nakit veya çubuk halinde cümenin teklifmde eshamlı obmyan aevrak bayflerinin bevivelerinin kazanç altın ve gümüş toDİamp biriktiril di sirketlerle alelumum beyannameye Harîç verigleri de ayni şekflde kesüeceği tasmesini ve ihtiyat hesabms »yrılmatâbi eşhasın ve ticarî mahiyette devlet rih edilmistir. sraı tanzim veya menedebilecektir. müesseseierinin vergileri Lâyihada ba şekîlde tahsil edflmesi Bundan başka Reisicumhur bu gibi 5000 Iiraya kadar % 10 Senelik 1400 Kr. 2700 Kr. mu amele yapan her hangi bir kim lâzım gelen vergileri tahsil etmiyenler 500110000 > » % 12,5 Alb avlık 750 1450 seden bu inler hakkında yemin et • » > % 15 [ 1 ] Birinci ve ikinci yazılar 7 ve 8 1000120000 mek suretile izahat vermesini de isÜç aylık 400 800 2000150000 > » % 20 mart tarihli nüshalanmızdadır. Bir avhk 150 Yoktur Zangara idam cezasına makkum ed'ldi GLORVO Cumhuriyet ** Abone, ^^ çeraiti • ^ tefrikamız : 4 Yazan : SERVEP Hep Senin İçin! bile gelmiyordu. Bir aralık yürüne baktım, gozlerinin elimdeki pakete ilistfğini gördüm. Sordu: Sen hep şirkettesin değil mi? Garip bir ihtiyaçla yalan söylemek istedim: • Evet, dedim. Yol ortasında durdu. Gözlerimin içine bakarak: Allah askına, dedi, vaziyetimi gorüyorsun! Bir çareme bak, sizin sirketm kodamanlanna söyle, yirmi Iiraya bile ealısacağimi anlat! Bir sey yani Eski arkadaşız yahu... Pek!... diye mmldandım. Sonra, ertesi gtin cuma o'clu&u için, cumartesi günü beni şirkette aramasmı söyliverek çocukcağızı fed surette atlattım. cıjrrra vardı. Fakat ona tam bir paket ikram etmeme vesile olsun diye bu yalanı söyledim, tü tünciiden iki paket aldım ve birini ona verdim. O kadar sevindi ki gene tüvlerim ürperdi. Bir paket eıgaraya bu kadar muhtaç olacak hale gelmek, ustelik bir de Hicran'i sevmek!.. Şevket, benîm kendimi değîl, kendisini düşündüğümü zannederek sordu: Halîm sana dokundu değil mi? TaVî... Nasıl dokunmaz?.. YBrekler acısı! Fakat ümidini kesmef Eh şimdilik böyle gidiyoruz Isteî Kesme, kesme... Bilinmez... Havat bu... Aklıma an pettcnkerani te#eUU«r Ondan aynlınca, üç beş adım yürüdükten sonra, kendi kendime: «Sersem! dedim, sen de bh* gün bu hale geleceksin; seni de eski arkadaslann böyle atlatacaklar!» 2 Hicran, benim «hala» dediğim uzak akrabamdan birinin kızıdır. Hâlâ onunla nasıl ve hangi cihetlerden akraba olduğumuza bilmiyorum. E sasen bu haianın da, kızının da yü zünü ilk defa olarak üç sene evvel gördüm. Annem sağken bunlaırla konuşmaz, beni de konuşturmazdı. Onun vefatından sonra babam beni Kevser Hanımm (yani bu halanın) Şehzadebası'ndaki büyük evlerine götürdü. Yeni bir akraba kazandı ğım için değil, uzahtan uzağa gü zelliğinin şöhretini duyduÇum Hicran'ı tanıdığım için ben Sshzade bası'na dadandım. Haftada en aşağı iki defa halamın elini öpraege gidiyordum. Biz o zaman babamla Küçük A yasofya'daki evimizde oturuyorduk* Annem gittikten sonra evin tadı tu zu kaçtı. Babam aksamcıdır. Kederinden kafayı biraz fazlaca çekme ğe başladı. Eve geç geltyordu. Ni hayet uzun hîkâye kendisinden dokuz yaş küçük, yani otuz ikîsin de bir dul kadına tutuldu ve onunla evlenmeğe karar verdi. Ben açıkta kalıyordum. Bu yeni hala bana acıdı ve evinde oturmamı teklif etti. Cennet canıma minnet! Hani şu roman larda yazdıklan gibi «Hicran'm teneffüs ettiği hava cTahilinde yasa mak» benim için saadetti. l?te, iki senedir, halamın mas raflanna yardım edîrek, Şehzade başı'ndaki büyük evde, Hicran' la bir çatı altında yaşıyorum. Sırası geldikçe bu mes'elenin teferruatını anlatınm. Şimdilik bu kadan kâfi. Şirketten çıkanldı&ım gün, tam yemek vakti eve dönmek üzere Beyoğlu'ndan tramvaya atladım. Zira hala hanım bir binbaşı karısıdır ve kocası öldükten sonra bütün mâ nasüe onun yerine geçmif tir. Ev kış * la gibidir. Yemek, yatmak, kalk mak, oturmak saatleri muayyendir. Nizamı bozmağa gelmez. Hala Hanım bu mes'elede müsamahasızdır. Semte yaklastıkça icimdeki sıkıntı artıyordu. Mes'elevi bunlara na sıl söyliyeceğim? Gizliyemem. Kabil değil. Üç gün sonra kokusu çı kar. Vakit geciktirraenin manası yok. Peki, söyledik. Ne diyecekler? Ben orada sığıntı gibi oturamam. Fakat yeni bir i?e girinceye kadar müsa maha istiyebilir miyim? Kevser Hanımın bu vaziyette bana ne muamele yapacağını bir tür lü kestiremivordum. Gaye1 kapalı, az konuşur, huyunu hâlâ anlıvamadığım bir kadmdır. Pek müstebit görtinür de, bazan komşunun kapısında vıyaklıyan arsız kedi yavrusuna merhameti tutar. Hiç bir duygusu nu, düsüncesini açıkça söylemez ve kendisine bir şey soa*ultnaktan da hoşlanmaz. Hicran'a gelince... Bazı değişiklikleri bir tarafa koyarsak a nasının aynidir: tkisi de gayet ter tipli ve hesaplıdırlar. Evin içinde bir saksıntn yeri ikî milimebre oynasa anlarlar. tkîsi de temizlik merak lısıdırlar, hem çahşkandırlar, hem d < hizmetçfleri çahstırmağa re onlara boyuna emirler vermeğe bayılırlar. Dalgmhk yüzünden şirketten çıka rılmamı hoş görmiyecekler. Orast yüzde bin sekiz yüz muhakkak. Ben zaten işin dalemlık tarafını, yaptı " ğım hata'arı söylemek niyetinde de" ğildim. Ortada iktısadî buhran, tasarruf tedbirleri falan var ya, ona kurban olduğumu ileri sürecektim. Evin kapısına gelince yüreğiro çarpıyordu. Elimdeki çantadan k u v vet almak ister gibi paketi yukan kaldırıyordum. Onları yemek oda:ına*a buldum. Eşikten içeri adımımı ttar atmaz h« la hanımın da, Hicraa'm da yfizu ne bfkmıştım ve kendi kendime: «Bu r i?> dedim. (Mabadi vmr)